Alþýðublaðið - 22.05.1958, Blaðsíða 6

6
Aiþýðublaðið
Fimmtudagur 22. maí 1958
Fyrri greiti:
„Það er svo margt ef að er
gáð“, má segja um Lunduni.
Þessi borg, sem er næst-
síærsta borg í heimi, hefir upp
á svo margt að bjóða, að mað-
ur í viku heimsókn stendur ráð
þrota. Það var bví happ fyrir
mig að British Council hafði
boðið mé- sína aðstoð og Miss
Goay Symes tekið mig upp á
sína arma, ef svo má segja, og
útvegaði mér nú einn ágætan
ungan háskólamann til leið-
sögu og skrafs og ráðagerða.
UNDÍRGRUND.
Það fyrsta varð að fara í
neðanjarðariest, eða undir-
grund niður í bæinn. Það hefir
réynzt mörgum aðkomandi
manni bolraun. að komast á
leiðarenda með undirgrund-
inni, Sjálfum hafði mér áður
reynzt fulierfitt að nota bossi
farartæki, en nú gekk allt eins
og í sögu, meira að segja góðri
leynilögraglusögu.
SÍCUGGALEG BORG.
Ég hefi um dagana lesið
nokkuð mikið af enskum leyni-
lögreglusögum og bað hefir
komið fyrir, að ég hefi furðað
mig á bví, að öll bessi skugga-
legu mál skuli ske í London.
Þégar svo borgin er skoðuð í
krók og kring, eftir bví sem
föng eru á furðar engan leng-
ur, bví að borgin hefb- marga
króka og víða er hægt að
hlaupa í kringum.
Gamlir bæjarhlutar eru væg
ast sagt skuggalegir á köflum,
bó að ekki bætist ofan á allt
annað bokan fræga.
Hver getur svo hugsað sér á-
kjósanlegra athafnasvæði fyrir
myrkraverk, begar borgin. auk
• bess er svo stór, að lítill vandi
er að hverfa algerlega í henni,
fyrir lagna menn.
Þessar voru hugleiðingar
mínar og félaga míns bennan
fýrsta morgun undir verndar-
Væng British Council. En við
minntumst bess líka, að til er
nokkuð sem heitir Scotland
Yard og hefir furðu gott lag á
að finna menn.
HJARTA STJÓRNMÁLANNA.
Segja. má, að baga- komið er
í gegnum hina stóru garða mið-
borgarinnar, Kensington garð-
inn, Hyde Park, Green Park
og St. James Park., sé komið
að stað beim er hjarta stjórn-
málanna í enska samveldinu
slær.
Úti í Palace garden, stend-
U" Buckingham höllin, þar sem
sjálf drottningin býr, ssm er
raunverulega. sameiningartákn
samveidisins og síðan úti und-
ir bökkum Thames, stendur
fjöldi stórra húsa, þar sem hin
ýmsu ráðuneyti hafa aðsetur
sín.
j Er ég og leiðsögumaðu - minn
jvorum að ganga eftir stuttri
götu og fremur óhrjálegri. stöð
vaði fylgdarmaðurinn mig allt
í einu og leiddi athyglina að
tveggja hæða, fremur óásjá-
legu húsi og tilkynnti mé» há-
tíðlega, að þetta væri Downing
Street númer 10. Ég leit fyrst
á hiisið, síðan á hann og svo
aftur á húsið og hristi síðan
höfuðið. „Er þetta bústaður
forsætisráðherrans?“ spurði
'ég síðan. „Þú heíir rétt fyrir
þér“, var svarið. Þegar húsið
var séð frá hlið gat að líta
langt skrifstofuhús, svo segja
má, að það sé mjög villandi, að
sýna ferðamönnum fyrst fram-
hliðina, en brezk „tradition"
Sér svo sterk, að húsið er fyrst
og fremst fyrir ferðamanninn
hin litla og skuggalega fram-
hlið sem að baki sér geymir
hverju sinni forsætisráðherra
Bretlands og kannske aðra
tigna menn, sem gesti hans,
hverju sinni, og þá helztu
stjórnmálamenn heimsins.
ÞINGHÚSIÐ.
Þegar svo er gengið niður
Parliament Street blasa við
manni byggingar brezka þings-
ins, sem eru einar þær sér-
kennilegustu í borginni.
Á bökkum Thames við brú
Vfesturklausturs standa þessar
byggingar öðrum megin elfunn
ar, en handan hennar stendur
svo ráðhús borgarinna^ ekki al-
veg eins svipmikið.
Þarna eru sem sagt saman
komin á fremur litlum stað
öll þýðingarmestu hús lands-
ins og borgarinnar, að ógleymd
um höfuðstöðvum lögreglurm-
ar frægu The National Gallery.
Það væri óðs manns æði. að
ætla sér að skoða listaverka-
safn á við „National Gallery"
á skömmum tíma, því var að-
eins farið fljótlega í gegnum
bað og það helzta virt fyrir
sér. . .
Fyrsta verkið sem stað-
næmzt er við, er „Hin leynd-
ardómsfulla fæðing“ eftir Bott-
icelli.
Þessi fræga mynd, er sú eina
er Botticelli hefir látið nafn
sitt á og er sögð túlka trúarleg-
a- tilfinningar hans, rétt fyrir
dauðann. Þegar hann bjó síð-
ustu æviár sín á Ítalíu, í Flor-
ence, var allt í pólitísku upp-
námi. Hann segir líka í fáum
orðum, sem hann hefir skrifað
yfir myndinni, að hún sé gerð
,,á hinum erfiðu tímum Italíu.“
Fleiri myndir Botticelli eru
barna á safninu, eins og t.d.
’Mars og Venus, sem er talandi
tákn um hversu ástin fær sigr-
að hermennskuna.
Þarna getur að líta mynd
Cezanne af gömlu konunni, að
biðja rósakransinn. sinn, sem
sýnir trú hennar, þótt hún berj
ist yið stelsýki allt sitt líf og
félli nær bví alltaf.
Mynd E1 Greco „Kristur
hreinsar musterið“ er þarna
einnig og í hans sérstaka áhrifa
mikla stíl.
Jan Van Eyck er einnig
kynntu- þarna, með myndinni
af Cenami hjónunum. Mynd
þessi er talandi tákn þess
hvem ávöxt hamingjusamt
hjónaband á áð bera og því oft
notuð sem táknmynd slíks. Auk
þess er myndin söguleg heim-
ild um lifnaðarhætti fólks í
Brugge á 15. öld, þá sérstak-
lega um hýbýlaháttu og klæða-
burð.
Næst er svo hin líflega mynd
Gaya af „Dona Isabel Cobos de
Porel“, þar sem hún hefir setið
fyrir í klæðum lægri stéttanna
í Madrid, sem nefndust „Maja“.
Heldra fólk notaði oft þennan
klæðnað við hátíðar, sennilega
til að geta betur blandast fjöld
anum á strætum úti.
I fáum myndum nýtur fögur
kona sín betur, en mynd Ingres
„Madame Inés Moitessier.“
Leonardo da Vinci er einnig
kynntur þarna með mynd sinni
„Mej'ja klettanna“, sem er af
Maríu mey og Jesúbarninu, inn
í klettahelli. Er þetta undur
fögur mynd.
„Greftrun Jesú“ eftir Michel
angelo getur einnig að líta
barna og „Ansideí Madonna“
eftir Rafael. Þá hefir ekki ver-
ið gleymt að kaupa myndir eft-
ir Rembrandt og Rubens er
sýndu.r einnig. Mesta athygli
vekur mynd hans af Susönnu
mágkonu hans, þar sem hæfi-
leiki hans til að mála hold og
fatnað, nýtur sín óneitanlega
vel, og mynd, sem nefnist
„Dómur Parísar“.
Renoirmyndin „Regnhlíf-
arnar“ er þarna. og gefur eins
og alltaf jafnvel í fremur léleg
um prentuðum útgáfum, góða
hugmynd um rfegndag í París.
Þá er þarna einnig mynd
Velazquez „Rokeby Venus“,
sem f.remur verður að teljast
góð mynd af nakinni konu, en
bfeinlínis Venusarmynd. Flet
Street.
Ara.aigar Square 1837.
Mér hefir dvalizt nokkuð við
„galleríið" sökum þess, að þar
gat að líta svo mikið af ódauð-
legum fjársjóðum. En næst
skal svo haldið niður í „stræti
dagsins“ þar sem öll aðalblöð-
in eiga aðsetur og heimsfrétt-
irnar eru stöðugt skrifaðar nið-
ur af fjarskrifurum og bornar
á ný út um heiminn á forsíð-
um dagblaðanna.
The Daily Telegraph, er blað
ið sem heimsækja skal og þá
um leið Lundúna fréttaritara
Aftenposten í Oslo, Björn Bö-
strup.
Þetta er heljarmikið blað og
þó ekki það stærsta og eftir að
aðalritstjóri erlendra fregna
hafði útskýrt fyrir okkur gang
málsins, lá við að við værurö.
„dasaðir" er við héldum á ný
út á götuna.
AIIs staðar gat að líta nöfn
stórblaða á byggingum og hin
minni hér og þar inn á milli.,
En nú var kvöld komið og'
þar sem ég átti stefnumót uppi
í Victoria Street, var tafarlaust
haldið þangað, því að í London
er dónaskapur að mæta of seint
á stefnumót, hvort sem karl
eða kona á í hlut.
HVERSU lengi á kaþólskum
að haldast uppi að ónáða bæj-
arbúa með klukknaglamri
sínu? Þessar klukkur þeirra
eru svo hávaðasamar, að þær
eru hreint og beint til óþæg-
inda mörgum bæjarbúum. En
hitt er þó furðulegast, að lút-
erska kiirkian, sem á að heita
aðalkirkja landsins, skuli
láta fámennum sértrúarsöfn-
uði haldast uppi að láta sem
hann eigi þennan bæ og yfir-
gnæfa hm hógrværu bjöllu-
hljóð frá sínum kirkjum með
þessu óviðfelldna og drembi-
láta, kalda glami. Það er ekki
hægt að segia, að kaþólskir
hafi verið þióðinni hótinu
þarfari en aðrir sérsöfnuðir
hér, t. d. aðventistar sem sagt
er að vinni mjög ötullega
gegn reykingum, drykkjuskap
og annarri spiUingu, enda
sýnir þetta sig í bættu heilsu-
fari þeirra á meðal. Að vísu
hafa kaþólskir háldið uppi
spítala að nokkru leyti, en
1 hann nýtur ríkisstyrks eins
og aðrir og starfskrafta ís-
lenzkra lækna og hjúkrunar-
liðs, og þó að einhver fjár-
hagsstuðningur sé að því, að
hafa þann ódýra vinnu-
kraft sem nunnurnar eru,
þá er það varla svo, að
stórum muni uhi það. Þetta
nunnuhald minnir annars
nokkuð á þrælahald fornaldar,
sem fáir munu vilja hverfa
aftur tiL og það er ekki nema
hálfur sannleikur og tæplega
það, að nunnurnar gangji í
þetta af fúsum viiia. Munu
margir Landakotssjúklingar
hafa kunnað að skilia það á
systrunum, að ekki hafi þær
allar faxið jafnfúsar í þetta
stand, sem er á móti réttu,
kvenlegu eðli.
Eg var einu sinni rúmap.
mánuð á Landakotsspítala, og
fór þar sæmilega um mig, em
um viðurværið var það að
segja. að engu var líkara eh.
okkur væiri ætlað að lifa á
guðsblessun ein(s og Magnús
sálarháskí sagði, og þó líklega
öllu heldur blessun páfa.
Get ég tekið undir það með
Magnúsi, að sú vikan — eða
mánuðurinn — hefur orðið
einna lökust á ævi minni. þyí
verra viðurværi hef ég aldrei
haft.
En hvað sem þessum hlut-
um líður, þá ætti vel að vera
hægt að komast af við kaþ-
ólska um spítalann eins og ver
ið hefur og annað sýsl þeirra
hér, meðan þeir fara að lands
lögum og hafa sig í hófi. Eh
það er éngin ástæða til að láta
þá hafa einhver sérróttindi til
að hreykia sér yfir aðra trúár
flofcka og er klukkuglamur
þeirra (alla daga viicunnar og
stundum oft á degil) beinlínis
ögrun við aðra slika, auk þess
sem það er til óþæginda bæjar
búum. Hvernig færi, ef þeir
færu nú allir að kepna við
Landakot og setja upp ennþá
stærri klukkur? Það er von-
andi, að ekkí komi tiíl þess, en
hitt væri ráð, að fara þess
kurtéislega á leit, að kaþólskír
tækju niður klukkur sínar og
fengju sér ef verkast vildi,,
aðrar sem betur hæfðu stærð
safnaðarms.
Þorsteimi Guöjónsson
stud. mag.
Úlafs Túbals í bogasal þjóðminjásafns'ns
opin daglega frá kl. 1—10,
Mynd Ingrés. „Madame Inés Moitessier.“