Morgunblaðið - 14.12.1913, Síða 6

200
MORGUNBLAÐIÐ
Niðursetf verð
Heiðruðum viðskiftavinum gelst hérmeð til vitundar, að
Kaupfélag Hafnarfjarðar
gefur 10°/o afslátt af hinum góðu alþektu vefnaðarvörubirgðum sínum,
frá þessum degi til nýárs.
Komið og verzlið við Kaupfélagið!
Stjórn c7i*2 upfdlagsins.
Jólatrésskraut,
svo glóandi gullfallegt, í
verzlunitmi „Lækjartorg,‘.
Pyrir kaupmenn!
Nýkomið mikið af:
Jólatrésskrauti, Rtisínum,
Jólatösknm, Gráfíkjum,
Glanspappír, Bidamer ostum,
Póstkortum, Cacao,
Grímum. Te.
Kven-vetraÉpur
verða seldar nú í nokkra daga fyrir
hálfvirði.
Kápur sem kostuðu áður
30 kr. nú 15.
25 ---- 12,50.
18-----9.
Notið tækifærið meðan það býðst.
Sturla Jónsson
Laugaveg 11.
Þetta er alt selt með lægsta verði.
J. Aall-Hansen,
Þingholtsstræti 28.
Jótagjafir,
svo dæmalaust fallegar,
að undrun sætir, í
verzt. „Lækjarforg,‘.
Góður sjómaður óskast sem
vinnumaður og gæti tekið að sér
mótoristastöðu. Hátt kaup í boði.
Tilb. mrkt. Mótor sendist Morgunbl.
Borðdúkur fundinn. Vitja
má á Laugaveg 58.
Upphlntsmillnr, Beltispör o fl.
ódýrast hjá
Skrautljós og flugeldar
í öllum regnbogans litum í
Jóni Sigmundssyni
guhsmið. Laugaveg 8.
verzluninni „Lækjartorg“.
Sviss sig til þess, að reisa sjúkrahús
fyrir sára hermenn og veita þeim
þar hjúkrun meðan ófriðurinn varir,
hverrar þjóðar sem þeir eru. Þó
er talan takmörkuð í samningunum.
Það eru nú miklar líkur til þess,
að hugmynd þessari verði hrundið
í framkvæmd, því stórveldin vtlja
ógjarnan að Sviss detti úr sögunni.
En hitt er og jafnvíst, að sjúkrahús-
smíðið og árlegt viðhald þess, mun
kosta landið of fjár. En í það má
ekki horfa, og er það meira um
vert, ef stórveldin, í eigin hagsmuna
skyni, vildu greiða fyrir reglulegum
samgöngum við landið á ófriðar-
tímum.
Gróðabrallið.
þennan var það, að búið hrökk ekki
fyrir greftrunarkostnaði og börnin
hans urðu að skjóta saman fé til
þess að gjalda skúldirnar. Þau voru
öll bláfátæk og höfðu litlu úr að
miðla. Elzti bróðirinn, Georg, var
verzlunarmaður og hafði 2000 kr. í
árslaun. En hann átti einnig 7 litil
börn og heilsulausa konu. Elzta
systirin, Lovisa, átti járnbrautarþjón
fyrir mann. Tengdamóðir hennar
var hjá henni og 5 börn áttu þau
hjónin. En það sem verst var —
manninum þótti miklu vænna um
koníaksflöskuna heldur en heimilið.
Þau höfðu aldrei efni á því að kaupa
sér kjöt til matar, og því fór svo,
þegar erfi Wilanders var drukkið,
að þá átu þau öll sér til óbóta.
Einn bróðirinn hét Hermann. Hann
var kapellán, og annað var ekki
hægt að segja um hann. Svo voru
auk þessara fjögur systkin, sem öll
áttu við svipuð lífskjör að búa.
Wilander gamli gjaldkeri var dauð-
ur grafinn í skaut jarðar. Og
öll blöðin höfðu gefið honum með-
maálisgreinar til himnaríkis, eins og
hann hefði verið einhver merkis-
maður.
En það eina sorglega við atburð
Það er nú á hvers manns valdi
að fara nærri um það, hve erfitt þau
systkinin hafi átt með það að koma
öllu þannig fyrir, að enginn blettur
yrði á mannorði föður þeirra sáluga.
En þeim tókst það, og það var ekki
fyr en alt var afstaðið, að einhver
systranna lét þá skoðun sína í ljós,
að hún skildi ekkert i því hve mik-
ið hefði eyðst á heimili föður þeirra
sáluga siðustu árin. Og hinar syst-
urnar tóku þegjandi í sama streng-
inn og horfðu spyrjandi á Georgine,
sem hafði verið bústýra föður sins.
Hún var yngsta barn Wilanders, 22
ára gömul og aðdáanlega fögur.
Svipur hennar var hreinn og barns-
legur, látbragð og göngulag eins og
hún væri gyðja.
En það var henni engin afsökun
í augum systranna. Þær heimtuðu
það af henni með harðri hendi, að
hún gæfi upplýsingar um það, hve
miklu hún hefði eytt á mánuði o. s.
frv. Georgine vöknaði um augu, og
hún varð þá enn fegurri en ella, en
tárin báru henni miður góðan vitn-
isburð í þessu máli.
Bernhard Wilander var stórkaup-
maður, það er að segja, hann ferð-
aðist og seldi ullarnærföt fyrir þrjár
gamlar konur sem lifðu á þvi að
prjóna, Honum datt nú ráð í hug
til þess að þau gætu losnað úr klíp-
unni.
»Eg skal segja ykkur nokkuðc,
mælti hann og reis á fætur. »Ef
við getum safnað sjö hundruð krón-
um, þá er okkur borgið«.
En hin systkinin sóru það við
sálu sína, að þau gætu engum eyri
miðlað.
Og Georgine grét enn meir en
áður.
»Það er sárgrætilegt*, mælti Bern-
hard, »því ella gæturn við gert
Georgine að hlutafélagi«.
Síra Wilander greip fram í og
sagðist vona það, að Bernhard leyfði
sér ekki að fara óvirðulegum orðum
um systur sína. En hin systkinin
skildu ekkert og gláptu forviða á
Bernhard.
»Eg á við það, að við skjótum
saman fé og sendum stelpuna til
baðstaðar*, mælti Bernhard. »Það
er áreiðanlegt, að komist hún út í
heiminn, þá er henni það í lófa
lagið, að fá gott gjaforð. Hún er
svo snotur, að piltarnir munu kepp-
ast um að krækja í hana, og svo
verður hún að velja þann auðugasta
og þá borgar hún hlutaféð — þið
skiljið það. Svona Georgine litlal
Hættu nú að skæla og berðu þig
mannalega 1«.
í fyrstu þótti uppástunga þessi
einkis nýt. En þegar þau ihuguðu
málið betur og reiknuðu saman hve
mikinn hag þau hefðu á þessari
verzlun, þá sáu þau betur og betur,
að Georgine var aðdáanlega falleg,
og því ekki ólíklegt að hún gæti
orðið gott agn. Og svo töldu þau
saman hve mikið þau gæti af mörk-
um látið, og taldist þá svo til, að
það yrðu í mesta lagi 250 krónur.
En svo gæti það vel verið, að þau
gætu sent Georgine meiri peninga
síðar.
»Hvernig lízt þér á þetta, Georg-
ine 1« mælti Lovisa.
»Eg vil fara að ykkar vilja*, svar-
aði hún snöktandi.
»En ef enginn glæpist nú á henni«,
mælti járnbrautarþjónninn.
»Það er engin hætta á því«, mælti
stórkaupmaðurinn, »og svo get eg
bætt því við, að eg veit ekki til þess,
að nokkur maður geti gert góða
verzlun, án þess að hætta nokkru til«.
Elisabet hafði verið neydd til þess
nítján ára gömul, að giftast fjöru-
tíu og fimm ára gömlum verzlunar-
stjóra, þrátt fyrir það, þó hún elsk-
aði lýðháskólanema. Og nú gat hún
ekki bundist þeirra orða, að spyrja
þá sem við voru, hvort þetta væri
ekki ranglæti gagnvart Georgine.
En þá svaraði presturinn, að ekk-
ert ranglæti væri í því, þó ung
stúlka veldi sér þann mann, sem gæti
séð fyrir sér og sinum.
Georgine hafði alið allan sinn ald-
ur á heimili föður sins. En þegar
hún kom til »Salzstrand«, hins fræga
baðstaðar, þá voru allir ungu pilt-
arnir á hælunum á henni. Umsjón-
armaður baðstaðarins lét hana hafa
herbergi fyrir 45 króna leigu í sex
vikur, þótt það kostaði 3ðra 14 krón-
ur á viku. Læknirinn sór og sárt
við lagði, að ungar stúlkur, sem
hefðu mist foreldra sína, ættu ekki
að borga neina læknishjálp sorgar-
árið. Og sonur gestgjafans, cand.
phil. og fagurfræðingur, sagði, að svo
fremi að faðir sinn léti ungfrú Wil-
ander borga meira en eina krónu og
fimtiu aura á dag, þá væri það hreint
og beint fjárdráttur. Og sjálfur gest-
gjafinn beygði sig og hneigði fyrir
henni, og spurði hvort hún vildi
ekki sitja við dýrasta borðið, »því
ungfrúin borðar ekki meira en svo-
lítill fugl«.
Alla fyrstu vikuna voru tveir menn
seint og snemma á hælum hennar,
verksmiðjuverkfræðingur og liðsfor-
ingi. En þeir \oru báðir svo fátækir
að þeir gátu ekki greitt hlutaféð og
svo urðu þeir að fara sína leið.
En nú fóru henni að berast fyrir-
spurnir frá systkinum sínum. Vildu
þau fá að vita, hvernig henni gengi
veiðin. Og Bernhard stórkaupmaður
skrifaði henni bréf, sem voru með
verzlunarnafninu og mynd af stór-
um sokk, og bað hana blessaða að
slá ekki eyri af kröfunum.
Georgine var alt af fátæklega til
fara. Efnið í kjólnum hennar hafði
ekki kostað meira en tvær krónur
alinin, en þó var hún töfrandi fögur.
Og það var næstum eins ogsjóböð-
in hefðu þau áhrif á hana, að hún
fríkkaði á degi hverjum.
Eftir hálfan mánuð, vildi einn,
sem var kancelliráð, deyja fyrir hana
og annar, sem var verksmiðjueigandi,
lifa fyrir hana. Og nú var henni
farið að þykja gaman að lífinu.
Svo kom þangað óðalsbóndi á
bezta aldri. Eftir fjögra daga dvöl
í Salzstrand var hann eins gagnsósa
af ást og gömul tóbakspípa er af
nikotin. Og hann bauð Georgine í
kampavínsveizlur og ók með henni
í sínum eigin vagni.
Georgine lifði nú eins og prin-
sessa og naut sólarinnar, baðanna,
aðdáunarlnnar og hljóðfærasláttarins.
Sérstaklega var það einn maður,
sem henni geðjaðist vel að, og það
var lúðurþeytarinn. Augu hans voru
blá og djúp eins og hafið, og hárið
var þétt og mikið, eins og skógar-
kjarr. Og svo var dagkaupið hans
tvær krónur og fimtiu aurar.
En þegar mánuðurinn var liðinn,
fengu systkini Georgine engin bréf
frá henni. Þá brá Bernhard stór-
kaupmaður sér yfir til Salzstrand og
spurði eftir systur sinni.
Hún fór þaðan í gær.
»Vissuð þér það ekki, herra stór-
kaupmaður*, sagði þjónninn, sem
færði honum matinn.
»Það er dauflegt hér í dag« hélt
þjónninn áfram. »Við söknum hljóm-
leikanna. Lúðurþeytarinn strauk á
brott í gær . . . «•
Bernhard stórkaupmaður tæmdi
glasið sitt og bölvaði í hljóði. En
því hét hann, og lagði þar við sálu-
hjálp sína, að aldrei á æfi sinni skyldi
hann loftar stofna hlutafélag í þeim
tilgangi, að koma ungri stúlku í
heilagt hjónaband.