Morgunblaðið - 10.09.1916, Blaðsíða 2

2
HORGUNBLAÐIÖ
Brauðin.
Dýrtiðin bylur nú á herðum fá-
tæklinganna eins og lamviðursrigning
á haustdegi, allar vörur stíga i verði
svo til vandræða horfir. En undir-
eins og vörurnar stíga upp, þi mælir
öll sanngyrniskrafa með þvi, að ekki
sé af þvi dregið sem úti er látið.
Lög munu það ekki vera, en
gömul hefð frá liðnum tímum, að
heil rúgbrauð séu 3 kg.
Örsjaldan munu brauðin hafa náð
þessari vigt hjá bökurunum, en nú
lítur helzt út fyrir, að brauðin rírni
jafnóðum og þau hækka í verði,
og sýnast mætti að það sé ekki vel
samrimanlegt.
Fyrir nokkrum dögum keypti eg
hálft normalbrauð, sem vigtaði 1 kg.
90 gr. Þarna vantaði uppá eftir
þeirri gömlu hefð, sem hingað til
hefir verið fatið eftir, 160 gr. Þetta
var eftir, að brauðin voru síðast sett
upp. Það bið eg menn að athuga,
því þá auglýstu bakaranir, að mig
minnir, að menn ættu að fá tiltekna
vigt fyrir hvert krónuvirði.
Þess vegna vildi eg spyrja einn
eða annan, hvað slík ósvinna mætti
ganga langt? Og hvert enginn sé
hér sem hefir eftirlit með slíku?
Dæmi þetta sýnir í raaninni það,
að brauðin eru miklu dýrari en látið
er í veðri vaka við almenníng.
Þó að engin lög séu til, sem
ákveði þyngd brauða, þá höfum við
verðlagsnefnd og til hennar vildi eg
beina línum mínum og skora á hana
alvarlega, að láta rannsaka brauðverð
og brauðvigt hér í þessum bæ.
P.
Gjaldkeramálíð.
xm.
Síðasta bréf gjaldkera til
stjórnarráösins.
Bréfið er oflangt til að prenta það
hér í heild sinni og skal því að eins
drepið á aðalatriði þess.
Um leið og gjaldkeri vísar til fyrri
skýrslu sinnar 12. apríl — »sem
bankastjórnin kallar kæru« — heldur
hann fast við það, að þar sem eitt-
hvað beri á milli þessarar skýrslu
sinnar og skýrslu bankastjórnarinnar,
þá sé sín réttan.
Að hann eigi að hafa verið að
reyna að afla sér höggstaðar á banka-
stjórninni kveður hann tilhæfulaust,
og hafi hann aldrei farið lengra í
svörum sínum en það sem brýnasta
sjálfsvarnarskylda krafðist. — »En
hitt er annað mál« — bætir hann
við — »að bankastjórnin hefir sjálf
í kærum sinum til stjórnarráðsins
gefið ótvíræða höggstaði á sér, t. d.
með þeirri óheyrilegu aðdróttun til
mín, að eg jafnvel ali illan hug til
bankans sem eg er starfsmaður við,
án þess að hún þó geri nokkra minstu
H.P.DUUS A-DEILD
Haínarstræti.
Alklæðí — Cheviot — Fatatau — Silki í svuntur og slifsi —
Morgunkjólaefni — Sængurdúkur — Tvisttau — Flónel —
Léreft — Gardinutau — Divanteppi — Skúfasilki — Pifur —
Slæður.
Regnkápur — Prjónavörur.
Bezt og ódýrast hjá
H. P. Duus A-deild.
tilraun til þess að rökstyðja þessa
þungu ákæru, og það þrátt fyrir
beina og alvarlega fyrirspurn af hálfu
stjórnarráðsins um þaði.
ekki athugað út í hvaða vegleysu
hún væri að halda með slíkum ráð-
stöfunum, sem svo ekki sé hægt að
rökstyðja.
Viðvíkjandi því að bankastjórnin
tjáir síjórnarráðinu að hún ekki meini
gjaldkera aðgang að öðrum bókum
og skjölum bankans, en þeim sem
honum séu algerlega óviðkomandi,
— þá tekur gjaldkeri fram, að hann
verði að telja margar eða jafnvel
flestar þær bækur er honum séu bann-
aðar, nauðsynlegar fyrir sig að líta i,
svo sem t. d. sparisjóðsbækurnar,
hlaupareikningabækur og reiknings-
lán og öll heimildarrit að færslum
gjaldkera og bókara, þ. e. öll þau
skjöl sem gefa gjaldkera heimildir
til að borga út peninga og allar þær
bækur sem slík skjöl hafi verið færð
inn í eða geta gefið bendingu um
færslurnar.
Þá minnist gjaldkeri á fyrirspurnir
stjórnarráðsins til bankastjórnar um
nánari útlistun á því hvers vegna
hún banni gjaldkera aðgang að bók-
um, bréfum og öðrum skjölum bank-
ans, hvort hann hafi sviksamlega eða
gálauslega farið með skjö) og bækur
bankans, brotið þagnarskyldu sína
eða því um líkt.
Um þetta segir gjaldkeri: »Það
sem eiga að heita svör hjá banka-
stjórninni við þessum spurningum,
eru í raun og veru engin bein svör,
heldur fer hún alstaðar undan í þind-
arlausum flæmingi, en óbeinlínis
svarar hún þó öllum þessum spurn-
ingum stjórnarráðsins — þegar vel
er að gáð — neitandic.
Bendir hann á »vífilengjur banka-
stjórnarinnar* viðvíkjandi hnýsni
gjaldkera og bendinguna á mils-
háttinn »að seint sé að byrgja brunn-
inn þegar slysið sé komið á daginn*.
Bendir hann á að þessi ummæli
sýni bezt að bankastjórnin sé með
óleyfilegar dylgjur um einhvern grun
á sér, sem hún þó með engu móti
treysti sér til að rökstyðja. Spyr
hann hvar séu þá ástæðurnar til að
taka sig einan út úr og leggja á sig
einan slíkar hömlur sem gert væri
með bankasamþyktinni frá 8. apríl.
— Bankastjórnin hafi auðsjáanlega
Kemst gjaldkeri að þeirri niður-
stöðu að svo þungar sakargiftir sem
liggi í orðatiltæki bankastjórnar um
»óvildarhuginn til bankans sjálfs«,
þá hafi þetta ekki verið meint öðru-
vísi en sem vandræða vífilengjur hjá
bankastjórninni, þegar stjórnarráðið
hafi farið að kreppa að henni með
fyrirspurnir sínar.
Um útdrætti bankastjórnar úr er-
lendum bókum og vitnun i löggjöf
bankans sér til stuðnings, vill gjald-
keri ekki fjölyrða með því að þetta
sé þýðingarlaust og snerti ekki málið.
Frh.
Útflutnmgur á síld.
150 þús. tunnur til Svíþjóöar.
Samningar hafa nú komist á milli
sænsku og brezku stjórnanna um
útflutning á saltaðri síld héðan til
Sviþjóðar. Gefur brezka stjórnin
samþykki sitt til þess, að 150 þús-
und tunnur af saltaðri síld verði flutt-
ar héðan til Svíþjóðar, en svo sem
kunnugt er af samkomulags-skilmál-
unum milli Breta og íslendinga, mátti
enga síld flytja til Norðurlanda eða
Hcllands. Sænska stjórnin, eða mat-
vælanefnd hennar, kaupir síldina og
leggur sænska stjórnin algjört bann
við útflutningi síldar frá Svíþjóð.
Með því er það trygt, að ekkert af
síldinni komist til Þýzkalands, en það
mun vera aðalatriðið fyrir Breta —
Ekki er kunnugt hve margar tunnur
sildar Svíar hafa aflað hér við land
í sumar, en kunnugum þykir líklegt,
að afli þeirra nemi ekki 150 þús.
tunna. Eitthvað ætti því að verða
umfram, sem íslendingar gætu selt
Svíum, svo útflutningsleyfið yrði not-
að að fullu. Og þar sem það er
mjög líklegt, að Svíar borgi síldina
betur nú en brezka stjórnin, þá
ætti þetta að geta orðið hagnaður
fyrir einhverja síldareigendur hérlenda.
— Það mun hafa verið auðvelt
fyrir Svia að heita út.flutningsbanni
á síld. Almenningur þar í landi
notar síld mjög til matar, en þar
sem Svíar hafa selt Þjóðverjum alla
sína eigin síld, þá sem þeirra skip
hafa aflað i Skagerak og i Eystra-
salti, var landið orðið með öllu síld-
arlaust. íslenzku síldina verða þeir
þvi að éta sjálfir.
C33 ÐA9HÖRIN. C3
Afmæli í dag:
Sigríður Sigurðardóttir mjólkurs..
Frk. Hólmfríðui Itósenkranz.
Hanna P. Sveinsdóttir, húsfrú.
Elfn Ólafsdóttir, húsfrú.
Katrín Sigfúsdóttir, húsfrú.
Margrót Björnsdóttir, húsfrú.
Guðrún Magnúsdóttir, ekkja. 81.
Sigurður Jónsson, steinsm.
Signrður, Sigurþórsson, járnsm.
Friðfinnur L. Guðjónsson
Laugavegi 43 B, selur tsekifæriskort
með íslenzkum erindum. Allir ættu að
kaupa þau til að senda vinum og kunn-
ingjum.
Veðrið í gær:
Laugardaginn 9 sept. 1916.
Vm. v. Bt. gola, regn, hiti 6,7.
Rv. gola, regn, 7,3.
íf. kul, skýjað, 4,3.
Ak. ssv kuldi skýjað 7,0.
Gr. s. gola, heiðskýrt, 2,5.
Sf. sv. kul, heiðskýrt, 7,3.
Þh. F. st. gola, skýjað, 10,4.
Messað í dómkirkjunni í dag kl.
12 á hád. — síra Jóh. Þorkelsson.
Engin síðdegismessa.
Fermingarbörn síra Jóhanns komi
í kirkjuna föstudag 15. sept. kl. 10.
árdegis, en fermingarbörn síra Bjarna
komi á sama stað mánudag 11. sept.
kl. 10 árdegis.
Frú Stefanía Guðmundsdóttir
dvelur nú á Akureyri. Ætlar hún að
leika þar i »Kinnarhvolssystrum« og
er nú verið að æfa leikinn. Með hennl
er Óskar sonur hennar og kvað hann
eiga að leika eitt hlutverkanna.
íslands falk var á ísafirði í gær.
Kongshaug, norskt flutningaskip,
er nýkomið með kolafarm frá Bretlandl
til »Kol og Salt«.
Þyngd brauða. Á bæjarstjórnar-
fundi síðast bar Bened. Sveinss. fram
tillögu um það, að skora á borgarstjóra
að koma á f amfari við landstjórnina
lagarfrumvarpi sem ákveði þyngd bakar*
íisbrauða. Var sú tillaga samþykt.
Vonandi tekur landsstjórnin málaleitun
borgarstjóra vel, því það er sannarlega
ekki vanþörf á að þyngd brauða sé
fastákveðin með lögum.
Steinoliufélagið fór þess á leit vlS
bæjarstjórnina, að það fengi að geyma
steinolíu um 6 mánaða tíma í einu
geymsluskipa þeirra, sem liggja fyrit
akkerum á höfninni. — Bæjarstjórnin
synjaði um leyfið.
Frh. á síðu 7.