Alþýðublaðið - 21.03.1958, Qupperneq 3

Föstudagur 21. marz 1958
Alþý8abla81S
3
% Alþgöublaðið
Útgefandl: Alþýðuflokkurinn,
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Auglýsingast j óri: Emilía S a m ú e 1 s d ó 11 i r.
Ritstjórnarsímar: 14901 og 1490 2.
Auglýsingasími: 149 06.
Aigreiðslusími: 149 00.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
v ■é
( Ulan úr Heimi )
Miiljónamæringur s kosningabaráltu -
Baráttan um alþýðu-
samtökin
TIMINiN harmar í gær átökin um verkalýðshxeyfinguna
og reynir að gera hlut Framsóknarmanna í því efni sem .
öeztan. Tilefnið er grein Eggerts G. Þorsteinssonar hér í
hlaðinu ‘á dögunum. Við hana þarf hér raunverulega engu
að bæta. Hins vegar mun tímabært að víkja dálítið nánar
að einstökum atriðum.
Aifstaða Framsóknarflokksins í verkalýðsmálum verðtm
ekki krufin til mergjar með þeirri fullyrðingu, að hann sé
að verjast völdum og áhrifum S.jálfstæðisflokksins, en á
það vill Tíminn leggja mikla áherzlu. Meginfylkingarnar
í íslenzku verkalýðshreyfingunni eru tvær — jafnaðar-
menn og kommúnistar. Þess vegna er deilt og barizt um,
hvor þessara tveggja aðila eigi að hafa á hendi forustuna
í heildarsamtökum alþýðunnar hér á landi. Þetta kom glöggt
í ljós á síðasta Alþýðusambandsþingi. Þar var reynt að
sameina verkalýðinn og ná samkomulagi um nýja alþýðu-
samlfandsstjórn. Kommúnistar og fylgifiskar þeirra komu
í veg fyrir þau úrslit með ósanngirni og þvermóðsku, sem
naumast þarf á að minna. Það mlál er þrautrætt og öllum
augljóst: Kommúnistar vildu ekki sterka stjórn í Alþýðu-
sambandi íslands með hag og heill verkalýðsins fyrir aug-
um. Þeirra aðalatriði var að þjóna fIokkspólitrskuin hags-
munum, Því fór sem fór á síðasta Alþýðusambandsþingi.
Atburðirnir á síðasta Alþýðusambandsþingi urðu ekki
aðeins Alþýðuflokkmim vonbrigði. Þau áttu einnig a.ð
verða Framsóknarflokknum mikið íhugunarefni. Þar
kom í ljós, að kommúnistar meta ímyndaða eða raiun-
verulega flokkshagsmuni sýnu meira en veifarnað verka-
lýðsins og heildarsamtaka hans. Frmsóknarmenn, sem
þingið sátu, hljóta að hafa glöggvað sig á þessari stað-
reynd, og þeim ber að láta hana sér að kenningu verða.
Og það er barnaskapur að ætla, að friðaröld rynni upp í
íslenzkri verkalýðshreyfingu, við atburðina á síðasta AI-
þýðusamhandsþingi. Þar var stríöshanzka kastað af
kommúnistum, og afíeiðingar þess hlutu að segja til sín
eins og komið er á daginn. ,
Tíminn verður að gera upp við sig, hvort æskiltagra sé,
að jafnaðarmenn eða kommúnistar séu úrslitaaðili valdarina
og áhrifann-a í Alþýðusámbandi íslands að næsta þingi þess
loknu. Og honu-m skal að gefnu tilefni leiðlbeint um nokkur
atriði, ef það kynni að auðvelda honum og Framsóknarmönn
um valið. Jafnaðarmenn vilja farsæla þróun verkalýðshreyf
ingarinnar, kjarabætur, fram-farir og menningu. Þeir gera
ekki alþýðusamtökin að vígvelli heldur starfsgrundvelli.
R’eynslan sker úr um, að þeim er trúandi fyrir mlálefnum
og samtökum verkalýðsins. Slíkt verður ekki sagt um komm
únista. Þeim er löngum mesta kappsmálið að misnota verka-
lýðshreytfinguna og leggja iðulega svo ríka áherzlu á þá
viðleitni, að hagsmunamálin liggja í láginni og up-pbygging-
astarfið -og þróunin gleymist. Þetta er íslenzkum verkalýð
að verða æ ljósara og ekki sízt vegna atburðanna á síðasta
Alþýðusambandsþingi. Þess vegna hefur til dæmis Iðja
gengið kommúnistum úr greipum. Sú orrahríð hefur ekki
aðeins staðið um mennina Björn Bjarnason og Guðjón A.
Sigurðsson eins og Tíminn virðist halda. Málstaður Björns
í félaginu, vonbrigðin af stjórn kommúnista á Iðju, er með
þeim hætti, að Björn Bjarnason er vonlaus um að endur-
heimt.a völdin og áhrifin, þó að hann njóti stuðnings Fram-
sóknarmanna og meðmæla Tímans.
Aiþýðuflokkurinn hefur ekki hlutazt til um bar'áttuna
í verkalýðssamtökunum. Öðru nær. Verkalýðsfélögin, sem
hann ræður, þykja ti-1 fyrirmyndar inn á við og út á við. En
Tímanum er hollt að minnast þess, hverjir innleiddu sundr-
ungina og bræðravígin í verkalýðshreyfinguna, Sömu ó-
•heiilaþróunar hefur orðið vart í samvinnulhreyfingunm,
en Tiíminn þekkir dável til hennar og ætti því að horfa einn-
ig í þá átt. Og samtök fólksins, hvað sem þau heita og
hver sem tilgangur þeirra er, gjalda ævintýramannanna,
ef þeir komast til valda og áhrifa, hvort heldur er með full-
tingi Sjálfstæðisflokksins eða Framsóknarmanna.
KOMMÚNISTAR lofa og lofa'
— ekki vantar það — en ég
stend við loforð mín. Þú skalt
fá hundrað kall ef ég vinn kosn
ingarnar . . .
Eitthvað á þessa leið er að-
ferðin, sem leiðtogi Þjóðlegu
konungssinnanna á- 3'uður-íta-
líu, Achille Lauro, notar í kosn
ingabaráttunni. Hann veit
hvernig auðveldast er að vinna
fylgi almennings þar í landi
sem allur fjöldinn á hvorki í
sig né á, og örbirgðin hefur
rekið menn hópum saman í
fylkingar kommúnista.
Það var árið 1952, að hann
vann bæjarstjórnarkosningam-
ar í ættborg sinni, Napólí, og
hlaut bá meira en helming allra
greiddra atkvæða. Fyrir kosn-
ingamar útbýtti hann vinstri-
fótarskóm svo tugum þúsunda
skipti á meðal kjósenda og hét
þeim hægrifótarskó, ef hann
ynni kosningarnar. Og hann
stóð við það.
Aðferð hans til að halda kjós
endahylli hefur verið álíka ein-
föld. Á jólakvöld hafa allir feng
ið óke.ypis spaghetti að vild, en
auk þess keypti hann rándýra
atvinnuleikara í knattspymu-
lið borgarinnar. Illar tungur
hafa þó reynt að koma á kreik
þeim orðrómi að hann hafi hirt
aftur allan kostnað með rent-
um og renturentum ásamt nán-
ustu vinum sínum og stuðn-
ingsmönnum. Þeir hafi til dæm
is ekið daglega í bifreiðum borg
arinnar, — jafnvel hafi bæjar-
s.jóður verið látinn greiða sum-
arleytfistferðir þessara náunga,
bæði til Sardíníu og Sviss.
En rétt er rétt, — Lauro hef
ur sjálfur lagt talsvert af mörk
um af eigin fé, 75 milljónir
króna að sögn. Hann er ekki
blásnauður, enda bótt hann sé
kominn af fátækum fiskimönn
um í Napólí. Fyrir styrjöldina
ke.ypti hann talsvert af brezk-
um togurum sem enginn vildi
eiga þá, en allir eftir að styrj-
öldin skall á og þénaði hann
drjúgan skilding á beim við-
skiptum. í dag veit hann ekki
„líra“ sinna tal, og lírur eru
líka peningar.
Þegar hann tók til við stjóm
málin stofnaði hann sinn eiginn
flokk, sem hann kallaði Þjóð-
lega konungssinna. Fyrst í stað
var það eitt af stefnuskrármál-
um hans að þjóðaratkvæða-
greiðsla yrði látin fram fara um
það, hvort Umberto skyldi tek-
inn til konungs, en Ítalía er lýð
veldi nú eins og kunnugt er.
Þeirri kröfu hefur hann síðan
lítið hreyft og er því nokkur
ástæða til að ætla, að konungs-
hyllin sé ekki meiri en í meðal-
lagi.
Fyrir tveim árum síðan vann
hann enn kosningasigur, *en
stjórn hans á Napólí hefur samt
sem áður fengið sinn endi og
varð nokkuð brátt um það. Rík-
isstjórnin ákvað nefnilega að
setja alla bæjarstjórnina af og
þá fyrst og fremst sjálfan borg
arstjórann, og nú er verið að
endurskoða mjög nákvæmlega
allt, sem þeir menn hafa gert
frá því 1952. Ef til vill er Lauro
Achille Lauro.
bó ekki beinlínis sakaður um
fjárdráft, öllu fremur fyrir að
hafa stofnað til óviðhlítandi
spillingar og fyrir að hafa tvö-
faldað starfsmannalið borgar-
innar og veita stuðningsmönn-
um sínum þar með bein og bit-
linga. Þá hafa og skuldir borg-
arinnar aukizt um þrjá mill-
iarði í hans stjórnartíð, og það
verður að teljast þó nokkuð.
Lauro vannst þó tími til að
segia af sér áður en ríkisstjórn
inni tókst að setja hann af, og
nú hefur hann kastað sér út í
landsmálabaráttuna af offorsi
miklu, og er þó kominn yfir
sjötugt. Ekki verður þó sagt, að
allir séu hrifnir af því framtaki
hans.
Þingkosningar eiga fram að
fara á Italíu í maí eða júní og
kristnu demókratarnir, sem
öllu fremur ættu að kallast
kaþólsku demókratarnir, hafa
gert sér vonir um að þeir gætu
unnið aftur bað, sem þeir töp-
uðu síðast. og náð aftur meiri-
hluta. Hafði flokkurinn hugsað
sér verulegan sigur á Suður-
Ítalíu, þar sem flokkurinn hef-
ur gert margt og mikið til að
bæta kjör smábænda bar, þótt
enn sé langt í land að sigrast
á fátækt þeirra.
En nú kernur Lauro fram á
sjónarsviðið, og hann getur orð
ið hættulegur keppandi una
fylgi almennings á Suður-íta-
líu. Hvort sem það er satt eða
ekki, að hann eigi sem svarar
átján hundruð milljónum kr.,
þá er hann að minnsta kosti
svo ríkur að hann getur háð
harða kosningabaráttu, og það
er sagt ganga lygi næst hvílík-
ur forkur hann sé til starfa,
kominn á þennan aldur. Hann
skrapp til Rómaborgar fyrir
skemmstu og skýrði blaðamönn
um þar frá áætlunum sínum í
Framhald a 4. siðu
Sinfóníutónleikar
SINFÓNlHHLJÓMSVEIT
ÍSLANDS hélt tónteika í Þjóð-
leikhúsinu s. 1. þrið-judagskvöld
undir stjórn tékkneska hljóm-
sveitarstjórans Václav Smetá
ceks. Leikur sveitarinnar und
ir stjórn þessa ágiæta hljóm-
sveitarstjóra var hinn ágætasti
sem í hið fyrra skiptið, er hann
gisti þetta land. Á efnisskránni
voru fjögur verk, sem öll voru
vel spiluð og sum frábærlega.
•Einleikari á þessum hljóm-
leikum var B.jörn Ólafsson,
sem lék fiðlukonsert í a-moll
eftir Dvorák. Björn skilaði
verikinu vel, sem við var að
búast, þó ekki væri flutningur
inn hnökralaus. Það má teljast
afrek í sjálfu sér, að jafn störf
um hlaðinn maður sem Björn
skuli hafa tíma til að æfa kon-
sert. samhliða öðrum störfum
í hljómsveitinni og skila því
svo vel. Ég og vafalaust margir
aðrir, vil fá meira að heyra.
iSinfónían í c-dúr eftir
Klusák var að möiigu leyti at-
hyglisverð, en ekki sérleig-a
,..sláandi“ við fyrstu hlustun.
Svíta eftir Pólverjann Luto-
slawski var miög skemmtileg
og ágætlega leikin, þótt hún sé
var loks simfónía eftir Vorisak
vafalaust mjög erfið í leik. Þá
í D-dúr, kraftmikið, klassiskt
verk, sem hljómsveitin skilaði
'friábærlega. G. G.