Vísir - 19.09.1955, Blaðsíða 4

f*
HIS J A
í Loire-héraði í Frakklandi eru
margar fegurstu hallir landsins.
Helsnsékn í þær er likt og að
kosna til horfinna aSda.
í Lofre vcrða íslenzkir borðfáitar
Iramvegis á gistihtaísiiiii.
Marseille 11, sept.
Kl. 8 á fimmtudag'smorgtm
lögðum við af stað frá París í
járnbrautarlest til Tours, en
kvöldið áður allseint komum
við til Parísar frá Caen.
Engin stund hefur verið af-
lögu til að skrifa nýjan pistil,
fyrr en nú, á sunnudagsmorgni,
og er þó tíminn allnaumur, því
að norski aðalræðismaðurinn
her í borg, sem kynnti sig fyrir
K.hon frá Aftenposten og mér
við móttóku í ráðhúsinu í gær,
bauð okkur Norðurlandablaða-
mönnunum tveimur í ökuferð
í dag og heim til sín að henni
lokinni. Er þetta ekki lítið á-
nægjuefni, því að þetta er
fyrsti dagurinn á ferðalaginu,
sem við raunverulega ráðum
yfir sjálfir, og svo er þetta mér
sérstakt ánægjuefni, því að
kona ræðismannsins er íslenzk,
og Reykvíkingur eins og þú og
eg, lesandi góður, en það verð-
ur að bíða síns tíma, að skrifa
um fyrirhugað ferðalag með
þeim hjónum og bömum þeirra
sem ráðgert er í dag.
I ferðinni til Tours var á-
formað að sýna okkur nokkr-
ar fegurstu hallir Frakklands,
en svo hefur sagt mér Ray-
monde Rose forstöðumaður
þeirrar stjórnardeildar í Tour-
aine, sem annast ferðamálin, að
ekki muni annarsstaðar í öllu
Frakklandi unnt að sýna jafn-
margar og fagrar hallir og þar,
á skömmum tima, því að
skammt er milli þeirra, en all-
ar eiga þær merka sögu og hin
fegurstu listaverk eru geymd
innan veggja þeirra, og um-
hverfi stórfagurt, enda er
stöðugur straumur allt sumarið
til héraðsins, og aðsóknin að
þeim höllum, sem hér um ræð-
ir komust upp í 25.000 í ágúst.
Háttvísi og móttaka
ferðamanna.
M. Raymonde Rosef sem fyrr
var nefndur, var sjálfur við-
staddur komu okkar og full-
wuwwwv/»
fara þess á leit við ráðið að þáð'
ræki hann frá völdum. Þeir
einir, sem árum saman hafa bú-
ið við fasistaeinræði, geta skil-
ið hversu mikinn kjark þurfti
til slíks. Það, að hefjast handa;
frammi fyrir ráðinu, var ein-|
stákt. En að vara il Duce við
þvi 2 dögum fyrirfram var eins
og:að fremja sjálfsmorð. Mússó-
lírii féllst á að veita lionum við-
tal — hann hafði 15 mín. af-
lögu handa honum.
Grandi hefir mjúka rödd og
hóf máls á því, að minna
Mússólíni á ummæli sem hann
hefði einu sinni við haft. „Allir
flokkar méga farast og þá einn-
ig okkar flokkur, ef aðeins land
okkar er óhult.“ Grandi sagði
honum, að land þeirra væri í
hættu, og að nú væri það skylda
il Duce, að fá konunginum aftur
yfiEstjórn .hersins í hendur, svo-
að hægt væri að semja frið.
trúar héraðsstjórnar og borg-
arstjórnar, eins og hvarvetna
þar sem gestir Nato og ríkis-
stjórnarinnar og fulltrúar þess-
ara stofnana ferðast með okk-
ur. Er því mikið við okkur haft.
Miða eg heldur ekki við það,
er eg minnist á háttvísi og mót-
töku ferðamanna, sem mér
virðist mikil rækt lögð við í
Frakklandi, og meiri í Tours
en eg hefi orðið var annars-
staðar. Sem dæmi vil eg skýra
frá því, að ferðamálastjórinn
hefur sér til aðstoðar 4 ungar
stúlkur, vel menntaðar og sér-
þjálfaðar, sem ferðast með
ferðamannahópnum hvert sem
óskað er um héraðið, segja
þeim sögu merkra staða o. s.
frv.! Og ef beðið er um slíka
aðstoð koma þessar stúlkur,
klæddar búningum, sem mjög
svipa til flugþernubúnmga, og
veita aðstoð í smáu og stóru,
sem oft kemur sér vel fyrir
þá, sem ekki eru vanir mál-
inu. Tala stúlkurnar prýðilega
ensku. Voru tvær þeirra með
hópnum frá komu okkar þar
til um kvöldið og þær komu
ásamt ferðamálastjóranum með
okkur að lestinni, er við fórum.
Garðboð.
Við komum til Tours, sem
fyrr var sagt, nokkru fyrir há-
degi, en um kl. hálfeitt var
móttaka í garði eins gistihúss-
ins í borginni. Vár þar neytt
hádegisverðar og bauð borgar-
stjórinn, M. Tribut gestina vel-
komna, en einnig var viðstadd-
ur M. B. Lecornu, æðsti maður
héraðsins oð aðrir helztu menn
þar. Eins og venja er í slíkum
boðum sem þessum er gestum
skipt niður og sitja nokkrir
saman við hvert borð, og blaða-
mönnum var sem að líkum læt-
ur dreift við borðin. — Þannig
skipaðist, að eg sat við sama
borð og borgarstjóri og M.
Raymonde Rose, en þessa get
eg vegna þess, að borgarstjói'-
inn spurði margs frá íslandi og
Grandi var hjá honum
klukkustund. Mússólíni var
svartur á svipinn og handfjatl-
aði blýant jafnt og þétt meðan
gestur hans talaði. Að lokum
reis il Duce á fætur. „Við sjá-
um til,“ sagði hann. Samtalinu
var lokið.
Þegar Grandi var kominn
heim til sín athugaði hann
nafnalista stóri'áðsins. Þar voi'u
sex menn, sem hann áleit, að
treysta mætti í þessari raxm.
Hann heimsótti þá um kvöldið
og komst að því, að þeir myndu
styðja hann( ef hann réðist á
Mússólíni. Allt kvöldið og næsta
dag ræddust þeir við á meðan
menn úr leynilögreglu Mússó-
línis voru á vakki í skuggunum.
Á hverju augnabliki gátu þeir
átt von á því, að bysskúla byndi
enda á viðræður þeirra, en nú
var þeim syo innanbrjósts, að
sómi þeiría og föðurland voru
af mikilli þekkingu, en hinn
síðarnefndi ræddi mikið við
mig um ferðamál og spurði
margs. Hann talar ensku reip-
rennandi. Hann bað mig um
nákvæmar upplýsingar um
gerð íslenzka fánans, því að
hann kvaðst mundu sjá um, að
íslenzkir borðfánar væru við
hendina í gistihúsum héraðsins
sem annara þjóða. Hann kvaðst
hafa skrifað til Islands eftir
upplýsingum, en engar fengið.
Hann var mér mjög þakklátur
fyrir 3 bæklinga á ensku um
ísland, sem eg bað um áður en
eg fór að heiman, og lét utan-
ríkisráðuneytið mér þá góðfús-
lega í té. Við borð okkar sat
einnig ein hinna ungu kvenna,
sem eg minntist á, Mme L. J.
Cereceau, og sýnir það bæði
virðingu fyrir konunni og starfi
hennar, að henni var skipaður
sess hjá borgarstjóranum og
yfirmanni sínum. Mér fannst
þetta lýðræðislegt og eftir-
breytnivert, en þarna ríkti líka
háttvísi, sem hafði á sér öll
einkenni menningar og fágun-
ar. —
Veður var hið fegursta þenn-
an dag, sól og hiti, en í garð-
inum, sem var alveg skýldur
húsveggjum, var sem þægileg-
xxr stofuhiti, angan í lofti frá
'hinum fögru trjám, er þarna
voru til prýðis, og frá blóma-
skrúðinu í steinkenxnum, sem
komið var fyrir af hixmi mestu
smekkyísi, og það sem kórónaði
ánægjuna af þessari stund, ef
þann'ig mætti til orða taka, var
hinn hljóði blær sem ríkti sem
endranær við slík tækifæri.
Hallimar.
Hvarvetna þar sem við vor-
um var bifreið, sem tók yfir 30
manns í sæti ætluð til afnota
flokknum og þeim er honum
fylgdu hverju sinni og var nú
ekið til Chenonceaux-hallar.
Kastalimi er þannig byggður,
að Loii'e rennur undir hann,
eins og meðfylgjandi mynd
sýnir. M. Raymonde Rose fór
fyrir og var fyrst numið stað-
ar utan kastalans og sagði
hann sögu hans í höðuðatrið-
um, en því næst var gengið úr
hverjum salnum af öðrum, en
þar gat að líta flæmsk vegg-
þeim dýrmætari en lífið sjálft.
Síðdegis á laugardag, eða
þegar klukkan var fimm, tóku
bifreiðar stórráðsmanna að
renna að Feneyjahöllinni. Fox'-;
garðurinn var venjulega mann- |
laus að heita mátti, aðeins einn j
eða tveir menn á verði; en nú
var þar heil herfylking af fas-!
ista-landvarnaliði með hjálma,
riffla og vélbyssur — það var
góðfúsleg viðvöi'un.
Svala-herbergi hallarinnar
var við hliðina á skrifstofu
Mússólínis. Og í gegnum það
gekk hann til þess að komast
út' á svalirnar er hann flutti
ræður fyrir íbúa Rómar. Þetta
er langt herbergi. Tjöld hanga
þar á öllum veggjum, einn-
ig málverk eftir hixxa fornu
meistax'a og forkunnar fagur
ljósahjálmur frá - viðreisnar-
txmabilinu lýsir upp herbergið.
Við annan enda herbergisins er
tjöld, öll myndskreytt, m.a.
flæmsk og ítölsku málverk eft-
ir Murillo og fleiri meistara lið-
inna alda. Þar var m.a. mál-
verk af Katrinu af Médici, sem
mjög kom við sögu kastalans.
Listaverkin að hinum flæmsku
veggtjöldum meðtöldum ei’u
frá 16. öld og auk þeirra fjög-
ur frönsk. Eftir endilöngum
kastalanum er salur mikill,
sem á tíð Katrínar af Medici
var notaður sem danssalur og
leikhús, og var fólkinu úr þorp-
unum í kring boðið til leiksýn-
inganna á hennar tíma. Stór-
merk handrit frá 15. og 16. öld
eru þama geymd. Að aflokinni
þessari heimsókn og til annarra
kastala, sem bíða verður betri
tíma, að skrifa um, var farið
um kvöldið í eftirminnilegustu
heimsóknina til Langeais, sem
er í nokkurra kilometra fjar-
lægð utan borgarinnar. Kastal-
inn var reistur um 900 og kom
mjög við sögu fram efitr öld-
um. Okkur til ‘ leiðbeiningar
voru, auk M. Raymonde Rose,
tvær af hinum einkennis-
klæddu starfskonum hans, Mme
Cereceau, sem fyrr var nefnd,
og Mlle Dasque, og skiptu þau
fiokknum milli sín, og fór hver
flokkur á sinn stað 1 hallar-
garðinum, sem er mikill og
undra fagur, til þess að geta
notið þess, sem fram skyldi
fara; en þarna voru og auk
okkar hundruð gesta.
Horfið til liðinna
alda.
Ixmi á milli trjálundanna var
komið fyrir kastljósum, sem
yarpað var á höllina, eftir því
sem við átti, en jafnframt var
útvarpað atriðum úr sögu kast-
alans, samtengdum, og á svo
áhrifamikinn hátt, að það var
Mánudagmn 19. september 1955,
sem maður væri horfinn til lið-
inna alda og væri þama stadd-
ur og vitni að því, sem gerð-
ist. Við augum blasir t. d. upp-
lýstur hallarsalur, þar sem.
riddarar er lagt hafa undir sig
kastalann, sitja að sumbli. —■
Meðan þetta atriði fer fram ei"
kastalinn að öðru leyti húmi
huiinn. Skvaldur frá drukkn-
um riddurum berast að eyrurn,
en utan úr skógarlundunura
heyrast svo raddir hinna
frönsku xiddara, sem komnir'
eru til að hrekja þú burt. .—*■
Þannig er ljósinu beint á kast-
alann hverju sinni, þar sem.
eitthvað er að gerast, og þaS
er þaðan sem tal kastalabúanna!
berst til manns svo eðlilega
sem^þeir væru þar.
Við heyrum vopnabrak, ert
barist er, ögrunai'orð verjenda,
hvatningarorð til dáða, er að
kastalanum er sótt, og allt ert
þetta svo vel leikið og samn
stillt, að það, ásamt áhrífun-
um frá hinu dásamlega um-
hverfi, veldur, að menn standai
hugfangnir og sem í leiðslu#
og þegar þessu öllu er lokið,
og gengið er hljóðlega burt, ers
sem enginn eigi orð til að lýsal
aðdáun sinni. — Við voi’uml
komin nærri að bifreiðinni, eri
Mme Cerecequ, sem gekk ál
milli mín og „le General“, einsí
og allir kölluðu hann, hinsi
aldna gríska blaðamanns og)
fyrrverandi hershöfðingja, —*
hafði orð á því, að við værumi
næsta þögulir. Hún var með!
þessum orðum, að vekja okkun
af leiðslunni, því að vel vissí
hún, að hugir okkar voru ennl
á brautum hins löngu liðna!
tíma. Sagði hún okkur nú fra
hinni miklu aðdáun manna afl
öllum þjóðum, er þarna kæmu,
Framh. á 10. síðu.
I
Þetta er kastalimi Chenonceaux í Loire-héraði, og þykir fcann
einn liinn fegursti þar um slóðir.
nokkurskonar hásæti, það er
ætlað il Duce. Andspænis því
er víður hálfhi'ingur af stólum
Áður en sezt var niður réttu
allir upp handleggina — það
var fasistakveðjan — og þar
með var fundur stórráðsins
settur. Mússólíni talaði fyrstur,
hér um bil klukkustund. Hann
talaði um styrjaldarrekstui'inn
og kenndi herstjórninni um
ófarirnar. De Bónó( marskálk-
urinn gamli, sem hafði misst
stöðu sína í Etíópíu-herförinni,
andmælti þessu. Aðrir töluðu
einnig og þannig leið önnur
klukkustund í viðbót.
Skömmu eftir að klukkan var
7, vakti Grandi máls á því, að
stórráðið væri borgaraflokkur,
sem ekki væri bær að dæma um
hermál. Síðan vék hann sér að
Músáólini og sagði: „Það, sem
eg ætla að segja vitíð þér þegai'!
eg sagði yður það fyrir tveim
; dögum.“ II Duce sat þarna föl-
I ur, þungbrýndur og þögull og
jfitlaði við blýantinn sinn.
j Grandi talaði meira en klukku-
. tíma, sagði að Mússólini værí
búmn að gera sitt gagn og nú
, væri réttast að konungm'inn
itæki aftur við herstjórninr i.
, Síðan dró hann upp úr vasa
sínum eftirrit af tillögu ura það,
að þingræðisstjórn væri aftur
komið á og Mússólini væri íalið
að fara þess á leit, að kor.ung-
urinn tæki að sér æðsta frum-
kvæði og ákvaranir, samkvæmt
V. gr. stiórnarskrárinnar.
Þegar Grandi hafði lesið til-
löguna í heyranda hljóði sagði
hann orð, sem í þessu herbergi
jafngilti uppreist: Votare, sagði
hann, þ. e.: Greiðum atkvæði,
^ Á f úndum stórráðsins hafð
; enginn maður greitt atkvæði
;‘mfeííiá' ’étt' ‘ 20 ár. „AtkvæðU
í Frarah.