Alþýðublaðið - 24.12.1928, Side 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Guð og lukkan.
Saga eftir Guðmund Gíslason Hagalin.
yið hinni skapmikhi komx. Hana
langaöi mest til að íara í föt áf
bönda sínum og leggja af s'að að
leita jhans, en fxá börnunum gat
hún ekki farið.
Hún leit enn á klukkuna, sem
var að verða fjögur. Vísirairnir
færðust hægt, húsfreyju var.bíð-
in löng. Hún taldi mínútumar á
milli pess, er hún leit eftir matn-
um.
Loks klukkan hálffimm heyrð-
ist umgangur frammi. Hún rauk
frain, og börnin á eftir.
Bæjarciyrnar vo.ru opnar, og
kófið pyrlaðist lengst inn í göng.
Börnin supu hveljur, og pau
yngstu snéru sár undan.
Konan fór út á hlað. Þar stóðu
tveir hestar fyrir slsða. Karl-
maður með annan karlmann í
fangniu kom áleiðis að bæjardyr-
unum. Þorgerður pekti par bónda
sinn og flýtti sér til hans.
Stormurinn var nærri búinn að
feykja henni um koll, og kófið
ætlaði að blinda hana, en áfram
komst hún samt alla leið.
Hún fylgdist með bönda sínurn
inn í dyrnar og sá pá að hann
var með Björn nágranna peirra i
fanginu.
„Er hann dauður?‘‘ spurði kon-
an,
„Það vona ég að ekki sé,“ svar-
aði maður hennar. „En nú ligg-
ur næst fyrir að koma honum í
rúmið. Ég býst ekki við að hann
sé neitt kalinn, pví að hann var í
skjóli á sleðanum.“
„Pabbi, pabbi!“ hrópuðu börn-
in.
„Komið pið sæl, elskurnar min-
ar!“ mælti Þorfinnur og hélt á-
Tram með Björn inn í baðstofu.
Er bóndi hafði lagt Björn frá
sér, mælti hann við konu sína:
„Þú losar hann úr snjóklæðun-
um á meðan ég geng frá hestun-
um. Undir eins og Þorkell kemur
inn, sendi 'ég hann upp að Stóra-
Núpi, til að segja konu Bjamar.“
Bóndi kysti konu sína og gekk
út.
Aðfangadagurinn er liðinn að
kvöldi. Veðrið er ögn skaplégra
en kvöldið áður.
Þess vegna var hægt að ná i
konu Bjamar, sem ætlar nú að
halda jölin í Gerði.
Það er búið að kveikja á jóla-
kertunum, og allir hafa klæðst
hátíðabúningi.
Kona Bjarnar situr á stöli við
rúrnið han.s. Hjónin í Gerði eru
par einnig. Allir í baðstofuníi®
hlusta, pví Björn er að segja frá.
„Ég reið pað sem hesturinn
komst gegn veðrinu, sem pá var
ekki komið í algleyming. Skömmu
eftir að ég reið frarn hjá pér, datt
Brúnn. Ég hefi víst henzt á höf-
uðið fram af honum, og raknaði
fyrst við í rúminu pví arna.
Þetta var í fyrsta skiftið, sem
Brúnn datt með mig. Það fall
hans leiðir til pess, að ég ligg
hér í sárum.
Kaldur nár væri ég nú orðiim,
ef ég hefði ekki notið pín að.
Ég er í ógleymanlegri pakklætis-
skuld við pig, og nú býð ég hönd
mína til sátta. Ég vonast til, að
við gleymum pví liðná, sem okk-
ur hefir borið á milli, og lifum
sáttir pað sem eftir er.“
Þorfinnur tók pétt og innilega
í hönd fyrverandi .andstæðings
síns.
Drenglyndi og karlmenska
skein út úr svipnnm, er hann
mælti:
„Vegir guðs eru órannsakanleg-
ir. Við megum ekki rífa niður
pað, sem hann byggir upp.“ —
Þómrinn Jónsson.
I.
Yzti bærinn á norðurströnd
Höfðavikur heitir Máfaberg. Þar
bjuggu í tíð afa okkar hjónin
Jónas Sigurðsson og Þórdís
Gunnarsdóttir. Jörðin var kirkju-
eign — eins og hún raunar er
jbnn í dag. Hún hefir alt af p-ött
heldur lélegt kot, pví að slægj-
urnar eru litlar og reitingssamar
og lendingin er svo ill, að ekki
verður róið til fiskjar, ef nokkur
veruleg ylgja er í sjó.
Jpnas og Þórdís áttu fjölda
barna. Var pví ærið oft pröngt í
búi. Lítt purfti pó sveiitin að
hlaupa undir bagga meÖ peim
hjónum, pvi að pau voru bæði
geysi dugleg til al-lrar almennrar
vinnu — og auk pess var Jónas
afbrigða göð skytta. . . En samt
sem áður voru „betri bændur“
aldrei ugglausir um pað, að alt
Máfabergshyskið kynni pá og
pegar að lenda á sveit. Alt af
var konan að eiga börnin, var
sannkölluð „barnaskrína“. Gár-
ungarnir sögðu, að hann • Jónas
pyrfti ekki annað en slá staf
sínjum á skrínuna — og isjá:
pá sprytti par pegar fram sprikl-
andi krakki! . . En pað var ekki
gerandi gaman að barneignuinum
peirra Máfabergshjóna. Síður ein
svo. Þær gátu líklega tekið af
gamanið fyrir sveitina. Ekki purfti
nú meira en annaðhvort karliinn
eða kerlingin bílaðist á heiilsu —
nú, pá var alt í fári!
Krakkar peirra Jónasar og Þór-
dísar föru að heiman jafnóðum
og peir komust upp, allir neina
næst yngsti sonurinn, Gunnar að
nafni.
Gunnar var pegar í bernsku
talsvert ölíkur systkinum sínum,-
Þau voru ærslafengin og skap-
bráð, en hann var hæglátur, pæg-
ur og að pví er virtist skaplausi,
í orði voru pau eins og fóík
flest, en hann var oft skrítinn og
■sérvizkulegur. Þau voru hvikul
við vinnu og fíkin í íeiki, en iiann
var iðinn og prautseigur við hvert
verk og var ávalt eins og utan
við alt glens og gaman. Þeim
gekk sæmilega að læra spurning-
arnar, en honum frámunalega illa,
Sagði móðir hans við hann, aðí
kæmist hann nokurn tíma í krist-
inna manna tölu, pá yrði pað
ekki honum að pakka, heldur guðí
og lukkunni.
— Þú ert rétt eins og hann
Steini bróðir, sagði hún mæðu-
lega. — Svona var hann. Gat
ekkert • iært. Svo var hann 1 íka
18 ára, pegar honum var troðið í
kristnina!
En Gunnar práði ekkert eins og
pað að komast í kristinna rnanna
tölu. Þegar hann væri kominn
pað, væri hann laus við spurning-
arnar og fengi að vinna dag eftir
dag. Og tíðhugsað varð honum
um guð og lukkuna, sem gátu,
ef pau vildu, hjálpað honum'
gegnum prengingar fermingar-
innar.
Hvort sem pað var nú fyrir að-
stoð guðs og lukkunnar, ástund-
un Gunnars eða hvort tveggja,
var hann fermdur, pegar ba.nn var
14 ára. Eftir pað nefndi hann guð
og lukkuna oftar en aðrir mehh,
Gunnar.fór sjaldan út af bæ,
og aldrei för hann neitt neni-s
hann ætti erindi. Fáir pektu hann
pess vegna nokkuð að ráði, en
samt hafði alineneingur tekið eftir
Húrf var ekki dugs.
Saga
þýdd af Steingr. Thorsteinsson.
Bæjarfógetinn stóð við opinn gluggamin;
hann var í stroklínsskyrtu með brjóstnál
í fellingalininu og sérlega vel rakaður; hann.
hafði gert pað sjálfur; samt hafði lrann
skorið sig dálítið, en látið yfir pað bréfögn
rifna úr dagblaÖi.
„Heyrðu mig, drengtetur!“ kallaði hann.
Ög drengtetrið; pað var nú einmitt sonur
pvottakonunnar; hann gekk fyrir rétt í pessu
bili og tók ofan derhúfuna sína með mestu
auðmýkt; derið var brotið og brenglað og
húfan vel fallin til pess að stinga í vasann.
Þarna stóð nú drengurinn í fátæklegum föt-
lum, en pokkalegumog sérlega v.el bættum, með
klunnalega tréskó á fótum, iotningarfullur
beint frammi fyrir bu'rgéisnum, eins og pað
væri frammi fyrir sjálfum konunginum.
„Þú ert góður drengur,“ sagði bæjarfó-
getinn, „og kant pig vel; hún möðir píin
mun vera niður við ána að pvo; pangað
áttu að fara með pað, sem pú ert með í
vasanum. Það er bágt með hana móður
pína. Hvað er pað mikið, sem pú ert með
parna ?“
„Hálfpeli," svaraði drengurinn með lágum,
hræðslulegum málrómi. *
„Og í morgun fékk hún annað eins,“
sagði bæjarfógetinn.
„Nei; í gær var pað,“ anzaði drenguirinn.
(„Tvéir hálfir gera einn hei'lan. Hún er ekki
dugs. Það er grátlegt til að vita, hvernig
pað er, petta alpýðuhyski. Segðu henni möð-
ur pinni, að hún skuli skammast sín, O'g láttu ,
sjá, að pú verðir aldrei fylliraftur; en pað
bregst nú varla, að pað verðurðu, veslings
barn. Og nú geturðu farið.“
Og drengurinn för með derhúfuna í henld-
inni, og vindurinn blés um glökolliinn hams
svo hárlagðarnir risu beint í loft upp. Hann
gekk eftir strætinu og ofan sundið, pangað
sem móðir hans stóð í vatniwu við pvotta-
sfólinn og lamdi á lérpftspvottlmim. Það
var straumur í vatninu, pví vatnsmylnu-
stífliurnar voru opnar, svo að lökin rak pver-
streymis, og lá við að pvottastóllinn færi
um; pvottakonan varð að hafa sig alla vjð
að geta staðið.
,;Ég held mér ætli að skola út,“ sagði hún;
„pað var gott pú komst, pví mér er eldti
vanpörf á einhverju til styrkingar; pað er
kalt að standa hérna í vatninu, og nú hefi
ég staðið hér í sex klukkustundir. Ertu með
nokkuð handa mér ?“
Drengurinn tök upp flösikuoa og móðirin
setti hana á munn sér og drakk slurkkorn.
„Ó, hvað pað er notalegt; hvað pað hitar
vel; pað er eins gott og heitur matur og
ekki eins dýrt. Dreiptu á, drengur minn!
Þú ert svo fölur í framan; pér er kalt i
pessum punnu flíkum; pað er líka haust.
Hú; kalt er í vatninu; bara ég verði ekkl
veik; ónei; pað verð ég ekki. Gefðu mér.
einn seytil enn. Drektu iíka, en ekkki nema
dálitla ögn; pú mátt ekki venja pig á pað,
aumingja barnið mitt bláfátæka.“
Og hún gekk kringum bryggjuna, sem
drengurinn stóð á, og upp á purt. Vatnið1
hripaði niður af sefmottunni, sem hún hafðil
yfrum sig og rann niður úir piisinu hennar.
„Ég vinn baki brotnu, svo við Iiiggur að
blóðið kreistist fram undan neglum mér,
en pað er nú sama um pað, ef ég gætiii
komið pér tií manns, lambið miitt!“
I sama bili bar par að konu nokkra,
fremur aldraða og fátæklega ti.i fara, halta
á öðrum fæti og með æðistóran lausalokk,
sem iafði niður fyrir annað augað, er blínt
var og dyljast átti, en pað varð að eins