Morgunblaðið - 27.06.1926, Page 3

3
MORGUNBLAÐIÐ
Himið sf5i r
1ÍHSIISSI
í Hainarfirði i dag.
MORGUNBLABIÐ
Stofnandi: Vilh. Finsen.
gefandi: Fjelag í Reykjavík.
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
. Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Sími nr. 500.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Helmasímar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
^akriftagjald innanlands kr. 2.00
á mánubi.
Utanlands kr. 2.50.
í lausasölu 10 ura eintakW.
sönír í ,,Die Meistersinger von
Nurnbe.rg“ : „Hjá Pjetri Jónssyni
ihöfuni vi8 bjer í Bremen f v r s t
l'ært, íivað ágætur hetjutenór
getur gjört úr hlutverki Waltes’
Stolzings, svo söngur Taléns varð
þess vegna heldur máttlaus.“ Og
nnnað blað: ,,í hlútverki Stolzings
á Pjetur Jónsson sem stendur hjer
á landi víst engan sinr. jafningja.“
Pjetr.r hefir beeið Morgunblaðið
; að bera öllum kunningjum sínum
: lijer kærar kveðjur með þakklæti
jfvrir alhtr kveðjur og heillaóslkir,
Isem- honum hafa borist., Og þóit
h.ann ekki komist hingað heim í
sunie.v, vonar liann að næst;l ár
verði hann ekki fyrir þeim vou-
brigðum.
ÍSRLENDAR SÍMFREGNIR;
Vmsmygltinarmál nyröra.
Ehöfn 25. júní. PB.
JCvartanir enskra jámbrautar-
manna.
Símað er frá London, að járn-
bfrautarmenn kvarti um lakari
▼innukjör eftir verkfallið og
telja alvarlega deilu óhjákvæmi-
Tega, nema bót verði ráðin á.
Verðfesting frankans.
Símað er frá París, að stjórn-
in krefjist þess sennilega, að
þingið samþykki samning Ame-
fíku og Frakklands um ófriðar-
sknldirnar, þar sem dollaralán sje
hauðsynlegt til þess að verðfesta
írankann, en það mun því aðeins
fáanlegt, að þingið samþykki
^amningana.
Samúðarskeyti.
PB. 29. júní 1926.
Auk samúðarskeyta þei*rra, sem
•tjórninni hafa borist í tilefni af
andláti Jóns Magnússonar, for-
sætisráðherra, hefir henni borist
fjöldi samúðarskeyta víðsvegar
^ð. P»rá Hans Hátign konungi ís-
Tands, frá hr. Fontenay sendi-
berra fyrir Ihönd dönsku stjórn-
arinnar, frá norslka aðalkonsúlat-
mu í ■ Reykjavík, fyrir hönd
horsku stjómarinnar, frá fyrver-
»ndi sendiherra Dana hjer, hr.
Thiggild íræðismanni í Montreal o.
frv. Mörg innlend samúðar-
•skeyti hafa og borist.
PJETÚR JÖNSSON
ÓPERUSÖNG-VÁRI,
Vínbrúsar finnast reknir og vín er sett á land í salt-
tunnum.
Hann er nú kominn heim til sín,
‘‘ftir nær þriggja mánaða spítala-
Tegu, en þótt hann. sem betur fer,
s.je á góðum batavegi; er hann þó
^kki ccðinn alfrískur aftur. Var
það vegna blóðeitrunar, er að hon
hm getkk, svo að um tíma var tví-
;5týnt um líf hans. Tekur það hanu
pfíaust nokkurn tíma að fá fulla
krafta aftur, svo að því miður ern
lítil líkindi til, að hann geti komið
t'ngað heim í suma*r — og hafði
^ann þó hlakkað afarmikið til
þess. En snemma í ágúst byrjar
!l<inn að syngja aftur í Bremen
°í? víðar.
Pjetur er mj.ög vinsæll í Bre-
1,1 í‘n og h.vnia blöðin mjög veik-
lndi hans, og þótt ágætis söngvar-
kr hafi verið fengnir frá ýmsum
^orgum til að syngja hlutveuk
t’jeturs, sakna þau hinnar blæ-
Tallegu raddat” hans og prýðilegr-
Ul' framkomu. Ségir eitt blaðið m.
'a-< er Talén frá Stadtsop. í Berlín
Fyrir stuttu barst blöðunum
hjer skeyti að norðan, nm vín-
sravglunarmál. Var það sagt m. a.
að fjéritr menn hefðu verið tdknir
og séttir í gæsluvarðhald. Að
öðru leyti var ekkert nánar frá
þessu sagt.
Morgunhl. hefir frjett nokk.ru
nánar um málið, eftir því, sem
frá því er sagt fyrir norðan, og
eru þetta. helstu d»rættirnir.
Einn daginn kemur ísfirska
skipið „Tryggvi“ inn á Siglu-
fjiirð. Það er all-stórt vjelskip.
Kváðust skipverjar vera á leið
til Akureyfrar. Pór það frá Siglu-
firði eftir stutta viðdvöl. En
nokkru síðar kom það upp úr
kafinu, að „Tryggvi" hafði ald-
rei til Akureyrar komið, og hafði
ekkftrt til þess spurst fyrir nokkr-
um dögum, það menn til vissu á
Siglufirði. En þó var þessu lít-
ill gaumur gefinn.
En einn maður hafði orðið eft-
ir af því á Siglufirði. Fjelkk hann
sjer nfi lánaðan vjelbát undir ein-
hverju yfirskvni, og ljet í hann
10 salttunnutr, og fór síðan út
fjörð.
Eftir nokkurn tíma kemur hann
aftur. Tekur þá eigandi hátsins
eftir því, að anker, sem hátnum
átti að fylgja, er horfið-. Tunnun-
nm liefir og fækkað, og kassa-
brot ýmisikonar voru komin í bát-
inn. En hitt var þó eftirtektar-
verðast, að bátsmenn voru allir
meira og minna ölvaðir. Panst
honum þetta alt grunsamlegt, en
ljet þó kyrt liggja um sinn.
Síðan fór vjelhátutrinn aftur,
en eigandinn vildi vita gerla ura
]ietta. Fjekk hann sjer menn og
bnt, og hjelt út á Siglunes, og
austur með því, og alt inn að
Hvanndölum. í Hjeðinsfirðinum
utanverðum að austan, fundu þeir
rekna 13 dnnka, alla fulla, og
í öðrum stað 3. Höfðu þessk’
brúsar allir auðsjáanlega losnað
af tengsli, sem hafði verið lagt
einhverstaðar þar úti fyrir. Pcít
þá eigandanum að verða skiljan-
legt hvarf ankersins. En eloki
tókst leitarmönnum að finna
meira. Og var síðan haldið til
Siglufjatrðar með veiðina. Var nú
öllum ljóst, að eitthvað mundi
vera görótt við komu ,,Tryggva“
og ferðir bátsins.
Síðan var íeitað vestur fynr
Siglufjörð og fanst þar eitthvað
af víni. En nú r.r að segja frá
bátnum. Hann hjelt til Eyjá-
fjarðar, og kom við í Hrísey, og
hað þar fyrir til geymslu 3 eða
5 salttunnur. Yar það auðsótt. En
heldur þótti gutla mikið í salt-
inu. Var því strax, þega.r bátur-
inn var farinn, sent eftir hrepp-
stjóra npp á Árskógsströnd. Brá
hann við og kom fram í eyna
og sló upp hið skjótasta eina
tunnuna. Gaus þá upp ste.rtkari
Ivkt og annarskonar, en venja er
að sje af salti. Var tunnan fu'll
með áfengi, hverskonar, hefir
Morgbl. ekki frjett.
Þótti, nú auðsætt, að þarna væri
um meýi háttar vínsmyglun að
ra;ða, og að brúsarnir í Hjeðins-
firðinum og tunnurnar væru úr
sama sjóðnum. Var því kært yfi,r
þessu ti 1 bæjarfógeta á Siglufirð.i
og Akureyri. Og afleiðing þeirrar
kæru var handtekning þeitrra
manna, sem frá var sagt í síkeyt-
inu.
Eitthvað mun hafa verið sett
af víni úr „Trvggva" í land á
Skaga. En hvað mikið það er,
liefir Mbl. ekki frjett um.
| Málið er nú undir rannsókn
norðanlands.
Uppreisnin í Póllandi.
Hingað til hefir lítið verið
skýrt frá byltingunni í Póllandi
hjer í blaðinu, en hún er einn
af mcrlcustu viðburðum álfunnar
síðustu mánuðina.Og þegar skeyti
fé.ru að þerast hingað um bylt-
ingu þessa, voru það fæstir hjer
er kunnu nein deili á tildrögum
hennar. En til þess að gera sjer
grein fyrir því, -e.r nauðsynlegast
að líta ögn til báka.
Aðdragandi byltingarinnar.
Gengismálið hefir orðið Pólver-
jum, sem mörgum öðrum, eyfitt
yiðfangs, og eru það þeir erfið-
leikar, sem framar öðru hafa
.komið byll ingunni á stað. Árið
! 1924 voru gerðar ráðstafanir til
þess að stöðva gengisbreyting-
arnar. Var lögleidd ný mynt-
eining, zlbty, er átti að jafngilda
gullfranka. Stöðvunin, eða stýf-
ingin, mistókst. í fyrra fór gengi
hinnar nýju myntac að falla og
hefir farið fallandi síðan. Miki'ð
var deilt um hvað gera skyldi.
I Vild-u vinstrimenn flestir taka er-
|lend lán til þess að rjetta vi'ð
I f járhaginn og atvinnulífið. En
| hægrimeun vc.ru % því mótfallnir
I og töldu eina ráðið, að þjóðin
| reyndi að berjast á eigin spýtut.
| Ut úr þessari deilu hefir komið
| los á flokkana og hver stjórn
[armyndunin .ralk aðra. Er góður
! jarðvegur fvrir slíkt þar í landi.
| í fulltrúaþingi þjóðarinnar eru
i 443 þingmenn og skiftast í 20
flokka. Stærstu.r er hægrimanna
I flokkurinn, sem á þar 160 atkv.
í apríl hröklaðist stjc.rn Skryn
skis frá völdum og gekfk þá í
iþjarki nokkrar viikur að mynda
jnýja st.jórn, þar til forseti lýð-
veldisins, Wojchechowsky fól
hægrimönnum stjórnarmyndun ,*‘10.
maí og tilnefndi Wito sem for-
sætisráðhe»rra, eða fól honum
stjórnarmyndun.
Wito teknr við stjóm.
Þegar daginn eftir að Wito tók
við völdum birtist í blaðinu
„Kurjer Paramny“ samtal við
PilSudskv ma.rslkálk, þar sem hann
segir. að stjórn Witos hafi ekki
meiri hluta þjóðarinnar með sjer
og auk jtess sje nokkrir ráðherr-
a.- Witos alóhæfir menn.
Pilsudsky marskálkur er nafn-
togaður maður og einhver fræg-
asti og áhrifamesti Pólverji, sem
nú er uppi. Vöktu þessi ummæli
hans jiví geysimilkla athygli. í
rúm 30 á." hefir rilsudsky staði-ð
mjög framarlega í verkalýðshreyf-
ingu Pólverja, en þótt undarlegt
megi vv-ðast. hefir hann jafn-
framt komið skipulagi á pólska
herinn,-, Þöí hefir hann í aldar-
fjórðung staðið í fylkingarbrjósti.
Hahn barðist fyrir myndun her-
deilda gegn ánauðaroki Rússa.
Hann gekk með mikinn herafla á
liönd Þjóðverjum 1914 til þess að
be.rjast gegn Rússum. Hann hjelt
liði sínu inn í Varsjá í nóvember
1918 og var honum þar tékið sem
þjóðardýrling og sigurhetju.
, Blaðið, sem birti samtalið við
'Pilsudsky, var gert upptækt. —
i Vakti sú ráðstöfun hinna.r nýju
istjórnar geysimiklar œsingar,
einkum meðal hermanna. Mið-
vikudaginn 12. maí var haldinn
fjölmennur íundur meðal her-
manna í Varsjá. Vo.ru þar sain-
þyktar hótanir til stjórnarinnar
og áskorun urn að leggja niður
völd. 'Porseta lýðveldsins leist þá
ekki á bli'kuna. Ætlaði hann að
reyna. að stilla til friða.r og fara
á fund þennan. Á leiðinni til
fundarins mætti hann Pilsudsky
gekk á tal við haun og fór þess
á leit að hann þaggaði niður
óeirðir og æsingar.- En Pilsudsky
svaraði ekki öðru en því, að
þá yrði stjó»rn Witos að hafa sagt
af sjer fyrir klukkan 7 um kvöld-
ið. Ef það ráð yrði tekið, þá
mundi öll óánægja vera úti og
enginn maður bæra á sjer.
Byltingin hefst.
Porsetiim þvorneitaði að láta
stjórnina fara frá. Sneri hann
við ©g hjelt tj!l hallarinnar Bel-
vedere. Að vörmu spori kom
nefnd manna frá fylgismönnum
Pilsudskys til þess að .reyna að
koma sætt á, svo að komist yrði
AlulEar
Sumarsjöl
í mörgum og fallegum
litum.
ffrá 37,00
hjá
Lestafarfi
og
í heildsölu,
hvergi eins ■ódýr.
Veiðarfeeraverslunin
G E V S I R“
))
Danskir vindlar eru bestir
Bestir danskra vindla eru
ULFFS
Heildsölubirgðir jafnan fyrirliggj-
andi.
xWhíöom&'
Crepe Serviettur
i ótal gerðum nýkomnar í
Uenslira ln^ibjarsar Johnson
hjá borgarastyrjöld. Porsetinn
þverneitaði nefndinni um áheyrn
og jafnframt gaf hann út skipun
um það, að bæla niður uppreist-
ina. Um klutókan 7 um kvöldið
byrjuðu ba,rdagar í Varsjá og
náði Pilsudsky mestum hluta borg-
arinnar á sitt vald um nóttina,
nema Belvedere-höll, en þangað
var öll stjórnin komin ásamt for-
seta, og var höllin varin af nokkr-
um he.rmönnum, sem hjeldu trygð
við stjómina. En forseti sat við<