Vísir - 23.07.1957, Blaðsíða 4

4
VtSIB
Þriðjudaginn 23. júlí 1957
.......... .................................-*v
WWSMM
D A G B L A Ð
▼fiir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstoíur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Rltatjómcirskrifstofur blaösins eru opnar frá kl. 8,00—18,00,
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími 11660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Landhelgin og
Þær fregnir hafa borizt fyrir
skömmu frá Noregi, að norsk
stjórnarvöld kunni bráðlega
að gera kröfu til þess, að
landhelgin við Noregsstrend .
ur verði stækkuð til'mikilla
muna, eða upp í 12 sjómílur.
Undanfarið hefir gilt þar
fjögurra mílna landhelgi, eða
síðan Norðmenn settu hana
til að verjast ágangi togara
fyrir tæpum 10 árum og
fengu hana síðan staðfesta
fyrir alþjóðadómstóli ,í Haag.
En reynslan hefir sýnt að
fjögurra mílna landhelgi
nægir ekki þjóð, sem byggir
afkomu sína að miklu leyti á
sjávarfangi, svo að nú er
stæi'ri landhelgi krafizt.
Fyrsta félagið í Noregi, sem
. krafðist þess, að ríkisstjórnin
stækkaði landhelgina, var
stærsta fiskimannafélag
landsins, Troms Fiskar-
fylkning, og síðan hafa möi-g
íleiri tekið undir einbeittar
kröfur þess. Er mjög eðíi-
legt, að þetta fiskimannafé-
lag í Norður-Noregi skuli
riða á vaðið, því að þar er á-
gangur botnvörpunga mest-
ur, meðal- annars af hálfu
rússneskra togara, sem er þó
gert að skyldu — sennilega
— að virða 12 mílna land-
helgi fyrir ströndum síns
lands. En ínestu veldur i
þessu efni, að það er full-
komið áhyggjuefni Noi'ð-
manna eins og fleiri, hversu
gegndaflaus togveiðin er
oi-ðin.
Efnt vei’ður til ráðstefnu um
fiskveiðar og skyldi málefni
á vegum Sameinuðu þjóð-
anna á næsta ári, og er gert
ráð fyrir — að því er erlend
blöð segja — að stækkun
landhelginnar verði þar til
umræðu að frumkvæði Norð-
manna. Fleiri þjóðir hafa að
sjálfsögðu hug á að stækka
landhelgi sína, þar á meðal
Kanadamenn og íslendingar,
Norðmenn.
svo að ekki er ósenrþlegt, að
það verði all-stór hópur, er
taki höndum saman á ráð-
stefnunni að ári, Og enginn
vafi er heldur á því, að land-
helgin hér við land verður
stækkuð á næstu árum því
að það er lífsnauðsyn.
I því sambandi er rétt að minn-
ast þess, að sjávarútvegs-
málaráðherra okkar er tkk-
ert að hafa fyrir því að ílíka
því, hverjar sé fyrirætlanir
hans og ríkisstjórnarmr.ar
yfirleitt í þessu mikilvæga
máli. Hann er furðu hljóð-
ur, maðurinn sá, og verður
þó- ekki sagt, að hann hafi
verið býsna mannlegur,
áður en hann komst í ráð-
herrastólinn. Þá vissi hann
allt um það, hvernig íslend-
ingar ættu að hegða sér í
landhelgimálinu, og var á
honum að skilja, að ekki
þyfti annað en að lyfta hon-
um í stólinn til að landhelg-
in margfaldaðist.
Manni þessum var lyft í stól-
inn, en landhelgin hefir ekki
mai'gfaldazt enn! Þó má eng_
inn ætla, að ráðherrann hafi
verið aðgei'ðalaus á þessu
sviði. Hann efndi nefnilegatil
ráðstefnu um málið, kallaði
tíl hennar ýmsa menn úr
landsfjórðungunum til að
kynna sér þau atriði, sem
hann hafði sjálfur sagt, að
hann þekkti að öllu leyti.
Ráðstefnan kom saman hér,
menn ávörpuðu hana og hún
sat á rökstólum í nokkra
daga, en síðan ekki söguna
meir. Enginn hefir látið upp-
skátt opinberlega um það,
hvað ráðstefnan réði ráð-
herranum til að gera, og
ekkei't hefir heldur heyrzt
um það, hvað ráðhei'rann
hafi í hyggju að gera. Er það
til.of mikils mælzt, að hann
láti eitthvað uppskátt um
það?
Leyndarmálið mikla.
Þó er ekki rétt, að menn geri
sér of miklar vonir um, að
ráðheiTann leysi frá skjóð-
unni. Honum hefir orðið það
á eins og mörgum öðrum, er
hafa að verðleikalausu kom-
izt til nokkurs frama, að
hann telur að máleíni ráðu-
néytis hans séu einkamál
hans að öllu leyti. Vilji liann
ekki segja frá þeim, gerir
hann það ekki, þótt almenn-
ingur eigi fullan rétt á að'
fá skýr og greinileg svör.
} Þetta minnir á það, þegar ó-
vitar fá ný gull að gjöf eða
láni.
Til dæmis á það að vera eitt af
leyndai'málum í'áðherrans,
hversu mikið fiskiskipin frá
A.-Þýzkalandi eigi að kosía,
og hvei’ng eigi að haga
giæiðslum á þeim. Um þetta
hefir tvívegis verið spurt hér
í blaðinu i þessum mánuði,
en engu veiúð svarað. Það er
til marks um virðingu ráð-
herrans fyrir almenningi,
sem hann hefir verið settur
til að þjóna. En víst er, að
Barátta hafin gegn einvígisfé-
lögum við v.-þýzka háskóla,
Darmstadt-tækni-háskólinn hefur
riðið á vaðið.
Stúdentar við þýzka háskóla
hafa um langan aldur iðkað
skilmingar og háð einvígi og
skilmingafélög eru þar enn við
lýði, en eiga orðið erfitt upp-
dráttar í því \ estræna and-
rúmslofti lýðræðisins, sem þar
er nú. — Baráttu skilminga-
félaganna fyrir framhalds til-
veru í bessu nýja andrúmslofti
er bó haldið áfram af áhuga og
kappi, en hún er orðin að miklu
deilumáli með hjóðinni.
í fregn frá Bonn í þessum
mánuði var sagt, að Alþjóða-
stúdentasambandið, sem er
frjálslynt, vesturþýzkt félag
og í tengslum við önnur slík
félög í Evrópulöndum, hafi á
fundi sínum þar samþykkt á-
lyktun, þar sem hvatt var til
þess, að aðrir þýzkir háskólar
færu að dæmi Dai'mstadt tækni
háskólans, sem fyrir mánuði
afturkallaði forréttindi, sem
hin hefðbundnu, gömlu stúd-
entafélög nutu. Tilgangurinn
var að hvetja til aðgerða í þess-
um efnum alla 25 æðri háskóla
Vestur-Þýzkalands. — Margir
þeirra hafa reynt að leiða hjá
sér þessa deilu.
Deutsche Burschenschaft
(Þýzka bræðraféliagið), sem í
eru mörg stúdentafélög brást
illa við tilraunum stúdenta-
sambandsins til þess að tor-
tíma gömlu félögunum, og taldi
þær. brot á stjórnarskrá V. Þ.,
sem ..ti'yggir mönnum frelsi til
félagsstai’fs.. Félögin, sem héií
er um að ræða, mega heita jafn-
gömul háskólunum sjálfum.
Það hefur jafnaii verið talin
mikil upphefð meðal þýzkra
stúdenta, að vera teknir í þessi
gömul félög, og það eru tiltölu-
lega fáir af um 140.000 stúd-
entum, er nám stunda í háskól-
um V. Þ., sein boðin er þátt-
taka. Neitun getur haft lang-.
tíma Hitlers voru þau bönnuð,
þar sem sá andi uppskafnings-
háttar og misrétti, er í þeim
í'íkti væri ekki samboðin
„herraþjóð“. Eftir styrjöldina
í’isu þau upp á ný, og þar með
tvennt það, sem telst til helztu
sérkenna þeirra. Að nota sér-
staka tegund höfuðfata, sem
tákn þess, að þeir séu öðrum
stúdentum meiri, — og skilm-
ingar eða heyja einvígi, þar sem
barist er með sverðum, en karl-
mennska þess, sem skrámu
hefur fengið í einvígi, er talin
sönnuð.
Flestir háskólarektorar og
aðrir helztu háskólakennarar
líta svo á, að félög þessi til-
heyri úreltu keríi, og fordæma
í'ibbaldabrag þann, sem stund-
um er á framkomu þeirra, en
allar tilraunir til að brjóta vald
þessara félaga á bak aftur hafa
mætt öflugri mótspyrnu, m. a.
leitt til málaferla, sem kunnir
áhrifamenn, er enn eru félagai’
hafa stofnað til. 1 Darmstadt-
háskólanum, þar sem félögin
voru svift forréttindum (hatt-
arnir og skilmingárnar), var
gefið í skyn, að það gæti oi'ðið
brott.rekstrarsök að ganga með
slílc einkenni eða heyja einvígi.
Mynd þessi er af líkani af byggingu bænda, sem rísa á upp hér
í bænuin vestur á Melum. Búnaðarfélag íslands og Stéttarsam-
band bænda standa að byggingunni. Teikningar eru gerðar af
Halldóri Jónssyni arkitekt, en líkanið Axel Helgason. Sjá grein
á öðium stað í blaðinu.
Bygging bænda — 7 hæða stór-
hýsi — rís viö Hagatorg.
KSiínaðaríclagii} o<| Stétta i*sa m-
baudið rcisa liana.
RyBBjog bænda, sem Bún- j Að sjálfri byggingunni á
aðarfélag íslands og Stéttar- ; Hagamel var unnið um 5 mán.
samband bænda ætla að reisa, á | á síðastl. ári. Sprengja þurfti
að standa við Hagatorg. Verður
þetta ein með stærstu bygging-
um borgarinnar, sjö hæðir ofan
varandi álitshnekki í för með j jarðíU% cn djúpur kjallari und.
séi’, en þeir sem teknir eru í
þau eru ævifélagar. En á valda-
Samsærið gegn Nasser.
Sakborningar leiddir fyrir
herrétt.
ir, allur í jörð.
Flatarmál aðalálmunnar er
73.8X14 m. eða um 1030 ferm.
Yfir kjallai-a verða tvær hæðir,
sem ætlaðar eru fyrir vei'zlanir,
þar næst tvær skrifstofuhæðir.
og þá tvær, sem nota má til
gistingar. Efsta hæð verður inn-
dregin og ætluð húsvei'ði til
íbúðar og margra annara þarfa.
mjög mikið úr grunni. Enn
hefur ekki verið lokið að
ti'eystá undirstöðurnar, sem
byggingin á að hyíía á, en hún
verður reist á súlum.
Nú stendur á fjárfestingar-
leysi til að halda áfram verk-
inu og er vonandi. að það fáist
bráðlega.
Krúsév heldur fundi
Tilkymit er, að 14 menn verði
leiddir fyrir rétt, sakaðir um
þátttöku í samsæringu gegn
Nasser.
Tveir þeirra eru, eins og sagt
var í fregn í blaðinu í gær, fyrr-
verandi ráðherrar, en af hin-
um ei'u 9 núveraxidi eða fyrr-
verandi liðsforingjar í hernum,
og þrír eru borgaralegra stétta.
Eru menn þessir sakaðir um,
að hafa ætlað sér að stofna til
leynilegra, hernaðarlegra sam-
taka, og kölluðu sig „Baráttu-
menn réttlætisins“. Þeir eru.
sem fyrr var getið, sakaðir um
að hafa ætlað sér að myrða
Nasser og jafnvel alla ráðherr-
na, i vélbvssuskothrið.
almenningur ber ekki meiri
virðingu fyrir honum, og' í
þeim efnum verður hann að
beygia sig fyrir fjöldanum.
í nýkomnum Frey er bygg-
ingunni lýst allítai'lega og
segir þar: Norðai’lega við. að-
alálmuna að vestan á að koma
flygillöguð útbygging, um 300
m. a. flatai’máli. Hún verður
tvær hæðdr með samgangi á
milli eins og tvær neðstu hæðir
aðalálmunnar. Þar verða veit-
ingasalir, afgreiðsla o. fl., sem
tilheyrir rekstri gistihúss. Hin-
um megin við aðalbygginguna
verður önnur álma um 500
ferm. að flatarmál og tvær hæð
ir. Gert er ráð fyrir að þar
verði samkomu- og fundasalir,
er einnig iná nota til veizlu-
halda og v.eitinga, með tilheyr-
andi aðstöðu og útbúnaði, *en sá
hluti tveggja neðstu hæða aðil-
álmunnar, er liggur milli út-
bygginganna, verður einnig
að nokkru leyti nctaður í þágu
þeirrar starfsemi, sem háð er
funda- og samkomuhöldum. '
með leppum.
Krúsév hefuv enn haldið
ræðu, að þessu sinni á fundi
kommúnistaleiðtoga, o? var sá
fundur lialdinn á svcitarsetri
nálægt Moskvu.
Allmikla athvgli vekur, að
þar voru tveir júgóslavneskir
vai'aforsætisráðherrar, _ en þeir
héldu áfam til Leningrad að
fundinum loknum. Þeir eru
sagðir hafa i-ætt einslega við
Krúsév af „fullvi einurð og.
hi'einskilni.“
Þá var höfuðpaur kommún-
ista Albaníu á fundinum, Hoxa,
og várð bar með fyrst kunnugt,
að hann væri í Ráðstjórnar-
ríkjunum.
Einnig sáiu kommúnista-
leiðtogar fx-á* Búlgaríu fundinn.
Um tfni ræój Krúsévs var
ekki getið í þessari íregn.