Vísir - 13.03.1957, Blaðsíða 6

VÍSIR
Miðvikudaginn 13. marz 1957
wisir
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
AfgreiSslá: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F,
Lausasala kr. 1,50.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sanngjörn krafa.
Samband smásöluverzlana og
Verzlunarráðar íslands hafa
gert ályktun um hin nýju
verðlagsákvæði^ sem geng;'.
í gildi fyrir skemmstu, og
var þessi ályktun birt hér í
blaðinu í fyrradag. Er þar
bent á, að samkvæmt gild-
andi lögum eigi au miða all-
ar verðlagsákvarðanir við
þörf þeirra fyrirtækja sem
hafa vel skipulagðan og hag-
kvæman rekstur, en með
hinum nýju ákvæðum ríkis-
stjórnarinnar sé engan veg-
inn farið samkvæmt þessum
fyrirmælum, heldur sé þau
þverbrotin. Þau hljóti að
leiða af sér taprckstur, enda
mun til þess ætlast af þeim,
scm um þessi mál fjalla í
ríkisstjórninni og fyrir hana
— kommúnistum.
Ofangreind samtök fara síðan
fram á það að breytt verði
um stefnu í þessum máluin.
Það virðist ekki nema sann-
gjörn krafa, að farið verði
að lögum i þessu sem öðru,
og ætti ekki að þurfa að
benda yfirvöldunum á það,
hvernig þau beita valdi sínu.
En hér er þess að gæta, að
það eru kommúnistar, sem
fara með þessi mál og þeim
er annað sýnna en að fara
að landslögum, ef nauðsyn
er að brjóta þau, til þess að
koma hinum þokkalegu
hugðarefnum þeirra í fram-
kvæmd.
Kommúnistar ætla fyrst og
íremst að ganga af kaup-
mannastéttinni dauðri, en
þeir athuga ekki, að þeir
hæfa aðra um leið með höggi
sínu. Fyrir því verða allir
þeir, sem við verzlun starfa,
en ekki kaupmenn einir.
Fyrir því verða allir skatt-
borgarar, er verða að greiða
þá skatta, sem teknir hafa
verið af verzluninni hingað
til. en ekki verða af henni
teknir, þegar hún hættir að
bera sig. Og loks verða allir
neytendur fyrir afleiðingum
ráðsmennsku kommúnista,
þegar þær birtast í minna
og lélegra vöruvali — og
hærra verði að auki.
Heíldverzlanir neyðast til
að fækka starfsfólki.
yéfmæli frá Fél. esI. stór-
kaupmeinna.
Almennur fundur í félagi ísl.
stórkaupmanna, haldinn 12.
marz 1957, mótmælir harðlega
hinum ósanngjörnu ákvæðum,
sem sett voru af Innflutnings-
skrifstofunni hinn 14. febrúar
s. i. um verðlagningu vara i
heildsölu og krefst. þess að þau
verði endurskoðuð og leiðrétt,
þar sem ekki hefir verið tekið
tillit til raunveruiegg j’ekstrar-
kostnaðar heildverzlana.
Afleiðing þessara ráðstafana
hlýtur að verða sú, að taprekst-
ur vofi yfir hjá fjölda heild-
verzlana. Vöruúrval verður tak-
markaðra þar sem fyrirsjáan-
legt er, að ekki muni vera hægt
að flytja inn ’sumar vöruteg-
undir vegna hinnar lágu álagn-
ingar og samdráttur almennt
i mun verða í allri verzlun. Allt
j útlit er því fyrir að heildverzl-
I anir verði tilneyddar að segja
upp starfsfólki.
J Fundurinn ítrekar því kröfu
sína um ieiðréttingu á heild-
söluáiagningunni og leggur jafn-
framt áherzlu á þá skoðun sina,
j að frjáls verzlun og frjáls sam-
keppni sé alh'i þjóðinni hagstæð-
ust, því hún sé bezta tryggingin
fyrir nægu og góðu vöruúrvali
og hagstæðu verðiagi i landinu.
'ári er talið að hér vinni á flot-
anum 1000—1100 færeysltir
'sjómenn.
Vinna greidd í
frjálsum gjaldeyri.
Þjóðarbúið stynur undir
gjaldeyrisskorti. En þó greiðir
það tugi milljóna í frjálsum
gjaldeyri út úr landinu til þess!
jað sá atvinnuvegur geti starf-
að sem er uppistaðan í gjald-
| eju'isöfluninni. Þetta er öfug-
| streymi sem ekki verður komist
hjá að lagfæra.
Á síðasta ári var yfirfært í
frjálsum gjaldeyri 16.9 millj.
ísl. króna til útlendra sjó-
manna. (Það eru talsvert meiri
friðindi en ísl. fiskimennirnir
hafa. því þessi gjaldeyrir hefir
miklu meiri kaupmátt en sam-
svarandi ísl. kr.) Vafalaust
verður yfirfærsla á þessu ári
talsvert meiri til útlendra
fiskimanna en var í fyrra. Sjó-
mönnum þessum fer fjölgandi
írá ári til árs.
Bragð er að.
Tíminn hefir verið næsta fá-
máll um verzlunarmálin og
verðlagsákvæði kommúnista
síðustu vikurnar. Má af því
marka, hve hræddir fram-
sóknarmenn eru við komm-
únista, að þeir þora ekki að
styggja þá mcð því að nefna
þessi mál á nafn. Þó hrökk
það upp úr blaðinu á sunnu- í
daginn, að „kaupfélagsstjór-
ar víða um land eru mjög
óánægðir með verðlags-
ákvæði innflutningsskrif-
stofunnar“.
Það leikur varla á tveim tung-
um, að talsverðrar óánægju
hlýtur að gæta hjá kaup-
félagsstjórunum^ úr því að
hún fær að komast að hjá
Tímanum. er hefir hingað
til verið heldur deigur, þeg-
ar kommúnistar hafa verið
sein uppivöðslusamastir. Og
Tíminn er emi deigur í þessu
efni því að hann lét sér al-
veg nægja að geta aceins um
óánægjuna, en gat þess ekki,
hvort fyrirsvarsmenn kaup-
félaganna innan ríkisstjórn-
arinnar mundu grípa til ein-
hverra ráðstafana til þess að
fá leiðréttingu.
þessu sambandi er einnig vert
að minnast þess, að fram-
sóknarmenn og blöð þeirra
hafa jafnan talað um fyrir-
myndarrekstur kaupfélag-
anna — bezta verðlagseftir-
litið — en ef kaupfélags-
stjórar eru óánægðir virðist
mega telja það bera vott um
það, að ekki sé einu sinni
tekið tillit til þessarar rök-
semdar íramsóknarmanna
við ákvörðun ákvæðanna, og
mun það mála sannast.
Svartur markaiur á ný.
Það er ljóst, að verzlunin hlýtur
að dragast saman vegna að-
gerða kommúnista, og munu
þeir ekki harma það. En það
er ósennilegt. að fylgismenn
þeirra fagni þeim afleiðing-
um, sem hljóta óhjákvæmi-
lega að fylgja í kjölfarið —
vöruþurrð, sem af mun
spretta svartur markaður.
• eins og áður, þegar við-
skiptastefna haftaflokkanna
fekk að ráða. |
Kommúnistar lækka verðið á
pappírnum, en hækka það í
rauninni með því áð stuðla
að svörtum markaði og öðru
slíku braski. Þeir halda vísi-
tölunni óbreyttri á pappírn-
um, en hækka hana í raun
og veru. Skyldu Dagsbrún-
armenn fagna þeirri ráðs-
Skattfríðíndi —
Framh. af 1. síðu
ins — þá veröur ekki sagt að
viðurkenningin sé mjög höfð-
ingleg.
En ef þetta er gert til þess að
fá unga menn til að starfa á
fiskiflotanum — þá eru þessi
skattfríðindi lítilmótlcgt kák,
sem engin áhrif hefir til þess
að losna við erlendu sjómenn-
ina af flotanum.
Fyrir íslendinga verður það
að teljast þjóðarhneisa og þjóð-
félagsmein, ef fáir aðrir en út-
lendingar fáist til að stunda að-
alatvinnuveg þeirra, atvinnu-
veginn sem allt ^jóðarbúið
hvílir á um öflun erlends gjald-
cyris.
Ef hægt er að stöðva þessa
óheilla þróun rne'ð skattafríð-
indum, sem í senn kostar þjóð-
arbúið litla fórn en er annars
vegar eðlileg viðurkenning á
erfiði og hættu sjómennskunn-
ar, þá er það skammsýni og
smásálarskapur af hætfulegustu
tegund, ef fríðindin eru skorin
svo við nögl, að enginn sjó-
maður virðir þau viðlits
Erlendir sjómenn á flotanum.
Eftir þvi sem næst verður
komist, unnu 843 færeyskir
sjómenn á fiskiflotanum síð-
asta ár. Þetta samsvarar því, að
helmingur togaraflota lands-
manna hafi verið gerður út á
síðasta ári eingöngu með er-
Iendum áhöfnum.
Þetta er mikið alvörumál,
sem þjóðin gerir sér ekki ennþá
fulla grein fyrir. íslendingar
geta ekki lengur rekið aðalat-
vinnuveg sinn nema með hjálp
útlendra sjómanna. Á þessu
mennsku þeirra — ofan á
kaupbindingu og dulbúna
gengislækkun?
Leiðin til lagfæringa.
J Þetta verður ekki lagfært
nema íslenzkir menn hafi hvöt
til að stunda þenna atvinnu-
J veg. Störf fiskimannanna eru
erfiðari og hættulegri en
nokkura annara þegna þjóðfé-
lagsins. Þess vegna getur varla
talist mjög óeclilegt þótt menn
sækist eftir auðveldari og
hættuminni störfum í landi,
sem ekki eru ver borgúð.
Það þarf því fjörugt ímynd-
unarafl til þess að láta sér
koma til hugar, að tvö þúsund
lcróna frádráttur í skatti geti j
fengið menn til að breyta um i
skoðun í þessu efni.
Leiðin í þessu máli, er að
veita fiskimönnum skattiríð-
indi sem þeir meta og geta
verið þeim hvöt til að stunda
þenna atvinnuveg. Það er eðli- j
legt og sanngjarnt að sjómenn- j
irnir hafi sérstöðu í skattamál- |
um vegna atvinnu sinnar og
þau fríðindi sem þeim eru veitt
mega ekki markast af smásál-
arskap og skilningsleysi.
í lok ræðu sinnar bar B. Ó.
fram tillögu um það að sjómenn
fengi 30% frádrátt af álögcum
tekjuskatti. ,,Vinir“ hinna
vinnandi stétta felldu tillöguna
með 11 atkvæðum á rnóti 10
atkvæðum Sjálfstæðismanna.
Ýmsir halda því fram að er-
lendu sjómennirnir greiði lægri
skatta en þeir islenzku. Það er
atriði sem vert er að taka til
athugunar. En varla verður
nokkuð til bóta gert í þessu
máli að tilhlutun kommúnista
og þeirra fylgifiska. Enda hafa
þeir sýnt hugarfar sitt í máli
því sem hér hefir verið skýrt
fár.
Kaéarstjórnin stoinar
fangabúðir.
Kælarstjórnin ungvei*ska lief-
ur opnað að nýju fangabúðir
fyrir utan Budapest.
Þessar fangabúðir voru sein-
ast í notkun í valdatíð Rakosi.
Áframhald er á fjöldahandtök-
Eftir tæp tvö ár eru tvær
aldir liðnar frá fæðingu skozka
þjóðskáldsins Roberts Burns, og
er þegar hafinn undirbúnigur að
því í Skotlandi, að minnast þess,
af ásthug og virðingu, og m. a.
mun safnað þýðingum á ljóðum
Burns á aðrar tungur, og þvi,
sem um hann hefur verið ritað,
en það er félagsskapur í Skot-
landi, sem hefur að markmiði,
að halda minningu Burns í
heiðri, sem vinnur að þessu, og
er Bergmáli kunnugt um, að írá
félaginu hafa borist hingað
fyrirspurnir hér að lútandi.
Fagnaðarefni.
Fagnaðarefni má það vel vera
Islendingum, að til eru á ís-
lenzku máli ágætar þýðingar á
nokkrum fegurstu ljóðum
Burns, þýðingar, sem þjóðin
heíur tekið ástfóstri við. Þjóð-
skáldin Steingrímur og Matt-
! hías urðu til þess að kynna Is-
| lendingum ljóð Burns, og sum
þeirra eru sungin fram á þenn-
an dag eins og hugum kærustu
ljóð íslenzkra skálda, t. d. „Við-
kvæm lund, min vinan kæra“, í
þýðingu Steingríms, en hann
þýddi einnig „Ó, stæðir þú áheiði
í hrið“ og „Hví skal ei bera
höfuð hátt“ og nokkur önnúr
kunn kvæði Burns. Árni Pálsson
bókavörður þýddi hið heims-
kunna og fagra ljóð Burns,
„Auld Lang Syne“ (Gömul
kynni) og einnig þýddi Magnús
Ásgeirsson ljóð eftir Burns.
Ljóð Burns sungin og
lesin i útvarp.
Þjóðin var minnt á þessar
gersemar vel og eftirminnilega
hinn 27. febrúar s. 1., er útvarp-
að var nokkrum ljóðum Burns,
sem kunnir skozkir söngvarar
höfðu sungið iim á plötu án
undirleiks: Jaínframt sagði
Baldur Pálmason frá skáldinu i
st.uttu máli og flutti nauðsyn-
legar skýringar, og las ljóð eftir
Burns í íslenzkum þýðingum,
eftir ofannefnda ljóðaþýðendur.
Var svo þetta endurtekið s. 1.
laugardag, með nokkrum breyt-
ingum, m. a. útvai'pað af bandi
lestri Lárusar Pálssonar á þýð-
ingu Steingríms á „Hvi skal ei
bera höfuð hátt.“ Tókst allt
prýðilega í bæði skiptin og
munu þeir án eía mai'gir, sem
eru þakklátir útvarpinu og flyt.i-
anda, fyrir þessa menningarlegu
nýbreytni. Væri æskilegt, aö
haldið væri áfram á þessari
braut og fleiri heimskunn skáld
kynnt með þessum hætti.
Tekið fyrSr flótta-
mannastraumimt?
I>að þótti í frásögur færandi
íyrir nokkrn, að eina nóttina
kom ekki einasti flóttamaðiu-
l'rá Ungverjalandi til Austur-
rikis.
Þegar ílóttamannastraumui'-
inn var mestur komu 6000 á
sólarhring. — Bandaríkst viku-
rit birtir fregn um það frá Vin.
„eftir árðeiðanlegum heimild-
um“, að ungvei'zkir landamæra-
verðir fái verðlaun sem svari til
200 dollara fyrir hvem ílótta-
mann sem þeir skjóti, er þeir
reyna að komast yfir landamær-
in.
um og er búist við að þær nái
hámarki rétt fyrir 15. þ. m„ en
Kadarstjórnin virðist dauð-
skelkuð við byltingartilraun, á
degi byltingarinnar 1948.