Alþýðublaðið - 25.03.1958, Blaðsíða 7

Þriðjudagxír 25. rnarz 1958
AlþýSublaSið
?■'
Sunnudagur.
■----— ÞAÐ virðist vera
sivo, að bófcaútgáfa ætti að
dreifast meira á árið en áður
var. Nú koma daglega út
bækur. Um þetta vorum við
að ræða tveir kunningjar við
kaffiborðið í dag. Hann hafði
mjög ákveðnar meiningar um
bókaútgáfu á landi hér. Taldi
hann bækur yfirleitt allt of
dýrar.
Þegar ég spurði hann, hvern
ig hann vildi ráða bót á þessu,
sagði hann eitihvað á þessa
leið: Það á að gera bækurnar
miklu einfaldari í sniðum, lát-
lausar og smekklegar, en vera
ekki að kosta upp ú þær dýr-
um dómum, eins og oft er gert
núna, bæði í bandi, pappír,
kápu og alis konar flúri. Bæk
ur eru fyrst og fremst til að
lesa þær, ekki til að fara vel
í skáp. Einstaka grúskarar og
safnarar geta svo snurfusað
við sínar bækur. Bækur eru
allt of dýrar á íslandi, enda
seljast ekki nema fá eintök
flestra þeirra, og því verður
kostnaðurinn á hvert eintak
óheyrilega mikill. Hér verður
að verða stefnubreyting. í
framtíðinni á að gefa allar
venjulegar bækur út á snotr-
an en óbrotinn hátt, allur í-
burður á að hverfa. Þá munu
fleiri eintök seljast, og vérðið
getur bví orðið lægra.
Þannig fórust þessum kunn
ingja mínum orð, og ég hygg,
að hann hafi mikið til síns
máls.
Mánuáagur.
-------Sigurður Þórarins-
son talaði létt og viturlega um
daginn og veginn, eins og
hans var von og vísa. Hann
minntist á styrki og lán til
námsmanna erlendis og kom
með mjög skynsamlega til-
lögu. Vildi hann aðeins veita
lán til fólks, er nám stundar
erlendis, fyrstu tvö árin. Væri
þá skorið úr um það, hverjir
ætluðu sér að leggja stund á
langt nám, sem þjóðinni
mætti að verulegu haldi
koma, eða einungis væri um
að ræða að meira eða minna
leyti óraunhæft gutl.
Hér er athyglisvert mál á
ferð. Margír hafa talið styrki
til ýmissa námsmanna erlend-
is hæpna, svo ekki sé meira
sagt, en aftur á móti fá þeir,
sem eru í löngu og erfiðu
námi, oftast stvrki af skorn-
um skammti. Vaxtaiaust lán
til þeirra, sem í styttra nám
fara, t.d. til allra þeirra, sem
erii „að kynna sér“ ýmsa
hluti, er góður styrkur.' En
þjóðfélagið á auðvitað fyrst
og fremst að veita þeim náms-
mönnum óafturkræfa styrki,
sem lengi dveljast ytra við
dýrt og erfitt nám, er síðar
kemur að sem mestu gagni
fyrir þjóðina það kem-
ur að því mieiri notum,
þ' í lengra sem liðið er á náms
tímann. Ráðamenn styrkveit-
inga ættu að taka þessa til-
lögu dr. Sisurðar til alvarlegr
ar yfirvegunar.
Þriðjudagur.
--------Einhvers staðar sá
ég í dag, að því máli var
hreyft, að koma ætti á nám-
skeiðum á fiskiskipum, sem
unglingum á vissum aldri
væri skylt að sækja. Vafa-
iaust yrðu skiptar skoðanir
um þetta. Þegnskylduvinna á
yfirleitt ekki upp á pallborðið
hjá íslendingum. En vera má
þó, að ekki þyrfti að vera um
skyldukvöð að ræða. Marga
unglinga langar til að komasí
á sjó um tíma, en þeir eiga
þess ekki alltaf kost. — Hér
gætu sjómanna- og útgerðar-
mannasamtök unnið sameig-
inlega að merku málefni.
Hvernig væri að skipuleggja
dvöl svo sem eins og tveggja
unglinga á stærri fiskiskipum
tíma og tíma. Þótt ungling-
arnir væru í skóla, gætu þeir
gjarnan fengið frí þennan
reynslutíma. Hér er á ferð-
inni meira mál en margur
hyggur. _
Eg frétti af unglingi í vet-
ur, sem ætlaði að hætta í
skóla og fara að vinna, helzt
vildi hann komast á bát. Hann
var á sextánda ári og í þriðja
bekk í gagnfræðaskóla. Hann
fékk hvergi rúm og varð að
halda áfram í skóla, sjálfum
sér til lítils gagns eftir von-
brigðin. Hann þótti of ungur
í skiprúm. Væri ekki hægt að
koma einhverju skipulagi á
þessa hluti á þessari miklu
skipulagningaöld?
Miðvikudagur.
--------Ég hitti sérfræðing
minn í heimspólitíkinni, Kalla
á kvistinum, í dag. Hann var
hin reifasti. „Þessi Framvörð-
ur þeirra þarna vestra er að
vísu ósköp lítið grey, svona
eins og góður krakkabolti, en
það er margur knár, þótt hann
sé smár. Og nú ku þeir þarna
fyrir vestan ætla að fara að
rvðja úr sér einhverjum reið-
innar ósköpum af þessum
gervihnöttum. Svona á það að
ganga, lagsmaður, láta hend-
. ur svolítið standa fram úr erm
um. Ætli Rússanum fari ekki
að blöskra, þegar sjö verða
sólir á lofti, eins og hjá Haga-
lín.. Sko, það er um ,&ö. ger.'i
fyrir þá vestanmenn að hafa
tunglin bara nógu lítil, því að
þá komast þau kannski alla
leið út í himingeiminn. Það
er hægt að kasta bolta býsna
iangt.“
Þetta söng nú í Kalla gamla
í dag.
Fimmtudagur.
■------Sérfræðingur minn
í skattamálum kom að máli
við mig í dag og vildi óður
og uppvægur, að við fengjum
fleiri kollega í lið með okkur
og færum að búa. „Og hví í
dauðanum?“ spurði ég. ,,Við
erum víst hvorugur mildir
búmenn.“ „Hvað gerir það til,
maður?“ svaraði hann af
bragði. „Við töpum auðvitað,
og svo drögum við tapið frá
á skattframtali, og þannig
losnum víð alveg við að borga
skatta. Þú hefur lesið um Vil-
hjálm Þór, er það ekki? Hann
dró bara tapið á tómstunda-
dútlinu frá tekjum af atvinnu
sinni, o,£j hæstiréitur sagð'i:
allt í fína lagi.“ „Gætum við
þá ekki alveg eins gert út í
tómstundum, nóg má tapa á
því?“ „Jú, jú, blessaður vertu,
bara að hafa einhvern atvinnu
rekstur sem ,,hobbý“, þá verð
ur kostnaður svo mikill, að
tekjurnar fara allar í sukkið,
og skattayfirvöldin verða að
þegja.“
Ég skildi nú ekki almenni-
lega þessa röksemdafærslu.
Hvað um þig?
Föstudagur.
— — — Ég var a.ð hlusta
á fréttirnar í útvarpinu í dag,
að vanda, og þá datt mér í
hug, að skelfingar ósköp geta
þær alltaf verið háalvarlegar.
Það er alveg eins og engir aðr
ir en stóralvarlegir atburðir
gerist í heiminum. Að vísu er
rétt að geta þess, að einstöku
sinnum í miðdegisfréttum
bregður fyrir frásögn af ein-
hverju skemmtilegu. Annars
kemur naumast fyrir, að út-
varpsfréttir séu í léttum tón.
Hvernig væri, að þeir þarna
á fréttastofunni tækju nú upp
á því, að leita svo sem einu
sinni í viku eftir frásögnum
af skringilegum atburðum,
sem eru að gerast einhvers
staðar á heimsbyggðinni.
Ekki getur farið h,iá því, að
einhvers staðar í útvarpi sé
sagt frá einhverju skemmti-
legu. Enginn vafi er á því, að
■ þetta yrði vel þegið af útvarps
hlustendum.
Nú, hér mætti kannski bæta
því við, að fréttamenn við
blöð gætu sér að skaolausu
líka verið ofurlítið léttar-i í
frásögnum. Því fer víðs fjarri,
að allt, sem gerist innan lands
og utan, sé sorglegt og alvar-
legt.
Laugardagur.
--------Mönnum er rnjög
gjarnt á það nú á dögum að
vilja reikna út alla skapaða
hiuti. „Hvað heldurðu, að
þetta eða hitt kosti nú mik-
ið?“ spyrja menn, og svo
nefna þeir einhverja fárán-
lega hluti. Venjulega anza ég
þessu alis engu.
En í dag var ekki laust við,
að ég stanzaði við, er góður
kunningi minn, sem er kenn-
ari, spurði: „Hvað heldurðu,
að það kosti þjóðina mikið að
hafa þennan gersamlega dauða
staf y alltaf dinglandi í mái-
inu?“ Og spyr ég: — Hvað
skyldi það kosta þjóðina?
Kunnugir segja mér, að lang-
mestur tími fari í að kenna y
af öllum síafsetningaratriðum
og eru þau þó mörg ærið erf-
ið. Og hvers vegna er verið
að kenna y? Aðeins vegna upp
runans, því að ekki heyrist
stafurinn, eða hljóðið bak við
hann, lengur í framburði. Og
hver hugsar um uppruna y-s-
ins til lengdar? Mjög fáir.
Myndum við sakna þess, ef
við slepptum því alveg. Varla
lengi. Þetta er eiginlega ekk-
ert annað en smekksatriði.
Fyrst í stað þætti manni ljót-
ara að sjá kír og firr og hír,dir
og skir á prenti, en næsta kvn-
slóð skeytti því engu. En hvað
skyldi annars kosta að troða
þessu y-i inn í alla krakka og
unglinga — nú og fullorðna?
Hvaða reiknimeistari vill
reikna út þá fjárfestingu, sem
liggur í y-kennslunni?
Vöggur.
McCalI-snið
— vortízkan.
Nýtt glæsilegt
úrvaí af
kiólaefnum
— Lítið í
$ Tízkuhnappar
^ meðal annars
S egta Tahiti
S skelplata.
Álít fyrir
heimasaum.
Skólavörðustíg 12
I FEBRÚAR var í París sýnd-
ur ballett af nýrri gerð, eftir
Francoise Sagan, „Svikna stefnu
mótið“ nefnist hann og hefur
fátt það til að bera, sem eldri og
hefðbundnir ballettar styðjast
við, nema að meðal þeirra sem
dansa í honum er Toni Lander
frá hinum konunglega danska
ballet.
— Auk.hennar .ber-.mest.á Noelle.
Adam, sem er 23 ára kynbomba
og Vladimiir Skouratoff.
Ballettinn er dansaður eftir
svo ofsafullum jazz, að áður á-
litnir slæmir unglingar, sem
stunda jazz í æstustu jazzklúbb-
um stórborganna, eru talin allra
beztu. börn eftir það, sem þarna
fór fram.
Ballettinn var sýndur í Teatre
Francais, en aðeins fyrir hálíu
húsi. Þó svo Paríisarbúar hafi
verið frægir fyrir að láta sér
ekki allt fyrir brjósti brenna, þá
var þeim hér nóg boðið. Þeir
neituðu að sjá þennan ballett,
sem þeir telja svo ósiðlegan, að
ekki taki nokkru tali.
Ungur málari, sein ekki selur
myndir sínar fyrir minna en 30
þús. stykkið, gerði sviðsteikning
ar fyrir ballettinn, en allt kom
fyrir ekki.
Músík við ballettinn, sem er
eftir þvi sem næst verður kom-
izt bandbrjálaður jazz, gerði Mi-
chel Magne.
Það var á-meðan Sagan beið-
þess hvort hún lifði eða dæi eft-
ir bílslysið fræga, að henni duttu
í hug tónar, sem Magne hafði
eitt sinn leikið fyrir hana. Þá
var það að hún fékk þá hugmynd
að skapa mætti ballett við þessa
tónlist og má víst segja, að á
meðan hun lá og gat ekki hreyft
sig af völdum slyssins, hafi hug-
ur hennar reikað svona ofsalega
að ballett þessi varð til.
Varla mun hún þó reyna sig
við^ slík ævintýri í bráð, eftir
hinar afleitu viðtökur, sem
ballettinn fékk.
Eitt má -þó finna gott viS :
þetta, en það er að einhver
sköpunargáfa, án þess að troðn t
■ar séu gamlar brautir, skuli í
ieynast m.eð ungiingum eins og
Sagan, sem þjáist víst af engu
eins mikið og því, að hafa feng-
ið í hendur allt of mikla pen-:
inga á aRt öf skömmum tíma.;
En um- það virðast Parísarbúai
sammóla.
Þá er og sömu sögu að segja
um Bernard Buffet, enda hexur
Framhald á 8. síSu.