Alþýðublaðið - 01.05.1958, Page 6

Alþýðublaðið - 01.05.1958, Page 6
6 Alþýðublaðið Fimmtudagur 1. maí 1958. GREIN ÞESSI bivtist í | tökin á nýrri tegund flugvélar síðasta hefti tímaritsins Flug 1 kostar stórfé — stundum tug- mál, en er endurprentuð lvér með góðfúslegu leyfi höí'und ar. Fjallar hún um málefni, ' sem skiptir miklu far{>ega- ' flutninga íslendinga loftleið is, og er þess vegna ástæða til að ætla, að hún veki ærna , iathygli. j 3>AÐ ER VELKOMIÐ að reýna að verða við þeim til- mæiujm ritstjóra FLUGMÁLA að spjalla við lesendur tíma- ritsins um hugsanleg áhrif hinnar nýju fargjaldalækkun- af IATA-félaganna á starfsemi Loftleiða. Þó fylgir sá böggull skammrifi, að enn eru ekki fengin fullnaðarsvör allra við- komandi yfirvalda við þeim til- mselum sem Loftleiðir hafa bor þúsundir. Er sennilegt að Loftleiðir hefðu á sínum tíma getað feng1- ið hér það fé, sem til þess þurfti að hefja strax flugrekst- ur með nýtízku flugvélum? Er sennilegt, að félagið geti nú fengið það fé hér á íslandi? Þessu verður því miður að svara neitandi. Islendingar virðast aðeins eiga eitt blívanlegt evangelíum í efnahagsmálum, en það er að kaupa fiskiskip, sem síðan eru mönnuð Færeyingum og rekin með stórtapi. Einhvei'jir munu raunar finnast, utan þess hóps, er að flugmálum starfar, sem láta sér til hugar koma, að for- dæmi smáþjóða, er komið hafa upp öflugum flugfélögum, og sú gjaldeyri umfram það, sem fé- ið jfram um nokkrar breytingar 1 staðreynd, að Loftleiðir skiluðu á íflugtöxtum sínum en fyrir þvj er stefna félagsins enn ekki fullráðin, þó að ráðstafanir hafi nú verið gerðar tii þess að marka hana. Fargjaldalækkun IATA er bundin við þá tegund. þjónustu, sein nefnd h®fur verið ,ecconö- myclass“, en þar er gertrláðfyr- ir ;að svo- margt farþega íái sæti í llugvélunum, sem mest má í þagr koma, og að sú fvrir- grbiðsla, sem þeim er þar í té látin, verði sú minnsta, sem ætla má að nauðsynleg sé. Hér vefður naumast um ferðalag að ræða í hinum venjulega skiln- ingi þess orðs, heldur miklu fremur milli staða. — Fargjöldin verða miklu lægri en é hinum svonléfndu „tourist-class“, en þó Lítið eitt hærri en þau, sem Loftleiðir bjóða, samkvæmt nú gildandi töxtum. Þessi mísmun ur er þó ekki svo mikill, að far þegar sjái verulegan hag í því að velja fremur Loftleiðir en önnur félög vegna fargjaldanna einna, og þó að þjónusta Loft- Farþega hópur í flugvél Loftleiða. Sigurður Magnusson: ^ -er reyndar. Með þeim hugðist fé nokkur hætta a. ao flestir em- blíni fremur á fargjöldin, og kunni ekki að gera greinarmun á þeirri þjónustu, sem veitt er á j,tourist“ og „economy“ far- lagið eyðir, — að e. t. v. væri margt vitlausara en það, að kaupa nýtízku flugvélar, en þeir menn eru allt of fáir og valdalitlir til þess að fá nokkru ráðið í þessu efni. Félagið varð því í upph-afi — og verður enn — að reyna að bjargast af sjálfsdáðum. Samþykkt ríkisá- byrgðar á láni til flugvélakaupa er þó viljayfirlýsing valdhaf- anna um aðstoð og ber vitan- leg-a að þakka hana. Skorturinn á rekstursfé neyddi Loftleiðir til kaupa á flugvélum, sem voru viðráðan- lega dýrar, en traustar og þr-aut iagið ávinna sér góð-a kynningu beggja vegna Atlantshafsins og byggja það smám saman upp af litlum efnum en rniklum dugnaði, sem aðrir reistu á lögin nota aðalleg-a. Haldið var svo úr höfn með þetta vega- nesti. íyrn,,m' þessum sökum er - skömrnum tíma með ærnum til- o ei um nauðsynlegt ^ að . kostnaði. Lágu fargjöldin feng- æ a eit. v-að fargjöld sín í - ust g.amþykkt með skírskotun er en 11 mynt til þess að geta - tn þeirrar staðreyndar, að flug enn haldið afram að bióða lang j vélarnar voru ekki jafn' hr-að- lægstu fargiold a áætlunarflug-| flgygar og þær, sem stærri fé- leiðum milli Ameríku o,g Evrópu — lægri fargjöld. en „economy cl-ass“, en þó þá góðu fyrirgreiðslu, sem fáan- leg er á „tourist-class.“ En hversvegna þurfa Loft- Leiðir ao bjóða þessi lág.u far- i gjöld? Hversvegn-a kaupir fé- lagið ekki nýtízku flugvélar o.g tekur að keppa víð stóru flug- félögin með fyrsta flokks far- rýmum. Til þess að geta áttað sig á svarinu verður fyrst að horfa um öxl. Þegar Loftleiðir ákváðu að einbeita orku sinni að milli- landfluginu, átti félagið ekki ráð á öðru fé en þeim tveim milljónum króna sem fórn-fiúsir hluthaf-ar höfðu í öndverðu lagt fram til starfseminnar. Þess má geta til dæmis um það, hve hlægilega lág sú upphæð er, -að árið sem leið rann jafnmikið fé — og hálfri milljón betur — til auglýsingastarfseminnar einnar. Að því er verð flugvéla varðar, þá má minna á, að hin- ar nýju flugvélar Flugfélags íslands kostuðu hátt á fjórða tug milljóna, og eru þær þó ekki gerðar til þess langflugs, -sem Loftleiðir halda uppi. Segja má frá því, til þess að gefa einhverja hugmynd um kostnað við þjálfun starfsliðs, að það eitt að kenna flugmanni skemmtilegt hefði verið fyrir þjóðina að láta af hendi rakna til kaupa á nýjustu gerðum flug véla, þá hefði það sáralitlu breytt til bót-a fyrir* allan al- menning í flugleiðunum yfir Atlantshafið. Loftleiðir hefðu orðið að samræma fargjöld sín flugtöxtum IATA-félaganna, revnt að finna upp einhverja sérstæða auglýsingabrelíu, síð- skeggjað-a kapteina á SAGA- LINE, þorramat í trogum, flug- freyjur í möttlum, skrautritað skjal til minning-ar um flug yfir heimskautsbauginn, en allt hefði þetta engu breytt um far gjöldin, og það sem mest er um vert: Millistétt-arfólkið, sem kosið hefur að fljúga með Loft- leiðum að undanförnu, myndi hafa setið heima eð-a ferðazt með skipum. Það er alkunna, að IATA-fé- lögi-n börðust með h-n-úum og hnefum gegn stefnu Loftleið-a í fargjaldamálunum, en það er einnig vitað, að í þeirra hópi voru j-afnan nokkur flugfélög, sem töldu, að einungis með því að geta boðið verulega lág far- jöld yrði flugvélunum mögu Nú er það sannast mál-a, að þó ! legt að hefja samkeppni við að Loftleiðir hefðu g-etað fengið j skip-afélögin — og á landi við hér allt það fé, se-m þurfti og önnur flutningatæki. Með sam- Stjórn Loftleiða, talin firá vinstri: Ólafur Bjarnason, Kristinn Olscn, Sigurður Helgason, Kristján. Guðlaugsson formaður og Alfreð Elíasson framkvæmclastjóri. þykkt „economy-class“ fargjald anna hefur þessi stefn-a nú ver- 'l ið tekin. Efalaust hefur margt j fleira en starfsemi Loftleiða komið til sögu áður en afráðið j var að hverfa til þess, en þó hefur það áreið-anlega ekki dul izt, að farþegafjöldi Loftleiða hefur farið sívax-andi, og efa-' iaust þ.ykir^mörgum súrt í brot j ið að sjá t. d. á Idlewild-flug-. velli í New York, að afgreiðsl- ur og vistarverur þess-a litla. ís- lenzka félags skuli í engu standa að baki því, sem bezt gerist hjá hinum voldugu, rík- isstyrktu flugfélögum. Þ-að væri gaman, að geta nú brugðizt þannig við hinni nýju fargjaldalækkun, að kaupa nýj j -ar -flugvélar, hraðfleygari þeim, j sem Lotleiðir hafa nú yfir að ráða, en þó ekki af þeirri gerð, sem hraðametin setur, og segja við þá, sem ráðgera för sína milli Evrópu og Ameríku: Loftleiðir bjóða svipuð far- gjöld og þau ,sem g-anga í gildi 1. apríl nk. En félagið býður einnig þá sömu, góðu þjónustu, sem það hefur veitt að undan- förnu, og þess vegna vonum við, -að þeir verði margir, sem vilja fljúga á ,,tourist-class“, þar sem greiddir eru taxtar „economy-class“. Þetta er — því miður — ekki mögulegt. Til þess skortir enn fjármagn. Félagið hefur að vísu ákveðið að auka hlutafé sitt um helming — en hvað eru fjórar milljónir króna í þessu sam- bandi? Skiptipeningar einir. Annað ekki. Og þó að þeir séu nú orðnir margir — beggja vegna At- 1-antshafsins — sem kunna að meta starfsemi Loftleiða, bá á það enn langt í land, að sá hóp- ' ur verði nægileg-a stór til þess, að félagið eigi svo örugga mark aði, að á voninni um þá megi byggja miklar framkvæmdir. Mér fannst það stundum í fyr.ra j sumar, þegar ég sá á hverjum j morgni Loftleiðaflugvél, þétt- j setn-a farþegum, á leið til meg- inlands Evrópu og aðr-a að kvöldi, sem var að fara til Am eríku, að félagið væri orðið stór veldi, en þegar ég kom til hinna stóru flugvalla austan eða vestan Atlantshafsins, þar sem stríðir, straumar farþega runnu til og frá hundruðum flugvéla, sem merktar voru alls konar félögum, sem ég kunni -ngin skil á, þá gerðist ég aftur úógvær og lítillátur raunsæis- maður, minnugur þess, að ég 7ar lítill karl í ’pjónustu fátæks ’lugfélags smáþjóðar á útskeri. Og þó? Núna, þar se-m ég sit og ikrifa þett-a, finnst mér samt, að við séum ekkert blávatn. Það sem áunnizt hefur, að allstór farþegahópur skuli vita svo góð skil á starfsemi okkar, að félag- ið geti hagnazt á að halda uppi áætlunarferðum milli Banda- ’íkjanna og Evrópu — það eitt ?r mikið ævintýri. Talið er að auglýsingakostn- rður í B-andaríkjunum nemi ár ’ega sem svarar rúmum 60 döl um á hvert mannsbarn. Þar íefur Loftleiðum þó tekizt að kynna starfsemi sína lítillega. í fyrra lét félagið 100 þúsund dali af hendi rakna til auglýs- inga í Bandaríkjunum — og þótti sumum mikið. Nú er það alkunna, -að sjónvarp er áhrifa mesta auglýsingatækni Amer- íkumanna og -af þeim sökum mjög eftírsótt. Er þar jafnan blandað s-aman gamni og al- vöruskemmtibáttum og auglýs ingum. Hvað haldið þið, les- endur góðir, að auglýsingafé Loftleiða hefði enzt lengi til leigu á dagskrá, sem sjónvarp að var frá stöð, er náði til allra sjónvarpstækja í Banda- ríkjunum? Þrjátíu og sek mín útur. Hvers vegna auglýsið þið aldrei í þessum stóru tímarit- um, t. d. Life? Er ekki von að menn spyrji. En hve margar heilsíður fáum við í Life fyrir 100 þúsund dalina okkár? Fjórar. Það er sem sagt vanda lítið að koma skildingunum í lóg. Hitt er öllu örðugr-a að verja þeim skynsamlega og af þeim tölum, sem nefndar hafa verið, er a-uðsætt, aö það er taet ur heima .setið en farið, ef ekki er mögulegt að verja til auglýs inga miklum fjárhæðum, mælt á íslenzkan kv-arða. Annars er það mála sannast, að við ís- lendingar eigum víð-a erlend- is við mjög ramman reip að draga, þar sem er nafnið, er hinn fyrsti búskussi þess-a lands gaf því, óforsjálni sinni til afbötunar. Það eitt kostar stórfé að brjót-a niður þann vanþekkingarmúr, sem þetta fráleita nafn hefur hlaðið úm I-andið, en fyrir því er öll aug- lýsingastarfsemi • Loftléiða fyrst og fremst almenn, ís- lenzk landkynning, viðleitni til þess að reyna -að sannfæra fólk um að það sé a. m. k, ó- hætt að eiga stund-ardvöl á þessu ísalandi, án þess að krókna. Hrafn-ar eru íslandf ó- heillafuglar vegna leiðsagnar þeirrar, er veitt v-ar Flóka Vil- gerðarsyni út hingað og frem- ur hefðu feður okkar átt að hvetja þann ágæt-a áróðurs- mann Éirík rauða til nýrrar nafngift-ar þessu landi en að stökkva honum út í hafsauga til leitar að skerjum Gunn- bj-arnar. En það er nú önnur saga. Sern sagt: Við nýju far- gialdalækkuninni munu Loft- leiðir bregðast með þeim hætti -að reyna að fá sam- þykkta nokkr-a lækkun far- gjaldanna í erlendri mynt og leggja eftirleiðis k-app á að halda þeirri stefnu, sem fyrir löngu var tekin, að veita ,þá þjónustu og fyrirgreiðslu all-a, sem bezt má verða. Með því móti hyggst félagið tryggja til veru sína og herða enn sókn- ina til hinna miklu markaða á hinum gjöfulu flugleiðum yfir Norður-Atlantshafið. Nýja far- gjaldalækkunin á því ekki að verða félaginu neinn þrándur í götu. Hún mun miklu fremur verða til þess að hinir rúmlega FramhaW á 8. síðu.

x

Alþýðublaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.