Vísir - 23.02.1954, Blaðsíða 4

VISIR
Þriðjudaginn 23. febrúar 1954
iwm
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3. <' ■ Fj]Wj
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Heitið á aieðSssni Hátefgsssfn-
aiar el Eeggja fé
Ávarp frá £|árö£lunanie£n<l.
Með stofnun Háteigspresta-
kalls hlaut það að verða óhjá-
kvæmileg nauðsyn fyrir söfn-
uðinn að reisa sér kirkju svo
fljótt sem tök yrðu á. Kirkjulíf
og safnaðarstarf byggist á þvi,
að með byggingu kirkju séu
þau ytri skilyrði fyrir hendi,
sem hverjum söfnuði eru nauð-
synleg. Án kirkju getur enginn
söfnuður verið.
Starfið er margt að vísu og
margar þarfir. En minnumst
hans, sem sagði: „Eitt. er nauð
Bretar hagnast efimig.
Frá því var skýrt hér í blaðinu á föstudaginn samkvæmt
brezkum heimildum, að í mánuðinum sem leið hefðu fleiri
brezkir togarar komið til Grimsby með fisk af íslandsmiðum
en á sama tímabili á árinu sem leið. Munaði hér ekki aðeins
fáeinum togaraförmum, heldur voru það næstum þrefalt fleiri
skip, sem komu til þessa eina hafnarbæjar með fisk frá mið-
nnum hér við land í janúarmánuði þessa árs en hins síðasta.
Má ætla, að aukning sjálfs fiskmagnsins hafi verið mjög svipuo.
Þegar á þetta er litið í ljósi þeirra staðhæfinga brezkra
útgerðarmanna, að þeir hafi verið sviftir aðgangi að íslenzkum
veiðisvæðum, sem skip.ti þúsundum ferkílómetra, svo að aðstaða
þeirra hér við land sé miklu verri en áður, vekur þessi fregn
óhjákvæmilega mikla athygli. Má draga af þessu ýmsar álykt-
anir, en þó fyrst og fremst þá, að brezkir útgerðarmenn hafi
ekki misst spón úr aski sínum, svo að sjáanlegt sé, úr því að
aflinn á íslandsmiðr v, hefur ekki minnkað, heldur farið svo
mjög í vöxt, sem þær lölur vitna, er hér er getið.
Þrátt fyrir þetta hafa menn þó orðið að búa við mjög hátt
fiskverð víða í Bretlandi við og við undanfarið. Fiskþurrð
varð í Grimsby um tíma, og varð þá að grípa til þess ráðs að
kalla á þýzka togara, til að bæta úr skák. Þótti brezkum út-
gerðarmönnum það vafalaust ágæt lausn, því að þeim er ósárt
■um að láta þýzka útgerðarmenn hafa nokkúrn hagnað af fisk-
sölu í landi þeirra, meðan þeir geta komið því svo fyrir, að
íslenzkir togarar sé í banni.
Af þeim tölum, sem nefndar eru hér í upphafi, virðast
brezkir útgerðarmenn ekki hafa haft verulegan óhag af þvi, í auglýsingu frá Tripoli-bíó
að íslendingar stækkuðu landhelgi sína fyrir fáum árum, til. um myndina „12 á hádegi",
þess að vernda uppvaxandi fiskstofn í fjörðum og flóum. Varlsem þar er sýnd þessa dagana,
hver einstakur safnaðarmaður,
16 ára og eldri, konur og karl-
ar, heiti einhverju tilteknu
framlagi og greiði það eftir
hentugleikum sínum, annað
hvort í einu lagi eða með ár-
legri greiðslu eða með því að
greiða ársfjórðungslega næstu
3 ár.
Ef gert væri ráð fyrir því, að
safnaðarmenn, sem leitað er til,
legðu fram að meðaltali 100
krónur á ári í næstu þrjú ár,
væri kirkjubyggingarmálinu
synlegt“. Vér höfum tekið við|Vel borgið. Fjáröflunarnefndin ' h"íui“S
dýrmætum arfi kirkju og
kristni. Það er vort að varðveita
Einn áhugasamur lesandi Vísis,
eins og bréfritarinn kallar sig,
hefir sent mér eftirfarandi pistil:
„Eg hef tekið eftir því, og fylgzt
með þvi af áhuga, að ó mánu-
dögum birtist í stað Bergmáls
þáttur, er nefnist „Bærinn okk-
ar“. Um þennan þátt er margt
gott að segja, og er oftast drepið
þar á efni, sem varða bæjarbúa
mjög, og þeir allir hafa áhuga á
að lesa og fylgjast með.
En það er nafnið.
Eg hefði þó viljað koma fram
með svolitla athugasemd við
nafnið á þessum ágæta þætti. —
Annað bindi æviminninga Knuds
Zimsens
hann og ávaxta til heilla hinni
uppvaxandi kynslóð: Vinnuin
að því, að áhrifamáttur Krists
megi göfga líf einstaklinganna
og helga heimilin í þessum
söfnuði.
Kirkjulóð er fengin á fögrum
og ákjósanlegum stað á horni
Háteigsvegar og Nóatúns. Fjár-
söfnunarnefnd er tekin til
starfa. Hefur hún þegar ráðið
að leita nú til safnaðarmanna
um fjárframlög til hinnar fyrir-
huguð Háteigslcirkju.
Gerir nefndin ráð fyrir, að
fjársöfnuninni verði þannig
hagað, að þess verði óskað, að
____ _ fyrrverandi
vill því fara þess á leit við yð- i borgarstjóra hefur verið nefnt
ur, að þér útfyllið viðfest eyðu- j „úr bæ í borg“. Er þar rætt um
b!að, tiltakið á því framlag yðar þróíin Reykjayíkur, sem Ziemsen
Frábær mynd í
Tripoli-bió.
segir, að hún sé framúrskar-
andi. Þetta er ekki ofmælt.
Undirritaður brá sér í Trip-
olibíó um helgina til þess að
sjá verðlaunamynd þessa, og
er skemmst af að segja, að
mynd þessi er sérlega vel gerð
og snilldarlega leikin. — Gary
Cooper, sem hefur það sér til
ágætis um fram margra aðra
frábæra leikara, að hann kem-
ur til dyranna eins og hann er
klæddur, sýnir þarna heil-
steypta persónu og hnitmiðað-
an leik, og minnist eg þess ekki
að hafa séð hann ná slíkum
tökum á hlutverki, og hefur
hann þó margt vel gert.
Með lestinni, sem á að koma
á hádegi, er væntanlegur
háskalegur morðingi, sem sleppfc
hefur verið úr fangelsi. Á
brautarstöðiiini bíða hans. þrír
félagar hans af sama sauðahúsi.
. Þessir menn eru komnir tii
i smábæjar, þar sem Cooper er
G, _ 1 lögreglustjóri, eins erindis að
isli Jonsson alþmgismaður hefur borið fram tillögu um að|drepa hann Cooper teIur það
hér á landi verði komið upp þurrkví fyrir allt að 6 þúsund sk:y}du sina aS vera viðstaddúr
lesta skip, ög veyði henni þapnig fyrir komið, að auðvelt verði
að stækka hang, svo að hún geti tekið 18 þús. lesta skip.
Vill þingihaðurinn, að haft verði! samráð við bæjarstjórnir
Reykjavíkur og Hafnarfjarðar í máli þessu, ehda mundi slíkli
þurrkví vérða ætlaður staður hér eða í grendinni þar eð heima-
höfn stærstu skiþa landsmanna er á þessu landshorni.
Vísir drap .á þlað í vor, skömmu fyrirltosningarnar, að náuð-.
synlegt væri að gera eitthvað í má'li þessu, því að þótt svo sé
komið, að hægt sé að taka alla togara landsmanna á land txl
til viðgerðar, er það ekki lokatakmark. Hið endanlega takmark
á að vera, að hægt sé að gera innanlands við öll skip, sem
landsmcnn eiga. Iðnaðarmenn hafa sýnt, að þeir vaxa með
hverjum auknum vanda á þessu sviði, svo að ekki þarf að
kvíða þeirri hlið málsins.
Allir, sem eiga hagsmuna að gæta í þessu efni, eiga að taka
höndum saman um að þrinda fyrirtækinu i fraínkvæmd, því aö
þá verður það auðunnið. Og af því að hér er um alþjóðarhag
að ræða, eiga opinberir aðilai' að vera í fylkingarbrjósti.
það þó ástæðan fyrir því, að þeir útilokuðu íslenzka togara frá
að leggja fisk á land í brezkum höfnum, og er hún nú orðin
næsta haldlítil. En vitanlega var hér aðeins um átyllu að ræða,
sem brezkir útgerðarmenn töldu sig þurfa á að halda, til þess
að bola hættulegum keppinaut af markaðinum brezka, og með
þeim hætti, að ekki væri of áberandi, hvað fyrir þeim vekti
í raun og veru.
Það er þegar farið að koma greinilega í ljós, að fiskmagn
er miklu meira hér í Faxaflóa — og raunar víðar — en veríð
hefur á undanförnum árum, og kemur þar strax á daginn,
hversu heilladrjúgt skref það var, er landhelgin var stækkuð
til að vernda ungfiskinn og fiskstofninn yfirleitt. Mun þó
árangurinn af friðuninni aðeins kominn fram að litlu leyti og
það sannast æ betur á næstu árum, að hér var um óumflýjan-
lega og sjálfsagða ráðstöfun að ræða. Mun það verða öllum til
hagsbóta, sem stunda fiskveiðar umhverfis strendur landsins,
því að af þessu mun ekki aðeins leiða, að afli verði meiri á
fjörðum og flóum heldur líka fjær landi, þar sem togarar mega
veiða, Og þar sem Bretar sækja hingað af kappi, munu þeir
hafa hagnað af þessu líka, og skilja þeir það vafalaust vel.
En brezkir útgerðarmenn mundu verða menn að meiri, ef
þeir létu nú af þessu banni sínu, því að þótt skaði íslendinga
hafi orðið nokkur, mun skömm þeirra meiri.
Tíllags iton þurrkvíærbyggfngit.
enda þótt enginn þori að hreyfa
hönd né fót honum til hjálpar,
— skylduræknin er honum
ofar öllu. Biðin eftir lestinni er
þrungin ógn, — en vísarnir á
klukkunni mjakast hægt og
óumflýjanlega nær hádegi, og
þá er vitað, hvað á að gerast.
Sjálf kvikmyndatakan er með
óvenjulegum og listrænum
hætti, Þetta er með beztu
myndum, sem hér hafa sézt
lengi, að dómi undirritaðs. —
Lagið „Do not forsake me“,
sem' leikið er og sungið í
mvndinni“, er líklegt til mikilla
vinsælda.
ThS.
til kirkjubyggingarinnar og
undirritið það með nafni yðar
og heimilisfangi.
Innan skamms mun fólk úr
söfnuðinum fara um presta-
kallið á vegum fjáröflunar-
nefndar og vitja eyðublaðanna
og þess framlags, sem lofað er
á þessu ári, eða hluta þess. Þeir,
sem þess óska, geta einnig
komið eyðublöðum ásamt fram-
lagi sínu til einhvers af undir-
rituðum nefndarmönnum eða
til sóknarprestsins, séra Jóns
Þorvarðssonar.
Ákveðið er, að gerð verði
vönduð bók, er geyma skal nöfn
þeirra, sem með fjárframlögum
sínum vinna að byggingu
kirkjunnar.
Benda má á það, hversu mik-
inn áhuga og lofsverða fórnfýsi
margir söfnuðir landsins, sum-
ir þeirra mjög fámennir, hafa
sýnt við byggingu kirkna
sinna. Með áhuga og sameigin-
legu átaki mun kirkjubygging-
armál Háteigssafnaðar einnig
leysast farsællega. Vinnum
samhuga að góðu málefni.
Þorbjörn Jóhannesson
Flókagötu 59.
form. sóknarnefndar.
Eggert P. Briem
Flókagötu 29.
Guðbjörg Birkis
Barmahlíð 45.
Jónas Jósteinsson
Mávahlíð 8.
Stefán A. Pálsson
Flókagötu 45.
Bjarnþóra Benediktsdóttir
Mávahlíð 6.
Erlendur Einarsson
Bólstaðarhlíð 3.
Halldóra Sigfúsdóttir
Flókagötu 27.
Pétur Sæmundssen
Bólstaðarhlíð 11.
Svanhildur Þórðardóttir
Háteigsvegi 18.
Orðabók Sigfúsar
með afborgunum,
Bókaverzlun ísafoldar hefur
nýlega samið um kaup á nokk-
urum hluta upplagsins af orða-
bók Sigfúsar Blöndals og selur
hana nú með vægum afborg-
unum til þeirra sem óska.
Þegar orðabók Sigfúsar kom
út á sínum tíma var hún mjög
dýr miðað við peningaverðgildi
þá, en strax og peningaveltan
óx á stríðsárunum varð eftir-
sókn eftir bókinni mikil og seld-
!íst hún'tiþþ á sítömmum tímá.1! kEerkomið tækifáeri til þess að
Um nokkurra ára skeið varð ^ eignast bók, sem á að vera
orðabókin ófáanleg með öllu i sjálfsagður gripur á hverju
nema hvað hún. gekk einstöku í einasta íslenzkú: héimili.
réttilega telur liafa vaxið úr bæ
í borg. Eg geri ráð fyrir, að flest-
ir Reykvíkingar hafi lesið ævi-
minningar Ziemsens, svo ekki fer
ég nánar út í þær. Verk þessa
mikla athafnamanns mæla með
sér sjálf. En einmitt vegna titils-
ins á þessu bindi æviminninga
Ziemsens datt mér til hugar að
skrifa Bergmáli þetta bréf. Eg
vil nefnilega gera það að tillögu
minni, að nafninu á þessum vin-
sæla mánudagsþætti verði breytt
og verði framvegis: „Borgin okk-
ar“. Myndi mér finnast það meira
réttnefni.“
Nokkuð til í því.
Það er nokkuð til í tillögu liins
áhugasama lesenda, og mun ég
koma tillögu hans áleiðis til réttra
aðila, sem fjalla eiga um þetta
mál. Reyndar geri ég ráð fyrir að
bréfið sé skrifað til gamans, en
öllu gamni fylgir nokkur alvara.
En ég þakka bréfið, og svo sjá-
um við til, hvort höfundur þátt-
arins vill breyta um nafn, eða
halda þvi gamla, sem í sjálfu sér
er ágætt.
Hættulegur leikur.
Það er mjög hættulegur leikur,
sem drengir gera sér til skemmt-
unar, undir eins og snjórinn er
kominn, en það er að hanga aft-
an í bílum og láta þá draga sig.
Af þessum leik, eða réttara sagt
ósið, hafa mörg slys hlotizt. Mig
hryllir alltaf við, er ég sé strák-
pottorma hanga þannig aftan í
bílum, því þótt það kunni að vera
spennandi frá þeirra sjónarmiði,
getur leikur sá endað illa. Bil-
stjórar eiga erfitt með að varast
drengina, sem eru varir um sig,
en vegfarendur gætu oft komið
í veg fyrir þenna hættulega leik,
og ættu að gera sér það að skyldu.
Þótt drengirnir kunni að reiðast,
er það þeim fyrir beztu, að komið
sé í veg fyrir að þeir hangi aft-
an í bílum. — kr.
sinnum manna á meðal fyrir
okurverð.
Vegna þess hve þörfin fyrir
bókina var mikil, ekki aðeins
fyrir verðandi menntamenn,
heldur og fyrir hvern ein-
s.takling sem lætur sig íslenzka
tungu einhverju skipta, sá
stjórn orðabókarinnar ástæðu
til að láta ljósprenta hana, og
kom hún út á s.l. ári.
Orðabókin kostar nú 650 kr.
í bandi, en margir, sem annars
vilja eignast bókina, eiga örð-
ugt með að greiða það í einu,
svo að nú hefur Bókaverzlun
Isafoldar tekið upp afborgunar-
fyrirkomulag og selur bókina
gegn 50 króna afborgunum á
mánuði. Þarf ekki að efa að
með þessu gefst almennihgi