Morgunblaðið - 10.09.1916, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
S
Sókn Rússa.
Riissastjórn hefir nú opinberlega
tilkynt um árangur sóknarinnar, sem
Russaher gerði í sumar gegn Austur-
rikismönnum. Frá 4. júní til 13.*
ágúst, hafa Rússar tekið höndum
rúmlega 77/7 austurríska fyrirliða
og 5/0,547 hermenn. Herfang
þeirra á sama tímbili hefir verið:
405 fallbyssur.
1326 hríðskotabyssur.
338 sprengjuvarparar.
292 skotfæravagnar (fullir),
og auk þess ógrynni rifla, 30 kíló-
metra járnbrautarteina, talsimatæki,
marga stórskotavagna og mörg verk-
fræðingaáhöld.
Um miðjan ágúst varð hlé á sókn-
inni þar eð Rússar þurftu að búa
um sig og*koma frá sér bæði föng-
um og herfangi. En nú segja sím-
fregnirnar að sókn sé á ný hafin af
Rússa hálfu, svo það má búast við
því að þeir, í sambandi við Rúmena
gangi nú bráðlega milli bols og
höfuðs á Austurríkismönnum.
Fyrirspurn
um friðarhorfur.
í neðri málstofu enzka þingsins
kom 21. f. m. fram fyrirspurn til
Asquiths forsætisráðherra um það,
hvort hann hefði heyrt þýzku um-
og átsúkkulaði, sem landlæknir hæl-
ir svo mjög á ferðalagi.
— Þá er bezt, að eg nái i vinnu-
konuna og sendi hana eftir brauð-
inu, meðan við símum eftir hinu.
— Hefurðu vinnukonu og ert
einsetumaður ?
— Eiginlega er hún hjá húsráð-
anda, en eg fæ hana að láni í smá-
erindi, eí mér liggur á. Og svo
hringdi eg á vinnukonuna, sem
kom að vörmu spori.
— Viljið þér gera svo vel að
skreppa fyrir mig til hans Bernhöfts
brauðframleiðanda og kaupa þar hálft
normalbrauð og eitt 25 aura fransk-
brauð á 34 aura.
— Já, með ánægju^sagði vinnu-
konan, tók við peningunum og
fór.
Þessi vinnukona er mesta þing.
Hún heitir Stína meðan hún er i
þessari vist, en segist hafa verið
skírð Hlaðgerður. Húsbóndinn, sem
áður hafði haft Kristínu fyrir vinnu-
konu, gat ekki' lagt það á sig að
ttiuna þetta nýja| nafn, og borgar
henni svo 2 krónum meira um
tnánuðinn fyrir að gegna Stínu-
nafninu. Hún er meðalkvenmaður
á hæð, íJgildara lagi, en má þó
heita vel vaxin. Hendurnar eru
rauðar og þrútnar og neglurnar eins
©g grafskriftir. Hún er í fríðara lagi,
mælin um það, að Þjóðverjastjórn
væri reiðubúin til að semja frið, en alt
strandaði á Bretum, sem þvinguðu
bandamenn sína til þess að halda
áfram ófriðnum. Ennfremur spurði
fyrirspyrjandi um það, hvort ráðberra
væri kunnugt um þær friðaróskir,
sem bæði hefðu lýst sér á jafnaðar-
mannafundinum í Leipzig og víðar
væru að gera vart við sig á Þýzka-
landi, og hvort brezka stjórnin ekki
tæki neitt tillit til þessara óska.
Asquith svaraði, að þýzka stjórnin
hefði hingað til ekki sýnt á sér
neinn friðarbilbug, nema með þeim
skilyrðum, sem ekkert af Bandaveld-
unum gæti gengið að.
Að England beitti þvingun við
bandaþjóðir slnar væru helber ósann-
indi.
Þá stóð upp annar þingmaður og
spurði hvort nokkrar friðaruppástung-
ur hefðu komið.
Asquith sagði, að þær hefðu að
eins komið fram 3 blöðunum, en
engar beina leið írá sjálfri stjórn
Þjóðverja.
Undanhald Anstnrríkismanna
og friðrof Rúmena.
Eftir síðustu útlendum blöðum
um að dæma, virðist svo sem Hin-
denburg hafi vitað það fyrir nokkru
að Rúmenar mundu slást í hildar-
leikinn og hafi þess vegna gefið
fyrirskipanir um það, að her Austur-
og er þó ekki laust við að nefið
óprýði hana nokkuð. Það er að
vísu á réttum stað í andlitinu, en
það er éins og kastað hafi verið til
þess höndunum að koma því á,
því nasirnar snúa hér um bil beint
fram. Andlitið er á einlægu iði,
sérstaklega augabrúnirnar og munn-
urinn, svo á hann hittir enginn
kjaftur nema verðlaunaskyttur. Þeg-
ar hún heyrir eitthvað nýstárlegt
um náungann, segir hún jafnan:
»Nei, hugsið ykkur !*
Hún kom aftur með brauðin eftir
drykklanga stund, fékk afganginn
fyrir hlaupin og fór, og er hún úr
sögunni.
Hér þori eg ekki annað en taka
það fram, að það er ekki frumlegt
hjá mér að láta vinnukonuna vera
úr sögunni strax í byrjun. Það
kemur líka fyrir í Leysingunni hans
Trausta. Þar segir fyrst frá bókara
í búð Þorgeirs Ólafssonar, eða rétt-
ara, búð Peter Jespersens Efterf.
Lýsingin á bókaranum er á fyrstu
síðu, en á þeirri næstu er hann úr
sögunni. Munur er þó dálitill hjá
okkur, því bókarinn átti ekkert erindi
í söguna, en vinnukonan mín sótti
brauðin. Annars var þessi bókari
mjög merkilegur maður, hann gat
hóstað og blótað, hvorttveggja i
einu, ef honum iá mikið á. Eg hef
rikismanna skyldi halda undan. Er
það talið víst að Austurrikismenn
hafi ekki rekið nauður til þess að
hörfa svo langt sem þeir hafa gert
vegna sóknar Rússa, heldur hafi þeir
gert það vegna þess að þeir áttu
í fleiri horn að lita. Vildi Hinden-
burg vera við öllu búinn, enda hefir
það komið i ljós, að það var eigi
að raunalausu.
Enn hafa eigi komið neinar fregn-
ir um það, hvað Austurríkismenn
muni hafa haft mikið lið til vara á
landamærum Rúmeníu, eða hvað
mikið lið þeir hafa sent þangað þá
er friðslitin urðu. En sennilegt er
það, að þeir hafi þar ekki miklu
liði á að skipa eftir því sem fregnir
ganga frá þeim á öðrum stöðum.
Sjúkir fangar
tii Danmerkur.
I brezka þinginu gat Robert Cecil
þess nýlega, að danska stjórnin hefði
stungið upp á því við Breta og Þjóð-
verja að nokkur hundruð sjúkra her-
fanga væru send til Danmerkur og
þeim hjúkrað þar. Er helst svo að
sjá af blöðunum að Danir ætli að
taka að sér allan kostnað við dvöl-
ina í Danmörku. Cecil gat þess að
brezka stjórnin hefði ekki svarað
enn, en að hún væri Dönum mjög
þakklát fyrir tilboðið.
verið að reyna það, en kemst ekki
á lagið; næst þvi hef eg komist með
tveggja atkvæða blótsyrði, eða lengri,
hef eg þá eitt atkvæði á undan hóst-
anum og afganginn á eftir honum.
Morguninn eftir riðum við Ingi-
mundur upp úr bænum i beztaveðri.
Segir fátt af fyrsta sprettinum, lands-
lagið er á þeim slóðum í lakara
lagi. Þó er hér eins og svo viða á
þessu landi, að útsýnið bætir það
upp, sem kann að vanta á fegurð-
ina næst manni. Man eg ekki í
svipinn eftir nema einni undantekn-
ingu frá þessu, og það er Eyrar-
bakki. Þar er ekkert að sjá og það-
an sést ekkert. Sjórinn sést þar ekki
einu sinni nema farið sé niður fyrir
sjógarðinn, og venjulegast er hann
kolmórauður. Þá er brimið fallegra
í Vik i Mýrdal. Þangað kom eg
einu sinni sjóleiðis um miðja sum-
arnótt. Var þá stinningskaldi og
varla lendandi. í land fór eg á ti-
rónu skipi, var róið rösklega þangað
til eftir var spölkorn til lands, þá
hættu skipverjar að róa og sögðu
okkur farþegunum að halda okkur.
Biðu þeir svo eftir næstu báru og
reru Hfróður á henni til lands. Um
leið og skipið nam við botn, stukku
skipverjar úr þvi og röðuðu sér á
borðstokkana, og þegar sjórinn sog-
aðist út aftur, stóð skipið á þurru.
Púðurverksmiðja springur
í miðjum fvrra tnánuði varð ægi-
leg sprenging í púður og vopna-
verksmiðju þeirri stærstu, sem Rú-
menar eiga. Er sú verksmiðja í
smábæ skamt fyrir utan Bukarest.
Það var snemma morguns, er veikt-
menn voru nýkomnir til vinnu sinn-
ar, að tveir feiknastórir etergeymar
sprungu. Varð hristingur svo mik-
ill að húsin féllu öll, en fjöldi manna,
sem inni voru, urðu undir og ým-
ist biðu bana eða meiddust mikið,
en þeir kváðu vera á þriðja hundrað.
Meðal þeirra sem fórust voru tveir
forstjórar verksmiðjunnar. •
Fá brezkar konur
kosningarrétt ?
Fregnritari »Tidens Tegn« i Lon-
don símar blaðinu nýlega á þessa
leið:
Það er nú enginn vafi á því leng-
ur, að enskar konur fá bráðum kosn-
ingarrétt þann, sem þær hafa svo
lengi barist fyrir. Er nefnd skozkra
kvenna var nýlega í áheyrn hjá
kosningaforstjóra rikisins, sagði hann
þeim, að nú væru allar horfur á því
að eigi iiði nema stuttur tími þang-
að til konur hefðu fengið kosninga-
jafnrétti við karlmenn.
Sólin var þá nýkomin upp og vind-
inn sem óðast að lægja. Lagðist eg
þar í fjöruna og skemti mér við að
horfa á brimið. Skall þar hver ald-
an á land af annari, eins og þær
væru að seilast til að ná mér, en
það var þeim oftaun; sættu þær
sig við það og sefuðust smám sam-
an og um miðjan morgun var sjór-
inn nær ládauður.
En tignarlegast hefi eg séð brim i
Vestmannaeyjum, þegar sjórinn geng-
ur upp á gras i Bjarnarey og fer
óbfotinn yfir eiðið. Mér þætti fróð-
legt að vita, hvort Trausti hefir nokk-
urntima séð svo loðinn hval, að hann
freistaðist til að likja Vestmannaeyja-
brimi við hárið á honum.
— Hvar í andskotanum ertu Ingi-
mundur, ætlarðu að láta mig sofna
út frá mínum eigin hugleiðingum ?
— Eg er nú hér á næstunni; eg
hélt að þú værir að tala við sjálfan
þig og vildi ekki trufla. Annars
ferðu ekki alveg rétt með. —
Trausti likir ekki brimi við hár á
hval, heldur reyknum úr gufuskipi,.
sem hann kom auga á i myrkri og
brimlöðri; hann segir:
Þar glórir í eitthvað sem glirnur
tvær,
aðra græna, en hina rauða.
Það eru hliðarljósin á skipinu, og
gætir Trausti þess ekki, að það eig*.