Vísir - 27.08.1955, Blaðsíða 9

VÍSTR
Laugardaignn 27. ágúst 1955.
William P. Ker.
of wit. ancl íaugri'tér; for wit is
a fine rapifei’, and laughter is a
(Framh. af 4. síðu)
verkið var þeim um megn. ]tað
mun ávallt- verða öllum um
megn. Ekki var von að mér tæk-
ist það, en tilraun niína er að
finna í Visnakveri inínu. Marg-
ar sögur liafa verið sagðar um
hann, sem lirégða nokkru ljósi
yfir manninn, og efiaust vcrður
enn við þa'r liætt. íikki minnis-
betri en eg er, hcld og þó að eg
gseti lagt þar til ofurlítirin skerf.
En véra má að bezt sé að láta
sumar sögurnar ösagðar. Ker
var geðríkur maður og átti
hvassa tungu, en hafði and-
stygð á öiíu mikillæti og Öliu
því, er h'órium virtist miður
drengiíegt. Og aklrei inissti
hann marks. „Orðin lirenndu og
það sveið unitaii héridingrinni“
— þurfti jafnvel ekki hcndingar
við.
Dr. .t. H. P. Pafford kemst
þannig að orði um Kcr: „Ife was,
by general recognition, one of
'the greatest scholars of this, or
any, age. He was also á great
nian. and all'who eame to know
him came also to esteem and
love him.“ (Hann var að al-
uiannadórni einn liirin mesti lær-
ftönísmaður þessara tíma, og
allra tíma. Hann var líka mik-
ill maður, og allir þeir, sern
kynntust horium, virtu hann og
e.lskuðu).
Hvað sem nú kann að verða,
hefur til þessa hartnær ekkert
verið ritað um W. P. Ker á ís-
l'cnzku. Að b’eiðni Boga Mclsteðs
ski'ifaði eg fáein orð, sem er að
•fiiiiia í Ársriti Frceðafélagsins
1921, og þtu' er mynd af honum.
þegar mér barst fregnin um
tát hans, skrifaði eg greinar-
korn, sem birt. var í Yísi 13,
ágúst 1023. Fgfiru man eg ekki
eftir. Svona er sú saga.
Ker kvsentist aldrei. Hann
lifði rólegu en ákaflega starf-
sönnt lífi innan um bækur sín-
ar, méða.l. nemcnda sinna. og
vina,, og i félagsskap við ó-
snortna náfctúruna, einkum fjöii-
in. Var hann göngumaður mik-
ill óg fjallgöngumaðUr. Ar cftir
ór kiléif 'hari.n Mundíafjöll (cn
svo kaus liann að nefna Alp-
ana) og í þeim kom dauðinn að
síðustu ti! níóts við hann, nær
68 ára gamlan. þa.ð var 17.
júlí 1923, í Alpahéraði því á
Ítalíu, sem Macugnaga heitir
og ,hann rinni mjög. þella var
dásarnlega fagur vnorgunn,
himininn aistirndur. Mcð nókkr-
ufri áiúðarviiium og leiðsögú-
mánni var Iíer lagður upp í
fjaligörigú. Höpurinn hafði ték-
ið sér hvíld og var nú lagður
á stað af nfju. þetta var þar
sem lieitir Pizzo Bianco og uppi
yfir þeirn var tindurinn Monie
Rosa. þegar solin reis, sagði
Ker: „I thought tlris was tlie
most. beautiful spot iri tiie
wovld, and now I know it“ (það
Var trú inín að ’þetta væri feg-
ursti staðurinn í veröidinni, og
nú veit og að svo er). Með það
hneig liann niður og var ör-,
cndur. Hjartað hafði. bilað. ....
Svona gekk haiin inn fsolskinið
eiiífa, þessi göfugi riiaður, sei»
alla æfi imfði eiskað fegurðina.
góðleikann, hreinleikann og
dr'éhgsk’aþinn.
Einn af nánustu vinum Kers
hefur sagt, að allt. lians líf hafi
verið grundvállað á þéssu boð-
orði Páls postula: „Ailt sem er
•satt, al.lt sem er sómasarnlegt,
allt scm er rétt, ailt scm er
iireint, a 111 sem er elskuvcrt,
allt sem cr gott afspurnar, livað
sem er dygð og livað sem er
iofsvert, iiugfestið það.“
Dögum saman kornu dánar-
minningar í The Times. Sir
Emest Barker var einn þeirra,
er þar rituðu, Ekki er mál hnns
torskilið og ekki er það slcrúfað,
en ekki væri það fyrir mig að
þýða minningarorð hans unr
hinn látna vin. Og eg veit nú
érigan þann ofar moldu, sem eg
treysti til að gera það svo, að
þýðingin yrði fyllilega sarnboð-
in frumtextamim. En hér er nú
mikill fjöldi manna læs á erisku.
Með leyfi ritstjóra Yisis ætia eg
því að taka upp orð Barkers á
frummóiinu: það er líka máske
eina ráðið tií að fá þau geymd
á íslandi:
To be walking arnong tiie iiigli
mountains, lifted into tiieir
company; to have seen all
beauty, with an understanding
eve, quietly; to be stitl arnong
beautv, witti the sarne quiet eye,
seeing into tlie -life of things;
and then to be seized, in a surge
and access of tlie blood to tlie
heart, and so be eauglit away.
Tliis was tíie death of W. P.
Ker, scholar of scholars, rnan
amöng nrc-n; vyliirrisical, prp-
found; eloquent in silence, ad-
mirable in discourse; graye,
gáy; a paragpn of our times.
‘My master, mv master, tlie
chári'öts of ísráéi and thc liorse-
men tlrerof.' To tlrink of what'
lie was, and how he ceased to
he, is to feel a thrill which is
perhaps inexpiicáble, but, at
any rate, cornes from wtial is
fine and great. One of his words
was the word ‘solenm'. wliich
lie uséd iu a serise of his own.
Well, tiis going hence was
solemh. He xválked into tlie
otlifer life high and disposedly.
Lux perpetua luceat ei.
Wliat was liis 'sécrct? It was
not his schölai’ship. Ile had a
very great sclfolarship, in al-
most alt Europcan literaturc.
'But it was not tlrat. Tliere is
really no answcr to tlre questíon.
IIis secrét was just himself. It
survivcs among ttiosé who were
tris frierids. It survives fór a
great nuniber of liis pupils. It.
survives — so far as tlie writton
page can show the inan (can it
sliow half of hini?) —■ for his
readers. Some critics are of a
pafesioiílfess Olympian jiistice.
Ile was an Olyinþi'an oi' ex'áct
justice, and yct of the nicest
and finest. discerhment. He'
treasuréd as his jewels evcry-
tlring that was done well,
thought well, said well, written
well. He went to the best of
what he touched. Was it the
Northman? ‘Throughout his
daily life the Northman heard
tlie boom of surges of chaos on
the dykes of time.‘ Was it the
Irish.? ,The Aristophanic blend-
ing of beauty with enormous
lauglrter seenrs to be natural to
the Celtic geniusé Was it the
Anglo-Saxons? ‘The Anglo-
Saxons havé acquircd (probably
through the association of Iving
Alfred with blanreless lierocs
like George Washington) a
namc for respectahility. Their
extant literature is largely
moral.*
Culture is not a fashionóhle
word among our peóple. We arc
dinrlv aware tliafc we do not
possess it: we are inclined to
say that. it is a Genrmn inono-
pplyof the baser sort; ánd we
really believe at the bottom of
oitr liearts that it does not exist
nt all. But it does cxist; and he
knew it; and hc had it. It, is a.
sense for wlrat is bcautiful in
tlie achiévément of man and the
wórld of riature; a sense for
wliat is nice, and exact, and
just, and siibtlé; a sense trained
by exercise, matufeed hy dis-
cússion, Pnritan yet Catliolic,
wliicli eschews very ttutcli and
embraces yet niore. It is a frind
xvind nraong scuclding clöitds ori
a sunny day, and tfie play of
tlie rapier and the laughtér of
fhe wind are þört of beauty
Ker, like Sir Wálter P>aleigli,
had a memörable wit. There
was a difference. Sir Walter
played gently, like lightning
that runs frorn cloud to cloud;
Ker stahbcd straight to earth,
trenchantly and inevitably. But
what a memory botti have toft
us! They lived quiet ^ves as
men‘s livcs go. But they rnade
their tives into discoveries
and roinanccs; alike for them-
sclves and for otiiers. They were
explorers in literature, seeking
the golden city of beauty. And
Ker found rnore thari one. Tliere
is onc which is in Iceland, and
another in medieval Duhlin, and
another in Provence. Perhaps
he made t.henr golden as lic
touched tliem. But no iie
would not lilcc that to l>e said.
Golden the.v were; and lie just
burnistied tlrem, and made
them sliine.
Tt would be chúrlish to claim
Ker — and for that matter
Raleigh — for any university.
Both worked in several; and tlie
citizenship of both was in a
wider rcpublic than that of a
university. But there are many
who remember thenr more
espeeially as they saw tliem
about the sfrcets or in the com-
mon rooins of Oxford. Happy the
society in which they nrade
themselves at home, and, lying
back in tlie leisure of a week-
end, let wit and laughter rnix
"with scholarship even more
intimátelý and more felicitously
than any junior fellow of Al.l'
Souls ever mixed the salad of
an évening for his colleagues.
Við þessi orð snillingsins um
Tripolibíó:
(IVIotorious)
Tripolibíó sýnir nú kvik-
myndina „Umtöluð kona“, sem
Ingrid Bergman leikur aðal-
hlutverkið í. Mótleikari hennar
er Cary Grant. — Bergman
leikur í þessari mynd döttur
manns sem á höfðu sannast
njósnir fyrir nazista í stríðslok-
in, en hún hafði ekki sagt neitt
við réttarhöldin til varnar föð-
ur sínum, og föðurlandshollusta
hennar því ekki dregin í efa.
Eftir andlát föður síns vekur
það þó mikla athygli, að hún
hendir sér út í skemmtanalíf,
I
I og í veizlu á heimili hennar ber
fundum hennar og ungs manns
saman, manns, sem er í leyni-
þjónustu Bandaríkjanna, en
um það veit hún ekki. Hann á
að fá hana.til að taka að sér
hættulegt hlutverk í leyniþjón-
ustunni og gerir hún það, vegna
þess að hún hefir fengið ást á
þessum manni. Leið þeirra
liggur svo til Rio de Janeiro í
Braziliu, þeirrar miklu og fögru
borgar, og vei’ður sagan ekki
lengur rakin hér. — Kvikmynd-
in vekur ekki sérstaka athygli
efnis vegna, en þó er mtkfji
stígandi í hnni, svo að athygli
áhorfendans er haldið óskertri
allt til loka. Sviðsetningin og
leikstjórn er með ágætum, og
leikur þeirra Ingrid Bergman
og Cary Grants, en einkanlega
eru fegurð og leikur Ingrid.
Bergman minnisstæð. — 1.
er. — 1.
snillinginn vær það 'ósvinna af
mór að bæta nokkru frá eigin
brjósti.
Sn. J.
\ . |
fn JarMiúsunum viö Elliðaár
Þeim sem i-.afá' hug á að geyma kartöflur í Jarðhúsunum
næsta géymsl’ ár skal bent á að leiga á hólfunum er hafin.
Verð á heiluir. hólfum er 180 krónur en á hálfum 90 krónur,
Endurnýji n hólfa fer fram daglega frá 9—4 nema
laugardaga kl. 9—12.
|
Framleiðsluráð Mhúnaðarins

líka." Hánri þagði sundarkorn
og bætti svö við gletnislega.
„Þú ert skozkur — og auk þess
ertu að safna fé af vissum á-
stæðum. Eg er að brjóta heil-
ann um, hvað —-------“
„Ö, vertu ekki að þessu!“
Hann hætti að draga línuna
og sneri sér að mér og augu
hans leiftruðu pf 'reiði. „Hvor
okkar það: á að verða, Davi?“
spurði hann. „Báðir getum við
ekki fengið hana! Á hún að
verða frú David Ouchtérlony
eða frú wilnams. —. —
,,Ef þú hættir þessu ekki
-----“ kallaði ég' og tök snöggt
í hann. Eg var svo reiður, að eg
vissi varla hvað eg gerði.
„Farðu vartegá, Davi!“ sagði
Bill aðvarándi og alvarlegur á
svip. því rétt um íeið kórn svart
. ur. uggi uþp úr sjónum við hlið-
ina á bátrium. Bill kastaði
íiski útbyi'ðík-óg hákarlskjaft-
urinn luktist um hann sam-
stundis.
„Við gætum barizt um hnoss-
ið,“ sagði hann.
| „Vertu ekki að þessarj
j heimsku,“ muidraði hann. Eg
hafði við honum og hann vissi
það vel.
Ég , veit ekki hvaða fítons-
andi hljóp í okkur, en eitthvað
|Var það. Þao geíur verið að við
höfum ekki gert okkur grein
fyrir, að við vorum að teika
okkur með eldinn. Eitt örlaga-
þrungið augnablik stóðum við
^ og horfðumst í augu. Svo sneri
, Bill sér allt í einu við og hélt
áfram að draga inn lóðina.
| Alger þögn ríkti nokkurn
tíma á eftir. Bill hélt þrjózku-
lega áfram. að innbyrða þorsk-
, inn og fieygj a ónotuðu beitunni,
en eg lagði línuna jafr.óðum
yandlega.niðiir í stampinn. n';
Alit í: einu tók æg-eftir að
grá þokan var að læðast að
okkur. Óttinn greip mig.
„Bill,“ hvíslaði eg og greip í
öxl félaga míns, „eg heyri ekki
til skipsklukkunnar!“
Hann hætti að draga og við
hlustuðum báðir og reyndum
að heyra hinn velþekkta hreim.j
„Ekki eg heldur,“ sagði hann
svo, seildist undir þófturia og
dró fram lit.la blikklúðúrimi,1
sem við höfðum alltaf meðferð-
is. Hanh blés í hann hvað eftir
I
annað. Hljóðið var eins og hálf-
kæft; hljómmagnið hvarf inn
í þokuvegginn umhverfis oklc-
ur. Lóðarstrengurinn sást ekki
nema nokkur fet frá bátnum.
„Þetta er skrýtið,“ sagði Biil,'
dálítið smeykur. Hann byrjaoi
aftur að draga inn fcóðina, en
hætti því i'ljótt aftur, og við
sátum og hlústUðúm.
Ekkert héyrðist til skonriort-
unnar. ,
„Hvað er ráðlegast fvrir ókk-
ur?“ spurði eg að síðustu.
„Halda okkur hérna og
hreyfa okkur ékki fyrr en
skipið kemur til okkar,“ svar-
áði hann. Hann talaði 'eiris og
sá sem fer með útanbókar lexíu.
„En — —Eg ætláði að and-
mæla, en þá sagði Bill:
„Skonnortan ke'mur áreiðari-
lega,“ — en það var ékki sanri-
færingarhljómur í röddinni. —
Lesandinn verður að hafa í
huga, að við vorum báðir mjög
óreyndir uriglingar.
Skyndilega virtist niér eg
heyra í skipsklukkunni, ósköp
veikt og fjarlægt hljóð. Eg greip
í handlegg Bill og við hlustuð-
um báðir.
.,Já..“ sagði hann, en ekki
mjög sannfærandi. Hann beriti.
„Þarna úti, — heyrðist þér það
’í þessári átt?“
Eg' sagðist halda það.
Áður: en við gerðum okkur
grein fyrir athöfnum okkar,
höfðum við kastað lóðar-
strengnum, gripið árarnar og
vorum fqrnir að róa af kappi í
áttina sem klukkuhljómurinn
heyrðist úr.
En við heyrðum aldrei aftur
í klukkunni. Ef til viil höfðuni
við aldrei heyrt í henni. Við
vorum vjlltir í þökúnni.
Grynningarna’r í kringuin
„Meyjarböðann,“ eru ékki víð-
áttumiklar; uni þrjár mílur á
annan veginn en fimm á hinn.
Og „kletturinri* er ekki aðeins
stakur granítklettur, heldur 6-
reglulegur hryggur um hálf
míla á lérigd og um tvö hundruð
métra breiður. Sú staðreyrid,
að við vorum á veiðum á þess-
um gryrmlngúm, sýnir að við
vorum á mjog hættulegum stað.
1 björtu veðri er auðvelt asji