Morgunblaðið - 29.03.1914, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
687
SYKUR
allskonar
er
ódýrastur
nú sem stendur
hjá
Jes Zimsen.
Niðursoðið kjöt
frá Beauvais
þykir bezt á ferðalagi.
GULRÆTDR
- ágætt skepnufóöur --
fást ódjrar hjá
JGS ZIHSGN.
Hver fann „dynamitið“?
Símfregnir.
bánar til eingöngu úr góönm sænaknm við.
Hvltar, svartar eikarmálaðar. Likklæði.
Likkistnskraut. Teppi .lánað ókeypis i
kirkjuna.
Eyv. Arnason.
Trésmiðaverksmiðjan Laufðsveg 2.
Beauvais
Leverpostej
er bezt.
Bogi Brynjólfsson, yfirréttarmála
flutningsm. Hótel Island. (Aðalstr. 5).
Venjulega heima 12—1 og 4—6.
Talsimi 384.
ELDUR!
Vátryggið í »General«. Umboðsm
SIG. THORODDSEN
Frikirkjuv. 3. Heima 3—5. Talsimi 227
JTlorgunbíaðið
kostar ekki nema 65 aura á mánuði
fyrir áskrifendur (34 3S hlöð).
Sent heim eldsnemma
á hverjum
morgni.
Eina
b laðið,
sem enginn
má án vera. Gerist
áskrifendur þegar i dag.
Það margborgar sig, — munið það I
Enski visindamaðurinn, prófessor
Scheller House, hefir nýlega sýnt
fram á að Frakkinn, Saltome,
hafi fundið upp dynamit eða að
minsta kosti mjög likt sprengiefni,
löngu á undan Alfred Nobel.
Árið 1851 var efnafræðingurinn
Bernhard Saltome frá Paris dæmdur
í margra ára fangelsi fyrir stjórn-
málaafbrot, en honum tókst að kom*
ast undan til Englands og fekk stöðu
á efnarannsóknarstofu 1 London.
Þar trúði hann forstjoranum, hinum
þekta lyfjafræðing dr. Mattison, fyrir,
að hann hefði í fleiri ár unnið að
jví að fullkomna uppgötvun ásprengi-
efni, sem væri miklu fullkomnara
púður. Dr. Mattison hjálpaði
tonum þá til að koma a fót eigin
rannsóknarstofu í Greenford, rétt hjá
London.
í maí 1852 vöknuðu nágrannar
hans einn morgun við ógurlegan
hávaða og var sem öll jörðin léki á
reiði skjálfi. Allir þutu út úr húsum
sínum og kom þá i ljós, að rann-
sóknarstofan var horfin af yfirborði
jarðarinnar, en eftir var að eins
fleiri stikna djúp hola ofan í jörðina.
Saltome átti það velgerðarmanni
sinum að þakka, að hann slapp hjá
hegningu, því að hann var ákærður
fyrir að tilraun hans væri hættuleg
fyrir öryggi almennings.
Hálfu ári seinna bygði hann sér
nýja rannsóknarstofu á eyjunni
Mellertin, fyrir tilstyrk nokkra verk*
smiðjueigenda, sem við siðustu
sprengingu Saltome sáu, að sprengi- ið i þessan för,
efni hans átti framtíð fyrir sér. A | Saltskip það,
eyju þessari bjó Saltome eins og
einbúi í meira en ár og enginn
heimsótti hann nema dr. Mattison.
5. janúar 1854 tilkynti Saltome
að sér hefði tekist að ná takmarki
sínu. Nú gæti hann framleitt sprengi-
efni enn þá kraftmeira en Nitro-
glycerin, springi ekki undir vissum
tilfellum og væri alveg hættulaust
meðferðar. Það var ætlun hans að
sýna uppgötvun sína vísindamönn-
um og koma á fót verksmiðju til
þess að frainleiða efni þetta.
Fjórum dögum seinna heyrðu
fiskimenn, sem voru að leggja net I
rétt hjá Mellertin, ákafa sprengingu. !
Næsta dag var hus Saltome horfið,
og efnafræðingurinn var ásamt rann-
sóknarstofu sinni og uppgötvun,
sprunginn í loft upp. Professor
Scheller House endar sönnun sína
þannig: Eg er í engum vafa um,
að Saltome, árið 1854, hefir upp-
götvað leyodarmál þess efnis, er
síðar nefndist dynamit. Hann hefir
verið tólf árum á undan Nobel að
framleiða efni, sem gat drukkið í
sig nitroglycerin og þannig fram-
leitt hið fyrsta dynamit.
Nafn Saltome og hinn voveiflegi
dauðdagi hans gleymdist fljótt.
Heimurinn veit ekkert um þennan
mann, sem á sínum tíma hefir
dreymt um þau auðæfi og þann
heiður, sem Alfred Nobel öðlaðist.
Akureyri í qœr.
Sýslunejfidarjundur stendur hér
yfir. Helzta málið, sem þar er á
dagskrá, er veðbeiðni frá klæðaverk-
smiðjunni »Gefjun«. Fer hún fram
á það, að bærinn og sýslan gangi í
ábyrgð fyrir 10 þús. króna láni
handa sér, gegn því, að hluthafar
leggi fram sömu fjárupphæð. Þyk-
ist hún hafa of lítið rekstursfé. Mál
þetta er enn óútkljáð en margt er
um það talað og skiftast menn mjög
í tvo flokka.
Hákarisajii er nokkur hér inni á
Pollinum og veiða menn »þann
gráa« upp um ís, þvi allur er Poll-
urinn lagður. Hefir einn maður,
}ón Friðfinnsson, fengið 30 got og
eru þau stærstu um 5 álna löng.
Ýmsir aðrir hafa og notað sér veið-
ina.
Síldarajli er talsverður hér á Poll-
inum og veiðist síldin upp um is
inn.
Þingmálafund hafði Jón Stefánsson
boðað í Ólafsfirði fyrir nokkrum
dögum. Tók hann sér fari til Hrís-
eyjar, með saltskipi, sem kom til
Otto Tulinius kaupmanns. En er
út í eyna kom, fekst enginn til þess
að flytja hann þaðan og liðu svo
nokkrir dagar áður hann kæmist
þangað. Karlarnir streymdu á fund-
arstað á stefnudegi, en er Jón kom
voru flestir farnir af fundi. Þó tal-
aði hann þar yfir hausamótunum á
5 körlum, en mælt er, að hann hafi
verið fáorður og fylgi hans lítt vax-

er þingmatinsefnið
flutti til Hríseyjar, fór til útlanda í
dag. Run.
FALKA
smörlíkið
íí
er
bragðbezt og ódýrast,
fæst að eins í
Liverpool.
^ JBaiga
Gott herbergi mót suðri er
til leigu frá 14. maí í Bankastr. 14
hjá Herbert Sigmundssyni.
Herbergi, 1 eða 2, með for-
stofuinngangi, eru til leigu frá 14.
mai. Afgr. vísar á.
Á Bergst.str. 11 A getur
stúlka fengið tilsögn við saurna; á
sama stað eru til sölu ódýrir telpu-
kjólar og blússur.
Jarðarför
frú Soffíu Thorsteinson fer fram
næstkomandi laugardag 4. apríl og
byrjar með húskveðju á heimili henn-
ar, Austurstræti 20, kl. 12, á hádegi.
hngmálafundir Árnesinga.
Eyrarbakka í gœr.
Einar Arnórsson prófessor er nú
búinn að halda 4 þingmálafundi hér
í sýslunni isamt Jóni Jónatanssyni
ritstjóra. A öllum .fundunum hefir
verið samþykt tillaga um jyrirvara
út af konungsúrskurðinum 20. okt.
1913. Á Eyrarbakka var hún samþ.
með Jorra atkv., á Selfossi með 15
shlj. atkv., á Stokkseyri með 23 : 9,
á Húsatóftum með 18 shlj. atkv.
Siðasta fundinn ætlaði Einar að
halda í Grímsnesinu í gær.
Jón Jónatansson hefir lýst yfir, að
hann styðji Einar, en hafi hætt að
styðja Sig. Sig. vegna yfirlýsingar
hans um eindregið fylgi við núver-
andi stjórn.
Fisksölumálið.
Fyrirspurn.
Hr. ritstjóri!
Má eg vænta svars i blaði yðar
upp á eftirfarandi spurningar:
1. Hefir niðurjöfnunarnefndin í
Reykjavík leyfi til þess að leggja fá-
tækragjald á þann mann, sem stund-
ar nám hér i opinberum skóla í 7
mánuði, og á lögheimili út á landi?
2. Ef hún hefir leyfi til þess —
hvenær hefir það orðið lög?
Ef hún hefir ekki leyfi til
þess, hví hneykslar hún oss þá á því ?
Hildibr.hús Rvk, 18. marz 1914.
Gísli Jónsson.
Svar:
1. Já.
2. Hinn 20. dag aprilmánaðar það
herrans ár 1872.
í því lagaboði stendur skrifað í
122. gr.: »Niðurjöfnun eftir efnum
og ástandi nær tii allra, sem hafa
fast aðsetur í bænum« (lengri tima
4 mánuði). Eru því jafnvel
Vér áttum af hendingu tal við
borgarstjóra Pál Einarssou um fisk-
sölumálið og undirskriftaskjal það, er
Vb!nl1 iTtlt I brjóstmylkingaréigiundanþegnirgjaíd-
ínu, og mundu þeir varla sofa ems
en
Gat hann þess, að hann vissi ekki
til þess, að nokkrum bæjarfulltrúa
hefði komið sú vitleysa til hugar að
veita nokkrum manni einkaleyfi til
sölu á nýjum fiski, enda væru eng-
in lög til, sem heimiluðu það.
rólega og raun er á, ef þeir vissu
þetta.
3. Niðurjöfnunarnefndin er því að
forminu til í fullum rétti sínum. —