Alþýðublaðið - 24.12.1928, Síða 1

Alþýðnblæ
Geffð út aV Alpýfioílokknmtt
Jölaminning.
Loksins pvarr hin langa bið
-■- og loksins komin jól! %
Baðstofan var orðin öll
sem upprennandi sól!
Ljósin voru löngu kveikt,
pó lltið vœri um margt.
Hjá ömmu var pó ekkert Ijós,
en annars staðar bjart.
Ég kveilcti á litlum kertisstúf
og kom til hennar inn.
Mér fanst hún ganga margs á mis,
en mest í petta sinn.
— Hún lá par ein með luktar brár,
er tjósið inn ég bar.
í hartnœr seytján harma-ár
hún hafði legið par,
Hún hafði í dagsins hitapunga
hlotið starfa sinn.
Hún lýsti margri reynsluraun,
hin rúnum setta kinn.
Andlitið var ógnar fölf,
en einhvern svip pað bar,
sem minti á löngu liðið vor
og Ijóma pess, sem var.
„Amma! hér er ógnar dimt,
en annars staðar bjart.
Víltu ekki láta Ijósið
lýsa myrkrið svart?“
Hán byrgði augun; brosti pó:
„Æ, bezti vinur minn!
ég poli ekki að láta Ijósið
Ijöma til mín inn.“
Hún lagði hönd á höfuð mér
— pað handtak enn ég finn
Ég fann, að einhver œðri máttur
altók huga minn.
Ég veit hún var að biðja — og bað
um blessun handa mér,
sem allii prá og ýmsir finna,
en enginn maður sér. \
p
Svo birti hún mér boðskapinn
um Betlehem og Krist.
Eyrun höfðu heyrt hann fyrr,
en hjartað þarna fyrst.
„Hann elskar hverja sœrða sál,
er sér og ratar skamt,
en einkum pann, er práir Ijós,
en polir ekki samt.“
„Þeir, sem fagna Kristi i kvöld
og kveikja honum blys,
œttu að muna að láta Ijósin
lýsa framvegis.
Ef allir myndu kjör hins kalda
og kveiktu honum eld,
pá gœti sérhvert hjarta haldið
heilagt jólakveld.“
Nú er amma löngu liðin,
— Ijósin heima feld.
Og ég er sjálfur, sviftur prötti,
að sœkja nýjan eld.
Verði jólin hversdagsköld,
ég kvarta ekki neitt;
en ósköp vœri gott að geta
gaddi i sólskin breytt.
Ólafur Stefánsson.
Feldurinn.
Erindi, fiutt á skemtun F. U. J. i Hafnarfirði.
Til eru tvær tegundir marrna.
Þá, sem tjlheyra öhruni flokknum,
mætti kalla „vorsálirf, — hina
mætti kalla „haustsál'ir". Munur
þessara manna er mikill, svo mik-
ill, ah þeir eiga oft erfitt meh að
skilja hverjdr aÖra. Sjónarmiöin eru
svo gagnólík. Það, sem einkannir
þá, ;sem kalla mætti ,,vorsáiir“
eða vormenn, er það, að þeir eru
bjartsýnir, hugrakkir hugsjóna-
menn. Þeir eru trúmenn í þeim
skilninigi, að þeir trúa á sigur
háns göða, — enda þótt þeir trúi
stundum ekki á neinn guð, allra
sízt „persónulegan“. Og þeir
ganga ótrauðir í lið með þeirn.
málum og þeim stefnum, sem þeir
sjá og viðurkenna að horía til
heilla, enda þött samherjarnir séu
og gróða- og upphefðar-
fáir
vonin engin. Þeir ganiga í iiö með
gróandanum, hvar sem þeir koma
auga á hann. Þeir elska æfintýri,
af því að þeir skilja, að lífið
sjálft er undursamlegt æfintýri.
Þeir eru kyndilberar þjóðatnna, O'g
heimta eld af himnum ofan, eims
og Prometheus. Þeir eru eldsálir,
og hvort sem þeir vita af því
eða ekki, hafa þeir gert þessi
orð Hávamála að trúarjátningu
sinni:
„Eldur er beztur
með ýta sonum
ok solar sýn."
Um „haustsáiirnar" er alt öðru
máli að gegna. Þeir, sem bera.
það nafn með réttu, eru svart-
sýnir, og berjast venjulega ekki
fyrir neinurn hugsjónum, nema
því að eins að þeir sjái sér eán-
hvern hag í því, geti búist við
að fþ eða frægð falli í skauí
þeirra. Þeir eru kaidir og kær-
leikslitlir og gera venjulega miikl-
ar kröfur til annaia, en litlar
kröfur til sjálfra sín. Þeim vex
flest i augum, af því að þeir eru
sjálfir svo smáir. Annars kann
ég ekki við að vera að lýsa þeim
nánar. Lýsingin er nú þegar orðiin
nógu ömurleg. En ég ætla að
segja ykkur ofurlitla sögu af
einni slíkri „haustsál". Sagan er
á þessa leið: Einu sinni voru
tveir menn á ferð yfir fjallveg
á dimmum vetrardegi. Alt í einu
skall á þá grenjandi hríð með
hörkufrosti. Vörður voru engar,
og er nátta tök, sáu þeir sér
þann kost vænstan, að nema stað-
ar og láta fyrirberast á hei'öinnt
um nóttina. Þeir lögðust ndður
hlið við hlið og bjuggust um eftir
föngum. Annar maðurinn hafði
loðfeld mikinn, er hæglega hefði
mátt skýla tveimur. Hinn var að
öllu ver búinn. „Njöti hver þess,
sem hefir," hugsaði sá, er feld-
inn átti, og vafði honum vand-
lega um áig. En honum kom ekki
i hug, að félaga sínum kynni að
verða hættulega kalt, eða ef tií
vill taldi hann sér trú um að svo
yrði ekki. Nokkur stund leið. Þá
varð eiganda feldsins litið við, og
hann sá, að það Iá lík við hliðina
á sér. Hann reis upp í ofboði
og starði í helbrostin augu fé-
laga síns. Honum fánst einhver
ásökun vera í þessum brostnu
augum, — einhver kaldhæðni og
fyrirlitning. Hefðc ekki faldurimin
getað bjargað þessum bróður
hans?
Nú flutti hann sig frá líkinu,
lagðist niður að nýju og sveip-
aði að sér feldinum. . . En sá
nístingskuldi! . . . Nú tók hann
eftir því, að félagi hans hafði
legið áveðurs og skýit honum
gegn storminum. Nú dugði feld-
urinn ekki lengur. Kafaldið jókst
og kuldinn smaug í gegn um
merg og bein. Næsta dag lágu
tvö Lík þarna á heiðinni. . . .
Er þessi stutta saga ekki Lær-
dómsrík? Maðurinn, sem feldinn
átti, var , haustsál", sem lét fé-
laga sinn frjósa í hel við hiiðiná
á sér. Það var sjálfselska hans,
sem átti sök á því. Feldurinn
hefði ef til vill getað bjargað
báðum þessum mönnum, en nú
kom hann hvorugum að haldi.
Margar slíkar sögur gerast enn
í dag í heimi þessum. Þess vegna
er bölið líka svo mikiÖ og margt.
Og þess vegna þarf heimurinn
isvo mjög á mönnum að halda,
sem breiða vilja feld bræðralags-
ins yfir þá, sem eru að verða úti
á hjarni mannlifsins. Við, sem að-
hylJumst jafnaðarstefnuná, gerunx
það af því, að okkur virðist hún
fela i sér viturlega lausn á því
vandamáli, hvernig eigi að fara
að því að koma í veg fyrir að
svo og svo margir frjösi í hel
á fjallvegi fátæktar og skorts.
Spurninguinni gömlu: „Á ég að
gæta bröður rníns?" — svörum
við játandi. Við erum ekki ánægð-
ir, þótt við getum sveipað að
okkur feldi sjálfsumhyggjunnar
og látið ok^ur líða vel, meðan
við vitum, að rétt \dð hliðina a
okkur eru metm, sem þjást, menn,
sem eiga alveg jafnmikinn rétt