Vísir - 13.10.1958, Blaðsíða 9

Mánudaginn 13. október 1958 1
VÍSIB
Reykjalundur framleiðir einangr-
unarrör, sþekkt annarsstaðar.
Ititjaveiian t&Júnjr Jfwins f&fjjimsh<ssmcíi
pví ezö pesn teszB’esst tihfii é §ös'$m.
■ Samband íslenzkra bcrkla-
sjúklinga (SÍBS) er tuítugu
ára gamait í þessum mánuði og
á að baki geysilega mikið starf,
en frægust eru samtök þessi
fyrir vinnuheimilið að Reykja-
lundi. Þar hafa enn verið reist-
ar stórbyggingar á þessu ári, og
hafin ný framleisla, sem ekki
er aðeins nýjung liér á landi,
heldur það sem meira er,
sennilega nýjung í heiminum,
svo að enn á liróður Reykja-
lundar eftir að aukast.
Einangrunarpípúr,
sem ekki tærast.
Forustumenn SÍBS ræddu
við fréttamenn um daginn og
sögðu frá starfsemi samtak-
anna og framleiðslunni og bygg
ingum þar á árinu. Hafin var
í fyrsta sinni hér á landi fram-
leiðsla á gólflistum úr plasti, og
ennfremur á einangrunarpíp-
um fyrir heit rör í jörðu, og vita
menn ekki hér til þess að þau
séu eins staðar framleidd nema
hér á landi. Efnið, sem notað er
Hircn f uIEkomni gSæpur -
Frh. af 4 s.
flokksmanna, þegar þeir töluðu
um ránið. Það var í sjálfu sér
fullgild sönnun fýrir sekt þeirra.
En hér kom lagalegt vafaspurs-
mál í veginn. Var gert ráð fyrir
að dómstóll í Massachusetts
myndi fallast á það sem fullgilda
sönnun, en sambandslagadóm-
stóll hafði nýlega neitað að taka
það sem gilda sönnun, sambands-
lagastarfsmenn voru staðráðnir
í því að fella glæpaflokkinn fyrir
sambandslagadómstóli.
Nú reyndi lögreglufulltrúinn
að þrýsta Pinó til að játa, með
því að hóta honum að hann
skyldi rekinn úr landi til Italíu.
Pino var nefnilega ekki amerisk-
ur borgari. Foreldrar hans höfðu
ekki haft vit á að gera hann að
amerískum borgara, en sjálfur
hafði hann ekki hugmynd um
þetta.
En þessi viðleitni, að ráðast
ekki á frelsi einstaklingsins, að
gera ekki neitt í bardaganum við
lögbrjótana, sem gæti skert rétt-
indi þeirra, og kom svo greini-
lega í ljós hjá sambandsdómstól-
unum, þegar þeir vildu ekki fall-
ast á símahleranir sem vitnis-
burð — kom líka Boston lögregl-
unni til að falia frá útvísunar-
hótuninni til Pinós. Hann hafði
byrjað líf sitt nokkurra mánaða
þar í Bandaríkjunum og þá
heyrði það Bandaríkjunum til, að
taka hann að sér. Það á ekki að-
eins að refsa honum, heldur á
að bæta hann, gefa honum nýtt
tækifæri; Hann er okkar maður
og á okkar ábyrgð, sagði lögregl-
an.
Og að lokum í janúar 1956 —
sex árum eftir mesta rán í heimi,
varð forystumaðurinii Tony Pino
fenginn sambandslögreglunni í
hendur. Sambandslögreglan tók
hann fastan og hann hlaut dóm
sinn fyrir sambandsdómi.
En vitanlega er ekki ögn eftir
af peningunum.
í þessar pípur, heitir polyet-
hylene og hefir þann kost, að
það tærist ekki í jarðvegi, en
það eru einmitt helztu vand-
kvæðin, sem við hefir verið að
etja við hitaleiðslurör í jörðu.
Hitaveita Reykjavíkur hefir
þegar pantað tíu kílómetra af
rörum þessum, sem nota á
þannig, að stálrörunum, sem
heita vatnið er leitt í, er stung-
ið inn í þessi einangrunarrör.
Þá hafa á árinu verið fram-
leiddar sömu vörur, sem áður,
en það eru stálhúsgögn, eldhús-
áhöld, plasthúðaðar veggflísar,
vatnsrör úr plasti, rafmagnsvír,
vinnusloppar og leikföng úr
plasti og tré.
Á árinu sem leið, nam fram-
leiðslan 7,3 milljónum króna.
Nýjar byggingar.
Byggingar þær, sem nýjastar
eru af nálinni að Reykjalundi,
mega kallast stórbyggingar, en
þær eru fyrir skrifstofur, vöru-
geymslur, þvottahús og vinnu-
stofur. Nú þegar er byggðin
þar efra orðin það mikil, að
segja má, að risið sé þar á
skömmum tíma heilt þorp, og
hið glæsilegasta að allri gerð
og útliti. Vistmenn geta verið
91, og verður áreiðanlega hvert
rúm skipað í vetur. Á síðasta
þingi SÍBS var heimilað að taka
almenna öryrkja á Reykjalund.
Þetta hefir ekki enn komið til
framkvæmda. Enn þarf því að
byggja, því að vistmannafjöld-
inn helzt óbreyttur, enda þótt
berklasjúklingum fari ört
fækkandi.
Lánaaðstoð við
berklasjúklinga.
SÍBS aðstoðar berklasjúk-
linga á margan annan hátt en
með því að fá þeim dvöl að
Reykjalundi. Fjöldi þeirra berst
fyrir því að eignast íbúð, en
hefir ekkert fjármagn til þess.
SÍBS hefir haft milligöngu
milli þeirra og lánastofnan og
þannig t. d. gert 17 berklasjúk-
lingum kleift að eignast 17
íbúðir í Gnoðavogshúsunum og
7 í raðhúsunum. Aðilar þeir, I
sem Þórður Benediktsson, for-
seti SÍBS, ber sérstaklega vel
söguna og þakkar einkum fyr- |
irgreiðslu í þessum málum, eru !
Tryggingarstofnun ríkisins, |
Bæjarstjórn Reykjavíkur og '
Húsnæismálastjórn. Alls hefir 1
verið hægt að útvega hátt á
þriðja hundrað sjúklinga ein-
hverskonar lán, einkum í sam-
bandi við húsnæði.
„Annars er það ýkjulaust
sagt,“ mælti Þórður Benedikts-
son að lokum, „að það er hreint
eins og hver einasti maður. telji
sér skylt að hjálpa okkur í
starfinu. Eg hef oft verið alveg
gáttaður á allri þessarri hjálp-
fýsi. Mér liggur stundum við
að halda, að hér á íslandi búi
bezta fólk í heimi, því að það
er alltaf reiðubúið að leggja
eitthvað af mörkum', þegar ein-
hver á bágt.“
Tæknífrjóvgun —
Framh. af 3. síðu.
tíð og tíma. Þannig er það lítið
í dag, sem var mikið í gær.
Eigum við að neita konu um
þá heitustu ósk hennar, að
eignast barn, af því að hún get-
ur ekki orðið þunguð á eðlileg-
an hátt? Ekki neitum við
manni, sem misst hefur fótinn,
um leyfi til að fá sér gervifót,
Ekki ætlumst við til þess að
hann sé farlama alla ævi vegna
þess að náttúran hefur ekki
gefið honum annan fót í stað-
inn fyrir þann, sem hann
missti.
í grein, sem enska leikkonan
Yvonne Mitchel hefur ritað um
þetta mál, segir hún frá því, að
hún eigi að fara að leika í kvik-
mynd, sem fjalli um konu, sem
gift er manni, sem er ófrjór.
Konan reynir margt til að ná
sér í elskhuga, er hún geti átt
barn með. Leikkonan segist
hafa lært það af þessu hlut-
verki sínu, að tæknifrjóvgun
sé lífsspursmál fyrir sumar
konur. Konur, sem eignast
börn á þenna hátt, elska börn
sín ekki síður en hinar ‘ham-
ingjusamari kynsystur þeirra
og ala ekki síður önn fyrir
þeim.
Engin kona færir slíkar
fórnir, nema af því að hún þrá-
ir að eignast barn. Það eru svo
mörg börn, ,sem koma óvelboð-
in í þenna heim, að þau fáu, er
eiga tæknifrjóvgun líf sitt að
þakka, ættu að vera velkomin.
En samt sem áður er hætta á
því, að það barn, sem fréttir
það eða fær það að vita frá
móður sinni, að það sé komið í
heiminn á þennan hátt, verði
fyrir miklum vonbrigðum og
eigi eftir að glíma við tilhugs-
unina um þetta óeðlilega upp-
haf sitt alla ævina. Öll viljum
við tilheyra mannkyninu,
hversu miklum tökum sem and-
úð okkar á mönnum kann að
ná á okkur.
Og sjónarmiðin eru mörg og
margvísleg. Hugsunin urn það;
að líf hafi verið „búið til“ í
tilraunaglösum á rannsóknar-
stofum — hugsunin um hinn ó-
kunna uppruna — hugsunin
um þjóðir, sem kynnu að taka
sér fyrir hendur að „framleiða"
eitthvert úrval manna, „herra-
þjóðina“ — allt þetta fyllir
okkur hryllingi.
Eg trúi á fjölskyldulfið, seg-'
ir leikkonan, sem getið var um
áðan, eg held að það sé bezta
skjólið, sem við getum eignast
þar sem við getum fundið
hamingju, öryggi, skilning og
vernd gegn einstæðingsskapn-
um og kveðið niour í okku.r
sjálfselskuna. Þess vegna erum
við ekki á móti tæknifrjóvgun,
hún er blessun þeim, sem sjá
enga aðra færa leið.
Kishi forsætisráðherra Jap-
ans hefur lýst yíir enn á
ný, að utanríkisstefna
stjórnar hans byggist á sam-
starfi við frjálsar þjóðir og
einkum við Bandaríkin.
•fo Þingkosningar eiga fram að
fara í Ungverjalandi 16.
nóvember, en þing var rofið
26. sept. s.l. — í seinustu
almennum þingkosningum
þar kusu 5 millj. kjósenda
(1953) og greiddu 95% at-
kvæði með kommúnistum.

Þessi mynd er frá landslcik milli Banmerkur og Vestur-Þýzka-
lands, sem háður var í Kaupmannaliöfn nýlega og lauk með
jafntefli 1:1.
Á að friða gæsina - þann
Eftirfarandi birtist nýlega í
Frey, og leyfir Vísir sér að
endurprenta það:
1 útvarpinu í gærkvöldi var
aðvörun til almennings frá
Dýraverndunarfélaginu um að
nú væru endur og gæsir frið-
aðar.
Það er svo með mannúðina
eins og svo margt annað, að hún
getur gengið út í öfgar, og á-
reiðanlega gerir hún það með
friðunarlögunum varðandi gæs-
ina.
Nú á sejnni árum er gæsin
orðin hrein landplága á vissum
stöðum á landinu. Þes.si aðvör-
un Dýraverndunarfélagsins, um
það að gæta nú þess að ,gera
ekki gæsinni mein, kom nokk-
urn veginn samtímis því, sem
þessi meinvættur flykkist á
ræktarlöndin í fyrstu gróönd-
unum og hirðir hvern grænan
sprota, sem upp úr sverðinum
gægist.
Hér í Fljótsdalshíraði hefur
þessum meinvargi fjölgað svo
gífurlega á seinni ár.um, að,
heita má að öll ræktunarlcnd,
sérstaklega fram með Lagar-
fljcti og Jökulsá, séu alsett
þessum grasbít allt sumarið, að
j frátöldum þeim tíma, serh gæs-
irnar eru í sárum. Það tjón er
ómetið, sem þúsundir og tug-
þúsundir gæsa bíta af grasi á
ræktuðu landi á hverju sumri,
auk annarra skemmda í görð-
uffl- og kornökrum, þar sem þeir
eru. Allt virðist benda til þess
að þessum fugli muni fjölga á-
fram ár. frá ári, enda eru hon-
um skapaðir meiri og meiri
möguleikar með aukinni rækt-
un, og nýræktin er hans uppá-
hald, enda kveður þar mest að
eyðileggingu eftir hann. Mér
virðist að allir, sem skotvopn
eiga, leggi sig fram við að skjóta
gæsina, en það segir ekkert;
bæði er það að fuglinn er mjög
var um sig og hitt, að mergðin
er svo mikil að það sér ekki
högg á vatni, þó nokkur stykki
falli.þannig.
Það er því fullkomið alvöru-
mál og áhyggjuefni fyrir land-
búnaðinn, að stutt sé að því
með friðunarlöggjöf að fjölga
þessum skaðsemdarfugli frá ári
til árs. Bændur verða því að
taka upp baráttu fyrir því að
fá lögfest útrýmingarákvæði
varðandi þennan fugl og láta
framkvæmdina heyra undir
veiðistjóra landsins svo sem nú
er með útrýmingu refa og
minka.
Til þess að fækka þessum
fugli þurfa sérstök ráð að koma
til, t. d. að sækja að honum
meðan hann er ófleygur og
smala honum saman og rétta.
Til þess þarf almenn samtök.
Þessari aðferð mundi auðveld-
lega vera hægt að koma við hér
á Lagarfljóti, þar sem hann er
í tugþúsundum meðan hann er
ófleygur.
Aðvörunin í útvarpinu kom
mér til að skrifa þessar línur
í þei-m tilgangi að benda á það
tvennt í þessu sambandi: —
annarsvegar fjarstæðuna í því
að hafa þennan fugl friðaðan,
og hinsvegar nauðsyn þess að
hefja aðgerðir gegn ágangi og
eyðileggingu af völdum þessa
fugls, eða fyrir fullkominni út-
rýmingu hans.
Vil ég beina því til bænda
í þeim héruðum, þar sem gæsin
er aðgangsfrek, að þeir geri á-
skorun til næsta Búnaðarþings
um að taka þetta mál, „Gæsa-
pláguna“ til athugunar.
Egilsstöðum,
Sveinn Jónsson. j