Vísir - 25.05.1957, Blaðsíða 5

Laugardaginn 25. maí 1957
VÍSIR
1
Lmræður um banka-
málin í aigleymingi.
Uraræður xun bankamálin
voru í algleymingi á funduni
neðri deildar Alþingis í gær og
stóð til að ljíika afgreiðslu
frumvarpanna um Landsbank-
ann og Útvegsbankans á fundi,
seni boðaður var klukkan 21:20
í gærkvöldi.
Við 2. umræðu um frv. til laga
um Landsbanka íslands gerði
Skiili Guðmundsson grein fyrir
nokkrum breytingartillögum
meirihluta fjárhagsnefndar.
Voru flestar þeirra til leiðrétt-
inga á atriðum, sem semjendum
frumvarpsins hafði sézt yfir. Var
meira um slíkar flaustursvillur,
en ætla Tiefði mátt af þeim langa
tíma, sem stjórnarliðar hafa
haft til að gera frumvarpið sóma
samlega (!) úr garði.
Jóliann Hafstein flutti slte-
legga ræðu um afstöðu minni
hluta nefndarinnar, sem hann
skipar ásamt Jónasi Rafnar, —
en þeir leggja til að frumvarpið
værði fellt. Tók Jóhann einkum
til meðferðar og hrakti ásakanir
stjórnarinnar á hendur banka-
stjórum Sjálfstæðisflokksins
fyrir að hafa misbeitt valdi sínu
í pólitískum tilgangi. Skoraði
hann á þá að færa orðum sínum
stað.
Björn Ólafsson benti m. a. á
það í rökfastri ræðu, að seðla-
bankinn ætti að vaka yfir því,
að jafnvægi héldist í efnahags-
málum þjóðarinnar og hafa, ef
þörf krefði, vit fyrir ráðandi
stjórnmáiamönnum á hverjum
tíma um að framfylgja heil-
brigðri fjármálastefnu. Þessu
takmarki verður ekki náð, sagði
Björn, fyrr en seðlabankinn er
orðinn sjálfstæður þjóðbanki.
En um ákvæði hins nýja frv.
er að þessu lúta, segir í nefnd-
aráliti minni hluta fjárhags-
nefndar: „í stað þess að undir-
búa vandlega stofnun seðla-
banka leggur ríkisstjórnin nú
fyrir flausturlslegar tillögur,
þegar komið er að þinglokum ...
Eftir frv. er Landsbankinn bæði
seðlabanki og viðskiptabanki og |
hvorttveggja i senn. Aðgreining-
in er bæði óljós og óeðlileg.“
Einar Olgeirsson, sem hafði
sérstöðu í nefndinni, kvað á-
kvæði frumvarpsins um aðskiln-
að seðla- og viðskiptabanka ,,að
vísu nokkurt spor í rétta átt“
en auðheyrt var á máli hans, að
miklar deilur hefðu átt sér stað
milli stjórnarflokkanna um
þetta atriði, og undi Einar illa
sinum hlut.
Benedikt Gröndal gerði virð-
ingarverða tilraun til að rök-
styðja tal og skrif stjórnarsinna
um „ofstæki" sjálfstæðismanna
og „misbeitingu pólitíks valds“
þeirra í bönkunum. Var það þó
meir af vilja en mætti, því hvor
tveggja var, að B. G. var sein-
heppinn með dæmi sitt og hitt,
að honum var bersýnilega engan
veginn fullkunnugt um þau und-
irstöðuatriði, sem hann hugðist
býggja mál sitt á. Lyktaði því
svo, að Benedikt stóð orðlaus
uppi og fór þá eins og til var
stofnað.
Aðrar tilraunir voru ekki
gerðar til að setja fram þau,
„augljósu rök“, sem forsætis- j
ráðherra taldi liggja því til,
grundvallar, að stjórnarflokk-
arnir gætu ekki unað Ahrifum
sjálfstæðismanna í bönkum
landsins, en eftir þeim hefðu
margsinnis verið lýst við um-
ræður um bankafrumvörpin.
Risðvaxin stáirannsókna-
stöð reist vestan hafs.
Stál gegnir vaxandi hlutverki.
Rætt um takmarkaða afvopnun
í einiægni og alvöru.
I nsræðEim lialdió úíriun eftír liclgi.
í undirnefnd afvopnunar-
nefndarinnar í London, fiinm
þjóða nefndinni, hafa átt sér
stað viðræður í einlægni og
fullri alvöru uih nokkra tak-
mörkxra á vígbúnaði, og verður
þeim haldið áfram, er nefndin
kemur aftur til fundar í Lond-
on mánudag næstkomandi.
Þetta er haft eftir Harold
Stassen, fulltrúa Bandaríkjanna
í nefndinni, en hann er einka-
ráðunautur Eisenhovvers í af-
vopnunarmálum, og hefur að
undanförnu rætt við forsetann
um störf nefndarinnar og á-
rang'urinn af þeim. Einnig hef-
ui' hann rætt þessi mál á fundi
þingnefndar í öldungadeildinni,
og sagði formaður hennar,
Humprey, að Stassen hefði þar
sagt frá því að hið takmarkaða
samkomulag, sem von væri um,
rnyndi ná til eftirlits sprengju-
flugvéla, eldflauga, skipa og
liðfækkunar. Þá hafa þessi mál
verið rædd í Landvarnaráði
Bandaríkjanna.
Eftir John Foster Dulles
utanríkisi'áðherra Bandaríkj
anna er það haft, að kostnaður-
inn við framleiðslu kjarorku-
vopna sé svo gífulegur orðinn,
ið Bandaríkin verði að ná sam-
komulagi við Ráðstjórnarríkin.
Þess er vænst, að ef sam-
komulag næst, muni aðrar þjóð-
ir en þær, sem nú ráða yfir
kjarnorkuvopnum, þ. e. Banda-
ríkjamenn, Rússar og Bretar,
ekki leggja út í framleiðslu
þeirra.
Samkomulag það, sem menn
nú gera sér nokkrar vonir um,
ætti að geta orðið fyrsta skrefið
af mörgum í áttina til víð-
tækrar afvopnunar.
VerðEaunum heitið fyrir
biömafrímerki.
í ráði er að gefa út innan
skamms íslenzk blómafrímerki.
Póst- og símamálastjórnin
hefur nú ákveðið að efna til
samkeppni um gerð frímerkj-
anna.
Hver þátttakandi má senda
allt að fjórar tillögur og skulu
þær sendar póst- og simamála-
stjórninni fyrir 1. ágúst í sum-
ar.
Tvenn verðlau verða veitt
eru fyrstu verðlaun 1500 krón-
ur, en önnur verðlaun 1000 kr.
í tilkynningu póst- og síma-
máíástjórnar um þetta segir að
fyrirhugað sé að gefa frímerk-
in út á næsta ári eða síðar.
Bandariska stáliðjusambandið
— United States Steel Corporat-
ion — hefnr látið reisa stálrann-
sóknastöð í Uaroevillé í Penns-
ylvaniu. Þetta er stærsta rann-
sóknastöð sinnar tegundar í
Bandai'íkjumim og miðar að því
að anka notagikli stáls og Ijá
því lið í samkeppninni við aðrar
tegundir inálma.
Roger M. Blough, fram-
kvæmdastjóri stáliðjusámbands-
ins, segir, að til þess að stand-
ast samkeppnina við aðra
málma hafi' rannsóknarstörf á
vegum sambandsins verí*" aukin
„geysimikið" og nýjar swlvörur
verið framleiddai' og framleiðslu-
tæk'ú, aukin
Kveður hann ambandið vera
í þann veginn að senda á mark-
aðinn nýjar vörur, eins og til
dæmis plasthúðaðar og alúmin-
íumhúðaðar málmþynnur. Þá er
þess getið, að tilraunir standi
yfir með margskonar stálvörur
og önnur efni, þ. á. m. titanium.
Þess má og geta, að önnur
amerísk stálfyrirtæki munu
njóta góðs af árangrinum af
þessum rannsóknarstörfum.
Vaxandi hlutverk stáls —
1 ræðu þeirri, sem Blough hélt
við opnun rannsóknarmiðstöðv-
arinnar, sagði hann m.a.: „Við
erum þeirrar skoðunar, að al-
úminíum hafi miklu — og sífellt
víðtækara,— hlutverki að gegna
og sama máli gegnir um plast.
En við erum einnig þess full-
vissir, að stáliðnaður okkar hafi
svo mikla möguleika, að eins og
stendur séu engar líkur á því,
að þessi efni muni skera niður
markaði okkar og Tramleiðslu.
Niðurstaðan verður sú, að því
meira sem alúminíum og plast
eru notuð, þeim mun meiri verð-
ur eftii’spurnin eftir stáli."
Þessi geysistóra rannsóknar-
stöð stendur á hæð, um 24 km.
austur frá miðbiki Pittsborgar
— hjarta stáliðnaðarins— og;
nær hún yfir 57 hektara svæði.
Við hana starfa 600 efnafræðing-
ar, vélfræðingar, eðlisfræðingar
og aðrir vel menntaðir ’vísínda-
menn og tæknisérfræðingar.
Hjarta rannsóknarstarfsins.
Á vegum Stáliðjusambands
Bandarikjanna starfa 44 aðrar
tilraunastofur, og auk þess hef-
ur það samstarf við 60 önnur
fyrirtæki með margskonar rann-
sóknarstörf. Alls starfa úmlega
1,000 vísindamenn og tæknisér-
fræðingar hjá sambandinu.
En hjarta rannsóknarstarfs
stáliðjusambandsins er hér í
Monroeville, þar sem fjórar stór-
ar nýjar byggingar hafa verið
reistar. Litlir stálbræðsluofnar,
valsverk og koksofnar eru meðal
hinna fjölmörgu rannsóknar-
tækja, sem notuð eru. Af verk-
færum á smærri mælikvarða
má nefna alla þá hluti, sem not-
aðir eru eða verið er að prófa
í nýja fullkomna stáliðju, að
undanskildum járnbræðsluofn-
inum. Loks er þar ótrúlega fljót-
virk ijósmyndavél, sem tekur allt
að 3,000 myndir á sekúndu.
Þióuninni liraðað.
Starfsfólkið við þessá rann-
sóknarmiðstoð vinnur nú að at-
hugunum á alls konar fram
leiðslutegundum, bæði varðandi
vinnslu hráefnis og prófun á til
búnum vörum. Vísindamennirn
ir eru önnum kafnir við margs
konar tilraunir, allt frá fram
leiðslu nýrra málmblanda, sem
þola hið háa hitastig í vélaút-
búnaði þota, að aukinni notkum
fjölda efna, sem unnin eru úr
kolum.
Clifford F. Hood, forseti banda-
rísKa stálsambandsins, sagði, að
vísindarannsóknir gætu flýtt
„óendanlega mikið“ fyrir þróun
nýrra viðskipta, nýrrar fram-
leiðslu og nýrra hugmynda á
öllum sviðum.
Hann gat þess, að fyrir 50
árum hefði mátt telja á fingrum
sér þau fyrirtæki í Bandaríkjun-
um, sem ráku tilraunastofur, en
í dag hefðu rúmlega 6,000 amer-
Isk fyrirtæki eigin rannsókna-
stofur og þúsundir annarra
bandarískra fyrirtækja nytu
góðs af starfi þeirra.
„Amerískur iðnaður", sagði
hann að lokum, „hefur vaxið
og dafnað, vegna þess að við
höfum neitað að viðurkenna að
framleiðsla okkar og starfs-
möguleikum séu nokkur tak-
mörk sett. Þróun amerísks iðn-
aðar er ótrúlega hröð, og ástæð-
an fyrir því er, hve miklum
peningum er varið til rannsókn-
arstarfa, en þetta ár er senni-
legt, að sú upphæð nemi rúm-
um 4.000 milljóri dollurum.
PLASTFÖTUR
nvknmnar
3 liáis*
Verð kr. 5 .>.00
SJALFSTÆÐIS
FLOKKSINSJ^
Dragið ekki að gera skil fyrir
þá miða scm yður liafa verið
sendir.
Einkum er áríðandi áð þeir
miðar sem ekki seljast berist af-
greiðslu happdrættisins sem
allra fyrst.
Skilagrein verður sótt til
þeirra sem þess óska.
Afgreiðsla happdrættisins í
Sjálfstæðishúsinu er opin til kl.
f> daglega. sími 7106.
Amerískar herberg-
islæsingar af öllum
gerðum eru nýkomnar.
Útihurðarskrár
Innihurðarskrár
Baðherbergisskrár
Lamir tilheyrandi
fyrirliggjandi.
\\t ti ® U u R/,

ISúsííhaitl
Aluminíum vörur
Kaffikönnur
Pottar, margar teg.
Pönnur stórar
Mjólkurbrúsar
Fiskspaðar
Ausur
Mjólkurkönnur
Skálar
yea&tmae/tf
HIYHJAVÍK
1* y re .v
Kklíast ijltT
mjög fjölbreytt úrval