Alþýðublaðið - 31.01.1958, Blaðsíða 7

Föstudagtu* 31. jan. 1958
k I þ ý S u b I a 5 i 8
7
í GÆR efndu þe:r Magnús
Pálsson og Sigfús Halldórsson
til sýningar á uppdráttum af
leiktjöldum og leiksviðsbúning-
um og* líkönum. Sýningin
veður í Sýningarsalnum í Al-
þýðuhúsinu. Af því að sýningar
sem slíkar cru ekki hversdags
yiðburðir og af því almenning-
ur geri sér oft lit'a grein
fyrir, hvemig leiktjöld eru
unnin og-hvért þeirra eðli er,
kom blaðið að máli við þessa
tvo ungú leiktjaldamálara og
bað þá segia lesendum nokkuð
frá sýningunni.
Eru þetta ný verk, sem
þið sýnið, eða t. d. frá leik-
ritum, sem sýnd hafa verið.
— Najlr undantekningar-
iaúst eru þatta ný verk og
unnin í vétur.
:— Og. hvaða leikrit er það
svo, sem þið eruð að fást við?
— (Magnús): Eg er með
leiktjöld að Comedy of Errors
eftir Shakespeare og svo
Glerdýrunum, sem Leikfélagið
irumsýndi um daginn.
— Og hvað réði þessu vali?
— Eg vi’di hafa það eina
kómedíu og eina tragedíu. Um
Comedv of Errors hef ég veriö
að hugsa töluvert leng.i, allt
fiá því ég var í Vínarborg.
— Oz hvaða leikrit hefur þú
valið, Sigfús?
— Eg tók nokkuð af handa-
hófi. Eg er þarna með óperu,
sem gefur mikil tækifæri, —
Igoor fursta eftir Borodin, og
svo er ég með Brimhljóð Lofts
Guðmundssonar, því að mér
þótti gaman að hafa eitt ís-
lenzkt leikrit. Svo tók ég með
síðasta þáttinn úr Hallstei.ii og
Dóru, eftir Einar H. Kvaran,
þennan, sem gerist einhvers
staðar í tilverunni. Mér bótti
það svo fallegt verkefni fyrir
leiktjaldamálara.
— Er svo ekki eitthvað af
búningsteikri’.ngum?
— Eg er þarna með lauslega
uppdrætti að búningum í
Brimhljóði,. það er aðallega
litasamsetningin við leiktjöld-
in siálf. sem ég var að hugsa
um. Blýantsteikningar eru
tvær, frumdrög að öðum þætti
í Rigo’etto, og svo stúdía (óá-
kveðið). Magnús er með líkan
áð leiktjöldum úr Comedy of 1
| Errors og ég með líkan af
rústum borgar, það er úr síð-
■ asta þætti óperunnar.
— Hvernig er það, er ekki j
talið nau^svnDgt að gera lík- '
an að leiktjöldum fyrir allar
sýningar nú orðið.
— Jú, annað þykir ekki ger-
legt.
— Hvernig er það, er ekki
geymt eitthvað af þeim, þau
eru leiksögulega merkileg.
— Eitthvað er geymt, ann-
ars vantar geymslupláss og
svo vill panpiinn í þeim endast
illa.
— Hvað eruð þið búnir að
fáS't ler'.gi ^ 5 leiktjaidamál-
un, námsferill ag allt með-
talið.
Magnús hefur orðið:
— Eg stundaði nám i Birm
ingham í Bretlandi 1948—50,
eitt ár var ég i Handíðaskól
anum og eitt ár í Vínarborg
1955 56. Fyrstu tjöldin, sem
ég gerði hér voru í Elsku Rut
hjá Lseikifédaginu hauötið
1950. Síðan hef ég t. d. gert
tjöldin í Marmara, Segðu
Sigfús Halldórsson. við líkanið af Igar Fursti. (Ljósm. Albl.
Magnús Pálsson við líkan sitt af The Comady of Errors.
steir.inum, Diúpt liggia rætur,
Þremur svstrum og Brown'ng
þýðingunni hjá Leikfélaginu,
og í Þióðleikhúsinu í Heilagri
Jóhönnu, Einkalífi, Skugga-
Sveini (sem ég hálfskammast
mín fvrir) og svo baktjald
fyrir barettinn. b'A *’ð
heilsa, sem ég fékk miklar
skammir fyrir. Og svo leiktjoid
í Ólafsvík fyrir Mann og konu.
— Hvaða verkefni var
skemmtilegast?
— Eg he’d Þrjár svstur.
— En Sigfús, hvernig er
þinn ferill?
— Eg fór utan til Lundúna
til náms árið 1944 oy var þar
til 1Q,!R Kom svo hQim og hélt
leiktjaldasýningu 1947 í Lista-
mannaskáiamim og það er
eina sýningin af þessu tagi,
spm hnldin hefur verið hér,
það ég veit. Fyrsta verkefni
mitt hérna heima var tjöld og
búningar í — Eg man^ þá tíð
eftir Eugene O Neill hjá L.R.
á jólum 1946. Síðar á sama
leikári gerði ég tjö.ldin í
Tondeleyo. Svo fór ég enn ut-
an og vann eitt ár við Sttokk-
hólmsóperuna og var þar að
auki þriár vikur í Finnlandi
til að kynna mér leiktjalda-
gerð þar. í Þjóðleikhúsinu hef
ég gert le'ÉtjöIdin tvívegis i
Fjalla-Eyvindi dSigfúsarkoi'a),
sem kallaður var, og Lánharð
fógeta, auk bess hef ég gert.
nokkuð af tjöldum úti á landi,
fyrir Ha Istein og Dóru á
Blönduósi og Lénharð fógeta
á Akranesi, Fjalla-Eýv'md í
Vestmannaeyjum og Pósturinn
k.emu.r efííir ,5unes Bíridie í
Hafnarfirði. Auk þess Dauða-
danzinn eft'r Strindberg fyrir
Norræna félagið í Iðnó í gesta-
leikur, Paul Reumert.
Og ti.lefni sýningarinnar?
— Okkur datt í hug, að
fó’ki þætti gaman að kynnast
því hvernig leiktjöldin verða
til frá bvriun. Þessi sýning er
eins konar vísir. ef sk.e kynni
hún gæti orðið til þess að
glæða áhuga og skilning fólks
á leiktjaldagerð. Hlutverki
þeirra í einni leiksýningu hef
ur ekki verið gefinn gaumur
sem skyldi. Og gaman væri
að koma upp síðar eins konar
allsherjarsýningu, þar sem
maður gæti fylgzt með sögu
og þróun íslenzkra leiktjalda-
gerðar, en gæfi jafnframl hug-
mynd um nýjungar þær á
þessu sviði sem ýmist hafa
verið færðar í not hér heima
eða erlendis.
Utanríkissfeína kommúnista fyrr og nú.
2. grein.
í FYRSTU greininni um
kommúnista og utanríkismálin
var sýnt fram á, hvernig þeir
börðust gegn hlutleysi og töldu
á árunum fyrir stríð, að ísland
getti að gera raunhæft varnar-
bandalag við önnur ríki. Þar
var einnig bent á, að þeir hafi
fylgt hlutleysi íslands það tíma
bil, sem vináttusamuingur Stal
ins og Hitlers var í gildi, en
höfðu á sama tíma fyrirlitningu
á hlutieysi Finna, Eista, Letta
<og Lithaugalendinga.
Þessu stutta hlutleysistíma-
! bili kommúnista lauk skyndi-
lega, þegár Hitler réðist á
■ Sovétríkin. Landsmenn muna
vel, hversu stefna íslenzkra
kiommúnista, gerbreyttist þá
á einni nóttu. Þeir höfðu ver-
ið njög mótfallnir hcrsetu
be lamanna á íslandi, en sner
j ust nú með henni, og Brynjólf
i ur Bjarnason vildi láta skjóta
héðan eins og þyrfíi, ef það
kærni Rússum að gagni. Þetta
var enn sem fyrr framkvæmd
I. á hinni al-riissneska utanrík-
j isstefmv ?«Ienzkra komn’ún-
j ista, og er fróðlegt fyrir þá að
Kommúnisfar snerusf á hæl, þepar við-
horfin breyffusf effir heimss'yrjöldina.
minnast nú nokknrra rúss-
neskra ummæla um blutleys-
ið frá þessum árum.
HVAÐ SÖGÐU
STALIN OG MOLOTÖV
UM HLUTLEYSIÐ?
Á þessu tí,mabili sagði Stalin
í einni af ræðum sínum, að
raunverulega táknaði hlutleys-
ið „... hliðhylli við árásina, út-
þenslu styrjaldarinnar og þró-
un hennar til heimsstyrjaldar.
í hlutleysisafstöðunni liggur
viðleitni til að fuílnægja þeirri
ósk, a'ð árásaraðilarnir séu ckki
hindraðir í myrkraverkum sín-
um ...“
Það skyldi þó ekki vera, að
bessi urnmæli væru býsna
glögg lýsing á hugsun íslenzkra
kommúnista? Gæti ekki verið,
a'ð hluteysisstefna þeirra í dag
sá, cins og Stalin orðaði það,
„viðleitni til að fullnægja
heyrast raddir um, að ísland
mundi tæplega geta haldið hlut
leysi sínu á sama hátt og áður.
Lenin mun hafa verið fyrstur
manna til að benda á þessa
staðreynd (1920), en íáir íslend
ingar tóku hana alvarlega.“
Þessj hlutleysismótstaða í
anda Lenins og Staúns varð
þó ekki langvinn. Þegar séð
varð snemrna eftir styrialdar-
lok, að Sovétríkin mundu ekki
lenjri eiga samleið með vestur-
veldunum, en yfirgnæfandi
meirihluti íslendinga ballað-
ist eindregið á sveif með lýð-
ræðsríkjunum, sneru komm-
ún;istar erm við blaðinu og
hófu baráttu fyrir hutleysi.
Síðan bá hefur það verið
hlutverk þeirra, eins ott alíra
kommúnista í hinum lýðræð-
isríkiunum, að grafa undan
samvinnu hinna frjálsu ríkja
og beríast gegn hvers konar
varðstöðu þeirra gegn yfir-
gangi kommúnistaríkianna.
en svo að ekki verður um vilizt.,
verið sýnt fram á í þessari.
grein og fyrri grein, að komm-
únistar á Islandi hafa tvisvar
verið mjög andvígir hlutleysi
Islands, fyrir styrjöldina og
eftir iniiriás Þjóðverja í Sovét-
ríkin, — en tvisvar hlutleysis-
'menn, meðan griðasamningur
Stalins og Hiters stóð, og eftir
að ‘lýðræðisþjóðirnar hófu
skipulagða mótspyrnu gegn yf-
irgangi Sovétríkjanna eftir
stríð.
Af þessu er augljost, að
stefna kommúnista markast
alls ekki af íslenzkum viðhori-
um, en fylgir þeim furðmégá
hringlanda, sem verið hefur á
hagsmunum Rússa síðustu 2(1
ár. Hugsandj íslendingar, sem
vilja taka ábyrga, grundaða, ís-
lenzka stefnu í utanríkismáL-
um, Iiljóía því að hafna áróðri
kommúnista í þessum efnum
með fyrirlitningu.
VðD? - geisfínn?
beirri ósk, að árásaraðilarnir
*,éu ekki hmdraðir“? Eða vildu
kommúnistar hindra árásina á
Suður-Kóreu, árásina á Ung- ,
verjaland eða árásina á Finna
á sínum tíma? Stalin gat verið,
býsna glöggur, hvað sem Krús-
tjov segir nú um hann.
Molotiov var að sjálfsögðu á
sömu línu. Hann sagði, „að
stefna hlutleysisafstöðunnar
hafi beðið algert skipbrot, og*
nauðsyn beri til að leita leiða
ti-1 að koma á bandalagi milli
þeirra, þjóða, sem vilja frið.“
OG HVAÖ SAGflI
SJÁLFUR LENIN?
Þegar þannig var talað aust-
ur í Moskvu, mátti vænta b°j*g
máls í Þisðviíjanum í Reykia-
vík. Héndrik Ottósson, fróður
maðúr og glöggur, reið fram á TVI«V/VR HI.UTLAUSIR 1
ritvöllinn cg sagði 1946: TVISVAR MÓTI IILUTIEYSI Öryggísaukf t UtTtfeVöinnri
Þannig hefur í stuttu máli, ^
,Nokkru eftir 1918 fóru að