Vísir - 21.03.1957, Qupperneq 5

Fimmtudaginn 21. marz 1957
VÍSIB
Ulbricht og Grotewohl
óttaslegnir
vegna frelsishreyflngar meða! stúdenfa
og menntamanna A.Þ.
Þær fregnir berast frá Aust-
ur-Þýzkalandi, að mikil ólga
sé nú meðal háskólastúdenta.
Eru vopnaðar sveitir kommún-
ista — svonefndar „heimavarn-
arliðssveitir“' — á verði við
alla háskóla landsins.
í einu kunnasta blaði Bret-
lands, News Chronicle, sem er
frjálslyt blað, hefir Georg Vine
skrifað grein um samtök stú-
denta og háskólakennara, en
þau samtök komu til sögunnar
eftir byltingartilraunina í Ung-
verjalandi sl. haust.
Hafa þessi samtök orðdð til
þess, að Stalínistinn Walter
Ulbricht er dauðskelkaður orð-
inn og allir heLztu menn komm-
únista aðrir, og eru i hinum
mesta vanda staddir.
í Leipzig er eitt höfuðvirki
frelsissinna. Þar hafa stúdentar
rætt um það á fundum sínum,
að kollvarpa kommúnistastjórn
inni, og kom þar mjög fram, að
stúdentar vilja taka sér sænska
jafnaðarmenn til fyrirmyntí 1 •.
Þegar kaupstefnan var hald-
in flykktust þúsundir ferða-
manna, einkum kaupsýslu-
menn_ til Leipzig, og lögreglan
greip til ýmiskonar ráðstafana
og var engu líkara, en að vald-
hafarnir óttuðust. að eitthvað
líkt mundi gerast og í Poznan.
Baðst lausnar.
Einn af hinum kommúnist-
isku prófessorum við háskól-
ann, Bloch, hefir nýlega beðist
lausnar frá störfum. Hann var
prófessor í heimspeki. Lét hann
i ljós and-mai’xistiskar skoð-
anir og var víttur fyrir. Er
hann var á leið í háskólann til
þess að halda fyrirlestur, mætti
hann flokki vopnaðra komún-
ista. Stúdentai\ sem með hon-
um voru, hvöttu hann til þess
að ögra þeim, og hétu honum
liðsinni. ,,Við skulum berjast
viS þá,“ sögðu þeir, en Bloch
hélt þá heimleiðis og skrifaði
bréf til háskólans og baðst
lausnar frá störfum.
I Þegar Krúsév afneitaði Stal-
ín og kenndi honum um mistök
hins liðna, tóku Austur-Þjóð-
Iverjar trúanleg loforð um
'meira frjálsræði — ekki sízt
margir í hópi menntamanna og
[stúdenta.
( Nú hafa menn sannfærzt um,
hvers virði þau loforð voru. Og
|Ulbricht og Grotewohl óttast
i mentamennina og stúdentana
—- því að þeir vita, að fjöldi
iverkamanna mundi hlíta for-
’ystu þeirra, ef í harðbakka
'slægi.
Harich-málið.
| Valdhafarnir hafa gripið til
þess ráðs, að ofsækja menn,
sem áður voru í miklum met-
j um. Einn þeirra var Wolfgang
Harich 36 ára gamall skóla-
kennari, sem hefir verið komm-
I únisti alla sína tíð. Hann var
sakaður um gagnbyltingai’-
starfsemi og dæmdur í 10 ára
| þrælkunarvinnu. — Örlög hans
(eiga að vera öðrum mennta-
mönnum umhugsunarefni. Þann
j ig ályktuðu valdhafarnir, sem
þorðu ekki að leyfa öðrum
, blaðamönnum en austurþýzku
fréttastofunar og aðalmálgagns
kommúnista að vera viðstaddir
réttarhöldin.
I
Ekki eins og í
I Búdapest.
í En menn búast ekki við, að
hið sama gerist og í Búdapest.
Menn hafa ekki enn gleymt
hvernig byltingin 17. júní var
bæld niður — og Rússar hafa
enn 400.000 manna her i Aust-
ur-Þýzkalándi.
Um tvennt getur ekki verið
neinn vafi:
1. Grotewohl-Ulbricht stjórn-
in hefir ekki raunverulega fylgi
nema lítils hluta þeirra 17
milljóna manna, sem byggja
A.-Þ. Þeir stjórna í skjóli
rauða hersins.
2. Tólf ára þrotlaus barátta
til þess að gerá æskulýð A.-Þ.
að traustum áhangendum
kommúnista hefir mistekizt.
Rússar vita, að því meira
sem frelsishugsjónirnar ryðja
sér til rúms í landinu, því erf-
iðara kann að verða að hindra
sameiningu Þýzkalands á grund
velli, sem er Ráðstjórnarríkj-
unum óhagstæður. Þess vegna,
og vegna þess að þeir búa nú
ekki við sama öryggi og þeir
áður gerðu í Póllandi, telja þeir
sig' hafa enn meiri þörf fyrir
að halda Austur-Þýzkalandi og
herða þar tökin, hvar sem þeir
telja nokkra hættu á ferðum.
Samvinnutryggingar hafa nú
tekið upp nýjar ,.Hehnilstrygg-
ingar“t sem ætlað er að gefa
hinum almennu borgurum sem
mesta tryggingavernd í dag-
legu lífi og á heimilum.
Fyrir gjald sem er mjög lágt,
er hægt að fá, auk brunatrygg-
ingar á húsmunum, víðtæka
tryggingu á allskonar skemmd-
um lausafjármuna, ábyrgðar-
tryggingu fyrir heimilisfólkið
og slysatryggingu fyrir hús-
móður. Er þessi trygging alger
nýjung hér á landi en hefir náð
miklum vinsældum í öðrum
löndum.
Sem dæmi um hina nýju
tryggingu má nefna þetta: Ef
innbú í steinhúsi er bruna-
tryggt fyrir 100.000 kr. kostar
það 180—225 kr. Ef tekin er
100.000 kr. heimilistrygging í
staðimr, kostar hún 325 kr. og
nær yfir bruna á lausafé öllu,
tjón af sprengingum, eldingum,
flugvélahrapi, vatnsskaða, inn-
broti, snjóflóði, ráni, þjófnaði á
reiðhjólum eða barnavögnum,
tjón af fjarvist vegna bruna;
veitir farangurstryggingu á-
byrgðartryggingu alls heimilis-
fólksins (barn brýtur rúðu eða
heimilismenn valda tjóni ann-
ars staðar) og loks er slysa- og
lömunartrygging fyrir hús-
móðurina.
Sérstaklega er það athyglis-
vert, að húsmóðir er með heim-
ilistryggingu tryggð, ef hún
verður fyrir slysi eða lömun,
10.000 kr., ef hún deyr 100.000
kr., ef hún verður fyrir algerri
örorku.
Bretar hafa framleitt tæki, sem getur unnið af liárfínni ná-
kvæmni þótt því sé stjórnað úr nokkurri fjarlægð, og kalla
þeir tækið „hinn fullkomna þjón“. — Myndin skýrir sig sjálf,
en tækið var annars fundið til þess að taka upp og „meðhöndla“
, tæki og annað sem verður fyrir geislaverkunum í kjarnorku-
verinu í Haiwell, og var þetta eitt af beun tækjum, sem Elisa-
betu drottningu og maimi hennar voru sýnd í heirnsókn þeirra.
Dauðinn á vegunum.
Hundar valda fieiri slysum
en drukknir menn.
Arið 1955 urðu 216,681
umferðars,!ys i Bretlandi.
Hekla eins og hún leit fyrir gosið i marz 1947. Eftir viku eru rétt 10 ár liðin frá því gosið hófst,
en í kvöld hefur Ferðafélag íslands ákveðið að minnast þessara miklu náttúruhamfara með
sýningu á Heklukvikmynd þeirra Árna Stefán isonar og Steinþórs Sigurðssonar á skcmmti-
fundi í Sjáirstæðishúsiiiu. — Kvikmyndin er stórkostleg og verður ógleymanleg þeim sem
séð hafa.
Eins og í flestum öðriun lönd-
um er mest nm nmferðarslys í
Bretlandi iun simmrmánuðina,
enda er þá mest umferð á þjóð-
vegúnum og þá sérstaklega í
strandhéruðunum í kringum
baðstaðina.
Heildarskýrslur fy'rir árið 1956
hafa enn ekki verið birtar, en
ekkert bendir til að hlutföllin á
milli hinna ýmsu slysaorsaka
hafi breytzt á undanförnum ár-
um.
íbúatala Bretlandseyja jókst
árið 1955 um 0,25% en ökutækj-
um fjölgaði um 11,25% á árinu
og umférðin er talin hafa aukist
um 10% frá árinu áður.
Árið 1955 var tala umferðar-
slysa 10,75% hærri en árið áður
og er það því svipað og aukn-
ingin í umferðinni nemur. Hins-
vegar slösuðust og létust 12,5%
fleiri í umferðaslysum en árið
áður og er það í sjúlfu sér alvar-
legt mál. Þá er það athyglis-
vert við slysaskýrslurnar. að
fleiri sleppa nú með tiltölulega
lítil meiðsli en áður var. Talið
er að ástæðan sé sú að vegna
mikilla þrengsla á aðalumferða-
vegunum verði ökumenn að
draga úr hraðanum nauðugir
viljugir — og verði árekstrar því
ekki eins harðir og ella.
Mánuðina júní til ágúst láta
um 500 manns lífið í umferðar-
slysum í Bretlandi.
Tala ökutækja í Bretlandi \’ar
rúmar 6 milljónir í árslok 1955.
Talið er, að þessi ökutæki
mundu ekki komast fyrir á veg-
unum, ef þau væru öll í umferð
samtimis. Ef taldir eru allir
aðalþjóðvegir, svo og þeir vegir,
sem þar í landi eru kallaðir B-
vegir, mundi hvert ökutæki ekki
hafa nema tveggja metra vegar-
spotta til umráða, eða með
öðrum orðum: Það er ekki rúm
fyrir ökutækin á þessum veg-
um.
[ Á árinu 1955 urðu 216.681 um-
ferðarslys í Bretlandi. Ef athug-
að er, hvernig slvsin flokkast
I
eftir orsökum, kemur í ljós, að
137.228 ent að kenna gáleysf.
^ ökumanns, en 7187 slys eru að
I kenna bilun á ökutækjum. í
; þessum tölum eru hjólreiða-
menn meðtaldir.
16.000 slys áttu rót sina að
rekja til þoss að ökumennimir
„tóku rangar Hægribeygjur“, en
14.400 urðu af ógætilegum akstri
á vegamótum.
Hundar áttu sök á 2.6S0 um-
ferðarslysum og er þetta athygl-
isvert; en önnur dýr, svo sem
hestar, ollu 13S6 slysum.,
Aftur á móti eru aðeins 934 slys
talin eiga rót sína að rekja tit
áfengisneyslu ökumanna, en 3S4
til áfengisneyslu gangandi fólks
og loks ollu drukknir far-
þegar í bifreiðum 171 slysi. Þoka
og dimmviðri hafa valdið 1.132
slysum og snjóalög og hálka
5850 slysum.
Þess ber að gæta, þegar töl-
urnar um slys af völdum áfeng-
is eru athugðar, að i Bretiandi
gilda önnur ákvæði um þessi
brot en hér. Þar er ekki refsað
fyrir það, þótt ökumaður aki
bifreið undir áhrifum áfengis,
nema ölvun ökumannsins sé
aðalorsök slyss. Enginn svoköll-
uð blóðrannsókn er viðhöfð í
Bretlandi. Lögreglan telur, að
ölvun við akstur sé oftar orsök
slysa en skýrslur sýna. Hins-
vegar er ekki talið, að slysunt
af ölvun ökumanna hafi fjölgað
undanfarið og ekki er litið svo
á, að mikil brögð séu að brot-
um á þessu sviði.
Flest slys eru af völdttm bif-
! hjólamanna, og hefur tala þess-
j ara slysa aukist nijög mikið.