Vísir - 03.11.1953, Side 4

mfTT7.
VISIR
Þriðjudaginn 3. nóvember 1953.
wxsm
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR HJP.
Afgreiðsla; Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fjmm linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Stúdentaráðskosningarnar.
Er karlmönnum ofaukiö?
Fróðlegar umræður í dönsku kvenféiagi.
Fyrir skömmu var haldinn' sparsemi að öllu leyti. Og of t
umræðufundur í dönsku kven-
félagi og ungur rithöfundur
hélt þar ræðu og drap á. að
karlmönnunum virtist nú orðoð
vera ofaukið á heimilunúm.
Hann sagði margt, sem þóttu
fjarstæða, en var þó nógu
spaugilegt að hlusta á. Kona,
sem vinnur í tóbaksverksmiðju
deildi töluvert við hann og gátu
þau ekki komið sér saman um
hvernig ætti að leysa vahda-
málið um. hússtörfin og vinnu
utan heimilis. Eitt voru bau þó
sammála um og það var að
karlmaðurinh ætti að hjálpa til
heima, þegar konan hefði at-
vinnu utan heimilis. Sömu r.étt-
indi út á við og sömu réttindi
og skyldur heima.
Sagði að vélarnar hefði alger
lega brugðist þeim vonum, sem
við þær voru bundnar og ekki
losað menn við erfiði. Fólk yrði
Alauga»'daginn var efnt til kosninga í stúdentaráð Háskólans,
eins og venja er á hverju hausti. Um mörg undanfarin ár
hafa flokkar þeir verið fjórir, sem hafa boðið fram lista við
kosningar þessar, og Vaka, íélag lýðræðissinnaðra stúdenta,
hefur jafnan verið mannflest og haft meiriMuta ráðsins síðustu
.árin. En að þessu s’iriní bættist fimmti flokkurinn í hópinn,
Þ»jóðvarnarflokkurinn, og fékk hanri milli 80 og 90 atkvæði við
iosninguna og einn: fulltríia kjörinn.
Úrslitin urðu annars á þá leið, aS atkvæðatala hinna flokk-J
swia var að heita má óbreytt, og raunar alveg óbreytt hjá j °vœ«*e*ar horlur.
,-tveim þeirra, svo að aukningin á fjölda stúdenta fór til hins Rithofun|mum leát ekki a
:nýja flokks. VirSist það benda til þess, að hann eigi nokkurj hyerrn^ uhvimjajrgerðist
itök í mönnum, og jafnvél meiri hjá yngri kynslóðinni, sem
-er ekki enn farin að ganga almennt að kjörborðinu, en hinni
■eldri. Er það og í samræmi við það, sem jafnan hefur orðið
upp á teningnum hér og víðar, að nýjar stefnur eiga oft mestu
fylgi að fagna hjá þeim, sem yngri eru og auðveldara að
hræra í en hinum eldri, er hafa að mestu leyti látið’ reynsluna
um að móta skoðanii : ínar í stjórnmálum og flestum öðrum
efnum.
Fyrir kosningarnar til stúdentaráðs var reynt að komá á
Ikosningabandalagi milli þjóðvarnarmanna í Háskólanum og
tveggja annarra flokka, er báru þar fram lista, kommúnista og
’krata. Munti hinir .síðastnefndu hafa átt upptökin að því, að
reynt var áð* koma bandalagi þessú á laggir, en svör þjóð-
'varnarliðsins var það, að það vildi ekkert bandalag, nema
kommúnistar væru aðilar að því einnig. Var því um sömu
isvör að ræða og á Alþingi, þegar efnt var til nefndakosninga
þar. Þjóðvarnarmönnum á þingi rann blóðið til ákyldunnar,
þegar ætlunin var að gera áhrif kommúnista sem minnst, og
.skárust þar, af leiðandi úr leik.
„Þjóðvörn'1 er fagurt orð, og getur laðað að sér ýmsa menn,
verður ósamlyndi :út úr vand- NýstárlegUr félagsskapur.
ræðum í peningariiálum og þáj Fyrir nokkru var stofnaður
verður ánægan lftil. Hélt hún hér í bæ nýr og all-óvenjulegur
því fram að 5 daga vinnuvika félagsskaþur, sem ber • nafnið
væri úrlausnin. Filmía. Félag þc.tlá mun leggja
Svo þyrfti fólk að leggja nið-
kapp á að útvega iil sýninga fyr-
, . . „ ir félágsmenn gamlar kvikmynd-
ur þa venju að vera alltaf að . . , , l
ir, sem minnisstæoar eru eða
elda. Nota heldur niðursoðinn þykja ,iitrænni eu gcngur bg
mat. En að sjálfsögðu ætti gerist um kvikmýndir. Takmark-
allir að hjálpast að heima. Og aður fjöldi maíins- fær inngöngu í
fleiri hjálpargögn á heimilinu félag þetta gegn tilteknu árgjaldi,
væri nauðsyn. ; en þar í mót koiiiá svo allinarg-
Önnur kona hélt því fram.aS ar s> ,li<igar á. vetri á úrvalsmynd
_ , ... . imi, sem iiingað eru útvegaðar,
5 daga vmnuvika væn engm ’.. . v . . _ , ...
° > aðaliega roeö aðstoð og velvilja
iausn. Þa væn ollu skotið a.dan;;ka kviUmyndasafnsins {Stat-
frest til laugardags og yrði þál^ Filmmuseum). Fyrir fáum
ekki frelsi til neins. Hún hélt döítuni fór íram fyrsta sýnirig
því fram að það væri afleitt að þessn létir-'s. og hefi.r ThS ritað
konur þyrfti að yinna úti. eftirfarandi um hana:
Heimilið yrði þá lítið heimilis-
legt — og fyrst einhver þyrfti
að vera helma, væri það eðliiegt
að móðrin gerði það. Hún væri
bezt fallin til að sinna börnun-
um.
Kvenréíthida-kona lét þess
gétið að „kvenirelsi11 þýddi alls
ekki það, að konur ætti endi-
gjarnan liverfa aftur.til heim-
ilanna.
nú að velja um það hvort það lega að vinna úti. Þær mætti
vildi vinna úti eða heima og
taldi að menn hefði nú þegar
áttað sig á þessu, því að flesta
langaði til að geta búið i húsi
út af fyrir sig og eignast reglu-
legt heimili.
Sjálfur vinn eg heima, en
verð áð vinna tólf tíma á dag
til þess að hafa í mig og á! Eg
erþyí þó algerlega meðmæltur
a&íkprlmenn vinni heima!
5 daga vinnuvika.
Tóbaksgerðarkonunni þótti
ótrúlegt að konur hættu að
p Paopírspokageröin tu i
í Vttastiff 3. AUsk. papvinpokœ |
■er gera sér ekki grein fyrir þvi, að flokkurinn, er ber það nafn,' vinna úti- Ef Þær hælti hví>
álítur að framkvæma eigi varnir þjóðarinnar með öðrum J Þvrfti hejmilin að '*‘t» vtr'"h’
’hætti en raunhæft er. Þeir telja, að á hættutímum eigi v.örain
uð felast í því, að haí'a landið sem opnast fyrir, svo að það geti
i rauninni .orð'ið auðunnin bráð hverri þeirri þjóð, er kynni að
.girnast það.
Hitt er annað mál, sem Vísir hefur aldrei neitað, að þjóð og
tungu getur stafað hætta af dvöi erlends herliðs í landinu, en
það er þá komið undir hverjum einstaklingi, hver áhrifin verð’a.
Áhrifin verða ekki'fjarlægð með því einu, að herliðið hverfi st
Jandi brott, því að’ svo mikil eru samskiptin við umheiminn
’hvort sem er. Menn hlusta eftir sem áður á erlent útvarp,
,sjá erlendar kvikmyndir og þar fram eftir götunum, svo að
hæítan yrði ékki úr sögunni.
Það Iþarf ekki aft stofna Þjóðvarnarflokk hér á landi, til
þess að verndá tunguna eða þjóðernið. Það þarf heldur ekki
Marqt er steriiið
Hvert fara dúfurnar í
New York til að deyja ?
Hreingerningarmenn leysfu gátuna.
Margir New York-búar höfðu
jvelt því fyrir sér, hvert dúfur
að stofna Þjóðvarnarflokk til að óska þess, að varnarliðið borgarinnar færu til þess að
hverfi héðan eins skjótt og unnt verður, því að slík var ósk J de.yja, en nú vir’ðist málið upp-
manna, löngu áður en sá flokkur varð til. En Þjóðvarnarflokk- jýstt
urinn er þó nauðsýnlegur fyrir þá, sem vilja styðja kommún-
ista, án þess að ganga undir fána þeirra. Stúdentaráðskosn- Fyrir nokkru fundu gólf-
ángarnar sýna, að ’þeim betur blekking en verða ætti meðal Þv0tta- og hreinsunarmenn
skynsamra manna.
Sundíaug fyrir Vesturbæinn.
lF-»að er ekki vanzalaust, að ekki skuli vera neina ein synd-
höll og ein útiiaug hér í bænum, sem allir eiga aðgang að.
Bærinn hefur stækkað svo á .síðustu árum, að þörf er fleiri
s-Iíkra íþróttastaða — og ekki aðeins vegna. þess, hve íbúa.rnú-
eru xniklu fleiri en áður, heldur og af þe’im sökum, að byggðin
hefur þanizt svo úty að það getur tekið margar klukkustundii*
fy.i’ir menn að kornast að og frá suridlaug eða höll,, ef þbíf
eiga ekki sitt eigið farartæki og geta farið, þegar vitað er, að
aftsókn er minnst.
En á þessu mun nú verða breyting fljótlega, því að nú
verður senn hafizt handa um að gera sundlaug í þeim hluta
bæjarins. sem einna lengst er frá Sundhöllinni og sundlaugun-
um. Vesturbærinn er út úr í þessu efni, og liggur hann þó betur
við mr'rgum helztu. miðstöðvura bæjaríns én. aðrir bæjarhlutai .
Hafa þslri..- um það, að komtð yrði upp laug þar, orðið æ tíðan
á síðustu. árum, enda er nú svo komið, að bærinn og félaga-
samtök hafa tekið hÖndum §aman um að koma upp laug þar
vestra. Það er krafa menningarþjóðfélags að hafa sem fiestar
sundiáúgar og úr miklurn, skcjrti verftur bættjiér í.
þegar vesturbæjaflaitgin verður tekin .í notkun.....
svar við þessu, er þeim var fal-
ið að hreinsa Daly’s leikhúsið
við 63. göfu; en það hafði verið
lokað í 10 ár. Þar fundust hrúg-
ur af :dauðum> dúfum í hljóm-
sveitargryfju leikhússins, á
svöluffl og lei'ksviði. Það tók
marga daga að konta fugia-
ræksnunum' út:
Annars virðast ílestir hrein?-
unarmenn, sem vinna 4, skýja-
kíjúfum New Ýork, vera Slav-
ar, en flestir þeirra voru heim-
ilislausir í Evrópu eftir styrj-
aldir og ofsóknir. Þeir eru
sagðir þrautseigir við starf. sitt
og heiðarlegir. Nýlega kom það
fyrir, að slavnesk gólfþvotta-
kona fann 28 þusund dollara
bak við samlagningavél gjald-
kera í einum banka borgarinn-
ar. Hún skilaði fénu umsvifa-
Gamlar minningar.
Það var að ýmsu leyti ný-
stárlegt að sjá hinar’ gömlu mynd-
ir, ef svo undarlega mætti að
orði kyeða, sem Filmía lét sýiia
okkur í Tjarnarbiói á sunnudag.
Það fór heldur ekki hjá því, að
þær vekta gamlar endurminning-
ar frá þelm tima, er hvér kvik-
myndasýning var manni ævintýr,
en ekki vonbrigði, eins og oft á
sér stað nú. Að vísu var myndin
frá 1910 (kaflar úr Álfhól)
fjarska ófullkomin, eins og von-
lcgt er, hreyfingar undarlega
hraðar og látbragð leikenda allt
með öðrum hætti en við teljtun
„comme il faut“ í dag. En hvað
um það. Þessi mynd er skemmti-
legt sýnishorn af kvikmyndun-
um, cins og þær gerðust fyrir
rúmum 40 árufn, eða þegar for-
eldr’ar okkar voru í blórna lifs-
ins. Hún hefur ótvírætt menn-
ingarsögíilegt gildi, og þess vegna
var vel til fundið hjá Filmíu að
gefa okkur kost á að sjá haha.
1 Jeanne d’Árc.
Hin myndin, sem sýnd var, var
nýrri af nálinni, en þó komiii
til ára sinna, eða frá árinu 1928,
og þögul. Géypimunur cr á leikn-
um í þöglum myndum og talmynd
um, eins og að líkum lætur. í
hinum þöglu mýridum varð í’Iest
að gerast með látbragði og svip-
brigðuni í miklu rikari mæli eu
nú ev, enda er það oft svo, að
hæfileikasnauðir leilcarar vaða
uppi í kvikmyndum nútímans,
fyrir þá sök einá, að þeir eru
vel vaxnir eða sérlega ljótir eða
laglegir ,eftir atvikum. Vafalaust
gerðu þöglu myndirnar miklu
meiri kröfur til leikaranna, og
þar reyndi tvímælalaust nteira á
hæfni þeirra og kúnnáttu en nú
gerist. Hitt er svo annað mál,
að nú eru menn orðnir tálmynd-
fela hreingermngafélögum að
annast hreingerningar í stór-
hýsum sínum, en sú vinna er
öll unnin á næturnar. Eitt
stærsta félagið í þessari grein
heitir Handi-Man Company,
og fær það um 4 millj. dollara
á ári fyrir að gera hreint í i um svo vanir, að tnanni finnst
Lever- Crowell-Collier, Gen-
eral Motors, Cotton Exchange,
Hudson-Terminal og Cartiér-
stórhýsunum, én auk þessa
annast félagið hreingerningar í
um 200 bönkum og útbúum.
Hreingernmgamenn geta
stundum lent í klípu, ekki sízt
er þeir. koma frá vinnu sirini
um svipaft levti og.annað fólk
fer á fætur. Eift sinmvar einn
þeirra. að læsa útidyrahurð
banka, á eftir sér eldsnemma
um morgun. er. lögregluþjónn
gekk þar hjá. Sá hélt, að þar
væri innbrotsþjófur á ferðinni,
og greiddi honum höfuðhögg
með kylfu sinni. Hann varð
vitanlega að bið’jast afsökunar,
en þetta var þó alveg spaug-
larist " fyrir hreingerninga-
manninn, sem kunni ekki að
eitthvað vanta, þegar ekkert hljóð
heyrist, en stuttorðir skýringar-
textar fylla i eyðurnar. Jeanne
d’Arc er vel leikin mynd, á því
er enginn váfi, endá þÖtti Drey-
cr, kvikmyndastjórinn danski,
scin stjórnáðí upptökiinni, mikill
snillingúr.
Ol’ ntikift ...
Stúlkan, sem lék liina licilögu
Jþliönnu, lýsir fádæma yel kvöl
hennar og kvíða við yfirheyrsl-
lirnar, samlimis þyi, sem mynd-
jii speglar mannvonzku, óréttfæti
og ræfildóm þeirra, sem sakfelldu
hana. En frá mínu sjónarmiði
séð var saint brennau sjálf álltof
langdregin, svo langvinn, að hún
jaðraði við gælltr við sadisma.
Það er ekki gainan að sjá niann-
eskju uppi á hálkesti, enda þólt
á kvikmynd sé, þar sém hún.er
að hálfkafna í reyk, áður en eld-
ia,UÍ;I' á næstu lögreglustöð. meta þess’ konar rneðfjerð, að j uiinn m^nast. Hitt er ,svo ann
Fléstír -feigendur skýjakljúfá lojkriu stéonígu riæíúrverki, ’■ 1TÍ»1 «rS ttííl<i]ríA íirillra
að mál, áð þ.essi ítalska stúlka,