Vísir - 04.06.1958, Blaðsíða 9

Miðvikudaginn 4. júní 1958
V t S IR
JL
George Gallup:
Beityiis sannleika
fSltiíil
Rússar eru fullan mannsald-
ur á undan olikur í áróðurs-
þekkingu og kunnátíu í að beita
áróðri.
Sagt er að þeir verji árlega
1—2 milljörðum dollara til
dreifingar honum. Eg lét því
eitt sinn í ljós við þingnefnd,
að 5 milljarða fjárveiting til
hervaeðingar — skriðdreka,
fallbyssna og herskipa —
myndi reynast víðs fjarri því
að vinna lokasigur á kommún-
isma samanborið við það, ef
sömu upphæð væri varið til
hugtaksfræðilegs (ideological)
hernaðar.
Fjárveitingar einar, þótt stór
ar séu, veita auðvitað enga
tryggingu fyri r sigri í hinu
kalda stríði. Við verðum að
hafa mikilvægan boðskap að
flytja, og einnig jafngildis
nauðsynlegan. Við verðum að
ganga úr skugga um, að hann
sé áhrifamikill, áður en við
veitum fé í þessu skyni. En
ekki er hægt að hafa áhrif á
fólk nema til þess náist, og í
því felst kostnaðurinn mestur.
Eg bar eitt sinn fram þá
kenningu — eða heilræði —
að bezta og öruggasta leiðin
sem fylgja bæri í hugtaks-
fræðilegum hernaði, væri, a.
m. k. á voru núverandi þekk-
ingarstigi, að fylgja reglu skot-
árásar í stríði. Við þurfum að
hitta sem flesta, ná til fleiri
þjóða og oftar, og flytja þeim
betri boðskap en fjandmenn-
irnir.
Allmargir myndu helzt vilja
skjóta algerlega skolleyrum
við öllu tali um slíka baráttu
um hug manna og hjarta. Vona
margir að hernaðarstyrkur
muni Ieysa allan vanda í áróð-
ursstarfi voru. En hugsjónum
verður eigi „kálað“ með V.-
sprengjum. Það er því sama,
hvernig þetta er reiknað, ódýr-
asta leiðin og áhrifaríkasta í
viðskiptum við rússneska
kommúnista er að andæfa þeim
og stöðva allar árásir þeirra í
hugtaksfræðilegum hernaði.
Hafi kommúnistar unnið
eitthvert land með áróðri og
glundroða, er það okkur glatað
jafn óbætanlega og þótt við
hefðum misst það í raunveru-
legri styrjöld. Okkur sést yfir
þann raunveruleika, að við
getum glatað mörgum vinum
vorum og bandamönnum allt
að því á éinni nóttu. Allt sem
gerist hjá einhverri þessara
þjóða, er aðeins kosningar, sem
veita kommúnistum nægilegan
atkvæðafjölda til að hrifsa
stjórnarvöldin í sínar hendur.
Annar raunveruleiki sem
virðist hafa dulizt stjórnarfor-
ingjum vorum og stjórnmála-
mönnum, er sá að fullnaðar-
sigur í nýrri heimsstyrjöld
myndi ekki ljúka hugtaks-
fræðilegri styrjöld. Hugsum
okkur aðeins það viðhorf, að
við og bandamenn vorir ættum
að horfast í augu við þann
raunveruleika og ætla okkur að
reyna að bæla niður kommún-
S*'<
f>3
isma í herteknu Rússlandi og
Kína. Slíkt viðfangsefni myndi
ekki aðeins reynast óvinnandi,
heldur einnig myndi andspyrn-
an eflast og harðna um allan
l.'elming.
II.
Rök gegn áróðri.
Þeim rökum er iðulega beitt
gegn hæfilegum áróðri, að við
þuríum alls ékki á neinu á-
róðursstarfi að halda, þar eð
vérkin tali hærra en orðin tóm.
En bezta sönnun þess að þetta
sé alröng ályktun, er hinn
geysilega árangur af ágengni
kommúnista í Asíu, Afríku og
Evrópu. Verk kommúnista og
efndir eru venjulega þveröfug
við orð þeirra.
Önnur rökfærsla er sú, að
, okkur beri ekki að hreykja
okkur né hafa hátt, fyrr en við
höfum gert hreint fyrir eigin
dyrum. Væri þessari reglu
fylgt út á æsar, ættum vér enga
presta né prédikara kristin-
dóms — nema heilagmennin.
Þá myndu engar auglýsingar
sjást né heyrast sökum þess, að
enn er engin vara fullkomin.
Enn einum rökum er beitt
sökum þess misskilnings, að
áróður þurfi nauðsynlega að
heita lygi. Úrslit þessara raka
verða því, að við eigum að forð-
ast áróður af siðferðilegum á-
stæðum, þótt elcki væri annað.
Göbbels og hinir nýtízku
rússnesku jafningjar hans hafa
valdið því, að almennt er tal-
inn slæmur þefur af orðinu
áróður. En mikilvægasti og
áhrifamesti áróður heims, eins
og til dæmis kristnin beitir, er
og verður að byggjast á sann-
leika. Margendurtekin lýgi get-
ur blekkt marga; en mörgum
sést yfir, að marg-endurtekin
sannleikur nær auðveldlega
sterkari tökum en lygi.
Lokarökin verða þá á þann
veg, að við eigum ekki að verja
milljörðum dala án þess að vera
öruggir um árangurinn. Eg er
fyllilega samþykkur þeirri á-
lyktun. Og hér kemur rann-
sókn til sögunnar. Sá eini vett-
vangur sem okkur ætti að
vegna betur á heldur en Rúss-
um, er fólginn í rannsóknar-
aðgerðum okkar og endurmati
á áróðri.
Við þurfum ekki að eyða
milljónum í málefni, er síðar
myndu reynast ónothæf og á-
rangurslaus. Með rannsókn og
athugunum getum við komist
að öruggri niðurstöðu um það, <
hvert hinna mörgu undirstöðu-
atriða muni reynast árangurs-
ríkast. Við getum fundið beztu
leiðana og beinustu til að útmá'
algerlega óvina-áróðurinn. —
Við getum frá upphafi vitað,
hver vinna muni áróðurs-
stríðið.
Þekki eg þjóðþing vort rétt,
mun reynast erfitt að fá hæfi-
lega fjárveitingu til þessara
framkvæmda í náinni framtíð.
Beztu vonir okkar felast þá í
því að sýna með fáeinum ein-
földum tilraunum, hvað hægt
sé að gera. Með þolinmæði og
látlausu starfi getum við ekki
aðeins veitt löggjöfum vorum
dýpri skilning á viðfangsefn-
um kalda stríðsins, heldur
einnig vakið trúnað þeirra og
traust á því, að okkur muni1
takast að bera sigur af hólmi. [
Ðómswnál ftjrr otj nú:
Tveir líflátsdómar kveðnir
upp hér á landi frá 1880.
Á hverju ári eru nær 6000 íslend-
ingar kærðir fyrir einhverjar sakir.
Á árabilinu 1946—52 voru
41275 menn kærðir liér á landi
fyrir ýmsar sakir, en það svarar
til þess, að nær 5900 manns
hafi verið kærðir á ári hverju
til jafnaðar.
Langfæst þessara mála hafa
þó komið til dómskvaðningar,
eða aðeins rúmlega 7% kær-
anna. Hinar kærurnar voru
ýmist afgreiddar með sátt, á-
minningu eða niðurfellingu
málsins.
Langmest er um brot gegn
áfengislögunum, eða nær helm-
ingur allra kæranna. Einnig er
mjög mikið um brot gegn bif-
reiða- og umferðarlögunum,
eða samtals 6256 á þessu tíma-
bili.
A framangreindu árabili, þ.
e. 1946—52 voru kveðnir upp
dómar yfir 1372 mönnum vegna
brota á hegningarlögunum. Af
þeim var 101 sýknaður, en
1271 sakfelldur. 3.3% þeirra
voru konur (45 talsins). Meg-
inið af þeissum dómum er
kveðið upp í Reykjavík, eða
83.7%. Rúmlega 70% hinna
sakfelldu eru innan tvítugs-
aldurs.
Þess má geta til nokkurs
fróleiks, að á árinu 1881—
1920 voru tveir menn dæmdir
til lífláts á íslandi, en lífláts-
refsing var ekki numin úr gildi
fyrr en 1928. Hinsvegar er
meir en öld liðin frá því er
dauðarefsingu var siðast full-
nægt hér á landi.
Skilorðsbundinn dóm fengu
407 af þeim 1271, sem sakfelld-
ur var fyrir brot á hegningar-
lögunum árin 1946—52. Tíð-
astir eru slíkir skilorðsbundnir
dómar þegar um er að ræða
þjófnaði í fyrsta sinn. Á þessu
tímabili voru 776 eða nær %
sakfelldra, sviptir kosningar-
rétti og kjörgengi til opinberra
starfa.
Gjaldþrot hafa verið 84 á
þessu timabili á öllu landinu og
54 þeirra í Reykjavík.
Hæstiréttur kvað upp sam-
tals 927 dóma á þessum árum,
eða 132 til jafnaðar á ári. Af
því voru 270 dómar í opinber-
um málum, en 657 í einkamál-
um. í 386 hæstaréttardómanna
var undirréttardómur stað-
festur.
Eftir dómsmálaskýrslum að
dæma virðast Skaftfellingar
vera friðsamastir og seinþréytt
a'stir til vandræða, ef dséma
skal eftir einstökum sýslum
því þar bárust aðeins 9 kærur
í opinberum málum á árunum
1946—52 og dómur ekki upp-
kveðinn í neinni þeirra, heldur
voru öll málin afgreidd með á-
minningu eða sátt. Næst kem-
ur Dalasýsla með samtals 13
kærur á þessu árabili og þau
mál einnig öll afgreidd með
sátt. Svipuðu máli gegnir einn-
ig með einkamál í þessum
sýslum. í Dalasýslu var aðéins
1 slíkt mál afgreitt á þessum
tíma en 2 í Skaftafellssýslu.
M. CL A.ndersen :
EITTHVAÐ. Nr. 3
”3 •
Svo kom snillingurinn,
fjói'ði bróðmnn, sem vildi
finna upp eitthvað nýtt,
eina hæð enn„ en honum
tókst það ekki. Hann hrap-
aði og hálsbraut sig, en
hann fékk virðulega útför.
Nú var hann dáinn alveg
eins og bræður hans þrír,
en hinn síðásti, þessi með
vangaveiturnár lífði þá
alla. Hann var svo skyn-
samur, sögðu meiin. En
þar kom að hann dó og
stóð úti fyrir dyrum himna-
ríkis. Hann stóð þarna með
annarn sál sem einnig
ætlaði sér til himnaríkis og
það var engm önnur en hún
Margrét gamla úr húsinu
við ána. „Hvermg stóð á
því að konan hafði yfir-
gefið jarðlífi.ð,“ spurði
hann. ,,Eg veit það í laun-
inni ekki,“ sagði gamla
konan, „en það var harð-
ur vetur. Allt fólkið úr
þorpinu fór út á ísinn. Þar
lék það sér vio skautahlauþ
og dans. Frá húsinu mínú
sá eg að bliku dró upp á
himininn við sjóndeildár-
hringinn. Eg þekkti þessa
bliku og vissi að hræðilegt
óveður myndi skella á mn-
an stundar og að veðrinu
myndi fylgja ógurlegl flóð.
Eg kallaði til fólksins eins
hátt og ég gat en það heyrði
enginn til mín.. Þá gaf guð
mér þá hugmynd að
kveikja í húsinu. Mér tókst
það og komst sjálf út úr
lúsinu en lonarmr voru á
hælum mér. Fólkið á ísnum
sá að kviknað var í húsinu
og hljóp nú allt hvað af
ók til að hjálpa mér, aum-
ingjánum. Þá heyrðust
utan af ísnum brestir eins
og fallbyssuskot og hann
brotnaði, en fólkinu var
borgið, það var komið upp
á ströndina áleiðis til húss-
ins.“, Þá opnaðist hlið
himmsins og engillinn leiddi
gömlu konuna mn fyrir.
„Þetta var það sem greiddi
götu gömlu konunnar til
! himnaríkis. „Hvað er það,
sem á að greiða götu þína?
Þú hefur ekki einu smni
búið til múrsteina, hvað
þá meira.“ Þá sagði gamla
lconan: „Bróðir hans gaf
mér alla steinana sem ég
notaði til að búa mér til
hús.“ „Bróðir þinn,“ sagði
engillinn, „sá er í ráuáinni
var minnstur ykkar bræðra
gefur þér framlag sitt til
himnaríkis. Þér er því vís-
að burt. Þú mátt standa
hér fyrir utan, en inn fyrir
færðu ekki að koma fyrr en
þú hefur gert góðverk,
gert eitthvað, sem er nokk-
urs virði.“ ,