Vísir - 26.06.1954, Síða 6

Vf SIE
Laugardaginn 26. juní 1954!
ar þú að verða götusöngvari
liér í Reykjavík — hafa ofan
af fyrir þér með því?“
„Vert þú ekkert að rang-
hvolfa undirskálunum í höfðinu
á þér,“ segi eg kotroskinn og
mjög glaður. „Þekkirðu ekki
þennan mann?“
„Þekki hann, — þykist þú
kannski þekkja hann, kempan
±ríð?“
„Sástu ekki, hvernig hann
brást við, þegar eg — reyndar
•alveg ósjálfrátt — fór að raula
„Þar sem háir hólar.“ Þetta er
Árni Thorsteinsson, tónskáld!"
Kristján fitjar upp á og
horfir svo sem agndofa á eftir
manninum, sem nú er að hverfa
fyrir hornið á húsi því, sem í
þennan tíma var kallað Smjör-
hús. Síðan lítur hann á mig
og segir:
„Mér þykir Reykjavík vilja
sýna okkur það með fulltrúa-
valinu, þegar við stígum hér á
Jand, að hún eigi tvennt til.“
Eg brosi og kinka kolli, lít í
kringum mig augum fullum af
glaðri eftirvæntingu. Og þó er
■eins og eg kenni einhvers sviða
innst inni — einhvers kvíða,
■er á sér máski frekar rætur í
grun um eigin vangetu um val
markmiðs og þó einkum leiða,
heldur en í ugg af völdum
hinnar framandlegu og óhrjá-
legu mynda reykvískra
bernskubreka, sem við höfum
Xiú kynnzt.
Njósnastarfsemi er orðin

Og þé vili engtn þjóð við
harna kannast.
Njósnastarfsemi er cinhver
fjörugasta atvinnugreín vorra
daga, en samt er hún ekki til í
orði kveðnu.
Nánar til tekið þýðir þetta,
að orðið „njósnari“ er ekki til
í orðabók neinnar ríkisstjórnar,
nema þegar um er að ræða
njósnara annars ríkis. Ríkis-
'stjórn nefnir sinn eigin njósn-
ara „erindreka11, og viil ekkert
hafa saman við hann að sælda,
ef hann er handtekinn.
I hinu kalda stríðd, sem nu
er háð, er gizkað á, að yfir
23.000 „erlendir erindrekar“
séu starfandi. Ógerlegt er að
koma tölu á aðstoðarmenn —
ýmiskonar, upplýsingamenn og
„atburðaskoðara“.
Árið 1913 námu útgjöld
brezku leyniþjónustunnar 58.-
550 sterlingspundum. I dag eru
þau talin um 2.500.000 pund.
En þessi ágizkun er byggð á fé
því, sem veitt er opinberlega,
og ekki er vitað um, hvernig
þjónustu þessari berst fé með
öðrum hætti. Sennilegt má
telja, að útgjöld leyniþjónust-
unnar séu nú um 14 milljónir
punda. Kostnaður við leyni-
Deilt uan buxur Mussofinis.
Þær teljast liliuíi líksins og skulii
ekkí lirenndae á báli.
Nýlega er lokið áll-óvenju-
legum málarferlum 4 Milano,
en þau snerust uni buxur
Mussolinis og annað stígvél
Tians.
Munu fyrri áhangendur
Mussolinis og ný-fastistar hafa
gert sér vonir um, að buxurnar
og stígvélin yrðu brennd við
•opinbera athöfn að hetjusið, en
jafnframt notað „bálförina“ í
■áróðursskyni. Ættingjar Musso-
linis höfðu ekki krafizt þess að
fá buxur þessar afhentar, en
hann mun hafa verið í þeim,
•er hann var myrtur af skæru-
liðum árið 1945 í þorpinu
Dongo við Como-vatn.
Mussolini var jarðsettur, eins
og lög gera ráð fyrir, en síð-
að gerðist það, að einhverjir
•ofstækisfullir áhangendur hans
rufu grafhelgina og höfðu á
brott með sér líkið. Lögregl-
unni tókst þó að hafa hendur
í hári líkræninganna og na
líkinu úr höndum þeirra.
Eins og sakir standa er það
leyndarmál, hvar lík hans hef-
ur verið jarðsett eða geymt.
Meira að segja vita nánustu
ættmenn hans ekki um legstað-
inn.
í úrskurði réttarins í Milano
var kveðið svo á, að buxurnar
beri að skoða hluta af líkinu,
og skuli því geyma þær og
jarðsetja með líkinu sjálfu,
þegar, eða ef það verður gert,
á ný einhvern tíma í framtíð-
inni.
1
Helztu hermálasérfræðing-
ingar Bandaríkjanna eru nú
sagðir þess hvetjandi, að
leggja megináherzlu á að
hornsteinn varna Norður-
Atlantshafsríkjanna verði í
Skandinaviu. Þeir segja, að
flugstöðvar í Noregö kynnu
að reynast gagnlegri en
flugsöðvar í Frakklandi. Sá,
sem ræður yfir Noregs-
ströndum, segja þeir, ræður
jfir Norður-Atlantshafi.
Ný kirkja á
Þingvöllum.
Þingvallanefnd beifir
sér fyrir málinu.
Þingvallanefnd hefur sam-
þykkt að beita sér fyrir al-
mennri fjársöfnun til þess að
koma upp nýrri kirkju á Þing-
völlum, er jafnframt sé fag-
urt minnismerki um kristnitök
una þar.
Nefndin hefur oft rætt um
að endurreisa kirkjuhúsið á
Þingvöllum. Er húsið nú nærri
aldargamalt og staðnum á eng-
an hátt samboðið. Að kalla hver
erlendur gestur, sem heimsækir
staðinn, skoðar kirkjuna, og
margir ljósmynda hana utan
og innan, og hafa svo myndirn
ar með sér sem sýnlegt tákn
um ræktarleysi þjóðarinnar við
kirkju staðarins.
þjónustu Bandaríkjanna er
opinberlega talin yfir 25 millj.
punda. Enginn utan Sovétríkj-
anna hefur hugmynd um,- hve
miklu fé stjórnin í Kreml ver
til njósna, en menn hafa gizkað
á um 27 millj. punda á ári.
Mistökin koma
í blöðunúm.
Hin gífurlega athafnasemi
njósnara kemur skýrt 1 Ijós í
fy'rii'sögnum dagblaðanna. Að
vísu greina fyrirsagnir þessar
ævinlega frá mistökum og
handtökum njósnara og af eðli-
legum ástæðum. Nafn hins
duglega njósnara birtist áldrei
í „Hver er maðurinn?“ Þegar
njósnara verður vel ágengt,
getur hann ekki rætt um afrek
sín. Hann verður eðlilega að
hafa hægt um sig.
Napoleon var vanur að segja,
að njósnari væri eðlisgreindur
landráðamaður. Njósnir voru
yfirleitt á starfssviði hermanna,
og hinn táknræni njósnari var
venjulega her- eða sjóliðsfor-
ingi, sem svíkja vildi þjóð sína
fyrir gull eða önnur hlunnindi.
En tímarnir hafa breytzt og
þar með staða njósnarans.
Enda þótt landráðamenn séu
nytsamlegir hlekkir í hinm
miklu njósnakeðju, eru þeir þó
heldur þýðingarlitlir. Nú reiða
ríkisstjórnir hinna ýmsu landa
sig á sína eigin menn, sem þeir
velja af varfærni og þjálfa '
sérstökum skólum.
I fyrri heimsstyrjoldinni var
siður að ráða njósnara til þess
að taka sér sérstök verkefni.
Ef nýtt'vopn var fundið upp,
var njósnaranum sagt að kom-
ast yfir teikning af því. Oft
voru unnin mikil afrek á þenna
hátt, en oft endaði þetta með
skelfingu, og erfitt er að fá
snjallan njósnara í stað annars.
Samstarf
er fyrir öllu.
Enn þann dag í dag er þessi
aðferð notuð að nokkru, en yf-
irleitt má segja, að dagar hins
einmana njósnara séu taldir,
— nú er allt undir samstarfi
komið. Oft er „erindrekunT'
komið fyrir í tilteknum héraði.
Upplýsingar þær, sem þei:
safna og senda, fara síðan um
hendur sérfræðinga, sem sam-
ræma þær og fella saman.
Eftir því, sem nútimastyrj -
aldir eru háðari tækninni,
verður njósnarinn að vera þeim
mun fróðari, ef hann á að duga
þjóð sinni. Hann verður aö
vera vélfræðingur, efnáfræð-
ingur, flugvélasmiður eða
eitthvað annað eftir því, sem á
stendur. Þá þarf hann að vera
snjall tungumálamaður og eiga
til að bera í ríkum mæli hug-
rekki og hugvit. Ura fram allt
verður hann að vera samvizku-
laus í starfi sínu, og hann má
ekki kinoka sér við að ljúga,
stela eða fremja morð til þess
að ná settu marki.
Rússar hafa flesta.
í samanburði við Bretland og
Bandaríkin, hefur Rússland
langsamlega flesta „erlenda
ériridreka“ á sinni könnu,’ en
þetta þýðir þó ekki, að njósna-
kerfi Rússa sé fullkomnasta
þessara þriggja ríkja. Rússar
vitaf tiiargt, erí matgt 'bendir tii
þess, að þeir séu á þessu sviði
klaufalegir og verði ekki mikið
ágengt. Rússar eiga í vök að
verjast að því leyti, að þeir fá
„erindreka“ frá hinum óupp-
lýstu stéttum landsins. Til þess
að fá menntaða menn í þjón-
ustu sína verða þeir að reiða
sig á útlendinga, og það er
engan veginn heppilegt.
Að því er snertir gagn-
njósnir standa Rússar miklu
betur að vígi en lýðræðisríkin.
Þetta stafar af hinni almennu
afstöðu þéi'rra gágnvart útlend -
ingum. Sérhver maður, sem
ekki er viðurkenndur og reynd-
ur vinur Sovétríkjanna er álit-
inn fjandmaður þeirra.
Áritún végabréfa til ferða-
laga til Sovétríkjanna fer fram
undir beinu eftirliti leynilög-
reglunnar rússnésku. Erlendir
kaupsýslumenn eru ekki hvatt-
ir til þess að koma til landsins,!
nema þeir séu beinlínis á veg-
um rússne'sku stjórnarinnar.
Enginn útlendirigur má lifa á
eignum sínum í landinu. Þess
konar lifnaðarhættir, sem gætu
oröið skálkaskjól njósnurum i
öðrum löndum, eru bannaðir í
Sovétríkjunum.
BARNAVAGN á háum
hjólum til sölu. Verð kr.
500.00. Upplýsingar í síma
3279, eða Reynimel 41, II.
hæð. (625
BARNAKERRA. — Góð
barnakerra óskast. Sími
2370. (628
PLðTUR á grafreiti. Út-
Tegum áletraðar plötur á
graíreiti með stuttum fyrir-
▼ara. Uppl. á Rauðarárstíg
28 (kjailara). — Sími 6126
RAFTÆK JAEIGENDUR.
Tryggjum yður lang ódýr-
asta viðhaldskostnaðinn,
varanlegt viðhald og tor-
fengna varahluti. Raftækja-
tryggingar h. f. Sími 7601.
FERÐAFELAG ISLANDS
fer 12 daga skemmtiferð um
Norður- og Austurland,
fimmtudaginn 1. júlí. Lagt
af stað kl. 8 árd. frá Austur-
velli, og ekið að Blönduósi,
til Akureyrar um Vagla-
skóg, að Laxfossum til
Húsavíkur og Kelduhverfis.
Ásbyrgi og Dettifoss skoðað,
Grettisbæli og Axarfjörður.
Farmiðar séu teknir fyrir kl.
12 á þriðjudag.
I.S.I. — I.B.H.
íslandsmeistaramót í hand-
knattleik karla (úti) verður
haldið í Hafnarfirði dagana
27.—31. júlí n.k. Þátttöku-
tilkynningar sendist Jóni
Egilssyni, Ölduslóð 19,
Hafnarfirði eigi síðar en 20.
júlí.
ÍJjróttabandalag
v Hafnarfjarðar.
2ja—3ja HERBERGJA
íbúð ó'skast strax. Fyrir-
‘ ‘firámgféiðslá eftir samkomu-
lagi. Sími 5429. (617
ÓSKA eftir 3—4 her-
bergjum á hitaveitusvæði,
ásamt eldhúsi. íbúðin má
vera lítil. Tilboð, merkt:
„íbúð — 236,“ sendist Vísi.
(619
REGLUSÖM stúlka ósk-
ar eftir herbergi í austur-
bænum eða Hlíðunum. Sími
80735 frá kl. 2—6. (626
L'ÍTIÐ HERBERGI til
leigu. Upplýsingar Framnes-
vegi 10, II. hæð. (632
ELDRI KONA óskar eftir
hcrbérgi með eldunarplássi
hjá góðu fólki. Sími 81861.
(624
■ EINHLEYP KONA óskar
eftir stofu eða tveim litlum
herbergjum. Upplýsingar í
dag í síma 5460 kl. 11—2.
(622
BRJOSTNÆLA tapaðist
frá Laugavegi 130 að Elli-
heimilinu. Skilist vinsam-
legast að Laugavegi 130.
(620
-eismi
KONA, með 9 ára telpu,
vill taka að sér lítið heimili
strax. Sími 80689. (618
UNGLINGSSTÚLKA eða
telpa óskast í létta vist hálf-
an eða allan daginn. Sími
2370. (627
KAUPAKONA óskast að
Geitarbergi í Svínadal. Allur
heyskapur á túni, sími 1388.
(621
AÐ GUNNARSHÓLMA
vantar eldri eða yngri mann,
sem hefir áhuga fyrir
hænsnarækt. Eina til tvær
kaupakonur, tvo unglinga
til aðstoðar við heyskapinn,
stúlku, 14—18 ára norður í
Langadal og einn kaupa-
mann á myndarheimili upp
í Kjós. Uppl. í Von. Símar
4448 til kl. 6 og 81890 eftir
kl. 6. (579
Viðgerðir á tækjum og raf-
lögnum. Fluorlampar fyrír
verzlanir, fluorstengur og
ljósaperur.
Raftækjaverzlunin
LJÓS & HITI h.f.
Lausaveai 79 — Sími: 5184.
VIÐGERÐIR á heimilis-
▼élum og mótorum. Raflagn-
ir og breytingar raflagna.
Véla- eg raftækjaverzlunin,
Bankastræti 10. Sími 2852,
Tryggvagata 23, sími 81279.
Verkstæðið Bræðraborgar-
•tíg 13. (467