Vísir - 16.05.1957, Page 5

Fimmtudaginn. 16. maí 1957
VÍSIR
Flug og veðurþjónusta.
Fyrírvari á veðurspátn, form
á þeim o.fl.
A Keílavíkurflugvelli er mikil
starfsemi vegna ílug'\'éla, sem
lencla Jjar á leið sinni austur og
vegtur um Atlantshaf. Þar er
Hiynur Sigtrj’ggsson deUdar-
stjóri, og: starfa með honum 6
veðurfræðingar islenzkir og 14
aðstóðarmenn. Auk þess er tals-
vefð samvinna við bandaríska
veðurfræðing'a. Starfa bæði að-
stoðarmenn og veðurfræðingar
allan sólarliringinn.
Árið 1956 voru afgreiddar 2344
millilandaflugvélar, og eru her-
vélar ekki taldar með. Stundum
koma þangað og fara 20 til 30
flugvélar á sólarhring. Fær hver
ílugvél eða flugstjóri sérstaka
leiðarspá frá Keflavík til næsta
lendingarstaðar. Eru þar til-
greindir vindar og veður á leið-
inni alit upp í 10 kílómetra hæð
og ■ lendingarskilyrði á næsta
ákvörðunarstað. Auk þess fær
sérhver flugstjóri munnlegar
jeiðbeiningar hjá veðurfræðingi,
áður en hann leggur upp.
Veðurstofan í Keflavík gerir
veðurspár fyrir land og fiski-
mið kl. 4. á nóttunni, og eru
þær endurteknar, oftast óbreytt-
ar, í morgunútvarpi að vetrin-
um.
Á Keflavíkurflugvelli eru
gerðar háloftaathuganir fjórum
sinnum á sólarhring. Hefur
Borgþór H. Jónsson lýst þeim
sérstaklega í 2. hefti Veðurs, og
visast til þess.
Veðurkort.
1 Reykjavík eru gerð 4 stór
veðurkort á sólarhring, kl. 06,
12,.18 og 24 eftir íslenzkum sum-
artima. Ná þau yfir N-Ameriku,
N.-Atlantshaf, Grænland, Norð-
urlönd og Bretlandseyjar og
Mið-EvPópu. Auk þess eru gerð
kort yfir minna svæði umhverfis
ísland kl. 09, 15 og 21. Þá eru
gerð sérstök veðurkort af Is-
landi 8 sinnum á sólarhring
(þriðju hverja klst.), en mis-
munandi mörg veðurskeyti ber-
ast á hinum ýmsu tímum sólar-
hrings, fiest kl. '09 og 18. — Þá
erú einnig gerð kort, er sýna
vinda, hita og raka i veðrahvolf-
inU um 3000 og 6000 metra yfir
jörð. Þar er loftþrýstingur sem
næst 700 millibar og 500 milli-
bar. í Keflavík eru einnig gerð
háloftskort við 300 millibar
þrýsting, en það er nálægt 9000
metrum yfir jörð. Margar flug-
véiar fljúga i þeirri liæð milli
landa.
Fhig- og- veðurþjónusta.
Reglubundnar flugferðir væru
ómögulegar án víðtækrar veður-
. þjónustu. Flugmenn fara eftir
að vera fjöldanum fyrirmynd.
Mesta happ þjóðarinnar nú væri,
að hún gæti fyrr því betur
fengið tækifæri til, að velja sér
forystumenn, sem hafa þrek og
einurð til þess að taka þá stefnu,
sem til farsældar þjóðarinnar
allrar leiðir, og sameina þjóðina
til ótaka með sér í því efni.
„Flýtur meðan ekki
sekkur“
gætu verið einkunaroi’ð þeirra,
sem nú marka stefnuna. Þeir
eiga að fá hvíld og betri menn
að taka við. Undir því er heill
lands og þjóðar komin 15/5-57
Keybrfkingur".
leiðarspánni, eins og hún væri
öyggjandi. Á grundveili hennar
ákveða þeir, i hvaða hasð þeir
ætla að fljúga og reikna upp á
mínútu flugtima til næsta lend-
ingarstaðar. Oft skeikar varia
mínútu á þeim reikningi, en
10 til 20 mínútum. Hins vegar
verða þeir jafnan að vera við
því búnir, að lendingarspá eða
lendingarveður bregðist og vera
svo birgir að eldsneyti, að þeir
geti flogið til annars flugvallar,
þar sem hægt er að lenda, ef
ákvörðunarstaður er lokaður
vegna þoku eða lágra skýja.
Sjaldan er hafður fyrirvari í
leiðarspá, en í lendingarspá er
stundum bætt við til dæmis 30%
líkur fyrir þrumuveðri, þótt veð-
urhorfur séu að öðru ieyti góðar.
Fyrirvari í veðurspáni.
Allar veðurspár segja í raun
og veru ekki annað en það, sem
veðurfræðingurinn telur „senni-
legast“, að verða muni. Stund-
um er því orði skotið inn í spána,
ef horfur eru mjög tvíræðar.
Veðurspár verða að vera stuttar.
Áður voru þær sendar sem sím-
skevti, og varð þá mjög að tak-
marka orðafjölda. Nú, — þegar
þær eru lesnar í úvarp, gengur
illa að nema þær, ef þær eru
flóknar og orðmargar. Lending-
arspár fyrir flugvélar eru oftast
gerðar i tölum, og er það senni-
lega heppilegasta aðferðin og
glöggasta.
I sumar vildi svo illa til, að
veðurspá brást hrapalega á
Norðurlandi. I hægri N-átt hafði
vcrið sólskin og þurrkur allan
allan daginn. Um kvöldið var
ekki annað sjáanlegt en verðlag
mundi haldast óbreytt næsta
dag, og gerði veðurspá ráð fyrir
því. — En svo varð hellirigning
og kom ofan i hey manna hálf-
þurr til stórtjóns, Maður nokk-
ur, sem skrifaoi um þetta í dag-
blað syðra, kvartaöi einkum yfir
því, að ekki hefði verið hafður
fyrirvari í spánni. En veðm’-
fræðingar þeir, sem að þessu
sinni spáðu veðri næsta dags,
munu ekki hafa komið auga á
hina yfirvofandi veðurbreytingu
og þótzt allvissir í sinni sök.
Sennilega hafa þeir á Norður-
landi ekki heldur séð nein vætu-
merki á lofti um kvöldið og
hefðu því látið bjartsýni ráða,
jafnvel þótt fyrirvari hefði verið
í spánni.
Votviðri þetta mun hafa mynd-1
azt á hafinu milli Jan Mayen)
og Islands, og er oftast illt að
varast siíkt. Þó má vera, að rat-
sjartæki á fjórum landshornum
komi að verulegu iialdi í þessu
efni innan tiðar. Verður nánar
sagt frá svonefndri veðpr-ratsjá
i þessu tímariti bráð'ega.
Úrelt fonn?
Það leikur varia á tveim tung-
um, að veðurþjónusta vegna
flugíerða sé betur skipulögð en
veðurþjónusta fyrir sjósókn og
landbúnað. Mér er nær að halda
að núverandi form sé úrelt, og
mætti taka flugveðurspár meira
til fyrirmyndar í framtíðinni en
gert hcfur verið. Á þetta einkum
við um veðurspár og veðurgæzlu
á fast sóttum fiskimiðum, svo
sem Faxaflóa, Selvogsbanka o. s.
frv. Til landsins er þetta vissu-
lega meiri erfiðleikum bundið. 1
I fjailaiandi er misviðrasamt, eins
j og allir vita, og litil von tii þess
að geta sagt fyrir veður á stóru
svæði í fáum orðum án þess að
verulega skeiki á mörgum stöð-
um.
Þetta er nú orðið lengra mál
en ég ætlaði. En sjálfsagt verður
síðar vikið að þessu efni í þessu
riti.
Eins og í sögu Kiplings —
í fréttum frá Incllandi er sagt írá ævintýrum lítils drcngs, scm
minnir á Romulus og Remul í ,,jungle“-bókum Kiplings. í
fréttunum cr sem sé einnig sagt frá barni, sem lifði méðal
villidýra rrumskógarins. Herma bær, að þessi litli drcngur, scm
rnyndin er af, hafi Iifað fimrn ár meðal villidýra. — Iljón nokkur
segja, að bann sé sonur þeirra, scm hvarf tveggja ára. —
Drengurinn hlær títt, en kann ekki að talá. — Fáir eru trúaðir
á sÖguna, því að drengurinn ætti að vcra 8 ára, cn lítur út fyrir (
vera fjögttrra ára. ■ _ {
Tvær vasa-orða-
bækur.
Orðabókariitgáfan hefur gefið
út tvær vasabækur, sérstaklega
liandhægar og litlar fyrirferðar,
en með helztu orðum sem koma
fyrir í mæltu máli og á ferða-
lögunt.
Önnur orðabókin er íslenzk-
ensk en hin en hin ensk-íslenzk
og eru báðar eftir sama höfund
Arnold B. Taylor. kom önnur
þeirra út s.l. haust, hin nú fyrir
skemmstu. Islenzk-enska orða-
bókin er um 180 síður, en sú
ensk-íslenzka röskar 200 siður.
Báðar eru þær í mjög litlu broti
og því heppilegar að haía þær í1
vasa á ferðalögum, enda fyrst
og fremst til þess ætlaðar, þótt
þær geti einnig komið að góðu
gagni í heimahúsum, ekki sízt
þar sem málakunnátta er tak-
mörkuð. I
Vormót FRÍ.
Vormót Fi-jálsíþróttaráðs
Reykjavíkur fer fram 16 maí
n. k. á Iþróttavellinum.
Keppt verður i þessum grein-
um:
100 m. a-flokki 11,4 og betra
100 m. b-flokki 11,5 og verra
400 m. hlaupi.
1500 m. júníorar.
3000 m. fullorðnir
Stangarstökki, Kúluvarpi, lang-
stökki og Kringlukasti.
Meðal keppenda eru allir
beztu frjálsiþróttamenn landliðs-
ins svo sem Vilhjálmur Einars-
son í iangstökki og Helgi Björns-
fjn báðir i l.R. í Kringlukast er
methafinn Þorsteinn Löve K. R.
og Friðrik Guðmundsson í Kúlu-
varpi Skúli Thorarenssen og
Guðmundur Hermannsson í 400
m. hlaupi Þórir og Svavar.
í 3000 m. hlaupi eru þeir Sig.
Guðnason og Kristján Jóhannes-
son.
í Stangarstökki Valbjörn og
Heiðar og að endingu er svo
1500 m. hlaup fyrir unglinga og
þar er meðal aiinara hinn efni-
legi hlaupari Kristleifur Guð-
björnsson K. R.
mótið hefst kl. 8.
Matráðskona
óskast nú þegar eða 1. júní — Uppl. áð Rauðarárstíg 9,
2. hæð t. v. frá kl. 6—8 (ekki svarað í síma. .
Mötuneyti héraðsskólanna Laugarvatni.
Aðalfundur vinnuveitenda-
sambands íslands
16.-18. maí
Samkv. ákvörðun framkvæmdaneíndar Vinnuveitenda-
sambandsins verður aðalfundur sambandsins haldinn í dag
og hefst kl. 2,30 e.h. í fundarsal Hamars h.f., Hamarshúsinu
við Tryggvagötu í Reykjavík.
Dagskrá 16. maí:
1. Fundur settur og kjörinn fundarstjóri.
2. Stjórn sambandsins skýrir frá hag þess og framkvæmd-
um á liðnu starfsári.
3. Framkvæmdastjóri sambandsins leggur fram til úrskurð-
ar endurskoðaðan reikning sambandsins og heildarreikn-
ing hjálparsjóðanna fyrir hið umliðna ár, með athuga-
semdum endurskoðenda, svörum framkvæmdastjóra og
tillögum endurskoðenda til úrskurðar.
4. Stjórn sambandsins leggur fram áætlun samkvæmt 15.
gr. A.
5. Tekin ákvörðun um, hve margir skuli vera í stjórn
5. Tekin ákvörðun um, hve margir skuli vera í stjórn
sambandsins til næsta aðalfundai' (sbr. 9. gr. A.).
6. Kosnir samkv. 12. grein tveir menn til að endurskoða
reikninga sambandsins fyrir yfirstandandi ár og einn
til vara.
7. Nefndarkosningar.
Dagskrá 17. maí:
Fundur hefst kl. 2 e.h.
1. Ræða Péturs Benediktssonar, bankastj.
2. Nefndir byrja að skila áliti.
Dagskrá 18. maí:
Fundur hefst kl. 10 f.h.
1. Nefndir skila áliti.
2. Umræður og atkvæðagreiðsla um þau mál, sem 'upp
hafa verið borin löglega.
3. Hádegisverðarboð Vinnuveitendasambandsins að Hötel
Borg.
Vinnuveitendasamband fslands