Vísir - 01.10.1957, Síða 4

4
VÍSIB
Þriðjudaginn 1. okíóber 1957
r----------- D A G B L A Ð
ytolr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðaíður.
I1* Blt*tjórl og ábyrgðarmaður: Hersteinn 'Pálsson.
Skríístofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Bititjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur .trá kl. 9,00—18,00,
i Aígreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kL $1,00—19,00.
Sími 11660 {fimm línur).
Útgeíandi: BL-\ÐAÚTGÁFAN VlSIR HJ.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagspr'antsmiðjan h.f.
Um 700 félagar eru nú í Líf-
eyrissjóði verzlunarmanna.
Aðild aA ,«jódiiiiiii er verzlunar-
Ifúlki í sj:íh\vald M‘(l.
Hákon VII. kvaddur.
m
í dag gera Norðmenn útför síns
ástsæla konungs, Hákonar
VII. Snorri Sturluson segir
í sögu nafna hans, Hákonar
góða, að svo mjög hafi hann
; verið harmaður, ,,að bæði
vinir og óvinir grétu dauðr.
hans og kölluðu, að eigi
mundi jafngóður konungur
koma síðan í Noreg“. Eigi
skal frásögnin um ástsældir
Hákonar góða í efa dregin,
en hitt er þó víst, að spáin
! um að honum jafngóður kon
ungur ætti ekki eftir að setj-
ast í hásæti Norðmanna hef-
ur ekki reynst rétt. Hákon
VII. er þjóð sinni áreiöan-
lega eigi minni harmdauði en
nafni hans, og hann harma
; aðeins vinir, því óvini étti
hann enga.
Saga Hákonar VII. er sérstæð
og merk. Hann tók ekki ríki
sitt að erfðum. Sem ungum
prinsi frá þjóð, éf Um nokk-
urt skeið hafði ráðið yfir
Noregi, er honum boðið þar
konungdæmi eftir aðskiln-
; aðinn við Svía, Þrátt fyrir
aidalanga yfirdrottnun er-
; iench'a konunga vildi meiri -
hluti norsku þjóðarinnar
endúrréisa hið forria inn-
lenda konungdæmi, sem enn
stóð í Ijóma fornra sagna um
hugdjarfa og glæsta kon-
uriga. Það . varð hlutskipti
hins unga danska prins, að
endurreisa veg og virðingu
innlends konungsvalds, í
sanrræmi við breytt viðhorf
og nýja tíni.a. Og frá þeirri
stundu er hánn stéigá norska
grund sem þjóðkjörinn kqn-
ungur, var hann sannur son-
ur norsku þjóða.rinnar og
starfaði síðan til hihztu
stundar í samræmi við eink-
: unarorðin, er hann vaidi
sér: „Noregi allt“. Hið end-
urreista - ltonungdæmi tók
brátt að blómgást undir veldi
hans, atvinnulíf að eflast og
nýir straúmar frelsis og
frairifaia fóru um þjóðlííið.
Hið endurreista norslca'kon-
. ungsríki lagði fram sinn
skerf, og' vel. það, til hvers-
lconar menningarmála, lista
og bókmennta í heiminum.
Langa stund fékk’ Hákon kon-
ungur að stjói:na ríki sínu ó-
, áreiltur af stórveldunum.
■ Fyn'i heimsstyrjöldin olli
Noröurlöndunum ckki telj-
andi búsifjum, og þegar sú
síðari brayst út gjörðu þau
sér vonir ,um að lrlutleysið
! yrðl virt ogCeigi á þau ráðist.
Rás viðburðanna varð þó á
arnian veg,' óg nú hófst ■ riýr
þáttur í sögu hins merka
konungs. Hann hafði starfað
trútt í anda einkunnarorða
sinna að friðsamlegri þróun
í landi sínu um nálega 35
ára skeið, Nú hófst nýtt
tímabil þar sem hann sanrí-
aði þau með öðrum hætti og
varð eftir það eigi aðeins ást-
sæll konungur eins og' áður,
heldur einnig þjóðhetja. Þeg
ar land hans hafði yerið
svikið af nokkrum innlend-
um ólánsmönnum og inn í
það ráðist af erlendu stór-
veldi, sem hafði hátíðlega
iofað að virða hlutleysi þess,
kom ef til vill bezt í Ijós hví-
líkum mannkostum, hæfi-
leikum og hetjulund hinn
aldni konungur bjó. yfir. Á
þeirri örlagastund er her-
skarar Hitlers höíðu með
sviksamlegum hætti ruðst
inn í hið varnarlitla norska
ríki, tók Hákon VII. þser á-
kvarðanir, sem æ síðan
tryggja honum sess inaðn,!'
mikilmenna veraldarsög -
unnar. Hann hafnaði öilu
samstarfi við innrásarliðió',
, tilkynnti því að hann mynd'
berjast eftir mætti fyrir að
endurheimta frelsi þjóðar
sinnai', og hann vísaði með
fyrirlitningu á bug öllu sara-
neyti við hina innlendu
svikara. Hann starfaði mc-ð
stjórn sinni meðan unnt var
heima í Noregi og hélt síða.n
uppi baráttunni frá öðra
.landi unz dagur frelsisins
rann upp og hánn gat aftur
stígið á land á ættjörð sinri,
hylltur sem þjóðhetja, hvei'r-
ar nafn mun um allar all'r
verða skráð gullnú letrr á
spjöld norskrar sögu.
Löngum starfsdegi er nú lok-
ið. Fimmtíu-ög-tveggja ára
farsæll konungdómur er á
enda. Öll norska þjóðin
kveður nú- hinn mikilhæfa
konung með þakklæti og
djúpri virðingu. Ungur að
árum varð hann sameining-
artákn hennar, tákn hins
endurreista fullveldis og
lokasigurs í sjálístæðisbarátt.
unni, Á gamals aldri varð
hann enníremur þjóðhetja
hennar og sígilt tákn um sig-
urmátt lítillar þjóðar, sem
stendur saman eins pg einn
maðUr g'egn ofbeidinu og tei-
ur enga fórn of dýra fyrir
frelsi sitt.
íslendingar héiðra minningti
hins milcilhæfa lconungs með
því, að þjóðhöfðingi vor og
l'rú lians eru viðstödct útför-
iria; og ÖII sendum’ vér- frænd
Á fundi með fréttamönnum!
fyrir helgina, gerði Hjörturj
Jiínsson, varaformaðuv stjórn-
ar Lífeyrissjóðs ver/Iunar-
manna, nokkra grein fyrir slaif
semi sjóðsins, sem á ýmsan
hátt hefur verið athyglisverð
þann stutta tíma, sem liö'inn er
frá stofnun hans.
Eins og skýrt var frá hér í
blaðinu á laugardaginn, var
efnt til fundarins í ‘iiefm af J.
árs starfsafmæli Verzlunar-
sparisjóðsins og verulegrar út-
víkkunar á húsrými hans, en ná-
in tengsli hafa verið og eru milli
Lífeyrissjóðsins og Verzlunar-
sparisjöðsins.
Mælti yarafórmaðurmn m.
a. á þessa leið:
„Með samningi um laun og
kjör, sem gerður var hinn 27.
maí 1955, milli samtaka kaup-
sýslumanna anars vegar og
að sjóðnum, lieldur er það því
í sjálfsvald sett. Þegar verzl-J
unarfólkið hins vegar óskar|
eftir því að gerast sjóðfélag-|
ar, þá eru fyrirtækin skuld-,
bundin, samkvæmt samn-
ingi, til þess að greiða sinn
hluta iðgjaldsins.
Upphaflega gerðust rúmlega
200 manns sjóðfélagar, en nú
nemur tala sjóðfélaga nálega
700 manns og víst er, að enn'
á mikill fjöldi verzlunarfólks
eftir að gerast aðilar að sjóðn-1
um. Heildariðgjaldagreiðslur til
sjóðsins yfir þann tíma, sem
hann hefur starfað. nema nú
tæpum 4 milljónum króna.
Stjórn sjóðsins skipa þessir
menn: Magnús J. Brynjólfsson,
kaupm., sem er formaður, Hjört
ur Jónsson, kaupm., Guðmund-
ur Árnason, forstjóri, Guðjón
Verzlunarmannafélags Reykja- Einatsson, fulltrúi og Gunn-
víkur hins vegar. var gert snm-j lau§ui Btiem. Franikv.stjóri
komulag um að stofnaður skyldi síóðsins er Ingvar N. Pálsson.
„Leynimelur 13'
Framh. af 1. síðu.
lífeyrissjóður. Tók sjóðurinn
síðan til starfa hirin 1. fobi'.
1956.
Ellilaun — líféyrir.
Lífeyrissjóðurinn er fyrst og
fremst eftirlaunasjóður, sem
greiðir sjóðfélögum allt að &Q%
eftirlaun, þegar þeir eru orðn-
ir 67 ára að aldri, og miðást sá
hurídraðshluti við meðalárs-
laun síðustu 10 árin, er þeir slæðið rúmi hátt á þ’iðja
taka laun. Effirlaununum halda hundrað bifreiðir.
sjóðfélagarnir meðan þeir lifa.í ^á er Leikfélag Kópavogs að
Þá greiðir sjóðúrinn árlegan UQdirbúa sýningu á öðrum sjón
makalífeyxi, ef sjóðfélagi. felL-Á?*^’ sem.sýndur verður í hin-
ur frá, svo og þá einnig börn-*Uln n>ría sa^ íélagsheimilisins í
um hans til 16 ára aídurs. Loks vetur-
greiðir sjóðurinn örorkulífeyri Leikfélagið var stofnað í
í. þeim tilíellum að sjóðfélagi fyrravetur- Stofnfélagai' voru
verður óíær til að gegna störf- talsins. Til sýníngar var þá
Öll dagleg afgreiðsla fyrir
lífeyrissjóðinn fer fram í Verzl
unarsparisjóðnum og er sam-
starf þessara tveggja stofnana
hið ákjósanlegasta.“
um að einhverju eða cllu leyti.
Iðgjaldagreiðslum til sjóðs-
ins er þannig háttað, að sjóðfé-
laginn greiðir 4% af launum
sínum í sjóðinn og fyrirtæki
það, er hann starfar við, greið-
ir 6% miðað við sömu upphæð.
Annast fyrirtækin iðgjalda-
greiðslrirnar og er það gert mán
aðarlega.
Lánastarfsemi.
Annar meginþáttur líieyris-
sjóðsins ér lánastarfsemin og er
svo kveðið á um í reglugerð,
að sjóðfélagarnir Skuli hafa for-
gangsrétt til lántöku að öðru
jöfnu.
Hefur sjóðurinn þegar lánað
rúma eina milljón króna til
sjóðfélaga, en það var gert í
marz mánuði í vor. Þá hefur
stjórn sjóðsins enn fremur á-
kvéðið, að veitt verði aftur lán
úr sjóðnum kringum n.k. ára-
mót.
■ Að því leyti er Lít'eyris-
sjóður verzlunarmanna frá-
brugðinn öðrum lífeyrissjóð-
um, að verzlunarfólk er ekki
skyldað til þess að vera aðili
valinn sjónleikurinn „Spansk-
flugan“ og hafði Ingibjörg
Steinsdóttir á hendi leikstjórn,
en jafnframt annaðist hún leik-
listarkennslu á vegiun félags •
ins. í stjórn leikfélagsins eru:
Erlendur Blandon, Magnús B.
Kristinsson og Árni Sigurjóns-
son.
Leifsstyttan.
Hr. (?) Á. S. leiðist ekki. Eg
sé að ekki verður komizt hjá því
að ræða „kjarna málsins".
Kjarni þessa máls virðist mér
vera sá, að hr. (?) A. S. hlýtur
að vera meir en lítið niðri fyrir
um Leifstyttuna — eða DAS.
Hvort heldur er þó gott, að Nesiö
og Rauðarárholt eru komin út úr
umræðunum. Það gæti orðið
slæmt fyrir DAS, ef Nesmenn
og farmannaefni skærust hér í •
leikinn. Það er ekki verið að
mælast til, að þeir geri það. • -
Kjarni málsins? Já, hver er eig-
inlega kjarni þessa máls. Er það
að munnliöggvast við A. S. eða
ræða óþrifnaðinn krinlaim Leifs-
styttuna?
Á. S. spyr, hvort þegja eigi
„um það sem miðitr fer, eða jafn
vel er heilli þjóð til vansæmdar "
Mér er ekki beint kunnugt um
mannaferðir þarna, en of mikið
finnst mér í lagt að ætla „heilli
þjóð“ að bera ábyrgð á umferð
á Skólavörðustíg. Mér finnst og
trúlegt, að öllum, sem verður
litið á Leif hinn heppna þyki of ,
lágt að líta til jarðar frammi fyr- !
ir farmanninum.
1 sambandi við það, að Á. S. ,
skrifar, að ég hafi sagt „að helzt
bæri að varna mér máls (þ. e. ,
honum) að fá línu prentaða í
Vísi framar“, frábið ég mér slík-
an útúrsnúning orða minna.
Hann ætti að lesa bréf mitt aft-
ur. Hann. ætti að sjá, að orð mín
eiga við nokkurn hlut af bréfi
hans (sjá 221. tbl, .4. bls. 5 d.)
sbr. 220. 5. bls. 1. d. —: Annars
ætla ég að geta eins, sem mér
hefur ekki hugkæmst áður, og
lýtur að því að farmaðurinn
verði kyrr. Það er að hann horfi
til vesturs. Betur gæti hárin
horft til vesturs úti á Nesi. En
það ætti ekkl að f jarlægja hann
vestrinu. - Þ. J.
ATH.: Með birtingu þessa bréfa
Þ. J. er lokið deilu þeirra Þ. J.
og Á. S. Báðir aðilar hafa rætt
málið, hvor frá sínum sjónar-
hóli. — Þ. J. hefur fengið hér
tækifæri til áð svara fyrir sig,
en Á. S. telur óþarft fyvir sig að
ræða málið frekara. — Með
þessu eru ekki felldar niður um-
ræður um það, hvort flytja beri
Leifstyftuna. öðrum stendur til
boða, að segja þar um álit sitt '
en bréfin mega ekki vera löng. i
þjóð vorri handan háfeins
hugheilar samúðarkveðjur á
þessum degi, um leið. og v 4t'
óskum hinum nýja lconungi,
Óláfi V., langs ög giftuxíka
koncmgsdóms og'aliii notskú
þjóðinni • 'árs;'og" ''fríðar'!
Vestur-Þýzkaland hcfir
samið um kaup á 500 smál.
af úraníum í Kunada, en j
Kanada tilkynnti fyrir j
nokkni, að vinveittar þjóðir (
gætu fengið keypt líraníum
í Kanada, ef tryggt væri, að
það yrði eingöngu notað >’
friðsamlegum tilgangi.
• Framleiðsla verður hafiii í
Kantula á ný.jasta j»rýstilofts-
hreyfli Breta, sem í fyrsta
skipti var sýndur í Faernbor-
ougli fyiár skömmu. Það er
dótturfélag Hawker-Sidley
samsteypimna r, sem tekur að
sér framleiðsluna, en hann
verður siðar franileiddui-
af Curtiss-Wriglit samsteyp-
unni í Bandai'ík.juiiuni. Hreyfl
ai' þessir eru ætlaðir í flug-
vélar, seni f'l.júga hraðara en
hljóðið, og verða notaðir í
orrustu-, sprengju- og far-
Jiegaflugyélar.
★ Yangtze-brúin, Jiins síærstn,
sem gerð jhefir verið á meg
inlandi Kína, er nú t'ullgevé.
firúin er l.C km. á lengd
Iðnnemar —
Framh. af 1. sí5u.
Múrarar .:.............. 64
Pipulagnmgarmenn .... 59
Plötu og ketilsmiðir .... 47
Prentarar .............. 25
Prentsetjarar . ......... 11
Þrentmyndasmiðir ......... 3
Rafvirkjar ............ 403
Rafvélavirkjar .......... 23
Rennismiðir ........... . 71
Skipasmiðir ......:..... 8
Skriftvélavirkjar ........ 5
Úrsmiðir ................. 5
Útvarpsvirkjar........ 12
Veggfóðrarar ............. G
Vélvirk jat' ........... 156
Alís' 1078
Laugaveg 1Q — Súrii 13367,