Vísir - 12.04.1955, Blaðsíða 10

co
nsœ
i’TÍ&iudaginn 12. aíSííi 13455
gera. en alœertnt þarf það að .^ain « smáletiirsdálluim bíað-
vera. Æskumaðurinn verður að' anna. þar sem birí eru aðsetifi
vita það, að harm. hefur æðri og j'bréf. Nýlega. kom húu frana í
háieitari skyidur við lífu5, em í sænska útvarpinu og-„raeddi þá
að heimta allt áf öðrum; hann um einkalíf siU og dagbloðm.
veröur að firma. til ábyrgðar,. Biðu menn með óþreyju að
finna s)áifan sig í uþpbyggingu heytV W hennar og oiupía
þjóðfélagsmálhnha. Þá byggir hlustendur hafa verið óvenju
lándinu, mikið fé. Eg hef ekki
trú- á, að hægt sé að lsekna
fjármálaspiilTngu og beint
rangtæti í ■ lánastarf semi, á
meðan þjóðina vantar rekstrar-
fé til -starfrsekslu.
Hér á landi er árferði og tíð-
arfar ekki eiris staðhundið og
víðast hvar afmars staðar. Við

;
í sveitinm
um peninga og vinnu.
Bréf frá Jóni Guömundssyni
gestgjafa.
innifXen :_að stefna í algjöra ó
;fsefutf með ■„ haskkandi vísitölu.
naeði og vinnukraft. í l&ndi, þar
'sém 'npg’. vpri|efni pru: tji'.fytir
Méð því að greiða niður, er. þó aUa, væri mikið uhnið v*ið það,
stefnt í .cétta átt. En hvorki er j og það my'ndi lækka dreifing-
hugsanlegt né.æskilegt að taka; arkostnaðinn. Því. á vöruna
Penihgar eru ávísun. á verð-
4uæti fyrir vinnu, en vinnan er
►jgrundvallaratriði fjáimála, Hér
á landi vom verðmæti mæid í
álnum og fiskum.
Sömu eða lika aðferð mætti
■enn hafa á þessu til að lcoma í
rveg fyrir óheppilegar sveiflur
•á verðlagi. Að finna út á hverj-
ium tíma hvað við fáum fyrir
okkar vinnu á eriendum mark-
aði, sem svo er mrdirstaða
•iþeirrar einingar, sem við mæl-
við.
Nú er meteremálið lögleitt og
*3Þá getum við notað þá einingu;
eftir gömlu lagi væm þá þrír
fiskar í metemum. Fiskur er
►•okkar langmesta verzlunarvara.
JÞaS væri hægt að hafa fiskinn
'fyrir einingu, sama og einnar
-stundar vinna. T. d. væri þá öll
-vinna lögð niður í þessar' ein-
■ingar. Hvað ■ verð væri á ein-
dngu færi eftir erienda mark->
-oðinum. Til að'mæta þar ó-
•Sheppilegum verðsveiflum gæt-
mm við myndað verðjöfnunar-
Hér em margskonar þing
haldin. Það er næstum sameig-
jnlegt um öll þessi þing að setja
fram háar kröfur á þessar fáu
hræðúr, sem byggja okkar
kærá land.
Alltaf er reynt að láta undan
og það strax hjá barninu. Því
læra bömin að fyrir þeim er
haft.
Þeir, sem hafa talið það nauð-
stór stökk. Þrátt fyrir allt hefur
þjóðinni víst sjaldan liðið betur
•en-nú, Þar hjálpa til hinar al-
mennu tryggjngar, sem -for-
ustumenri okkar hafa sýnt þá
framsýni að komaá,- Safnast
héfur mikið fé i þeirri góðu trú,
að tryggja framtíð þeirra, sem
býggjá ókkariland. En hættan
ligglir í þvi, að þéssar fómir,
bæðr éinstaklinga og þess opin-
bera verði gerðar að ónýturn. og
eða fullnægja þessum kröfum ýérölaúsúm pappírsplöggum, þá
er iilít- fa-rið með' þá fómarlund,
sem á > bak 'Við þessai 's j óðam \m d
anir ér. sem er gert í góðrj trú
til 'uþpbyggingar í' ókominni
synlegt" ’að ’hafarig ötullega: ^amtíð. Nokkuð almenn hugs-jskylda hann til að leggja eitt-
frammi í hinum ýmsu flokkum’ un er það 30 lrta tir hvað til hiiðar, meðan heílsa og
kraftar eru í bezta blóma, t. d.
frá 15—25 ára. Væri hann
hlýtur dreifingarkostnaðurinn
að leggjast í einhverri. mynd.
Eg veit að sagt er, að þetta
hefti frjálsa verzlun. En mér er
spurn: Er verzlunin frjáls? Mér
finnst þáð ekld. Og þá ber að'
skipuleggja hana til hagsbóta
fyrir fjöldann.
Þáð má með nokkrum rétti
líkja þjóðinni við
sem berst • mtkið á og ________
miklu og seturrfram háar kröf-
ur. Hann sér vérkefnin alls
staðar, sem biða framtaks, en
hárín vantar fé, meðtram af því.
að hann hefur haidið illa á.
Er þá ekki rtauðsynlegt að
friemur
hafa oft bætt aðstöðu sína öðr-iþ^ sem' hafa> að okkur
um fremur á kostnað fjöldans,{fimlst' lietra' ogþá ^ndurekk;
hiríum leiða óvini okkar í
því rikisvaldið hefir margskon-í . v
ar lánastarfsemi og atvinnu ;ma^e®í?u’. oftm<iinm- en
með höndum. Helgidómur ein-Í fedaðíáð.-því hja oldtúr.sjalf-
staklinganna, sannfæringin, erJ úm. hVað við Retmn syálfir gert
verzLunarvara. Ekki eru þeir með. betri hagsýni til sjálfs-
menn öfundsverðir, sem hafa, bjar^'-: Þessi h^sun verkar
með höndum þann vanda, að, Því miður sem. eitur, sem sykir
ráða frani úr samei.ginlegum
( málum okkar; nokkur . bót er,
j að nðgir fást til að vinna þessi
verk áii verkbanna eða verk—
falla. Skóli lífsins er oft harð-
ur og óvæginn, það verða marg-r
ríjóð, t. d. ef fiskuxinn hækkaði h, að réynÉti þ6 talað sé um hið
»1
g’öfuga takmark, að allir eigi
að hafa sama rétt. en til þess.
að geta náð því takmarki erum
við mennirnir
skyldaður til að leggja fyrir til
geymslu hjá ríkinu, upp á fulla
vexti og skattfrjálst, frá 10—
30<&■, eftir vissum reglum. sem
settar væru, Þar kæmi til
greina,
taiklar
ekki annað en það. sem margir
•vecðum því að hafa hugfast, að
b4a .þannig Þpkkar landi. að við
getum rnætt erfiðu árunum án
þess að það hnekki. eðlilegri
fnunþróun • þjóðarkmar. Öllum
er mikill vandi á höndum, að
fara ráðvandlega og vel með
gjafir fósturjarðarinnar. Eins
er ráðamönmun þjóðfélagsim
vandi að meðhöndla saman -
sparað fé einstaklinganna, sem
er ávísanir á vinnuafnek þeirra
í hinum margvíslegu myndum,
bœr ávisanir séu í stöðugu
er alvörumáL
Undirstaða aiira okkar tssála,
I hvaða stétt eða fiokki, sem
meam eru, er. að koma, f j-árhags-5
fcerfmú á tryggan grundvöif;
arniars er undirstaðan fúirí. 1
•nú í verði þá hækka vinnulaun
líka í sama hlutfalii. Gætum
:við lagt lít c/c í verðjöfnunar-
sjóð tíl áð mæta lækkandí verð-
lagi. AJJa útflutriángsvöruna
yrðum við áð leggja í einingar;
þai' væri vinnan, eins og fyrr
* iiiotl g lt* ouuui; ciu cjr «
er sagt, grurmurinn. sem byggt; Qg ággngjx, aðrir eru vinnu- * líkum.'værí 'hægt að korna hon-
væri á. Margt kernui* hér til
úrffrá ér á állar'; hliðar i þjóð-
lííibu. Mamitólkið er engin
undairteknmg í því . að góð for_
ustá- þait' að ríjótá sín til þess
áð vel fari. Fomstukindin bjárg
ar oft ‘ áilri . h.iÖrðinni 'heim ur
allskonar hætt.um. én hún tek-
Úr éklii næirá tíl sin hvorki ý il
faeðK,;eða húsa erí áðrar í hjörð-
inni. Þar getur hún vérið okkurj hann líka upp: sínaæigin fram-
of st,utt".koínniir til.fyrirmyndár þó sauðkind sé., tíð.
.Oít: er talað ,um hvað dreif-
Frá fréttaritara Vtsis. —?
Stokkfcólmi í marz. . - «
MjSg heíur Svrum orótó tíðj
rætt um Ingrid Bergmatt teik-
hvað tekjumar vseru' fcomt að undanfiwnu og sfcoðan -
o. fl. Þetta er auðvitaði** skipíar.
Eitikum béfur þetta- fcpœið
j á þroskabrautinni og mennim- {
ir eins misjafnir og þeir eru Lngarkostnaður. sé milfiii. á hin-
margir. Sumir eiu eyðslusamir ! urn aimennu neyztuvömm; að
greina t. d. aflamagn. gæði vÖr-1
unar, og ekki sízt viljaþrek ei'n-
jstaklinganna, að leggja sig fram
-til að mynda þjóðartekjurnar.
l>ar er veigamikið hvernig
löggjöfin verkæ' á viljaþrek
•eirístaklinganna.
Til að sýna þá óheppilegu
jþróun, sem hefir orðið- í efna-
Jiagslífi okkar er glöggt dæmi
af manni, sem seldi 10 dilka
1935 og lagði peningana inn í
banka upp á löglega vexti og
"tekur þessa peninga út t.il að
lifa á þeim í haust, þá fær hann
út úr þessum ríkisti-yggða
banka % af einum dilki. Er
nokkuð undravert þó menn
sækist ekki eftir slíkum við-
skiptum? ,
Allir geta séð hver áhrif
slík röskun hefir á alit efna-
hagslíf iandsmanna.
Þeir, sem hafa haft góðan að-
gang að iánsfé og getað þanið
út sin fyrirtæki hafa sjáanlega
stórþénað á þessu. skuldir
samir og
annara.
sparsamir
’Að hækka tölúr hve- í kapp
við annan með harðsnúnum
sámtökum, er líkt og hvolpur,
sem snýst í hring að elta skott-
ið á sér. Þetta er leikur hjá
honum, en í þjóðmálum er
þetta annað og meira en leikur.
Nú er það svo, að gefið er
með framleiðslunní bæði til
iandbúnaðar og fiskveiða,
Hveimig verkar þetta á efna-
hagslíf okkar?
Viðurkennt er. að við búum
við ein auðugustu fiskimið í
heimi. Eg skal viðurkenna. að
eg hefi ekki lært hagfræði á
þeim hálfum mánuði, sem eg
var í skóia, en eg tel samt, að
hér hljóti- að vei’a eitthvað
mikið að.
Að greiða niður dýrtíðina í
landinu verkar öfugt við að
borga með henni stórfé út úr
landinu. Þetta á auðvitað jafnt
við um landbúnaðarvörur og
a sitt og !-urít i .bétræ hórf. Maður sér hér
-í höfuðborgirirííhverja búðina
v.ið aðia; margt og vafalaust
(Jýrj 'fólk bundið. við. þær, oft-við
lítla vinnu. Eflaust væn hægt
áð fækkg þessum búðum stór-
lega; og spara bæði dýrt hús-
Biðu men'ri með óþríeyjur að
hej-rö tii hennar og rnupci
hlOstendur .hafa,, verið , óvenju
margir það kvöld, '
,, Mátti meðal annar.s marká
Með þessuÁ Ullög-um myndiv^^ ^nnaú ^su á.því^að
safnast á 10 árufn, til véitu í
lækkað stórlega og eignir! sjávarafla. Það hækkar bara
margfaldazt í krónutali.
Kröfupólitik. Hún getur ver -
ið nauðsvnleg að vissu tak-
.marki. Hún getur líka orðið
það mikil, að hún verði eí'na-
hagnum ofvaxin.
Þetta kann að virðast ein-
kennilegt, en er þó satt. Árið
1888 fundu tveir rússneskir
vísindamenn lítinn demant í
Ipítsteini, sem fallið hafði nið-
ur í Ponsahéraði. Nokkrum ár-
um síðar fundu amerískir vís- j lækka dýrtíðina
indamenn nokkra smádemanta
i jámboi-num loftsteini, sem
j tölur, sem er blekking.
I Eg held, að hór þurii að
breyta um stefnu þa.nnig, a'ð
verja því fé, sem nú fertil þess
að hækka tölur, til niðurgreiðslu
1 til Jækkunar á öllum algengum
' neyzluvörum svo mikið, að verð
j lækki mikið. Þetta á að
i geta verkað á alla framleiðslu
| og lækkað. vísitöluna og bjarg-
að hinni fallandi krónu. Hvoi-t
j það fé, sem nú er gefið með út-
j flutningsvöranni, dygði til að
til að ná liku
takmarki. er óvíst. Sjálfsagt er
það á færi hagfræðinga að
vatnsnotkun StokkhólmsbQrgaj-
minnkaði um 1000 rúmmetrsr,
sem vafalaust stafar af þyr, að
húsmæður hafa látið, uppþvottf
inn bíða.
Enginn vaíí et; á tnri, að húnr
vaan sér hyili með útvarþs--
ræðu sinni, en þar brá hón
upp snjallri sjáifsmynd. Ingrid
Bergman gi-eindi frá ýmsu úi'
lifi sínu og erfiðleikunum, sem
því væri samfara að vera undie
smásjá samtíðarinnar, bæði á
sviði og utan þéss. Hún mælti
ekki aðeins fyrir sjálfa sig
heldur og fyrir alla þá, sem
„blöðin hálshöggva, án þess. að
, ,þeir geti varið sig“, en hún
viðurkenndi líka, að með þögn
, blaðanna er listamannsferiin-
um lokið.
fallið hafði
Iháslettunni,
iCányon.
niður á Arizona-
nánd við Grand
reikna það út. Af tvennu illu
tel ég betra að fóma fé úr rík-
issjóði til lækkunar á dýrtíð-
Nýlega tóku Egyptar við Ghalufa-herbúðrmum í Egyptalandi,
sem Bretar létu ai' hendi við þá á Suez-svæðinu. Nasser for-
sæti’sráðherra afiiendir hér herforingjum nýjan fána varð-
stöðvarinnar, en fjær á myndinni er egypzki fáninn, hálfmáni
og stjömur á grænum feldi,
Laganeminn fékk
prófessorlnn ávíttan.
Stokkhólmi í marz.
Ungur laganemi, tveggja
bama móðir, vakti nýlega mikla
athygli með því að krefjast
þess að í'á að þreyta próf opm-
berlega.
Orsök þessarar óvenjulegu
kröfu var sú, að tiltekinn pró-
fessor hefði við mörg tækifæri
verið henni örðugur og óvin-
samlegur, og fellt hana þrisvar
frá prófi. í regiugerð Pláskól-
ans er gert ráð fyrir, að slík
opinber próf séu heimil, en
þessa hefur aldrei verið krafizt
rfyrr. Prófessorinn skaut sér
undan því að prófa konuna, og
fékk varamann fyrir sig, en fór
í frí á meðan. Konan náði próff,
en naumlega. Háskólarektor
ávítaði prófessorinn,, og
keimslumáiaráðhetrann : hefur
látið málið til sín taka og
hyggst endurskoða prófregl-
urnax. :