Vísir - 01.06.1955, Blaðsíða 9

Síiðvjkudaginn 1. júní 1955.
VÍSTB
.*
t- ^
Græniandsútgerð er íeiiin.
ÞlngsálykturiarliiSaga Péturs
Ottesens.
Nú. þegar vér íslendingar
höfum lagt árar í bát og bundið
skipin, streyma vélbátaflotar
Færeyinga og Norðmanna og fl.
þjóða til Grænlands og moka
þar upp afla í uppgripamestu
og blíðveðraríkustu fiskvertíð,
sem til er í víðri veröld, í -sum-
arblíðu og sólbjartri nótt, þar
sem næstum því hver dagur
nýtist til róðra, alltöðru veður-
lagi en þvi, sem ríkir hér í
náttmyrkrinu á vetrarvertíð.
Ég spyr, og það spyrja allir:
Er nokkuð vit í bcssu?
í þessu er auðvitað ekkert
vit. Það er í íyrsta lagi ekkert
vit í þvi, að sleppa mesta og
bezta aflamöguleika ársins
fram hjá sér. í öðru lagi verð-
um við að keppa við Færey-
inga og' Norðmenn á fiskmark-
aðinum. Þar mæta þeir með
afla frá tveim vertíðum, en við
með afla frá aðeins einni vertíð.
í síáð þess að leiðrétta þetta
misræmi og. opna ísl. útgerðinni
aðstöðu til síai'fa á vorum eig-
in miðum 6g frá vorum eigin
höfnum Vestur-Grænlands, er
útgerðinni haldið uppi með sí-
hækkandi ríkisstyrkjum. Þessir
styrkir eru eitt af þéim öflum,
sem knýja dýrtíðarskrúfuna
áfram. En þessari fjársóun
verður ekki hægt að halda
lengur uppi, nema . þar til
íslenzka krónan er orðin ger-
samlega verðlaus. Þá verður
að snúa við, og horfast í augu
við raunveruleikann og leysa
sjálft viðfangsefnið. En verður
það auðveldara fyrir gjaldþrota
land, en með þeim mætti, sem
íslenzka þjóðin þó á til nú?
íslenzku bátaútgerðarmenn-
irnir segja, að bátaútgerð geti
þeir ekki stundað við Græn-
land án aðstöðu þar á landi.
íslenzku vélbátarnir hafa í raun
og veru engan annan starfs-
möguleika það sem eftir er af
árinu, er vetrarvertíð sleppir,
en fiski frá grænlenzkum höfn-
um, því þeir eru næsturn því
allir of litlir til þess að liggja
úti norður og austur í hafi með
þeim breytta hætti, sem sú
veiðigrein virðist nú ætla að
taka.
Bctn,vörpungamennirnir segja,
að þeir mundu geta tvöfaldað
og karfaveiði jafnvel marg-
faldað afla sinn við Grænland,
fengu þeir þar samskonar að-
stöðu og þeir hafa hér.
í SLENDIN p AR ERU NÚ
RÉTTLAUSARI MENN Á
grænlandi EN NOKKUR
ÖNNUR ÞJÓÐ! En með því að
opna ísl. skipum sömu aðstöðu
á Grænlandi og skipum ann-
ara þjóða hafa þar, þótt ekki
væri meira mimdi ísl. útgerðin
geta verið rekin með hagnaði i
og enga styrki þurfa.. Hví þá
ekki að snúast strax að því, að
heimta rétt vorn til Grænlands,
og láta málið gaaiga til dóms, ef
Danir vilja ekki unna oss þess
réttar yfir Grænlandi, sem þeir
nú þegar hafa sjálfir og sjálf-
viljugir viðurkennt að við eig-
um. En í þessu máli er aðeins
til ein sigurvænleg, en ofux-
kostnaðar lítil leið, en hún er
sú, að samþykkja og framfylgja
með fullri festu Grænlandstil-
lögum þeim, sem Pétur Ottesen
hefur af sinni alkunnu skarp-
skygni, þjóðrækni, snilli og
festu flutt á undanförnum
þingum, en hefur enn ekki
komið til atkvæðagreiðslu á
Alþingi.
22./5. 1955.
Jón Dúason.
Tyrkir óftasl
ffugumenn.
Tyrklandsstjórn hefir á-
hyggjur af sambúð sinni við
Rússa, þótt kyrrt hafi verið
undanfarið.
Hefir stjórnin fengið njósnir
af því, að Rússar safni saman
Kurdum, sem haía flúið land, í
Armeníu, og er gert ráð fyrir,
að þeir muni verða sendir tií
Tyrklands sem fiugumenn, er
þeir hafi fengið nauðsynlega
þjálfun.

Skóla Ísaks Jóris-
sonar sagt upp.
Skóla ísaks Jónssonar var
jsagt upp Iaugardaginn 2. maí;
hafði hann starfað fró 7. okt. j
s. 1. Byrjað var þremur vikuinj
seinna en venjulega vegna þess,:
O. J.&
Hvað hefur skapað vinsældirnar?
1. Þaulæít starísfólk, sumt með áratuga reynzlu
2. Nýtízku vélar af beztu fáanlegri gerð
3. Nýtízku verksmiðjuhúsnæði, þar sem loft-
ræsting, vinnurými, birta og hreinlæti sitja
í fyrirrúmi
4. Dagleg dreifíng á ilmandi óg volgu kaffínu í
. ........... ......
*•— hverja matvörubúð
5. Þaulreyndar umbúðir, sem varna útguíun ög
fryggja langa geymslu
6. Framleiðsla úr úrvals Rio-kaffíbaunum eingongu
7. 0. J. & K. kaffi fæst alitaf nýtt og ilmandi
hjá næsta matvörukaupmanni.
Vinsældirnar eru engin tilviljun!
að hið nýja sköíáhús var ekki
fyrr tiíbúið.
Skólann sóttu í vetur 403
börn á aldrinurn 6—8 ára. Var
þeim skipt í 15 deildir og var
þrísett í hverja stofu. Veikindi
voru óvenjulega mikil og trufl-
uðu skólastarfið. Börnin voru
prófuð á sams l.cnar verkefn-
um í lestri, reik.ningi og staf-
setningu (8 ára) og lögð voru
fyrir börn í öorum barnaskól-
um.
8 kennarar st ■>’ fuðu við skól-
ann í vetur, auk skólastjóra.
Cvning var á skólavinnu
barnanna í húsi skólans á upp-
stigningardag. Var sífeildui
straumur fólks á: sýninguhs
þær 9 stundir, sem hún var opin
Kennsluæfingar kennara-
nema, fyrir yngri börn, fón
fram í skólanum.
{Framh. af 4. síðu)
þiifg, eru, að því er mér sýnist
i fljótu bragði, svo margbrotin,
að of langt mál yrði að rekja
þau, enda þarfleysa því að þab,
sem skiptir máli er að nemend-
urnir 60 og kennarax-nir 13 eru
kosnir a5 réttum lýðræðisregl-
um af hópunum, sem að baki
standa. Þingfundir eru jafnan
á mánudögum og hefjast ki,
hálf sex.
Skólaþingið ræðir margvís-
leg vandamál ríkisins, svo sem
tíðkast á þingum. Þar er talað
um útiiíf,' skemmtanir, íþróttir,
hreinlæti, ákvarðanir teknar
um sjálfboðavinnu, nefndaálit
rædd og ályktanir gerðar. Hið
eiginlega valdsyið þingsins er
e. t. v. ekki svö' örugglegá á-
kveðið i loguin. að það verði
afmarkað, en ,í. reyndinni er
engum stætt, hvorki kennara
né nemanda, ef hann reynir að
rísa gegn vilja þingsins, og það
skiptir öllu máli.
Sú regla er hér höfð, að hver
nemandi gefur a. m. k. eitt
mark á mánuði til einhverrar
mannúðarstarfsemi. Eitt af
verkefnum þingsins er að á-
kvarða hversu þessu fé skuli
varið, og eru oft um það nokkr-
ar deilur. Einn vill hjálpa
flóttafólki frá A'ustur-Þýzka-
landi, annar blindum, þriðji
sjúklingum Schweitzers, fjórði
stríðsföngum o. s. frv.
Til nánari skýringar er e. t.
v. rétt að segja frá fundi, sem
haldinn var um daginn og' mér
var boðið að sitja:
Þegar eg kom inn í lestrarsal
bókasafnsins voru allir þing-
menn mættir, og sátu þeir þar
ábúðarfullir, svo sem plagar að
vera þeirri stétt. Fox-setinn, 18
ára piltur, setti fund, bauð naig
velkominn, las nöfn þingmanna
og viðstaddir guldu jáyi'ði. Þá og bíður þess að merki sé gefið.
var lesin fundargerð síðasta Þegar fullskipað er við borðinj
ber nemandi í borðbjöllu og|
hljóðnar þá allur kliðui-. Þegar;
hann slær aítur í málmplotuna
setjast aliir til borðs. í lok mál-|
tíðar glymur bjallan enn og|
slær þá þögn á söfnuð allan.
Er nú lesið það, sem tilkynna
þarf. um samkomur, breytingar
á kennslustundum, verkaskipt-
fundar, athugasemdir gerðar
og hún samþykkt. Að því búnu
var gengið til dagskrár.
Vandamál
hinna ábyrgu.
Hér var sá háttur á hafður,
að menn í'éttu upp hönd eí þeim I
lá eitthvað á.hjarta, og er for
seti hafði leyft töluðu þeir úr j ingu- eða annað, sem skýra þái'f
sætum sínum. Ræður voru ! frá, en svo gefur bjölluhljómur
stuttar og málþóf ekkert. j til kynna að lokið sé, og er þá
Fyi-st. var rætt um hávaða í ; heimilt a'ð rísá á fætur. Þess má
matsal. Til nánari skýringar er j geta. að þetta er eina bjalla j
rétt að geta þess, að fremur er j skólans. Hér eiga allir kennar-
þröngt í salnum, enda er þar, á : ar. klukku og er það talið' nægj -
matmálstímum hálft þirðja anlegt til þess að þeir geti
hundrað mánns saman komið.j fylgzt með tímanum, en stórar
Hver fjöiskyida hefir sitt eigið : klukkur eru börnum til leið-
borð. Saiardyr eru læst^pþang- : beiningar, og verður af þessu
að til nokkrum mínútum áðurj fr.iðsælla en ella. Mér þótti j
en borðhald hefst,. en þegar.opn ^ furðu gegna hve þetta gekk allt |
að er, gengui'ihver til síns-mat- • snurðulaust. og hljóðlega fyrir
staðar, dregur fram stól sinn j sig', en þingmenn voru auð-
heyrilega á öðru má'li. Voru
uppi klögumál stór og kvart-
anir miklar. Skólastjóri vakti á
því athygli, að glamur hefði
verið síðast liðinn sunnudag
meðan hljómsveitin lék, og taldi
ósæmilegt. Frönskukennarinn
kvað skvaldrið svo óbærilegt
að hann yrði, heilsu sinnar
vegna, að leita sér anriars saðn-
ingarstaðar, ef eklci yrði bót á
ráðin. Ýmsir nemendanna
töldu einnig að betur mætti
íara.
Úrræðin.
Hér vai-ð því einhver ráð
uppi að hafa. Eftirtektarvei't
þótti mér það, að skólastjói'i
virtist forðast í upphafi að gera
nokki-ar tillögur um úrbætur.
Hins vegar sagði hann: „Þetta
mál þarf að leysa, og það ber
ykkur að gera.“
Framhald.
1