Vísir - 11.09.1954, Qupperneq 4

‘4
VÍSIR
VtSIR
úAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálssoa.
Auglýsingastjóri: Kristján Jódskhl
Skriístofur: Ingóllsstnetl $.
tJtgefacdi: BLABAÚTGAFAJf VlSIB tt*.
AígrajSsUt: Imgólfsstræti 3. Simi 1560 (ftmm Lisur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hX
Síldarsöhun sy5ra.
Segja má um síldveiðarnar hér syðra og síldarsöltunina, að
ekki er sopið kálið þótt í ausuna sé komið. Afli er nú
ágætur og mátti heita landburður af síld um miðja vikuna, en
á sama tíma áttu síldarsaltendur tal við blaðamenn og skýrðu
frá því, að þeir ættu í svo miklum erfiðleikum, að horfur væru
á því, að síldarsöltun stöðvaðist, ef ekki yrðu gerðar ráðstaf-
anir til þess að hlaupa undir bagga með þessum atvinnuvegi, þar
sem hann væri í fjárþröng.
Að þessu sinni er miklu færri bátum haldið til veiða með
reknetum en gert var í fyrra, og segir það vitanlega til sín í
heildaraflanum, en ástæðan er sú, að verðlag á síld til bátanna
hefur verið óbreytt á undanförnum árum, aðeins ein króna á
hvert kíló, en á san.a tíma hefur verð á þorski hækkað úr 85
aurum í kr. 1,22 hvert kíló, svo að hér er um mikinn aðstöðu-
mun við veiðarnar að ræða. Hefur Fiskifélag íslands látið fram
fara athugun á hag báta þeirra, sem stunda hafa veiðar með
reknetum undanfarið, og varð niðurstaðan harla óglæsileg,
því að tapið á þessum veiðum er liðlega 50 þús. krónur fyrir
veiðitímabilið, en það stendur frá ágústmánuði fram eftir
október eða um 2—3 mánuði.
En síldarsaltendur, sem kaupa síldina af bátunum, og fyrir
ekki hærra verð en getið er hér að framan, hafa mjög svipaða
sögu að segja, því að þeir hafa einnig orðið fyrir tapi. í fyrra
greiddi ríkissjóður 15 krónur með hverri tunnu, sem saltað var
í hér syðra, en það nægði ekki, og síldarsaltendur skýra svo
frá, að þeir hafi tapað 30—80 krónum á hverri tunnu.
Að þessu sinni hefur ríkissjóður heitið því að greiða meira
með hverri tunnu en gert var í fyrra eða tuttugu krónur, en
síldarsaltendur telja, að það nægi ekki til að firra þá tjóni, og
sé því ekki um meiri síldarsöltun að ræða nú en raun ber vitni.
Þarna kom það og til greina, að bankarnir láni einungis út á þá
síld, sem .aöltuð er fyrir samninga, en sú fjárhæð, sem lánuð sé
út á hvéfjá slíka tunnu, sé ekki fullnægjandi. Nú standa málin
annars þannig, að síldveiðar hafa brugðist víða — þær geta
sýnilega verið happdrætti víðar en hér við land — svo að
síldarskortúr mun yfirvofandi víða um Evrópu, og síldarútvegs-
nefnd mun telja víst, að hægt sé að selja miklu meira síldar-
magn en það eitt, sem samningar hafa verið gerðir umjfyrir-
fram. Vilja síldarsaltendur þess vegna, að hafin verði söltun
á síld, þar sem 5—600 síldir fari í tunnuna, og verði þá hægt að
hagnýta miklu meira af síldaraflanum en gert er nú, og tryggt
ætti að vera að koma þeirri síld í peninga á erlendum markaði
,vegna þess að síldarframboð er óvenjulega lítið.
Síldarsaltendur hér .við flóann og í grennd hafa kosið nefnd,
sem á að ræða þessi mál við ríkisstjórnina og síldarútvegsnefnd.
Telja þeir, að hægt sé að salta tvöfalt eða þrefalt síldarmagn
móts við það, sem samið hefur verið um á vertíðinni hér syðra,
: og grípa eigi tækifærið nú, þegar líklegt sé að auðveldara sé að
, selja síldina vegna lítillar samkeppni, til að gera þetta átak.
En þeir hafa hinsvegar ekkýaðstöðu til að gera þetta, án þess
i að hafa hið opinbera að bakhjarli, og vilja fá það í lið með sér.
Úr því að' síldveiðar hafa brugðizt á sumrinu hjá öðrum
þjóðum, ættu þær spár að rætast, að ekki verði miklum erfið-
leikum bundið að selja mikið magn Faxasíldar til meginlandsins
þótt ekki hafi verið gerðar um það samningar fyrirfram. í öðru
lagi verður ekki annað sagt en að við höfum þörf fyrir mikinn
gjaldeyri, og verðum því að neyta allra ráða til þess að aukg
útflutningsverðmætin, ekki sízt þar sem sumarsíldveiðarnar
nyrðra gengu ver en dæmi eru til og togararnir hafa verið
aðgerðalitlir sakir lélegrar afkomu.
íslendingar eru vanir að taka þátt í happdrættum, en ef lög-
mál framboðs og eftirspurnar verða ekki skyndilega upphafin
virðist svo sem hér ætti ekki að verða um happdrætti eða neitt
hættuspil að ræða. Síldarútvegsnefnd mun fylgjast svo vel meó
þessum málum, að hún ætti að vita hvað hún syngur, er hún
telur sölu síldarinhar sæmilega trygga.
Laugardaginn 11. september 1054.
Attlee segir frá Kínaferð:
Kínverjar hafa ekki fylgt
Riíssum í blindni,
en grundvöUur fyrir vestrænt lýð-
ræði ekki til í Kína.
Clement. Attlee, fyrrverandi forsætisráðherra Bretlands
leiðtogi brezkra jafnaðarmanna og helzti maður flokks þess
sem ferðaðist um Kína fyrir skemmstu, gerir í eftirfarandi
grein að umtalsefni þann mun, sem hann varð svo mjög var
í viðræðum við Rússa og Kínverja. Segir Attlee, að menn taki
þegar eftir þessum mun í byrjun viðræðu.
Rússar leggja sig þegar í
líma með að sannfæra menn
um, að í Rússlandi sé allt ekki
aðeins jafngott og í vestrænu
löndunum, heldur betra. Ef lát-
ið er skína í það, að „við, sem
í Bretlandi búum“ höfum eitt-
hvað af því, sem þeir lofsama,
er starað á mann vantrúar-
augum, og mjög sjaldan er ját-
að, að allt sé ekki enn full-
komið í Rússlandi. Það er, á
hinn bóginn, mikið ánægjuefni,
hve hi-einskilnir Kínverjar eru.
Þeir sýna manni hina ágætu
listmuni sína, muni úr keramik
og málverk, frá þeim tíma, er
siðmenningin hafði ekki fest
rætur í landi okkar, og gera
það án þess að guma af þessum
ágætu gripum. Og þeir segja
oft:
„Við erum á etfir tímanum.
Við eigum enn langt í land —“
verndar verkalýðnum, þau eru
verkfæri til framleiðsluaukn-
ingar og til þess að tryggja
auðsveipni verkalýðsins. Það
er alveg undir hælinn lagt, að
sá, sem gegnir mikilvægu starfi
í verkalýðsfélagi, hafi nokkra
þekkingu á iðngreininni, sem
verkamennirnir starfa í, hann
er bara starfsmaður flokksins
Vitanlega eru sannfærðir
Marxistar í miklum minni
hluta hjá þjóðinni, en það er
stöðugt unnið að uppfræðslu
ungu kynslóðarinnar í þessu
efni.
En samt er munur
á hvernig allt er hjá Kín-
verjum og Rússum. í Kína
byggðist byltingin á þátttöku
bænda, því að þar var ekki
um neinn öreigalýð borganna
að ræða. Það varð því til eins
til að ná þessu marki eða öðru. ikonar bandalag bænda,
Þeir sýna manni kannske hvað menntamanna og „litlu kapi-
þeir eru að gera á sviði bygg- j talistanna“, manna úr borgara-
inga, til dæmis húsin sem þeir stétt, sem áttu eitthvað til
eru að byggja yfir verkalýð- I Mao tse Tung sýndi hér sjálf-
inn, en taka fram, að þetta sé ^ stæðí sitt, er hann neitaði að
aðeins byijunin. fylgja í blindni hinni rússnesku
fyrirmynd. Til dæmis hafa
Upp á Rússa
komnir.
Á hinn bóginn eru kínversk-
ir kommúnistar að verulegu
leyti upp á Rússa komnir?
Þetta á sínar eðlilegu orsakir,
og má rekja þetta, að minni
skoðun til hinnar bandarísku
stefnu, sem hefir haft þau áhrif
að magnþrungin gremja ríkir
í garð Bandaríkjanna, sumpart
vegna stefnu Bandaríkjanna
gagnvart Formósu, sumpart
vegna stuðningsins sem Chiang
Kaishek er veittur, og seinast
en ekki síst vegna þess að
Bandaríkin eru talin höfuðmál-
svari nýlendustefnu og heims-
veldisstefnu.
Hefur sínar
broslegu hliðar.
Þetta hefur sínar broslegu
hliðar, er þess er minnst, að'
ásakanir um brezka heims-
veldisstefnu komu handan yfir
Atlantzhaf. Það verður að taka
með í reikninginn, að efling
fjandskapar við erlent veldi
getur komið að notum við að
treysta byltingarstjórn í sessi.
Ég tel hinsvegar ekki, að það'
hafi neina þýðingu, að ég sé
með bollaleggingar um það
hvort sú velvild, sem við ó-
neitanlega nutum, var á ein-
lægni byggð eður ei.
Framh. á 5. síðu.
Þeir fagna gagnrýni.
Og því fer mjög fjarri, að
þeir kunni illa gagnrýni. Þeir
fagna gagnrýni. Þessi afstaða
veldur því, að það er miklu
auðveldara, að halda uppi við-
ræðum við þá en við nágranna
þeirra í norðri. Það er satt, að
þekking Kínverja á vestrænum
löndum og þjóðum er oft lítil,
en ég veit ekki hvort það stafar
efnaðir bændur ekki verið of-
sóttir eins og sjálfseignar-
bændur voru í Rússlandi og
upprættir með öllu. Það hafa
ekki verið gerðar tilraunir til
þess enn að uppræta stétt smá-
kaupsýslumanna og smáiðn-
rekenda. Það má kannske
segja, að byltingin sé skammt
komin í Kína, og þetta eigi
Nú fara í hönd fardagar hinir
siðari, en þó byrja flutningarnir
hjá þeim, sem ætla að skipta um
húsnæði. En nú hefur verið horf-
ið að því ráði að byggja hús á
vegum bæjarins, og eiga þeir að
sitja fyrir því, sem verst eru stadd.
ir. Þannig á það og að verða. Svo-
sendir maður mér pistil, sem ber
sjómenn fyrir brjósti. Hann segir
á þessa leið: „Það er eðlilegt, að
á þessum tima sé ekki auglýst
mikið eftir' sjómönnum. En und-
anfarið hafa útgerðarmenn hald-
ið því fram, og að örðugt sé aS^
fá menn á bátana.
Vanir menn.
Þeir, sem vanir eru að stunda
sjóinn, eru farnir að eldast og:
þreytast. Sumir drukkna og deyja,
etfir að ske, eins og í Rúss-
af áróðri eða upplýsingaskorti. j lar>di, en mín skoðun er sú,
Ég verð að játa, að það kom ] *ð kínverskir leiðtogar muni ^aðrir^™ 6^7^^ úl-
ónotalega við mig, er ég varð forðast mistök þau, sem gerð gerðarmenn ættu að auglýsa eft-
voru í Rússlandi. Ég held, að ir sjómönnum á skipin, en gera
í framkvæmd verðd stefna svo þannig að þeir fái mennina
þeirra sveigjanlegri en hún j (il að vinna. Það verður ekki hægt.
virðist á pappírnum. Og ég nema a Þann veg, að greiða þeim
held, að í flokki kínverskra S°tt kaup. Það. verður aldrei hægt,
VA ______•Jc 1_:
kommúnista séu fleiri eimlæg-
þess var, að prýðilega mennt-
ur og gáfaður túlkur, lét í
ljós þá skoðun, er honum hafði
verið sagt hve lítils fylgis
kommúnistar í Bretlandi nytu
hjá verkalýðnum, að það
mundi vera vegna þess að
kommúnistar væru ofsóttir, —
hvaða verkamður, sem sæist
lesa The Daily Worker, mundi
missa atvinnuna. Ég geri ráð
fyrir, að maðurinn hafi hald-
ið, þetta, vegna. þess að brezkir
kommúnistar., hafi reynt að
skýra á þenna hátt, hversu
lítið gengi þeirra er.
Nánari kynni —
tíðari heimsóknir.
Ekkert mun ráða fljótara og
betur bót á öllum misskilningi
en nánari kynni og tíðari,
gagnkvæmar heimsóknir. í
kínverska kommúnistaflokkn-
um ríkir algerlega marxistisk-
ur hugsunarháttur og skipu-
lagið er eftir rússneskri fyrir-
mynd.1 TrúVérðugir flokksmenn
gegna öllum mikilvægum
ir hugsjónamenn en í flokki
hinna rússnesku félaga þeirra.
Minnugir þess
hvernig allt var.
Leiðtogar kínverskra komm-
að fá góða menn nema með því
að gera vel við þá.
Fiskurinn er. okkar
lífakk-eri.
Fiskurinn er okkar lífakkeri..
Það er á honum sem við lifum,
og værum við án hans gætum við
únista, þeir sern voru í farar-j hvergi ,staðið. Auk þess má
þroddi í byltingunni, erp. vel muna, það, að fisk hafa
minnugir þess, hvernig allt var ^ íslendingar alltaf, etið, og flestar
í landi þeirra fyrir byltingUna, fjölskyldur munu eta hann 4—
er þjóðernissinnastjórnin var 5 sionum í viku. Kjöt þora menn
við völd, og er hér öðru máli
að gegna en um hina rússnesku
kommúnista, sem nú eru uppi,
byltingarmennirnir eru gengn-
ir, en pólitískir lukkuriddarar
komnir í staðinn. Mao tse
Tung og Chou En-Lai eru
byltingarmenn í orðsins fyllsta
skilningi og eins og Tito sjálf-
stæðir menn, menn, sem vita
hvað þeir vilja. Þeir eiga í
engu sammerki við hina
störfum í flokknum. Verkalýðs- j kommúnistisku brúðudrengi í
félögin eru ekki stofnuð til leppríkjunum.
ekki að borða nema kannske einu
sinni til tvisvar í vikunni. Það-
verður ekki sagt, að matartil-
breytni okkar Islendinga sé mikil,
en þó þrífumst við.
Þaö er gamla fceöan.
Það, sem heldur okkur við, er
gamla fæðan. Við borðum flestir
slátur og skyr. Og það heldur okk
ur við. Værum við án þess mynd-
um við vera vesaldarlegri en við
erum. Það er áreiðanlegt, að væri
ekki þessi gamla fæða til staðar
þá myndi þjóðin vera illa stödd.