Vísir - 27.06.1955, Blaðsíða 6

VtSIR
Mánudaginn 27. júní 1955.
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónssoo,
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
AfjprciSsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VISIR H.F.,
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
■¥Tndanfarna daga hefur vart verið um meira talað manna
á meðal hér í bænum en óreiðu þá, sem komizt hefur upp
um hjá KRON, Kaupfélagi Reykjavíkur og nágrennis. Aðal-
íundur félagsins, sem mun vera eitt stærsta, ef ekki allra
stærsta kau.pfélaga landsins, er nýafstaðinn, og kom í ljós á
honum, að ekki er allt með felldu um rekstur félagsins, svo að
jafnvel fer fram rannsókn á rekstri einnar verzlunar þess, og
verður ekkert um það sagt á þessu stigi málsins, nema sú
rannsókn eigi eftir að verða talsvert umfangsmeii'i áður en
lýkur.
Eins og menn vita urv,.i forstjóraskipti hjá félaginu á árinu
sem leið, og gaf nýi forsvjórinn skýrslu í fyrsta skipti á aðal-
íundinum, sem haldinn var fyrir viku. Komst hann meðal ann-
ars svo að orði í skýrslu sinni, að erfitt væri að halda áhuga.
í . lagsmanna vakandi, og kann það vitanlega ekki góðri lukku
að stýra. Margir munu þó segja, að ef áhuginn sé nægur hjá
stjórn félagsins fyrir velferð félagsmanna, mun af því leiða,
að íélagsmenn fái sjálfir aukinn áhuga fyrir fyrirtæki sínu,
cg þá ætti hagur þess að sjálfsögðu að vera sómasamlegur.
Reikingar þess bera hinsvegar með sér, að tapið á rekstrinum á
s-ðasta ár nam hvorki meira né minna en þrem fjórðu úr
milljón, og hefur fyrirtækið þess vegna tapað um hálfu þriðja
þúsund á hverjum degi, sem yerzlanir þess voru opnar. Sjá allir
rnenn, að slíkt er ekki einleikið, eins og ástatt er fyrir almenn-
jngi um þessar mundir, er allir virðast hafa nægt fé handa á
milli.
En er við því að búast, að áhugi félagsmanna, sem munu
vera úr öllum stjórnmálaflokkum, ,sé verulega mikill, þegar
það er á allra vitorði, að KRON er f\Trst og fremst fyrirtæki
kommúnista? Það er kannske ekki rekið með hag éinstakrá
kommúnista fyrir augurn, en það er að minnsta kosti rekið
þannig, að kommúnistar sem flokkur hafi sem bezt af rekstr-
iiium. Þegar farið er að blanda stjórnmálum í slíkan rekstur,
kann ekki vel að fara, og sannast það hér sem endranær. Ef
túíku hefði ekki verið til að dreifa, mundi áhugi hins óbreytta
inlagsmanns hafa verið meiri fyrir starfsemi fyrirtækisins, og
það hefði dafnað.
í öðru lagi er það, að KRON mun ekki veita neitt betri
þjónustu á neinn hátt en verzlanir einstaklinga. Ætti kaupfélag
þó að hafa betri aðstöðu til slíks, þar sem það nýtur fríðinda,
:em öðrum eru ekki ætluð. Hagur kaupféiags ætti því ekki
sízt að batna, þegar önnur fyrirtæki komast mjög sómasamlega
af, án þess að njóta skattfrelsis þess, sem KRON og önnur
kaupfélög njóta.
Það er þvTí þungur áfellisdcmur fyrir stjórn kommúnista á
HRON, þegar það fyrirtæki tapar stórfé á öðrum eins veltu-
tímum og voru á síðasta ári. Kommúnistar munu reyna að
skýra þetta með því, að fyrirtækið hafi orðið fyrir árásum.
Það er fjarri sanni. KRON hefur verið látið afskiptalaust af
aimenningi og þar á meðal af félagsmönnum, sem hafa talið
bezt, að kommúnistarnir í stjórn þess gengju sér til húðar.
Þeir virðast á góðri leið með það.
Tvöfaldtir Siagnalur.
1 ']L laugardaginn var dráttarbáturinn Magni afhentur hafnar-
stjóm Reykjavíkur, sem hafði á sínum tíma falið Stál-
smiðjunni að annast smíði skipsins. Með því réðust íslendingar
í fyrsta skipti í að smíða stálskip af eigin rarnVnÍeik, og ber
öllum saman um, að verkið hafi tekizt vel í alla staði, þeir
Islendingar, sem hafi unnið að þessu, hafi fært sönnur á það,
að framvegis ætti ekki að þurfa að leita út fyrir landsteinana,
þegar smíða þarf minni stálskip.
Þetta er ekki nema eðlileg þróun. Eftir því sem þjóðinni
hefur vaxið fiskur um hrvgg, hefur hún tekið að sér að vinna
tsjálf æ fleiri verk, sem áður varð að fá útlendinga til að vinna.
Það er til dæmis ekki svo ýkja langt síðan leita varð til út-
iendinga með margskyns skipaviðgerðir, sem nú eru unnar í
landinu sjálíu, og menn hafa hug á að færa þær enn frekar á
; lenzkar hendur en gert hefur verið. Það er tvöfaldur gróði að
því að verja fé til að búa svo um hnútana, að sem fiest verk,
cr vinna þarf fyrir landsmenn, sé unnin af þeim sjálfum.
,5
Magni“ afhentur hafnar-
stjóm á laugardag.
Mjög trausiur, notsBur sem
úráttarbátur, ísbrjótur ©g tif vatnsffultiÍRg®.
Bráttarbáturinn Magni, fyrsta
stálskipið, sem smíðað hefur
verið hér á landi, var afhent
hafnarstjórn á laugardaginn.
Benedikt Gröndal verkfræð-
ingur afhenti skipið fyrir hönd
Stálsmiðjunnar, en Valgeir
Björnsson hafnarstjóri veitti
því móttöku fyrir hönd hafnar-
stjórnar. í tilefni afhendingar
skipsins var borgarstjóra, hafn-
arstjórn, ýmsum er unnið höfðu
að byggingu skipsins og fleiri
gestum boðið um borð í Magna,
og var skipinu siglt upp undir
Gufunes, en þar fór afhending-
in fram, Gekk báturmn í þessari
siglingu rúmar 11 sjómílur, en
hafði áður í reynslusiglingu1
gengið 12,2 sjómílur á klukku-
stund.
Samningar um smíði Magna
voru undirritaðir 28. apríl 1953,
og var skipið sjósett frá Stál-
smiðjunni 15. október 1954. Síð
an hefur verið unnið að niður-
setningu véla, innréttinga og
öðrum útbúnaði skipsins, og
hafa þar ýms fyrirtæki lagt
hönd að verki. Vélsmiðjan Ham
ar sá um niðursetningu aðal-
véla, Héðinn um spil, stýrisút-
búnað, skrúfu og fleira. Allt
tréverk var unnið á vegum
Slippfélagsins og raflagnir ann-
aðist Volti h.f.
Eins og kunnugt er, þá er
Magni byggður sem ísbrjótur,
og því mun sterkbyggðari en
venjuleg skip, og þó að hann
sé einkum ætlaður sem dráttar-
bátur og til vatnsflutninga fyrir
höfnina (en hann tekur um 65
tonn af vatni), er hann byggður
samkvæmt fyllstu kröfum um
úthafsskip. Vistarverur skips-
hafnar eru mjög rúmgóðar og
smekklega innréttaðar, en í
skipinu eru vistarverur fyrir 7
manns, auk sjúkraherbergis. —
Skipstjóri á Magna verður Theo
dór Gíslason, en I. vélstjóri Sig
urður Ölafsson.
Aðalaflvél skipsins er 1000
hestöfl, og má geta þess, að hún
vegur um 20 smálestir. Auk
aðalvélarinnar eru fjórar hjálp
arvélar, dæluvél og Ijósavélar.
Bengt Nilsson
stekkur 2,03 m.
Frá fréttaritara Vísis.
Stokkhólmi, í júní.
Bengt Nilsson, hinn frægi
hástökkvari Svía, sem þjáðst
hefir af fótarmeini, er nú á
góðum batavegi.
Nilsson stökk í fyrra 2.11
metra, en það var bezti árang-
ur, sem náðist í heiminum í
þeirri grein. Nýlega hóf hann
keppni á nýjan leik, og stökk
2.03 metra. Blöðin geta þess, að
hann hafi ekki komizt upp í
2.03 m. hæð fyrr en í 10. keppni
sinni í fyrra, og því megi vænta
glæsilegra afreka í ár.
Ákveðið hefir verið, að hann
fari ásamt 15 manna hópi til
Moskvu og keppi þar í sumar.
Sumarið hefir verið, svalt það
sem af er í SvíþjófS, og þess,
vegna óhagstæð skilyrði fyrir
frjálsíþróttamenn landsins.
Rúmteikningar að skipinu gerði
Hjálmar R. Bárðarson skipa-
skoðunarstjóri, en yfirumsjón
með byggingunni hafði Gunnar
Norðland skipaverkfræðingur
Stálsmiðjunnar.
Byggingarkostnaður Magna
var áætlaður við samningsgerð
6,4 milljónir króna, og sagði
hafnarstjóri í ræöu sinni við
móttöku skipsins, að líkur væru
á að ,sú áætlun stæðist, en enn-
þá eru ýmsir reikningar í sam-
bandi við byggingu skipsins ó-
uppgerðir. Tjáöi Hafnarstjóri
Stálsmiðjunni þakkk’ sínar fyr-
ir hið stórhuga átak og braut-
ryðjendastarf er hún hefði unn
ið með byggingu þessa fyrsta
stálskips landsins, og kvað alla
samvinnu við fy'rirtækið hafa
verið hina ánægjulegustu.
i
SPeroiŒ sa@5iss‘ Sialda
vGÍsliisiii aðaÍES að
Eitt Lundúnablaðanna birtir
fregn um bað í fyrradag að
Franklin Lucero hermálaráð-'
herra sem er 57 ára og hafði
það hlutveirk með höndum, að
bæia niður byltinguna, sé raun
verulega orðinn valdamesti
maður landsins, en Peron las-'
burða og reiðubúinn íil að draga
sig í hlé.
Þótt hugsast geti, að hann
verði eitthvað lengur við völd,
verði hann aðeins æðsti maður
landsins að nafninu. Lucero er
heittrúaður katólikki, og þótt
hann hafi sýnt Peron hollustu,
bendir margt til, að hann verði
að biðja Peron um að fara frá,
sökum þess að hagsmunir lands
og þjóðar krefjist þess.
Uppreistarmenn, sem flýðu
til Uruguay, halda því fast fram,
aðbylting'in sé ekki afstaðin. —
Mikla athygli vakti, að s.l.
mánudag var Lucero viðstadd- '
ur mikla og hátíðlega athöfn á
Plaza de.Mayo, þar sem sprengj 1
um var varpað í byltingartil-
rauninni, til , þ,ess að heiðra
minningu Manueís Belgrano
hershöfðingja, sem er höfund-
ur argentiska fánans. M^ðan
allra augu myndu á Lucero hélt
Peron kyrru fyrir í höll sinni.
Stjórnin hefur nú beðist
lausnar til þess að Peron geti
endurskipulagt luraa, en að
margra ætlan er sú lausnar-'
beiðni form.satriði, Qg, jafnvel
þótt hún verði endurskipulögð,'
og Peron haldi forsetatitlinum,'
muni það ekki standa lengi, og
hann verði ekki einræðisherra
nema að nafninu.
Hinni opínberu heimsókn
Eiísabctar Bretaíírottningar í
Noregj lauk í gærkveldi. Mik-
ill mannfjöldi var viðsíaddur,
Nú er mjög rætt um nauðsyn
þess að hækka fargjöld mcð stræt
isvögnum, en ekki er ólíklegt að
það ,mæti óánægju margra, sem
þurfa að nota vagnana. Þó virð-
ist ætlunin að fara þá leið, að
liækka fargjpldin einungis á
þeim tímum, þegar ahnenningur
þarf siður að nota þá, eða að
minnsta kosti getur ráðið því
frekar livort hann notar þá eða
eltki, þ. e. á siinnuflögum og á
kvöldin. Virðist þarna vera far-
in skynsamleg leið, ef lnin dug-
ir til þess að mæta aukmim út-
gjöldum strætisvagnanna vegna
iaunahækkana og ýmislegs ann-
ars aukins kostnaðar, sem þessi
starfræksla verður að bera nú.
Ekki dýrt.
Þeg'ar fargjöld strætisvagna
liér eru borin saman við kostnað
með sams konar farartækjúm í
stórborgum nágrannalandanna
kémnr í Ijós, að um árabil hefur
þessi þjónusta verið ódýrari hér
en annars staðar. Og það væri
sannarlega ósanngjarnt gagnvárt
stjórn SVR að efast um að nauð-
syn sé fyrir einhverja hækkun.
Það er víst öllum kunnugt livað
allt liefur hækkað undanfarin ár,
og þarf því engan að undra þóít
þessi þjónusta fylgi með. Það er
aftur á móti frekar undrunar-
elni, að liægt hefur verið með
góðri stjórn, að halda fargjöld-
imum með vögnunum niðri svona
lengi.
Batnandi þjónusta.
Flestir, sem nota þurfa stræt-
isvagna daglega, en þeir cru ná
meiri liluti bæjarbúa, munu sam-
mála um, að slrætisvögnunum
liafi verið vel stjórnað, og vel
fylgst með tímanum. Það væri
óeðlilegt, ef slík álmenn þjón-
usta væri ekki un'dir smásjánni
hjá almenningi, en mjög litilli
gagnrýni hefur hún sætt, vegna
þess að forráðarnenn hafa verið
duglegir í starfi og reynt i. liví-
vetna að bæta samgöngur, eftir
því sem Iiægt heftir verið og
ávallt verið reiðulmnir að taka
til greina kröfur manna um end-
urbætúr, nýjar Ieiðr og aðrar
bætur, þegar mögulegt hefur ver
ið. Sjálfsagt þykir mörgum rióg
að greiða það fargjald, sem uú
er, en ]jað er líka skiljanlegt, cn
aftur á móti ætti heldur ehgum
að vera það óskiliáhlegt að koma
myndi tii þess að fargjöld liækk-
uðu með vögnunum.
Ilætta að baka.
Og nú ætla bakarar að hætta að
baka hveitibrauð og vínarbnmö
vegna þess að þeir fá ckki þá
hækkun, sem þeir telja sig þurfa
vegna IiækjMria á hráefrii til
brariðgci’ðarinnar. Sjálfsagt verð
ur það ekki vinsæl ráðstöfun, ef
liveitibrauð verða ekki á boð-
stólum i brauðsölubúðum á næst
unni. Itins vegar finnst mér lítið
gera til þótt vinarbriuiðin sæust
ekki framar, en þáð er kannskc
aðeiriá skoðun mín sein ein-
staklings. En livað hyeiiibrauð-
unum"vi'ðvikúr rnunu húsmæður
víst ekki sætta sig við það tii
lengdár, að þau fáist ckki. En um
þetta verða þeir vísu menn nð
deila, innflutningsskrifstofumenn
og bakarar. •— kr.
eii Bditannia lagoi frá bryggju.
Snekkja Hákonar konungs
fylgdi henni út fjörðinn en þar
tóku við tveir norskir tundur-
spillar og 3 brezkar freigátur
fylgja drottningarsnekkjunni
til hafnar í Bretlandi........