Forvitin rauð - 01.12.1980, Síða 8

8
lífmu Konur í atvinnulífmu
lífinu Konur í atvinnulífinu
Konur í atvinnulífinu Konur í atvinnulífinu Konur í atvinnulífinu Koi
Konur í atvinnulífinu Konur í atvinnulífinu Konur í atvinnulífinu Koi
Viðtal við bóndakonu.
Gift og á eitt barn.
Forvitin Rauð: Hvemig
eru daglegu lifi sveita-
konu háttaó?
- Ég er kannslii ekki gott
dæni, þvi þaö eru engar
beljur héma. Ég er
yfirleitt inni fram aó
hádegi og sinn alm.
heimilisstörfum. Eftir
matinn er ég við úti-
störf fram aó kvöldmat.
Ég gegni fénu og hrossun-
um alveg til jafns við
manninn minn. Hann keyr-
ir skólabilinn en lætur
heimil.isverkin alveg
vera, nerna hvað hann
þurrkar upp eftir matinn.
Ég hef aldrei heyrt un
bónda san sinnir inni-
verkum, ryksugar eða
þvær þvotta. jafnréttis-
baráttan fjallar ekki um
það hver vaskar upp fyri:
hvem, en strákar i sveil
eru ekki aldir upp i þvi
að verða sjálfbjarga
frekar en annars staðar.
Konumar eru aó allan
guðslangan daginn, á með-
an þær standa uppi.
Karlmaðurinn kemur heim,
hvilir sig og fær sér
lúr i hádeginu, þó aó
hann fari upp á lappim-
ar á sama tima og konan.
Við vitum öll hvað mat-
móóir sveitaheimilis er
að gera i hádeginu.
Þetta hljómar eins og
skáldsagan um vonda
eiginmanninn, en staó-
reynd eigi að siður.
Forvitin Rauð: Nú ert
þú alin upp í Peykjavik.
Finnst þér vióhorf fólks
hafa breyst eftir áé. þú
gerðist bóndakona?
- Þaó eru allir löngu
hættir að hafa samúð meó
mér, aó ég skuli hafa
lent hér. Allt um það,
ég er hætt að hafa
samband við minar gcmlu
vinkcnur, hvort það er
fjarlægðin eða ólik
áhugamál veit ég ekki.
Sofna í
Viðtal við iðnverkakonu.
Einstœð móðir með
tvö börn. 10 ára og
14 mánaða.
Min aðaláhugamál em
hestamennskan og búskap>-
urinn og þetta áhuga-
svið samrýmist ekki
lifi og venjum minna
ganlu vinkvenna.
Forvitin Rauð: Ertu i
búnaðarfélaginu?
- Nei, og ástæöan er sú
aó ég hef engan áhuga á
þvi. Þetta er mitt
stéttarfélag, en það er
svo langt frá manni aó
það höföar engan veginn
til min. Það eina sem
við hjónin höfum af
þessu félagi að segja,
er að við fáum handbók
baEnda og félagsblaðið.
maðurinn minn, bóndinn,
varð sjálkrafa meólimur
félagsins. Búnaóarþing
tekur ýmsar mikilvægar
ákvarðanir og þá alltaf
þær sem em sjómvöldum
i vil og ég nenni ekki
aó fylgjast með svona JA
samkcmum.
Forvitin Rauó:Em bónda-
konur fjárhagslega sjálf
stæðar?
- Aldeilis ekki. Allar
tekjur búsins fara inn á
reikninga sem em á nafn
i mannsins og öll fjár-
mál búsins fara fram á
hans nafni. Hjá kaup-
félaginu, mjólkurbúinu
o. fl. Tekjur konunnar
kcnna hvergi fram, þó þær
taki fullan þátt i bú-
störfunum. Þetta kerfi
er sjálfvirkt og það
skapar ótakmarkaóa
ringulreið aó breyta
þessu. Konumar geta
ekki ráðstafað launum
sinum nema aó biðja um
hverja krónu. Ég held
að þær bamdakonur séu
mjög fáar sem hafa t.d.
eigin ávisanareikning.
sófanum
Forvitin rauð: Hvemig
er viðmót atvinnurekanda
og fólks yfirleitt gagn-
vart þér sem einstæóri
iróður og \erkakonu?
- Ég ve.it þess mörg daemi
að möguleikar einstæðra
rræðra til að fá vinnu
em mjög takmarkaóir.
Atvinnurekendur em
sennilega hræddir um að
við getum ekki stundað
vinnu okkar eins vel og
aðrir. Maður verður
einrrig oft var við mikla
fordóma, t.d. álíta
margir okkur lauslátari
en aðrar konur og aó við
séum I stöóugri karl-
mannaleit, en þannig
hugsa fyrst og fremst
karlmsnnimir. Eitt
dami þessa er þegar ein
vinkona mín auglýsti
sem einstæó nóóir með
tvö böm eftir Ibúð, þá
hringdu 10 karlmenn til
hennar og buðu henni
herbergi I íbúó þeirra.
Sumir vom einnig mjög
dónalegir og komu meó
hin svívirðilegustu til-
Forvitin Rauð: Hverju
ráoa svextais.bhur um
sveitarstjomarmál?
- Alls engu. 94% sveitar
st jómarmanna em karl-
menn. Konur em góóar
að tjá sig yfir kaffi-
bollum en verða algjör-
lega mállausar í ræðu-
stól og ég tala nú ekki
um i nærvem karlmanna.
Margir álita það mjög
fjölskyldufjandsamlegt
aó konur taki þátt i
stjómmálum. Það em
lika margar konur sem
alls ekki fást til að
taka að sér nokknr-t- verk
nema þær séu vissar um
að þær kunni og viti
alveg upp á hár hvað
þær em að takast á vió.
Þaö er alveg sama þó aö
þær viti að labbakút-
amir, karlamir i
kringum þær; viti nú
hreint ekki alltaf hvað
þeir em aó tala um.
Forvitin Rauð: Margir
halda þvi fram aó sveita
korrur séu félagslega
einangraóar?
boð. Margt fleira í
þessum dúr rrætti telja
rpp-
Forvitin rauó: Hvemig
líóur nú venjulegur dag-
ur hjá þér?
- Ég vakna kl. 6 :45 og
vek strákinn, en stelpan
sefur lengur. Hún fær
sér sjálf í svanginn
þegar hún vaknar. Um kl.
8:30 fer ég af staó með
strákinn í pössun og svo
í vinnuna. Ég vinn til
kl. 16:30, ég fer ekki
heim í mat, næ því ekki
á þeim klukkutíma sem
okkur er ætlaður I mat.
Stelpan hringir venjulega
í mig* í vinnuna svona til
að láta vita um sig og ef
eitthvað er að. Ég er
venjulega komin heim
svona um fimmleytið og næ
þá I strákinn úr pössun.
Þá á ég eftir aö versla,
tvisvar til þrisvar I
viku þarf að þvo, þaó er
mikill bleyjuþvottur og
annað sem fylgir stráknrmr.
Þá er að laga kvöldmat.
Maður er oft sjálfur
þreyttur og pirraður, sá
litli er líka þreyttur
og órólegur. Þegar ég er
búin að koma honum niður
þarf ég oft að hjálpa
stelpunni við lærdóminn
auk annarra verka sem
þarf aó gera. Kl. 21-21:
30 get ég fyrst slappað
af fyrir framan sjónvarp-
ið, en það kemur oft
fyrir aó ég sofna í sóf-
anum. Síðan vakna ég
nokkrum sinnum á nóttu
til stráksins, hann er
fremur órólegur á nætum-
ar. Ég g=t eiginlega
aldrei hitt vini og kunn-
ingja, hef engan tíma.-
- Það er nú ekki að
öllu leyti rétt.
Fjölskyldan og gestimir
sjá fyrir þvi. Kven-
félögin eru nú lika
starfandi i öllum sveit-
um.
15
Kvenfélög og tertur eru eitt
Forvitin rauó> Hvemig
er vinnu þinni háttað og
hver eru laun þin?
- Við erum fimn sem vinn-
um við hina beinu' fram-
leiðslu. Það em tveir
karlmenn sem búa til
lanpahlutana, siðan erum
vió tvær konur sem sjáum
um samsetningu þeirra og
ein kona sér um aó
sprauta þá. Laun okkar
em eitthvað mismunandi,
karlmennimir em með
töluvert hærri laun en
við konumar, síðan fara
laun okkar eftir starfs-
reynslu. Ég fe rúmar
2 þúsund kr. á tímann
fyrir 8 stunda vinnudag
og em því vikulaun mín
rúmar 80 þús.kr. Ég
vinn frá kl. 8 á morgn-
ana til kl. 16:30. Að
undanfömu hef ég einnig
unnið á laugardögum til
þess að safna irér frídög-
um sem ég ætla að taka
út um jólin. Það sem mér
finnst undarlegt með
þessa"laugardagsvinnu er
að ég fe eingcngu fri
einn virkan dag fyrir
hvem unninn laugardag.
Ég hef reyndar ekki kom-
ist til að kynna rrér
reglumar varðandi kjör
min og réttindi sem iðn-
verkakona. Það er eins
og maður hafi aldrei
tíma til eins né neins,
það er alltaf svo mikió
að gera.
Forvitin rauð: Hvaða
nenntun hefur þú?
- Ég er sjúkraliði aó
nennt og hef unnió sem
slík bæði hérlendis og
erlendis. fór var ráð-
lagt af lækni að hætta
því er ég varð slæm'í
bakinu. Einnig er erfið-
leikum bundið fyrir mig
aö stunda vLnnu á sjúkra-
húsi vegna vaktavinnunn-
ar. Þaó er mikil helgar-
og kvöldvinna og ég hef
enga möguleika á aö koma
krcSckunum fyrir á þeim
tímum. Annars mundi ég
miklu heldur vinna vió
það sem ég hef lært, ef
heilsan og aðstæður
leyfóu.
lörvitin rauð: Hvar eru
bömin meðan þú vinnur?
- Stelpan er víst svo-
kallað lyklabam. Hún er
1 skóla eftir hádegi og
eitthvað í aukatímum suma
daga vikunnar, fyrir há-
degi. Annars er hún ein
hér heima, fer sér sjálf
aö borða og hugsar aö
öðru leyti um sig sjálf
meðan ég er í vinnunni.
Ég hef ekki einu sinni
hugleitt, hvað þá athug-
að, þann möguleika að