Forvitin rauð - 01.12.1980, Qupperneq 11

u
í atvinnulífinu Konur í atvinnulífmu Konur í atvinnulífinu
í atvinnulífmu Konur í atvinnulífinu Konur í atvinnulífinu
Konur í atvixmulífmu Konur í atvinnu
Konur í atvinnulífmu Konur í atvinnu
Það ætti að sprengja kofann í loft upp. . . .
Rœtt við verkakonur
fyrir austan.
Sláturtíðin stenaur
u.þ.b. tvo mánuði af
árinu. 1 sláturtíðinni
taka fleiri hundruð
íranns sig sveita-<
itenn og þorpsbúar, og
gerast farandvedcanenn
þennan tlma ársins.
Þetta fólk kemur að
sjálfsögöu ekki á vinnu-
staðinn meó kaup- og
kjarakröfur í vasanum,
það þarf tíma til að
ræóa málin (og ofbjóða
aðbúnaöurinn) - en þegar
að því er komið er svo
stutt eftir af slátur-
tíðinni að það "tekur
því ekki að gera röfl."
Forvitin rauð tók vió-
tal við þrjar verka-
konur I sláturhúsi Kaup-
félags Heraðsbúa á
Egilsstöðum - og við
skorum á Sarr.tök farand-
verkafólks aó taka það
upp sem kemur fram hér
á eftir.
F.R.: Viljió þið segja
okkur stuttlega frá því
sem er gert í slátur-
húsinu?
Sv.: Eftir að bændur
hafa dregió féð í dilka
í réttunum, skilió sund-
ur sláturféð og það sem
sett veróur á, er komið
neð féð til okkar. Hjá
okkur tekur svo við
færibandavinna; fyrst
er fénu slátrað, það er
skotið meó rotbyssu,
síðan fer skrokkurinn á
færiband, fyrirristumar
taka við og skera lapp-
imar af og rista á
belginn á rollunni, frá
hálsi og aftur fyrir,
hausinn er skorinn af og
blóðið látið renna í
ker og síðast tekur svo
gálgamaðurinn vió, setur
krók í gæruna og flettir
henni af með vélarafli.
EFtir þetta fer skrokk-
urinn áfram í húsinu,
það er tekin úr honum
imyflin, bæói þau fínu
sem eru notuð til matar
og sláturgerðar og þau
ófínu sem fara í gor-
klefann til frekari
verkunar. Gærumar fara
í söltun. Þetta er nú
gangurihn í sem stystu
máli.
FR.: Eftir hvaóa launa-
kerfi vinnið þið?
Sv.: Ja - það er nú
svolítið flókið mál.
1 sláturhúsinu vimum
við eftir tveiimir töxtuir
og tveimur kerfum. 1
fláningunni eru venju-
lega bara karlmenn.Þeir
vima í ákvæóisvimu og
hafa langhæsta kaupió.
Þeir eru aðalkarlamir
á staðnum. Svo vimum
við konumar á tímakaupi
vió I kjötinu erum á
S.taxta en konumar sem
eru £ sverasta púlinu,
þær sem salta gærumar,
eru á á.taxta. 1 því
starfi eru engir karlar
bara konur og unglingar.
Ofan á þetta fáum við
svo lága preitáu - eða
237 kr. á kind en sú
upphæð skiptist á milli
okkar allra eða 40-50
itama.
F.R.: Hvað er itörgum
rollum slátrað á dag?
Sv.:, Svona 650-700
F.R.: Hvað er vinnu-
dagurim langur hjá
ykkur?
Sv.: Vió vinnum svona
9-10 tíma á dag. Okkur
fimst þaó alls ekki
langur vinnudagur, váð
váljum vinna I skorpum
á meðan á þessu stendur.
Það er líka ekkert vió
að vera eftir vinnut£ma.
Það eina sem itaður getur
gert er að glápa út£
loftið smástmd og fara
svo að sofa.
FR.: Hvemig er acbún-
aður á vimustað?
Sv.: Hann er nú ekki
beint góóur. Sláturhús-
ið okkar var vist einu
simi gamastöð og þess
vegna eru göt á gólfinu
og gagnumtrekkurinn er
óþolandi. Það er hvergi
búningsklefi £ húsinu,
ekki einu simi £ gor-
klefanum. En þó að itaðui
þurfi aó fara £ vægast
sagt illa lyktandi vimu-
fötum úr húsinu - þá má
þó þakka fyrir það aó £
gorklefanum er ei’m
vaskur. Hann er stað-
settur £ einu hominu, á
bak við risastórt rör,
svo aó itaður- verður aó
skriða mdir rörið til
að komast til aó þvo sér
um hendumar. Einhvem
dagim festist itaður
mdir rörf jandanum - ef
maður veróur þá ekki
búim að gefast rpp á -
þvottunum áur. Astandió
er verra £ altinu. Kon-
umar þar verða að maka
saltinu £ 'gærumar með
höndunum, saltið smýgur
tpþ £ hanska og entar -
en þær hafa enga aðstöðu
til aó skola á sér hend-
umar.
Eýralæknirinn á að
fylgjast meó þrifnaði £
sláturhúsinu, ham hefur
nú fengió ýipsu breytt til
hins betra en þetta er
þmgur róður og ham er
orðinn þreyttur á rexinu
og segir bara "... að
það ætti aó sprengja
kofann £ loft upp."
Vimuaðstaóan er svo
amurleg og allur aébún-
aóur að þaö veróur allur
gangur á hreinlætinu
hjá fólki. Satt að
segja er sláturhúsió að
verða svo mikið sóða-
bæli að fyrr eða slðar
verður kjötið ókatpandi.
Ef eru stell og vond
veóur þá er itaður l£ka
útsettur fyrir að detta
og brjóta sig og mikil
furða að ekki hafa orðið
slys af þv£.
F.R.: Er svell £
sláturhúsinu?
Sv.: Nei, fyrir utan
þaó. Við þurfum að
flytja kjötió £ vögnum
sem við verðum aó draga
á sjálfum okkur kringum
húsið. Svo verðum við
aó bera skrókkana upp
á loft þv£ að I húsinu
er bara eitt hálfónýtt
lyftugægsni. Þetta er
óneitanlega býsna frum-
stætt vimufyrirkomulag
og vrerður ansi óþægilegt
I vondum haustveórum.
F.R.: Hvemig húsnæði
fáió þið?
Sv.: Við búum £ tveiirr-
ur skúrum. Þetta eru
ekki hús I ram heldur
hróifátildur á plönkum,
eóa þitum. I eldri
skúmum eru tvö herbergi
£ öðru búa tveir karlar
en £ hinu sjö konur.
Þama heyrist hver stma
og hósti á milli, ef
eim vaknar vekur ham
alla hina. Þama er
engim friður til neins
Sturtan £ eldri skúmum
er búin að væra biluð á
þessari sláturtlð og
á klósettinu er bara ein
lltil handlaug sem ekki
er einu sinni hægt að
nota til að þvo sér um
hárið £.
1 nýja skúmum eru
4 herbergi, 2 klósett og
ein sturta sem er sem
betur <fer I lagi. Þar er
heldur ekki eins mikið
af pöddum og £ þeim
gamla. 1 nýja skúmum
er veikstjórim neð sér-
herbergi, þrxr karlar
búa £ öðru herbergi og
svo eru þrjár konur £
hvoru hinna. 1 herbergj'
unum em engin húsgögn
nema rúmfletin, þar eru
engir stólar, engar
hyllur, engir skápar o.
s.frv. En við höfum
l£tiö sjóivarpsherbergi
og þar em húsgögn.
Þar er náttúrlega sjón-
varpið sem vió fengum
£ fyrra og þar em
d£vanar meðfram voggjun-
um.
F.R.: Hvað neð þvotta-
aóstöðu? Emð þió með
þvottavæl og þurrkara -
eða eitthvað svoleiðis?
Sv.: Hvar ættu svoleió-
is taki eiginlega að
komast fyrir? Eini
staðurim sem kæmi til
greina værl loftið.
Það væri kannski hægt
að hengja þvottavél upp
£ það. Nei - I alvöru
- maóur getur ekki komið
með verstu vLnnugallana
inn £ skúr. Maður iryndi
kæfa alla. Þess vegna
hefur maóur með sér
mikið af fötum og fer
svo með þau heim til
s£n £ stöflum og þvær
þar. Konumar £ saltinu
em mjög illa settar að
geta ekki þvegLó af sér.
F.R.: Nú er oft talað
um það að slátrunarkostn
aður sé feykilega hár
hjá Kaupfélögunum. 1
hvað fara allir þessir
peningar - ekki fara
þeir £ kaup eða actoúnað
- þaó þykist ég sjá.
Sv.: Það er talaó um
aö slátrunarkostnaður
sé u.þ.b. helmLngurim
af verði hvers k£lós
af kjöti. Það mætti
lækka þam kostnað vem-
lega neð hagræðingu, með
betri verkstjóm, með
betri vinnustöðum og
þar af leióandi betri
vimumóral. Eins og
þetta er núna er illa
farió með alla hluti.
Það er l£ka alls konar
plokk sem kemur inn £
iryndina, dýrir kostnaðar
liðir, flutningsgjöld
o.fl. Akko r ósmenni mi r
em l£ka með mjög gott
kaup, þeir hafa 50-60
þúsmd á dag á meðan vió
höfúm ca. 24 þús. fyrir
lengri vimudag. I
fláningunni hafði aldrei
verið kona fyrr en núna
I haust, gálgamaðurim
okkar er kona núna. Við
erum l£ka að leggja
undir ckkur ömur karla-
störf, sú st£fa skipting
£ karla- og kvennastörf
sem var alltaf £ slátur
húsmum er farin að
riðlast. Karlamir em
ekkert voðalega hrifnir
af þv£ af þv£ að við erui
bæói sterkar og mm
vimusairari en margir
þeirra.
F.R.: Hafið þið ekki
krafist betri aðbúnaðar
bæði á vinnustað og þar
sem þió búið?
Sv.: Jú - en þaö er
erfitt að eiga vió þetta.
Timim er svo stuttur.
Bæði fimst manni ékki
taka þvi að vera að ríf-
ast og svo finnst manni
þetta skipta minna máli
af þv£ að þetta er bara
tlmabmdið. Og - svo er
vert aó taka það fram
að hér á svæóinu em
sláturhús þar sem allur
aðbúnaður aó verkafólk-
inu er mm værri en
hér.
DK
Hamingjan
Hamingja,hvar áttu heima?
Hvað er simanúmerið þitt?
En póstnúner?