Morgunblaðið - 24.12.1919, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ
11
djúpt á hestbakinu. Sólgullið hár
lians féll við það niður á ennið.
f/ngfrú Elísa smá hló. En þegar
hann hafði strokið lokkinn frá enn-
inu, varð hún aftur hátignarleg og
skipandi á svip, og gaf lionum
merki um, að hann skyldi stíga af
baki og koma að hliðinu. Hann
hJýddi henni.'Þegar þau höfðu stað-
r.æmst sitt hvoru megin hliðsins,
nserri samhliða, leit hún fast og seið-
andi í augu honum og sagði:
„Eg vil yður það bezta. kæri
herra Lárus. Eg veit mjög vel, hvað
þér hafið í hyggju að gera. Þér
i ætlið að ríða til Yatnsbrúar og hitta
þar frú Veru. Hún hefir látið yður
vita, að Anton ætlaði snemma morg-
uns í dag til bæjarins og vera þar
allan daginn. Og að þið gætuð þess-
vegna hizt í friði og næði. Er það
ekki?“
Þegar Lárus frá Steinbæ heyrði
þetta mikla leyndarmál gert upp-
sbátt af algerlega óviðkomandi
manneskju, varð hann gripinn af
undarlegri tilfinningu sem helztlíkt
ist hræðslu. Blóðið streymdi að
hjarta hans, honum varð þröngt um
andardráttinn og glaðkvik æsku-
mannsaugun myrkvuðust jafn skjótt
eins og Króksvatnið, þegar ský hyl-
ur sólina.
Hann spurði: „Hvernig vitið þér
það, ungfrú Elísa?“ Hann beit sig
í vörina, því spurningin var eins-
konar samþykki.
Ungfrú Elisa reyndi auðsjáanlega
að lesa hugsanir hans af svipbreyt-
ingunni, og sagði síðan með lágri,
mjúkri rödd:
„Eg get varla skýrt hvernig á því
stendur. En eg skal segja yður,
herra Lárus, hversvegna eg veit það.
Eg veit það, vegná þess, að mér
þybir vænt um yður“.
Hratt og fjaðurmagnað snerti
hún kinnar hans með köldum, smá-
Um og hvítum höndunum, en huldi
þær jafnskjótt undir hermanna kufl-
iuum og hleypti brúnum. Honum
gramdist hin hálf-ósjálfráða játn-
ing, og hugsaði með sér að neita
þessu öllu ákveðið og komast burt
svo fljótt sem unt væri af þessum
fundi, sem í sannleika var ekki neinn
hamingjufundur.
Hann dró að sér taumana, tók í
hnakknefið og sagði:
„Þetta er mikill misskilningur hjá
yður, ungfrú Elísa. Eg á erindi við
Björn á Brekku. Það er ástæðan til
þess, að eg ríð þennan veg. Ef eg
kynni að mæta fallegu frúnni a
Vatnsbrú, þá mundi eg sýna henni
hina dýpstu virðingu. En meira geri
eg ekki ráð fyri'r að það yrði‘ ‘.
„Nei, meira geri eg ekki ráð fyrir
að það verði“, endurtók ungfrú
Elisa smáhlæjandi og drap titl-
iuga. Lárus frá Steinbæ var ekki
meira en unglingur, svo honum féll
illa, að hún skyldi hlæja að honum.
Ilann slepti söðulnefinu, gekk eitt
fet áfram og ságði:
„En segið mér, hvað meinið þér,
Wngfrú Elisa.“
t „Eg hygg“, svaraði hún og nær-
felt lokaði augunum „að þér stofnið
yður í mikla hættu. Veru hefir
skjátlast og lmn gaf rangar upplýs-
mgar. Anton frændi ók að vísu
að heiman snemma morguns, en
hann fór ekki nema til Haddingja-
bæjar. Þar felur hann sig, liggur í
leyni. Hann bíður eftir því að þér
komið. Hann tortryggir Yeru og yð-
ur. Skiljið þér nú hversvegna eg
vara yður við?“
Hún talaði lágt og hlýlega og hálf
lukti augum. Svo sneri hún sér hægt
við og gekk upp stigann, að stóra
handriðinu. Oddarnir á krókskón-
um rákust í grasið og ruslið svo
henni lá við falli. En hún hélt alt af
lúnni sömu tígulegu, stirnuðu virð-
ingu. Hún opnaði dyrnar, sneri sér
um leið við og strauk niður rauða
kjólinn og smá hló, eins og hún væri
að gæla við föt sín, sem glitruðu í
sólarljósinu. Svo sagði hún og hækk-
aði röddina lítið eitt:
„Látið þér liestinn yðar inn í hest-
húsið, herra Lárus frá Steinbæ. Þér
kafið nú ekkert annað að gera. Lát-
ið þér hest yðar inn í hesthúsið og
komið síðan upp á herbergi mín. Eg
þarf margt að segja yður“.
Nú stóð sólin mannshæð yfir Vass-
lands-trjátoppunum. Hamingjudag-
urinn rann hreinn, bjartur og fag-
ur upp yfir strandir og yfirborð
Króksvatnsins. Hinn ákveðni tími
nálgaðist óðum, en Lárus frá Stein-
bæ, sem þeyst hafði í náttmyrkri og
morgunroða, stóð nú ráðþrota og
hugdeigur við Hillnahorns-hliðið.Og
í sama mund, og frú Vera, fögur og
björt og hlý eins og dagurinn, sem
rann, reikaði gegnum blómgarðinn
niður á engið, þar sem hamingju-
blómin gréru, læddist Lárus frá
Steinbæ á tánum gegnum ömurleg,
þögul herbergin og leitaði hennar,
sem var hin undarlegasta á meðal
undarlegra. Upp og niður reikaði
hann, gegnum þetta völundarlíús af
herbergjum og stórum sölum, þar
sem alt var þögult, tómt, kalt og ó-
kent. Ráðþrot hans og hræðsla^óx
með hverri mínútunni. Þetta gat
alt saman verið 'lýgi, fædd í sjúkum
heila. Alt gat líka verið sannileikur.
Loks fann hann hana í litlu her-
bergi, snéru gluggar þess móti
norðri, móti Vatnsbrú. Hún stóð
falin bak við gluggatjöldin, og hafði
cefað hlustað lengi á fótatak hans,
ef til vill hlæjandi eða óróleg, en nú
róleg.
Hann gekk rakleitt til hennar.
Hún greip snögglega í handlegg
hans um leið og hún sagði:
„Héðan höfum við, herra Lárus
frá Steinbæ, ágæta útsjón yfir veg-
inn. Jafnskjótt og Anton sést aka
hér fram hjá til bæjarins, er tími
kominn til fyrir yður að ríða til
Vatnsbrúar. Það verður ef til vill
ekki fyr en í kvöld‘ ‘.
Hún leit upp á hann, hló og bætti
við:
„En það er fullyrt, að elskendur
finni hvert annað í svartasta
myrkri“. Hún beygði höfuðið til
hliðar, svo kinn hennar og varir
strukust þétt við öxl hans.
„Kæri, herra Lárus frá Steinbæ‘ ‘,
sagði hún, „verið þér nú ekki hrædd-
ur eða auðmjúkur, þó eg sé fögur
og beri brúðarkLæðin mín fögru. Eg
veit nú, hvað talað er hringinn
í kring um Króksvatn, að Elisa Berg
sé of falleg, of rík, of vitur, of ætt-
göfug til þess, að nokkur imgur mað
ur vogi að líta á hana. Þetta er ekki
satt, herra Lárus frá Steinbæ, þetta
er bara skröksaga. En hún hefir gert
r:,ér æfina, illa. Stundum hefir mér
fundist eg vera svo einmana. Alls
staðar mæti eg hikandi augum og
hræddum andlitum. Og alt, sem ekki
er neitt háleitt í verður ljóð á hvers
manns vörum, en hið háleita er þag-
að um. Þessvegna hef eg orðið að
þegja um brennandi þrá hjarta
míns‘ ‘.
„Ekki heyri eg liana segja eitt
orð af viti, þessa sturluðu konu,“
hugsaði Láras. Það er víst skyn-
samlegast, að eg haldi upp að
Haddingjabæ og bíði þar þess sem
verða vill. Og þá fæ eg að vita,
hvað er satt og logið í 'þessu.
En áður en hann sneri sér við til
þess að fara, sagði hún:
„Nei, framkvæmið nú ekki það,
sem þér erað að hugsa um, herra
Lárus frá Steinbæ, því í salnum
á Haddingjabæ liggur Anton í leyni
með byssu sína. Sjái hann yður
fara framhjá, þá skýtur hann yður.
Svo lætur hann það heita svo, að
hann hafi skotið á hérana á eng-
inu.‘ ‘
Nú féll Lárusi frá Steinbæ allur
ketill í eld. Las hún hugsanir
hans? Það er sagt, að stulrlaðir
menn geri það. En hvað vissi hún
um herra Anton? Hann spurði, ef
ske kynni, að hann loks fengi eitt-
hvert svar af viti. En hún svaraði:
„Kæri herra Láras frá Steinbæ,
því ætti mér ekki að vera kunnugt
um það, sem viðkemur hamingju
þinni? Vissi eg ekki mínútuna, sem
þér fóruð frá Steinbæ? Veit eg ekki
að þér sváfuð í nótt með lítinn
pappírsmiða á koddanum, svo nærri
vorum yðar að hann fylgdi andar-
drætti yðar fram og aftur? Viljið
þér, að eg segi yður, hvað skrifað
var á miðann? Viljið þér að eg
segi yður hvar fjólurnar blómstra?
<), herra Lárus frá Steinbæ, haldið
þér að maður geti elskað án þess að
vita alt tun þann, sem maður
elskar ?‘ ‘
Þá gleymdi Lárus frá Steinbæ að
hafa hemil á sér. Hann gleymdi að
hann talaði við hágöfugaungfrú,þó
hún væri sinnisveik. Hann mintist
þess eins, að hamingjudagurinn leið
mínútu eftir mínútu eins og Vatns-
brúarlækurinn hvarf í stóra vatnið.
Hann hristi hvíta ungfrúar höndina
af handlegg sínum og hrópaði:
„Nú verð eg að segja það að eg
stend ekki iengur hér og gaspra við
hálfgerðan kjána. Hvemig getið þér
vitað um ferðalag Antons Lundst
Hafið þér séð hann aba til Hadd-
ingjabæjar ? Nei. Hvað vitið þér þá?
ISiú, segið þér það strax, eða eg þeysi
í loftinu til Vatnsbrúar. Svo má
hver skjóta mig sem vill‘ ‘.
En áður en hann sneri við, var
ungfrú Elisa kominn í dyrnar með
útbreiddan faðminn. Hún var svo
föl, að hann hræddist hana. Varirn-
ar voru jafnvel hvítar. En í sinnis-
veikisglampa augnanna, glitruðu
smá logar af glöðum ástríðu eldi.
Ungfrú Elisa sagði:
„Eg verð fyllilega var við, að þér,
herra Lárus frá Steinbæ, eruð reglu-
legur Tómas. Skýra frásögn heimt-
ar hann og skýra frásögn skal hann
fá. Eg hef setið hér við gluggann
i allan vetur, og séð launferðir yðar
tii Vatnsbrúar. Svo stendur það í
sambandi við þekkingu mína, að eg
býð stundum fylgdarmanni frú
Veru baffisopa. Og það er enn ein-
faldara með þekkingu mína á ferð-
um Antons. Því í gær sagði eg hon-
um alt, sem eg veit um þetta. Og eg
réð honum til að stansa á Haddinga
bæ til þess að gæ|p að yður ungu
manneskjunum og koma yður á ó-
Part. Og það var eg, sem gaf honum
það í skyn, að hann gæti miðað á
liéra en hitt haúka. petta er mjög
einfalt, herra Lárus frá Steinbæ, og
hreint ekkert yfirnáttúrlegt í því.
Haldið þér, að þér trúið mér nú?“
Lárus frá Steinbæ trúði. pað var
áreiðanlega satt, að það var ekkert
undarlegt í þessu, að einmana sinn-
isveik kona, eyddi dögum sínum við
það að komást fyrir leyndarmál
hans. Og þá var ebki undarlegt að
hún blaðraði í því við Anton frænda
hennar. Þetta var hvorki háleitt eða
undarlegt, en það var þess leiðin-
legra fyrir hann, sem hélt að hann
væri stundarreið frá hamingjunni.
Hann sneri baki að ungfrú Elisu.
Það var ástæðulaust að reiðast
sjúku sinni. Þá var skynsamlegra að
vera á verði á Haddingjabæ, ef
berramaðurinn skyldi fara þaðan
einhverntíma á deginum. Hann
icundi eftir því að hún hafði eitt-
hvað minst á það og spurði hvað
hún vissi um það.
Hún svaraði:
„Eg veit jafnmikið um það og
annað. Eg sagði Anton frænda að
ef herra Lárus frá Steinbæ kæmi
ekki fyrir miðdegi, þá gæti hann
farið rólegur til bæjarins1 ‘.
„pá hefir það verið misskilningur
alt saman“.
Hún bætti við með lágri röddu,
milt og biðjandi:
„Dveljið þér þessvegna hér á
Hillnahorni þar til síðar í dag, eða
þangað til sbuggarnir byrja að læð-
ast yfir jörðina. pá munum við sjá
Anton frænda aka til bæjarins og
þá er tími fyrir yður, herra Lárus
fra Steinbæ, að ríða til Vatnsbrúar.
Því eg segi yður enn einu sinni, að
elsbhuga sinn finnur maður í hinu
myrkvasta myrkri. Af honum ljóm-
ar fögur birta, og þó eg Væri blind,
mundi eg finna hann.
Lárus frá Steinbæ starði til Hadd-
ingabæjar. Hann þráði svo innilega
að fá að sjá vagn herramannsins