Vísir - 19.09.1955, Qupperneq 6

*.
Ví SI R
Mánudaginn 19, september 19-55.
málarameisiari.
SíMveiiar á Norðursjó.
T fyrraliaust var botnvörpungurinn Jörundur frá Akureyri
-*• gerður út á síldveiðar á Norðursjó, og var hann við þær
veiðar fram undir jól. Vai' hér um merkilega tilraun að ræða,
því að íslenzku skipi hafði aldrei verið haldið úti á þenna hátt,
og mun tilraunin hafa gefizt vel, þótt ýmsir erfiðleikar hafi
vafalaust verið á, þar sem hér var um byrjun að í'æða. En
svo mikið er víst, að nú hefur togarinn verið sendur þangað
aftur, og tvö önnur ísleirzk skip hafa verið send á sömu mið,
svo að menn gera sér vonir uni að bgra nokkuð úr býtum.
f>að ei- eftirtektarverð tilraun, sem gerð hefur verið með
: þessu, og þótt hér sé ekki um neina lausn á vandamálum út-
vegsins að ræða, sýnii' hún þó, að íslenzk veiðiskip eiga ekki
að þurfa að' einskorða sig við veiðar á heimamiðum eða með
bækistöð í íslehzkri höfn. Hinsvegax eru allskonar hömlur á
því, að íslenzk skip geti haft bækistöðvar og lagt upp afla í
óðrum löndum, en þar stöndum við þó líkt að vigi og skip
margra þjóða.
Oft er um það rætt, að íslendingar þurfi að komast í þá
aðstöðu, að skipin geti notið fyrirgreiðslu við Grænland að
meira eða minna leyti. Það mundi vafalaust vera til mikiUa
bóta, ekki sízt ef kleift yrði að haida einhverjum hluta vél-
bátaflotans út þaðan að sumarlagi, því að alveg eins ætti að
vei-a hægt að stunda happdrætti ur höfnum þar og hér fyrir
Norðurlandi við síldveiðarnar. Við eigum undir högg. að sækja
í þessu efni. en með góðri, norrænni samvinnu ætti þó að vera
hægt að finna lausn þessa máls, svo áð allir megi vel við una.
Ófögur skýrsla.
T síðasta hefti af Ægi, tímariti Fiskiféiags íslands, er skýrsla
eða tafla, sem sýnir afla síldveiðiskipanna og verðmæti afl-
ans. Er skýrslan að mörgu leyti fróðleg, enda þótt aðeins sé
um tölur að ræða, en það verður ekki sagt, að hún sé fögur,
og vissu menn þó, að mörg skipanna höfðu haft lítinn afla. En
fæ-stir, sem utan við útgerð standa, munu þó liaía búizt við
því, að aflaverðmætið væri eins lítið hjá mörgum skipanna og
raun hefur á orðið.
Á sltrá Fiskifélagsins eru 132 skíp, sum með herpinót en
flest með hringnót. Aflaverðmæti þeirra allra varð um 28
milljónir króna, svo að ekki kemur mikið í hlut, ef deílt er
jafnt niður, aðeins rúmlega 200 þús. krónur. Það er vitanlega
alltof lítið, til þess að komizt. verði hjá tapi, en liðlega helm-
ingur flotans fékk ekki svo mikinn afla, og það skip, sem
minnsta afla fékk, lagði áðeins' 22 mál á íand, en íyriir.
fengust 1540 kr.
Síldarleysisárin-hafa nú fyllt tuginn, og öldungis óvíst, hvort
ekki ge.tur bætzt annar tugur þeirra við, eða jafnvel fleiri. Hætt
er við, að menn renni lengi biint í sjóinn með það fyrir
hvernig afli verður, en það er mikil spurning, hversu lengi
er hægt að fleygja gullinu í sjóinn, í síað þess að ausa því upp
ttr honum.
Virilngarverð nýbreytni.
> íkisútvarpið hefur tekið upp þá nýbreytni að senda nokkra
menn út á land tii hljómleikahalda, og eru þ'eir um þessar
mundir á Vestfjörðum, en síðar er ráðgert, að Austfirðir verði
heimsóttir. Er mönnum í þessum fiáríægu og að mörgu leyti
afskekktu byggðarlögum með þessu móti gefinn kostur á að
hlýða á .tónlistarmenn, sem eru tvímælalaust hinir fremstu,
hver á sínu sviði,. og er ósennilegt,. að Vestfirðingum og Aust-
firðingum mundi gefast kostur á að hlýða á slíka tónleika, ef
útvarpið hefði ekki forgöngu um að efna til þeirra.
Rikisútvarpið er eiít af mörgum fyrirtækjum allra lands-
manna, en óvíst er, hvort nokkurt annað hefur eins mikil áhrif.
Hins er ekki að dyljast, að starfsemi þess snýst að miklu leytí
um Reykjavík, og eru eðlilegar ástæður fyrir því. En hægt
er að komast í nánari snertingu við fólk á landbyggðinni, hvort
sem er í sveit eða við sjávarsíðuna. Það er hægt með þvi
taka upp þætti úti um land, eins og gert hefur verið, og það
er einnig hægt með því að láta úrvalstónlistarmenn fara um
landið. Þá fá utanbæjarmenn að sjá og.heyra sína „symfóníu-
hijómsveit“, og það. er ætíð upplyfting og nýjung. '
í dag verður til
moldar borínn, frá
Þjóðkirkjunni í
Hafnarfirði, Magn-
ús Kjartansson, mál
arameistarí. Hann
lézt að heimili sínu
13. þ. m., tæplega
sjötugur að aldi.
kýnntist Magn
fyrir um
árum síð-
an. Það var í sam-
bandi við félags-
málastarfsemi iðn-
aðarmanna, en
Magnús var sérstak-
ur félagshyggju-
maður, svo sem síð-
ar mun að vikið.
Við fyrstu sýn og
kvnni virtist hann nokkuð
hrjúfur og næstum önugur.
Mun hinn mikilúðlegi svipur
hans og einbeitt tilsvör haía
valdið því. En ekki þurfti mað-
ur að umgangast hann lengi, til
þess að finna, að undi þessu
vörpulega svipmóti bjó hlýtt
hjarta og næmar tilfinningar.
Þegar svo bar undir var Magn-
ús léttur í viðræðum, og kunni
vel að segja frá, ekki hvað'sízt
jérá einhverju skoplegu, sem
íyrir hafði komið.
Skal nú vikið lítillega að fé-
iagsmálastarfsemi Magnúsar.
Hann-var frumkvöðull að stofn
un Málarafélags Hafnarfjarðar,
og formaður þess í 21 ár sam-
.flej'tt. 'Jafnframt sta.rfaði hann
mikið í Iðnaðarmannaféíagi
Hafnarf jarðar og ritari Iðnráðs-
ins þar var hann um nokkurt
skeið. Hann mun og hafa starf-j
að að undirbúningi við stofnun!
Landssamoands iðnaðarmanna,1
og átti sæti á flestum þingum
þess frá byrjun. og gegndi þar
ýmsum trúnaðarstörfum. Magn-
ús var sæmdur heiðursmerki
sambandsins, úr silfri, í viður-j
kenningarskyni fyrir vel unnin
störf.
Sjálfur var Magnús ágætur
iðnaðarmaður, sem stundaði iðn \
sína af elju og dugnaði meðan!
áeiisan leyfði, og mun reyndarj
ekki alltaf hafa gengið heill til'
hin síðari ár.
Sem borgari Hafnarfjarðar
Val útvarpssagna hcfur tekizt
vcl scinustu mánuðina, og virð- j
ast mcnn almennt vera sammála
nm það. Nýja útvarpssagan',
„Lifsglcði njóttu" cftir Sigrid
Boo cr þar cngin undantekninþV
og þykir upplfejraranuin farast
verkið vcl úr hendi. ..Viðförli1'
scndir Bcrgmáli bréf að þcssu
siiini og minnist þar á sitthvað
varðandi útvarpsdagskrá. „Góð
tilbrcyting. Nýja útvarpssagan,
„Lífsgleði njóttu“, virðist lofá
góðu um að vcrða létt og lítið
„spcnnandi", og að því lcýti ólík
næstsiðustu sögu (Hver cr Gre-
gory?.), scm mörgum fannst futl-
sterkt krydduð með morðum og
þvi, vægast sagt, frcmur vafá-
samt kvöldlcstrarcfrii' fyrir 'aiíáh
almenning, svona rétt undir
svcfninn.
„Tónagnauðið“.
Annárs hlýtur það a'ð vckja
nokkra éftirtekt, að jáfnframt því
sem uppi cru háv;c.rar raddir um
að banna útgáfu glæparita, og
raunverulega cru þcgar bönnuð
fyrir börn, í kvikmyndahúsum.
sliiili ríkisútvárpið télja viðeig-
andi að taka slíkar bókmenutir
til flutnings. -— Einstöku iruiiíhúj
endur í útvarpiuu cru stundurii
að reyna að „punta“ upp á út-
varpsefni sitt með þvi að byrja
það, og jafnvei enda, með ein:
livcrju „tónagnauði". Þetta gæti
verið gott, ef um væri að ræða
eitthvað viðfeldið smálag, sem
allir könnuðust við, og væri auð-
skilið mottó fyrir lestrarefninu.
En svo' cr yfirleítt ékki, heldur
ér það venjulegast eitlivað sern
eriginn lækkir, nenia þá kannske
málflytjandinn sjálfur, og ef til
vill einhverjir örfáir tónfróðir
einstaklingar. Eg er því hrædd-
ur um, að þess háttar tónaspil
inissi yfirleitt marks sem yndis-
auki fyrir hlustcndur.
Lesið yfirlit.
Látláust og vinsamlegt ávarp
og kveðja fyrirlesara, fellur hlust
endum altaf vel í gcð. En það er
annað, scm hlustendiim fellur
yfirleitt ekki ýel en það er, þeg-
ar lesari íramhaldssögu vanrækir
þá sjálfsögðu kúrteisi við hlust-
endur að rifja upp söguþráðjun,
þar seru síðást var frá horfið,
þegar hefja skal nýjan lestur, en
byrjar formálalaust nýjan kafla,
cins og ekkert hlé hafi orðið. Þó
að einlivcrjir kunni að hafa svo
mikinn áhuga fyrir sögunni, áð
þeir muni röð átburða í sögunni
svo vel, að þeir þlirfi ekki á neinu
„stilckorði" að lialda við fram-
haldslestur, þá muau þó flestir
leggja slíkt sögurabb lítt á minn-
ið. Og treysta því að sögulesarinn
rifji upp sámhengið í byrjun
næsta lestrar, eins og flestir góð-
ir sögulesarar. gera.
Fellur úr lestur.
Fljótt á litið mætti ætla, að
þctta sé'ckki nauðsynlegt, þegar
uin er að ræða stutta leskáfla á
degi, vegna þess hve þá
á milli lestra. En við
nánari athugun sést að þar er
þörfin engu minni vcgria þess áð
lijá fleitum hlustendum felliir
óhjákvæmilega úr einn cða flciri
sögukaflar, sem þeir gela ckki
hlustað á vegna annarra viðfangs
n verða að ganga fyrir.
á þá ekki að koma að
einn og einn kafli falli
úr langri sögu, ef efnið er
upp í byrjnn hvers lestr-
en það er liægt að gera með
örfáijm velorðuðum setningum,
. M „ _. „ „ sfera gjarnan miettu'vera imdir-
son utannkisraðherra og Hermann Jonasson albm. Þeir toku búnar fvrirfranl til þess a8 nýta
scr far mcð Loftleiðaflugvel vestur um haf í gærkveldi til fyrir.“
þess að sitja þuig Sþ, í New York. ; |,..JJfergniáí þakkar bréfið.la-.
reyndist harm einnig hinn nýt-
asti maður. Hann átti sæti í
bæjarstjórn um tima, og eins
var hann um sinn í útg'erðar-
ráði- bæjarins. Formaðu Pönt-
unarfélags Ilafnarfjarðar (nú
Kaupfélags Hafnfirðinga) var
hann á tímabili, og fulltrúi þess
á þingum S. í. S. Hann starfaði
og í slysavarnadeildinni Fiska-
klettur og var formaður hennar
um skeið. Magnús starfaði auk
þessa í fleiri félagssamtökum.
þó ekki verði það rakið hér nán
ar.
Af því, sem hér hefur verið
sagt, má ljóslega sjá hvilílít
þegnskyldustarf Magnús hefur
innt af liöndum fvrir stétt sína
bæjarfélag og þjöðfélagið í
heild. Að öllum þessúm störfum
gekk hann méð elju og áhuga,
og nær öll þessi störf voru unn-
in se^i aukastörf að löngum og
oft erfiðum vinnudegi loknum.
Nú er þessi dugmikli.athafna-
maður íalinn í valinn. íslenzkir
iðnaðarmenn hafa þar misst
traustan og góðan liðsmann.
Hafnarfjarðarbær á þar á bak
að sjá ágætum borgara.
Ég sendi Þorgerði konu hans
og öðrum ástvinum einlægar
samýðarkveðjur, því þeirra er
harmurinn þyngstur.
J. P.
BEZT AÐ AUGLTSAIVISI
Frá vinstri: Enar Ingimundaison alþm., dr. Kristinn Guðrmmds-
Magnús Kjartansson,