Forvitin rauð - 01.12.1980, Side 12

12
Kvennahátíð 1980
SumLr urðu dálítið
hissa, ráku ja&ivel
stórjaugu þegar þeir komu
í anddyri Pólagsstofnun-
ar stúdenta lau. 15.nóv.
s.l. kl. 14. Swkallaóir
gjömingar stóðu nefni-
lega yfir £ því augna-
bliki. 1 einu hominu
var kcna að stinga til
skiptis snuðum upp í
eiginmann og bam, hræra
í potti og ryksuga. 1
öóru var skrifstofu-
stúlkan að þjðna for-
eða frarrkvæmdastjóranum,
(nógu merkilegur var
hann allavega neð sig),
í því þriðja var maður
sí og æ að spora út
gólfið og aumingja kcnan
hafói ekki við og í
fjórða horninu var
„ fegurðarsérf ræðingurinn
að mæla „fegurðardís-
ina". Þama voru á
ferð leiklistamemar í
M.H. undir stjóm Karls
Ágústs Ölfssonar og á
þennan hátt hófst mið-
degisdagskrá Kvennahát-
íðar '80.
Hátíðarstjóri, Kristín
Ástgeirsdóttir, setti
hátíðina neð pragt og
fyrst steig I pontu
Sigrxóur Kristinsdóttir
sjúkraliði og formaður
S júkraliðafélagsins.
Hún lýsti þeim störfum
sem hún hefur unnió við
um ævina og stöóu sinni
og félagsins £ dag. Þar
á eftir kan Margrét Rún
Guðmundsdóttir upp og
lýsti launamisréttinu á
Kleppi, þar sem hún
vinnur , en það misrétti
er vist mjög hróplegt.
Jóhanna og Ingveldur
sungu s£ðan við undir-
lelk Sigurðar Rúnars. —
Scngur þeirra var gull-
fallegur og er leit að
slikum söngkonum.
Dóra Guðmundsdóttir
steig næst £ pontu. Hún
flutti skeleggt og skor-i
inort ávarp um stöóu
kvenna yfir fertugt.
Döra sagði m.a. Og
sve em það þessar at-
vinnuauglýsingar. Það
er svo oft sem það stend-
ur skýrum stöfum að kon-
umar eigi að vera frá
20-35 ara aldri. Ja, ég
veit ekki, það er kannskj
ætlast til að þær séu á
bamabótum til 20 ára
aldurs en á ellistyrk
þegar þær ná 35 ára
aldfi." Jóhanna og Ing-
veldur sungu aftur og
þar næst tók til máls
Anna Karen Júliusen og
flutti ávarp f.h. Rauð-
sokkahreyfingarinnar.
Ávarp hennar má lesa á
öðrum stað £ þessu blaói.
Eftir hlé soig Sigrún
Bjömsdóttir af sinum
kunna hressleika. Hún
söng bæði á islensku og
þýsku, lög við ljóð
eftir Bertholt Brecht
o.fl. Pétur Hafstein
Lárusson las nokkur
Ijóó eftir sjálfan sig
og Benóný Ægisson söng
ljóð vió eigin undir-
leik. Sigrún Bjöms-
dóttir, Jóhanna og Ing-
veldur fluttu kvenna-
söngva vió mikinn fögn-
uð áhorfenda. Að lokum
lásu félagar úr Alþýóu-
leikhúsinu úr Galeiðu
Ölafs Hauks Sfmonarson-
ar.
Meðan á þessu stóð fór
fram kvikiiyndasýning £
Garðsbúð. Sýnd var
bandarlska kvLknyndin
„Union Maids" en það
útleggst á islensku
„Verkalýðsfélags stúlk-
urnar". jyýndin var
sýnd tvisvar og fólk
kom út úr salnum £
þaráttuhug, að lokirmi
sýningu. Hát£ðinni
lauk laust fyrir kl. 18
en bömin £ bamagæsl-
unni voru ennþá þræl-
hress. Bátiðin var
fremur fámenn og verður
það að teljast aðal
ljóðurinn. Hvar voru
allir eiginlega? En
fámennið var góðnennt.
MEG
P.s. Lta riorguninn voru
umræður um konur og
atvinnúLff £ Stúifenta-
kjallaranum. Tveir
hópar voru nyndaðir.
Það þótti heldur merki-
legt hve talið barst
oft að bömum og hús-
iróóudilutverkinu. Er
þaó furða? g
Anna Karen Júlíusdóttir:
Hefur púðrinu verið eytt til einskis?
Ræða flutt á kvennahátíð 1980
Góðir félagar.
Mig langar að byrja
á að segja sögu, sem
nemandi £ Iðnskólanum
sagði már fyrir stuttu.
Þessi nemandi er £ s.k.
text£l-deild og eitt af
fögunum, sem kednd eru,
heitir verkstjóm.
Aðstandendur þeirrar
uppfræóslu eru félag
islenskra iðnrekenda.
Hinum vaEntanlegu ung-
verkst jórum er kennt
það, sem að gagni er
talið koma, þ.á.m. vinnu
hagræðing. Kennarinn
sagói stoltur frá bresk/
sænskum rannsóknum á
hagræðingu, sem felst
£ þv£ að stytta sauma-
t£ma á vestum úr 18 nio-
úr £ 6 nín. en þetta
þýðir aó sjálfsögðu
ógurlega einhæfni £
vinnubrögðum. Það sem
þó stæði hagræðingmni
fyrir þrifum væri hinn
hái meóalaldur starfs-
fólksins, sem eru nær
eingöngu konur. Kenriar-
inn taldi það mjög æski-
legt að sl£k hagræðing
yrði innleidd hér á
landi og að iðnaðurinn
losaði sig vió eldri
konumar. Þegar kennar-
inn var spuróur hvort
hann héldi ekki að það
væri l£tið tilhlcSckunar-
efni fyrir saumakonur
að eldast, svaraói hann,
að hann hefði ekki
áhyggjur, hann væri
"safe " sjálfur.
Þreföld afköst £ vesta-
saumi borga kostnaðinn
við nýju saumavélamar,
sem vinna svo hratt, að
það sem skiptir máli er
ungt vinnufl með hraóar
hendur, en hæfnin, sem
eldri saumakonumar
búa yfir eftir 20 - 30
ára starfsreynslu, veróur
aukaatriði.
Sama gildir auóvdtað
um fólk £ fiskiðnaðinum
og v£ðar. Þreföld af-
köst £ vestasaumi borgar
l£ka munaðarl£f verk-
smiðjueigandans og
fjölskyldu hans. Þreföld
afköst £ vestasaumi bæta
hins vegar kjör sauma-
kvennanna akkúrat ekki
neitt. Þær eru jafn illa
staddar, þrátt fyrir
aukna taácni og aukinn
gróða.
Þær standa andspasiis
sama valdi og konur alls
staðar £ heiminum - valdi
sem viðheldur kúgun og
arðráni og stendur jafn-
rétti og frelsi fyrir
þrifum. Þetta vald á
sér mörg nöfn: auðvald,
fasismi, afturiiald. Og
gegn þessu valdi stendur
baráttan, hér á Islandi
og um allan heim.
1 dag eru þaó kvenna-
samtck, Rauðsokkahreyf-
ingin, sem halda baráttu-
hát£ð. Lpp úr 1968
fékk kvennabaráttan sinn
skairrnt af bymum, sem
blés frá Frakklandi og
bar hann okkur góðan
spöl áfram. Margt
ávarmst: fyrst og fremst
var vakin upp meðvitund
um ranglæti, meðvitund
sem seint mun sofna. Ör-
bætur hafa fengist, þó
ekki séu þær róttækar,
við höfum eignast jafn-
réttislög og jafnréttis-
ráð, sem tryggja okkur
jafruéttið á pappimum.
Og það, sem ekki er
minnst um vsrt: kvenna-
baráttan hefur öðlast
viðurkenndan og virtan
sess, það þykir ekki
lengur hlægileg að vera
kvenréttindamaður, held-
ur er það talið aftur-
haldslegt og hallæris-
legt aó vera það ekki.
Sú lægð sem baráttan
hefur verió £ undanfarin
3-4 ár, hefur varla far-
ió franhjá neinum.
Margir hafa spurt hvaó
valdi. Hsfur púðrinu
verið eytt til einskis?
Hefur þvi kannski ekki
verió eytt á réttan
óvin?
En þaó er ekki bara
innan Rsh. sem ládeyöa
hefur rikt. Hún hefur
einkennt allt pólitiskt
starf innan vinstri
hreyfingarinnar.
Skýringin er auðvitað sú
að hrammur afturhaldsins
(hin s.k. hægrisveifla)
hefur þrýst okkur niður,
en þó ekki tekist að
nerja ckkur sundur.
Undir hrammLnum er lif
og það, sem virðist hafa
verió uppgjöf, er bitur-
leiki og það, sem virt-
ist vonleysi, er hatur.
Vió höfum verið fyllt af
lygum,og það hefur sleg-
ið okkur útaf laginu og
tafið okkur.
Okkur hefur verið sagt
að frelsið feiist £ aö
fara út að vinna. En
það er ekki frelsi, ef
það kostar okkur tvöfald-
an vinnudag.
Okkur hefur verið sagt
að frelsið sé frjálsar
fóstureyóingar. Þaó er
ekki frelsi, meðan við
þurfum að notfæra okkur
þær I neyð, vegna þess
að vLð búum £ bamf jand-
samlegu samfélagi og
höfum ekki raunverulegt
frelsi til að velja hve
mörg bömvið viljum
eiga.
Okkur hefur verið sagt aé
við höfum þá sérstöðu
fram yfir karlana aó
geta valið um að vera
heinHvLnnandi húsmæður
eða útivLnnandi. Þetta
er lygi. Það þarf tvenn
laun til að sjá fyrir
einu heiirili.
Ckkur hefur verið sagt að
frelsið væri fólgió £
þvi að húsverkunum yrði
skíjpt hn£f jafnt milli
hjónanna á heimilinu.
En hvemig má koma þv£
við, þar sem karlamir
vinna úti alla daga,
kvöld og helgar?
Og svona nætti telja enda-
1 aust.
Það hefur tekið t£na
að átta sig á lyginni,
en við hljótum að hafa
dregið lærdóm af reynsl-
unni.
Við vitum að það er ekki
karlmaðurinn, sem stend-
ur £ vegi fyrir jafn-
réttinu og frelsinu;
nennimir okkar vinna
margfaldan vinnudag l£ka
og eru jafnkúgaðir fjár-
hagslega og við. Við
vitum að það er að
eyða púðrinu á vitlausum
staö, þegar stéttabar-
áttan er orðin str£ó um
uppþvott og bamapössun.
Það er kominn t£mi til
að snúa bckum saman,
karlar og konur, nota
sameiginlega krafta
okkar gegn auðvaldi og
ófriði - krafta sem
reiói okkar vegna órétt-
lætisins og óskin um
réttlátara sairfélag
hafa leyst úr læöingi.
Þetta eru stór óró, sögð
undir nerkjum RSH frá
m£nu eigin brjósti þó
undir áhrifum frá þeirri
kvemabaráttu, sem á
sér stað um allan hinn
vestræna heim. Lifi
baráttan fyrrr frelsi
og friði. |