Vísir - 01.03.1954, Blaðsíða 4

anmarmaóteoi*
amená,
Ókyrrðin í Austurlöndum.
Síðustu dagana hafa fáir atburðir vakið meiri athygli en þeii-,
sem yerið hafa að gerast í löndunum fyrir botni Miðjarðar-
hafs. Tveir einvaldsherrar voru settir frá völdum svo að segja
á sama sólarhingnum, en annar virðist þó hafa leikið á and-
stæðinga sína, því að hann var aftur kominn að stjórn veli
lands síns, áður en menn voru almennt búnir að átta sig á þvi,
hvað hafði raunverulega verið að gerast, eða hver undirrótin
var. Hinn, Shishakly, hershöfðingi, er hafði stjórnina á hend: í
Sýrlandi, var hinsvegar hrakinn í útlegð, og virðist ekki eiga
afturkvæmt fyrst um sinn, þótt vel geti svo farið, að hann
geti snúið á andstæðinga sína síðar, eins og Naguib hinn
egypzki gerði.
Það er skoðun þeirra, er fylgzt hafa með atburðum í Egypta-
landi af mestum áhv^a, að þar sé um fyrst og fremst um
baráttu milli tveggja anna að ræða — Naguibs hershöfðingja
og Nassers herhöfðingja, sem hefur verið hægri hönd hans, síðan
byltingin var gerð og margir hafa álitið, að hafi raunverulega
verið hinn „sterki“ maður landsins, sá, sem sagði í raun og veru
fyrir verkum. Nasser hafi litið svo á, að nú væri rétt, að hann
yrði yfirmaður landsins fyrir opnum tjöldum, og því hafi hann
fengið því til leiðar komið', að Naguib Var vikið til hliðar.
En þegar til átakanna hafi komið, hafi Naguib reynzt ofjarl
Nassers, og því tekið við stjórnartaumunum svo að segja sam-
stundis aftur.
Þótt lýðræði sé ekki meira í Sýrlandi en ýmsum öðrum
löndum fyrir botni Miðjarðarhafs, hefur þó verið talið, að hinn
fallni einvaldur þar, Shishakly, hafi verið vinveittur lýðræðis-
þjóðunum vestrænu. Maður þessi hafði jafnan lagt mikla
áherzlu á að þjálfa og búa her lands síns sem bezt, og var
jafnvel kallaður „Prússinn vig Miðjarðarhafsbotn“ vegna þessa.
Getur fall hans leitt til þess, að aðstaða lýðræðisríkjanna gagn-
vart Rússum á þessum slóðum verði ekki eins góð og hún hefur
verið, en það mun koma á daginn síðar.
Rússar reka mikinn áróður meðal Arabaþjóðanna, því að
þeir telja, að þar sé að ýmsu leyti góður jarðvegur fyrh- kenn-
ingar sínar. Hafa þeir einkum lagt áherzlu á að vingast við
þjóðirnar á Arabíu-skaga, og er það til marks um það, að þeir
halda uppi flugferðum til lands eins þar, og hafa þó ekki slíkar
samgöngur við aðra þjóðir, sem nær eru landi þeirra. Þarf eng-
inn að efást um, hver tilgangurinn er með þessu, að bæta að-
stöðu sína, ef svo skyldi fara, að þeir teldu sér óhætt og nauð-
synlegt að láta sverfa til stáls við hinar frjálsu þjóðir.
Það má vel vera, þótt ekki verði neitt um það fullyrt á
þessu stigi málsins, að Undirróðurs Rússa gæti að einhverju
leyti í þeim umbrotum, sem orðið hafa í Egyptaiandi og Sýr-
landi síðustu daga. Virðist ekki fjarri lagi að ætla að svo sé.
Ókyrrð sem víðast um heim er eitt af því, sem þeir keppá að
af hv.að mestu kappi, því að þar sem ókyrrð og glundroði ríkja,
má vænta uppskeru fyrir stefnu þeirra. Hér getur því verið um
einn leik þeirra á skákborði heimsstjórnmálanna að ræða, bg
munu þá afleiðingarnar væntanlega sjást fljótlega.
Báskapur og verðlag.
'lkað er eSlilegt, að landbúnaðafmál sé all-ofarlega á baugi
um þessar mundir, er Búnaðarþing situr á rökstólum hér
i bæ. Forvígismenn bænda af öllum landshornum sækja fundi
þessa, og eru þar rædd þau mál, sem landbúnaðinn varða mest,
og s'nerta að meira eða minna leyti alla landsmenn, hvort sem
þeir bú'a við sjó eða í sveit.
Framfarir hafa orðið miklar á sviði landbúnaðarins sem
öörum á undanförnum árum, og má segja, að bylting hafi orðið
í þeim efnum að sumu leyti. Vélaöld er gengin í garð í sveitum
landsins sem an'nars staðar, vélarnar draga úr erfiðinu við
framleiðsluna, og auka afraksturinn. Þrátt fyrir þetta er þó
verðlag landbúnaðarafurða hátt, þótt ýmsir í hópi bænda muni
telja, að það þurfi að vera hærra, til þess að afkoma bænda sé
betri og tryggari. Er þó óvíst, hvort bændur hagriast mjög af
hærra verði, því að það dregur úr neyzlu, þegar komið <jí yfir
ákveðið mark. Réttari leið virðist vera að reyna að drága úr
kostnaði, áthuga m. a. hvort hægt sé að haga véJanotkun á
hagkvæmari hátt. Lægra verð. er áreiðanlega nauðyn. ef nokkur
von á t. d. að vera að flytja eitthvað út af lahdbúri^ðarafurðum.
Oiðastliðinn þriðjudag birtist
^ í „Bergmáli* hér í blaðinu,
vinsamlegt bréf frá áhugasöm-
um lesanda þeirra mánudags-
þanka, ér birtast vikulega hér í
þessum pistlum.
Bréfritarinn er mjög ánægð-
ur með „Bæinn okkar“, að öðru
leyti en því, að hann vill breyta
fyrirsögn pistlanna í „Borgin
okkar“, og vitnar í þvi sam-
bandi til æviminninga Knud
Ziemsens börgarstjóra, þar sem
J talið er að Reykjavík hafi vax-
íð úr bæ í borg, svo sem nafn
síðara bindis ber með sér.
•
A ð sjálfsögðu er nokkuð til í
því að bærinn okkar sé að
fá á sig borgarsnið á ýmsan
hátt, og sjálfsagt að halda því
á loft. En ekki finnst mér þó
ástæða til breytinga á nafn-
gift þessan-a pistla þessvegna,
enda fer núverandi nafn þeirra,
að mínum dómi betur, en
breytingartillagan.
Hinsvegar gæti sjálfsagt svo
farið, að slík breyting kæmi
síðar meir til greina, þegar t.
d. bæjarráð er orðið borganáð,
bæjarstjórn borgarstjórn, bæj-
arverkfræðingur borgarverk-
fræðingur, og Reykjavíkur-
bær Reykjavíkurborg o. s. frv.
Að vísu er hér borgarstjóri
og borgarritari, en hin virðu-
lega nafngift borgarstjóra er
allt frá fyrstu tíð, eða frá þvi
Páll Einarsson var fyrstur
mánna kjörinn borgarstjóri ár-
ið 1908 hér í Reykjavík, en á
þeim tíma var sú nafngift
sennilega ofrausn miðað við
stærð bæjarins og fólksfjölda,
enda þótt um höfuðborg væri
að ræða, en bæjarbúar voru þá
um 11000 að tölu.
®
jr^akka eg svo þréfritaranum
áhuga hans á þessum
pistlum mínum, og vona að
hann hafi einnig framvegis
nokkra ánægju af að fylgjast
með þeim, enda þótt bið kunni
að verða á nafnbreytingu
þeirra. Skil eg vel hvað fyrír
honum vakix-', og nánast um
smekksatriði að ræða, þótt við
séum ennþá á leið „úr bæ í
borg“, og engin minriirriáttar-
kennd þótt hin vaxandi höfuð-
borg sé enn um stund „bærinn’
okkar“, þegar rætt er um þarf--
ir hennar og þróun.
"" ' »
lrTr því farið ér að ræða þetta
mál, vérður lítið rúm í dag
fyrir aririað efni hér í pistlun-
um. Er því rétt til fróðleiks að
hverfa stundarkorn aftur til
ái’sins 1907, þegar samþykkt
voru lög á Alþingi um breyt-
ingu á tilskipun um bæjarstjórn
í Reykjavík. í lögum þeim er
mælt fyrir um kosningu borg-
arstjóra til 6 ára í senn. Arslaun
eru honum ákveðin 4500 krón-
ur og 1500 krónur í skrifstofu-
kostnað. 15 skyldu bæjarfull-
■ * t ■ '• ' . '■'.•••
J trúar vera, en borgarstjóri for-
. seti bæjarstjórnar. I janúar-
mánuði riæsta ár voru svo
i kosnir bæjarfúlltrúar, og. síð-
' an ■ kaús bæjarstjórnin • siriri
! D A G B L A Ð
i ] i Ritstjóri: Hersteinn Pálsson. |
j Auglýsingastjóri: Kristján Jónsscn. {
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3. ~ mrn-
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm linur).
■ * Lausasala 1 króna. , ■ |
Félagsprentsmiðjan h.f.
yisiB
Mánudaginn 1. marz 1954
wfsxxe.
WtmmfgbmTÍÍim
komin aftur.
fö&ÍHÍjjÚM
Sifgyeirsson
Sjtn&$$6nvefiji 13
fyrsta borgarstjóra, Pál Ein-
arsson, þáverandi sýslumann í
Hafnarfirði, síðar hæstaréttar-
dómara, svo sem áður er sagt.
•
þessa nýju bæjarstjórn höf-
uðstaðarins voru í fyrsta
sinn kosnar konur í stjórn bæj-
arins, og ekki ein, heldur fjór-
ar. Voru það þær Katrín Magn-
ússon, Þórunn Jónassen, Bríet J
B j amhéðinsdóttir og Guðrún
Björnsdóttir frá Presthólum.
Á kjörtímabili hins fyrsta
borgarstjói-a okkar var m. a.
gengið frá vatnsveitumálinu
og gasstöðvarmálinu. Kennara-
skólinn var byggður, Lands-
bókasafnshúsið fullgert, íþrótta
völlur varð til og byrjað á
urhöfn, svo eitthvað sé nefnt
af helztu framkvæmdum, sem
varða byggingarlega þróuia
bæjarins.
•
'C’r ekki ofsögum af því sagt,
hversu breytingarnar hafa
orðið gífurlegar á tæpri hálfri
öld, og því ætíð fróðlegt að
skyggnast til baka, þegar rætt
er um vandamál líðandi stund-
ar. Þegar samanburður er
gei-ður aðeiris 40 ár aftur í tím-
ann, er það vissulega rétt, að
við siglum hraðbyri í áttina að
borg frá bæ og sveitaþorpi, og
höfum kunnað að hagnýta okk-
ur öra þróun tækninnar til þess
að byggja upp skilyrði fyrir
blómlegu menningarlífi í bæn-
framkvæmdum við Reykjavík- um okkar.
SkósmíðavéSar
sem IstiS em notaðar.
Einn pússningsrokkur fyrir tvo menn, tveir skurðarhnífar,
annar notaður, en hinn nýr, og, má fletta með honum,
einn randsaumari, einn gróphnífur og saumavél.
Tilbóð óskast í allt í -einu. Tilboð séu merkt: „Skósmíðavélar
— séridist. Vísi sem fyrst.
Karlmannaskó nýjar gerðir, amerískt snið, ferm-
ingaskór drengja, svart boxcalf-lakkleÓur.
J Laugavegi 7.
Aðalfimdur
Pöntunarfélagsins Forða verður haldinn n.k. mið-
vikudag 3. marz kl. 8,30 e.h. í Baðstofu iðnaðar-
manna, Vonarstræti 1.
Ðagskrá: Samkyæmt lögum félagsins.
Stjórnln.