Morgunblaðið - 14.12.1913, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - 14.12.1913, Blaðsíða 4
198 MORGUNBLAÐIÐ Menn deila. Menn deila: um pólitik, sérstaklega þó núna um stjórnar- skrána og fánann, um Hannes og Lárus, um »Fram« og »Þjóðreisn«, um óalda- og íéglæfra- menn. Menn deila: um þingmannakosti, og um hverjir megi »missa« sig. Menn deila: um veðdeildarlögin, og um hver sé mestur spekingur á þá sálma. Menn deila: um fjárhag landsinS, og um hvernig bezt sé að fá handa þvi »krít«. Menn deila: um hvernig eiginmanninum beri að vera, svo hann megi góðri konu hæfa (því það eru þær allar). Menn deila: ekki, og munu aldrei deila um það, að V. B. K. selji vandaðastar og ódýrastar vefn- aðarvörur. I Heimsókn í Kolanámu. Niðnrl. II. Niður í námuna fer maður í sömu lyftivélinni, sem flytur kolavagninn upp og niður. Lyftivél þessi er ekki annað en afarsterkar járngrind- ur og gengur þverslá yfir miðjan kassann. Hún er ekki hærri en 1 x/2 stika, svo maður verður að standa þar hálfboginn og svo heldur mað- ur sér dauðahaldi í slána, til þess að fötin manns komi hvergi við sjálfar grindurnar. Og svo hrapar maður með feikna hraða niður í undirdjúp- in, og manni finst næstum því eins og maður muni ekki staðnæmast fyr, en niður i vistarverum bins for- dæmda. En lyftivélin staðnæmist þó áð- ur, og maður er laus úr járnbúrinu. Fyrst verða fyrir manni risavaxnar vélar sem notaðar eru við námu- gröftinn. Fullum kolavagni er skot- ið inn í lyftivélina, maður heyrir hróp og köll, en sér þó engan mann fyrir myrkrinu, og svo hefst lyfti- vélin á loft með marri og skrölti. Maður heyrir hestana koma, frís- andi og hóstandi af loftleysi og striti. Strákarnir kalla og orga hver í kapp við annan svo undir tekur víðsveg- ar i þessu Völundarhúsi. Loftið er mollulegt og gasi blandið, en námu- veggirnir skjálfa og braka í hvert skifti sem sprengt er einhverstaðar í göngunum. Alt þetta heyrir maður og finnur, en sér ekkert, og það er ekki trútt um að hjartað berjist hrað- ara í brjósti manns, og laugarnar titra lítið eitt af ónotahrolli. Það er ekki fyr en eftir nokkra stund, að augun venjast svo myrkr- inu, að maður getur greint umhverf- ið, við birtuna af litla öryggislamp- anum, sem maður er með. Og þá fer maður að átta sig betur, og ótta- kend sú, er fyrst greip mann, hverf- ur með öllu. Og svo leggur maður á stað inn námugangana. Leiðsögumaður er einhver verkstjóranna, og fær hann manni birkiprik í hendur til þess að ganga við. Vegurinn er ósléttur og göngin krókótt og lág. Viða eru stórir klettar, sem verkamennirnir hafa orðið að sneiða hjá, og ef mað- ur hefði ekki prikið og lampann, kæmist maður ekkert áfram. í göng- unum mætum við hestum, sem draga kolavagnana eftir brautarteinum og verður maður þá að standa sem þétt- ast við vegginn, meðan lestin fer framhjá, svo við verðum ekki fyrir. Við höldum nú áfram á þessum myrkurvegum, í tvær stundir sam- fleytt og erum þá komnir námuna á enda. Leiðsögumaðurinn fræðir okkur þá á því, að nú séum við staddir undir Englandshafi, 2 mílur frá ströndinni. Við hittum þarna gamal mann sem situr á kolahrúgu og hvílir sig. Hann .segir okkur ágrip af æfisögu sinni. Hann hefir unnið í þessari námu i 38 ár og er nú verkstjóri. Synir hans fjórir eru einnig í vinnu þarna. Tvisvar sinnum hafa orðið stórslys i námunni, en hann hefir í bæði skiftin sloppið heill á hófi frá háskanum. »Að tveim árum liðn- um ætla eg að hætta námuvinnunni. Þá hefi eg dvalið í fjörutíu ár neð- anjarðar. En það sem mig langar mest til, er það að ferðast eitthvað í loftinu áður en eg dey. Eg hefi aldrei séð loflskip öðru vísi en á myndum, en það hlýtur að vera óumræðilega skemtilegt að svífa um loftið langt fyrir ofan jörðina, eins og fuglinn fljúgandi«. Og það var eius og eldur brynni úr augum gamla mannsins er hann hugsaði til loftfararinnar. En eg hefi oft síðan viknað við, er eg hugsaði um þenn- an gamla mann, sem situr í þröngri og koldimmri námu niðri í iðrum jarðarinnar, og dreymir vakandi um það að svífa um heiðloftin há, þar sem víðsýnið blasir við og geisla- flóð sólarinnar steypist yfir mann. Við förum þaðan eftir hliðargangi og komum þangað sem maður ligg- -o U <u u <s A ♦ i— cð • • J- MC 'O •H *o lO bt CNJ fH •H 1 o> •H M lD U u OO 3 3 cfl s 4) 3 •H bC g SH fl »0 bb cz fl 4> • H be jj 3 U 4> bfi '4> > SH 0 s U 3 §0 s U SH -h 3 SO M 4) k -O '3 bt '03 A 0 t, -o £ I CC c ce a; &C & O U 3 » iO •1-5 « . cð bC <D o I cS «0 bc <D ° -rö sh ■3 ■S-i 0 cð © -3 H 5h >3 m ^ -í o r£2 ew . *H cð a n'r1 c3 > o bC C8 ” 0 -+-3 I S s4' ð’C’g 'S-S 1 <u m cð bC O M -ö u 3 -H '3 3 tA 3 te 3 a -o Ö « > «H 5h U 3 M N fl 3 xs eð a «0 6C O o . 3 ÍH S, 60 CJD o .9 g :o © rO S £ 1b Sh <3 U 3 M M 3 •F-l fl 3 Xtx ur hálfflatur og heggur kol með hamri og meitli. Gangurinn er þar ekki hærri en ein stika. Kolin eru dregin þaðan í körfum, þangað sem vagnarnir standa. Unglingspiltur, á að gizka 8—13 ára gamall, hrindir nú vagninum lengra áfram, þangað sem hægt er að beita hestunum fyrir. Og svo er vagninn dreginn þangað sem lyftivélin er og honum varpað upp á yfirborð jarðar. Þar er hann veginn og síðan er hvolft úr honum. Á botninum er dálítil málmplata með tölustöfum. Það er númerið á verkamanninum sem kol- in hefir höggvið. Leiðsögumaðurinn skýrir okkur frá því, að áður hafi númerin staðið á vögnunum sjálfum. En þá hafi það oft viljað til að ein- hver verkamaðurinn skifti á því og sínu númeri og stal þannig kolun- um sér til handa. En nú er ómögu- legt að koma þeim klækjum við þeg- ar númerin eru á vagnbotninum, undir kolunum. Verkstjóri þeirra manna sem taka

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.