Vísir - 15.01.1958, Blaðsíða 11

Vísir - 15.01.1958, Blaðsíða 11
SS6I jenueC.'g.í uutgepttj3Agijff[ VÍSIR lf „Eyjan græna“ eftir Axel Thorsteinson. Axel græna. írlantli Thorsteinson: Eyjan1 Ferðaþættir frá Reykjíivik 1957. írland hefur í hugum rnargra íslendinga sérstakan blæ. Þeim getur ekki liðið það úr minni, að hinir fyrstu íbúar íslands voru munkar komnir frá ír- landi. Undarlegur Ijómi er yfir þessum allsleysingjum, sem leituðu hingað norður til að fá fullkomna kyrrð og ein- veru til að þjóna guði sínum. íslendingum getur ekki helct- ur liðið úr minni, hve oft nafn írlands birtist í frásögnum af landnárnum hér til forna; stundum eru þá nöfn land- námsmanna norræn, þó að þeir væru komnir þaðan að vestan, stundum birtast hin einkenni- legu keltnesku nöfn. Stöku grænu, en það er eins og menn hafi ekki áttað sig á því, að ef farið er til Bretlandseyja, er lítill krókur að koma þar við. Eitt og annað hefur sézt af ritsmíðum um slíkar ferðir, ég- nefni sem dæmi hina skemmtilegu grein skáldsins Indriða EinarSsonar um Brjáns bardaga (í Skírni 1915) og Iangan og ítarlegan og greina- góðan kafla um írlandsferð í bók Þórodds Guðmundssonar „Úr Vesturvegi“ (1953). Nú fyrir jólin birtist ný bók um írlandsferð, Eyjan græna eftir Axel Thorsteinson rithöfund, en útgefandi er Leiftur. Segir þar fyrst margt úr sögu íra jfyrrverandi utanríkisráðherra fyrr og síðar, en þá er ferða- írska lýðveldisins, lét eitt sinn aðist við marga menn þár, er óhætt að fully.rða, að hann hefur hvergi fallað réttu i.ráli vísvitandi, þvert á móti gert sér allt far um að fara rétt með og segja hlutdrægnislaust frá. Hvarvetna gætir í bókinni þeirrar góðvildar og þess vilja til að skilja, sem einnig ein- kennir önnur rit þessa höfund- ar. Frásögnin er lipur og bók- in einkar læsileg. Prentun er snotur, en myndir mættu vera betri. Þegar ég las frösgnina af föi Axels Thorsteinsonar til Dyfl- innar og hve fús hann hefði verið að sjá meira í þeim hluta landsins, kom mér til hugar, að ekki væri loku fyrir það skotið, að fleiri íslendinga fýsti að sjá írland en gert hafa. Rifjast þá upp fyrir mér hug- mynd, sem Séan MacBride, 'sagan. Ferðin var að því leyti sérstök, að henni var heitið til Norður-írlands, og átti höf- sinnum rekumst við þá hér á undur ekki kost á nema eins landi á írsk kvennöfn, en þau J dags ferð suður á bóginn, til hafa án efa verið hér fleiri á írska lýðveldisins, og hélt hann hammna. landnámsöld en heimiidir geyma. Eftir að landnámi er lokið, minnka viðskipti, en þó fara ýmsir íslendingar vestur til írlands, einkum til Dyflinn- ar, á söguöld, aðallega farmenn og skáld. Frægust vesturför er sjálfsagt írlandsför Ólafs páa, hann fer að leita uppi Myr- kjartan afa sinn, sem að visu var ekki konungur í Dyflinni, eins og sagan vill vera láta, — sú borg var þá í höndum nor- rænna manna, — heldur hefur hann án efa verið einn hinna mörgu fylkiskonunga á 10. öld, sem hétu Muircheartachs- nafni. Nokkrir af brennu- mönnum úr Njálsbrennu lentu Brjánsbardaga á Uxavöllum við Dyflinni 1014, og litlu síðar var Jóhann biskup hinn írski að boða kristni út hér. í upp- hafi 12. aldar var Gísl Illuga- son staddur á írlandi, og var hann þá að basla við að tala írsku, svo sem sagt ér í sögu Jóns biskups helga. Síðan fara ferðir að strjálast. Líklegt er, að írskir kaupmenn hafi verið hér á ferð stöku sinnum á mið- öldum, en síðan mun hafa verið langt milli funda. Á 19. og 20. fer að kveða meira að því, að menn ferðist landa á milli sér til fróðleiks og skemmt unar, þó þeir eigi ekki skyldar- erindi, og kemur þá einn og einn íri hingað eða íslendingur þangað. Til marks um þessi tengsl er það, að fáein ung ís- lenzk handrit eru í Dyflinni. Árið 1948, þegar ég var þar staddur, gaf Dr. Osborn Bergin, þá, sem von var, ti] Dyflinnar. Dagana í Norður-írlandi not- aði hann rækilega til að afla sér fróðleiks um land og lýð, en Dyflinnarferðin var að sjálfsögðu meira með brag pílagrímsferðar. Allir, sem til þekkja, vita um, hve þungt írum var forðum að búa undir veldi Breta og um hinar hat- römmu deilur nú um innlimun Norður-írlands í fríríkið. Hér eru því mörg viðkvæm mál, sem koma við sögu bókarhöf- undar. En þó að förínni væri heitið til Norður-írlands og hann dveldist þar helzt og ving í Ijósi, en hann hafði verið hér á ferð 1952. Hann vildi að írsk og íslenzk ferðaskrifstofa tækju1 höndum saman að skipuleggja.^ hópferðir milli landanna; ann- aðist þá írska skrifstofan ís- lendingana, þegar til írlands kæmi, en íslenzka skrifstofan írana hér. Gerði þetta auðvelt fyrir um gjaldeyri. Og ekki er efi á, að á írlandi er sitt af hverju, sem íslendinga mundi fýsa að sjá, og á hinn bóginn hefur ísland upp á sitthvað að bjóða. Mættu með því aukast kynni þessara skyldu þjóða. Þykir mér vel mega fara á að minnast á þessa hugmynd hér, þegar vakin er athygli á bók Axels Thorsteinsonar um eyj- una grænu, sem einnig er rituð til að auka kynni þeirra. Einar ÓI. Sveinsson. Óvenjumikil rýrnun á birgðum íé- lagsins. til úrbóta á rekstri Frá fréttariíara Vísis. — Aknreyri í morgun. Álitsgerð liefur veriS skilað af néfnd þeirri, sem á s. 1. Ihausti var falið að athuga rekstur Útgerðarfélags Akur- eyringa h.f. Eins og frá hefur verið skýrt áður fól Útgerðarfélagið þrem mönnum að kynna sér rekstur félagsins, en mennirn- ir voru Halldór Jónsson, ritstj. Rvík, Baldvin Þ. Kristjánsson framkvstj. Rvík og Tryggvi fyrrum prófessor við University Helgason útgerðarm. Akur- College í Dyflinni (d. 1950),'eyri. mér islenzkt handrit frá byrj- Nefndarmenn hófu störf í s.l. og eru þar á rím- bendingar félagsins. Skýrslan ber það með sér að' mikil rýrnun hefur orðið bæð: á skreið og saltfiski, en slíkt getur þó verið eðlilegt. traiftsf. un 19. alda: ur af Ásmundi víking eftir Árna Böð-varsson og nokkur kvæði. Þetta handrit er nú í Landsbókasaíni. Dr. Bergin haíði fengið það eftir prófessor Sigcrscn. en ferilinn frá hon- nóvc-mbermánuði og hafa unnið sleitulausí að rahnsókn málsins sícan, jafnt í Reykja- vík sem á Akursyfi. Meðal annars gerðu þeir birgðatal.n- ingu og könnuðu ýmsai- aO- stæður félagsins. Þá gerðu um til skrifara (Sigurðar þeir samanburð á rekstri tog- Bárðarsonar á Heggsstöðum) ara íélagsins og á 8 togurum kann ég ekki að rekja. , annarra fyrirtækja eða útgerð- Á síðari árum hafa töluvert arfélaga. en það voru 2 Siglu- aukizt kvnni og skipti milli fjarðartogarar, 2 ísafjarðar- þessara þjóða, t. d. hafa þrír,togarar og 4 togarar Bæjarút- írar flutt fyrirlestra hér við gerðar Reykjavikur. háskólann og tveir írslcir styrk- þegsr hafa verið hér. Þó nokkr- it íslendingar hafa séð eyna Alitsgerð nefndarinnar er ýtarleg, 28 Vélritaðar síður og fylgja jaíoframt nokkurar á- Pétur Thornycrpft fyrrv. fjármálaráftherra Bretlands flutti ræftu á fundi í kjördæmi SÍnu• í gær. Var honuni vel tekið o" sambykkt traust til hans. Hann kvað afstöðu sína byggjast á því, að hann viidi trauslan grúndvöll gjaldmiðils- ins og að Bretar sýncíú cðrum þjóðum, að þær væru þess megnugir a ðvernda gjaldmiðil sinn og standa við' skuldbind- ingar sínar. Hann kvað ekki hafa verið um aðeins 50 millj. stpd. útgjöld að ræða — held- ur 250 millj. — Hann kvaðst ekki segja af sér þingmennsku og hann muíidi halda áfi'am að styðja stjórnina. Mikki reíur og heimsfriðurinn. — Nú verðið þið að sjá um ykkur sjálf. Eg er orðinn. leiður á að hlusta á gaggið og gólið í ykkur. Og hana- pabbi gekk leiðar sinnar. Konurnar hans tuttugu urðu eftir á akrinum en hann gekk að nokkrum háum trjám í skógarjaðrinum. — Það gseti venð gaman að horfa á heiminn þarna að ofan, hugsaði hann og flaug upp í ema greinina. Af henni flaug hann á aðra — og allt í einu sat hann hátt: uppi og naut hins yndislega útsýnis. • — Kykeiikyh, kykelikyh. En þetta hefði hann ekki átt að segja. Því það var nokkur sem heyrði það. — Þetta hljómar vel, sagði Mikki refur. Hann sat undir trénu og sleikti út um glorhungraður. — Hefur þú annars heyrt hina miklu frétt um heimsfnðinn? — Hvaða slúður er nú það, sagði haninn. — Jú, sagði Mikki. Það er samþykkt að frá og me5 deginum í dag megi engm gera cðrum mein. Við eig- um öll að vera vinir. — Það er svo sem nógu gott, sagði hanapabbi. — Hugsa sér að þú Mikki refur skuhr hér eftir eiga að vera vingjarnlegur og góður og aldrei gera neinum. neitt. Það er næstum allt of mdælt. — Já, er það ekki? Komdu niður úr trénu og ég~ skal sýna þér hvað ég er orðmn góður og vingjarn- legur. -—- Já, eftir augnablik, Mikki. Eg ætla aðems rétt að. . . . -— Að Kverju ertu að gá? — £g er ð horfa á svolítið sem kemur þarna. Það er Tryggur, stón hundurinn á bænum. Hann er sjálf- sagt að gá að mér. Hæ. Hvert ertu að fara? — Ég þarf snögglega að íara heim, sagði Mikki. — Já, en stanzaðu. Það er heimsfnður. — Jú, þakk, sagði Mikki. En það er ekki víst að^- Tryggur viti það enn. Svo hvarí hann á harða stökki. — Kykehky. ., galaði haninn merkilegur með sig. Og svo flaug hann niður úr trénu og fór aftur til baka til kvennanna sinna tuttugu. Nú hafði hann séð hinn: stóra heim. Og það var mjög gott að koma aftur heim.: f S^kka sér tlS variiar* Iíaft er cftir Norstad, yfir- manni herafla Ncrður-Atlants- hafsvai'narsaniíakanna, aft á- formað sé að koma upp 12 eld- f I aiigfá -flokk um (squadrons) itmr.n Eamtakanna til sameigin- elgra varr.a. Ekki heíur verið látiö' neitt uppi um hvar eldflaugastöðv- arnar verði, en fréttaritarar ætla, að hinar fyrstu verði komnar upp innan loka næsta ( árs, og þá sennilega í Bretlandi, .en ekki þykir ólíklegt, að eld- j ílaagastöðvum verði einnig , komið upp á Ítalíu og Tyrk- landi. Frakkland mun einnig.' í fregnum frá Póllandi er* ikoma' til greina. Jsagt, að Rússai’ hraði því að: jkoma upp eldflaugastöðvum í. j þýzku og pólsku héruðunumú sem Rússar hafa á sínu valdi.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.