Morgunblaðið - 24.11.1929, Blaðsíða 3

H 0RGUNBLAÐ1f>
S
Jftorflttnbiafctd
Ctoln&ndl: Vllh Fin»en.
'fitaetnndl: Fí»la.B < ReykíaTtíu
JUt»tJör&r: Jön KJartan««on.
Valtýr Stef&n»»on.
*.aelt»lnga»tjðrl: H. Hafber*.
ðkrlfatefa Au»tur»trætl S.
ClnU nr. 600.
Aa«lf«tnga*Jtrif»tofa nr. 70«.
fielJBa»i»»ar:
Jön KJartan»»on nr. 74».
Valtýr Stefá.n»oon nr. 1S»0.
S. Hafberg nr. 770.
«»arlft*Bjald:
Innanland* kr. S.00 4 m*.nu#»
nlanda kr. 2.60 - ----
.»ölu 10 aura elntaklO.
Prófessor
Sígurður Magnússon
sextiigur.
Erlendar slmfrngnir.
FB. 23. nóv.
Jarðskjálftamir á Newfound
land.
Nánari fregnir.
Frá Saint Johns á Newfound
land er símað: Sjónarvottur
lýsir landskjálftunum og flóð-
bylgjunni síðastliðinn mánudag
sem hjer segir: Á Burinskag-
anum skalf alt og nötraði, er
landskjálftinn reið yfir, og flýði
fólk óttaslegið úr húsunum.
Rúður brotnuðu í hverju húsi
að kalla. Fólkið leitaði hælis
í kirkjunum, en ótti þess sef-
aðist þó fljótlega, og hjeldu
menn þá aftur til heimila sinna
Menn höfðu aðeins verið stutta
stund heima, er flóðbylgjan
skall á land og skolaði burt
húsunum, þar sem heilarfjöl-
skyldur sátu að snæðingi, svo
sumir meiddust, en aðrir
drukknuðu. Bátar á höfninni
köstuðust á land og moluðust
á hafnarvirkjunum. Alt ljek á
Sigurður prófessor er sextugur í
dag (f. 24. nóv. 1869).
Hann lauk lœknaprófi við Hafn-
arháskóla 1901. — Veturinn 1901
—2 var hanfl settur kennari við
læknaskólann í stað Guðm. Magn-
ússonar, sem þá dvaldi utanlands.
Síðan dvaldi Sigurður 5 ár í Dan-
mörku (1902—7) við framhalds-
nám, fyrst á almennum sjúkrahús-
um og síðan í heilsuhælum og
öðrum sjúkrahúsum fyrir brjóst-
veikt fólk.
Sigurður Magnússon.
Eftir að hafa feflgið þessa miklu
og góðu læknisment settist hann
að hjer í Reykjavík og fjekst hjer
við lækningastörf í 2 ár (1907—9).
En þá fór hann aftur utan til að
búa sig undir læknisstarfið á Víf-
ilsstöðum. Hann var sjálfkjörinn
í þá stöðu. Fór hann þá, veturinn
1909—10, til Danmerkur, Noregs,
reiðiskjálfi, er flóðbylgjan skall jjýgkfQands og Austurríkis til þess
á, og hjeldu margir, að eyjan
mundi sökkva. Flóðið stóð yfir
S fimm mínútur. Kunnugt er
um, að 36 menn hafi farist.
Símalínur slitnuðu. Stormar
hindruðu sjóferðir og var ekk-
•ert samband við umheiminn
fyrr en á fimtudag. Mikil neyð
ríkir á Burinskaganum. Stjórn
in hefir sent þangað hjálpar-
lið, m. a. lækna.
Þjóðverjar og Frakkar á
ráðstefnu.
Frá París er símað: Ráð-
stefna, sem fulltrúar Frakk-
lands og Þýskalands taka þátt
í, er hafin hjer. Rædd verður
krafa Þjóðverja um að fá þeg-
ar aftur Saarhjeruðin.
Veikindi Clemenceau.
Clemenceau hefir versnað
■og kvelst mikið. Öll frakkneska
þjóðin vottar honum mikla
hluttekningu. Blöðin flytja
greinir um Clemenceau, „föður
sigursins", og birta stöðugt ít-
arlegar fregnir af líðan hans.
Blaðamenn eru stöðugt á verði
við bústað hans til þess að fá
fregnir af líðan hans.
Stigamenn í Búlgaríu.
Frá Vínarborg er símað
Búlgarskur ræningjaflokkur
rjeðist á Austurlandahraðlest-
ina skamt frá landamærunum.
Höfðu þeir sett tvær sprengi-
kúlur undir lestina, og er þær
sprungu var lestin stöðvuð.
Sprengikúlurnar gerðu lítið
tjón. Ræningjarnir, sem höfðu
enn a ny
hæli.
Heilsuhælið
að kynna * sjer heilsu-
Prófessor Signrður Magnússon
er óvenju ern maður og mun flest-
um kom á óvart að hann er nú
sextugur að aldri. Og allir munu
óska þess, að hanu eigi enn langt
lif og mikið starf fyrir höndnm.
O. B.
Er sðsfalisminn úreltur?
+ t +
Innilegar þakkir fyrir anðsýnda samúð við andlát og jarðar-
för föður okkar, Ólafs Rosenkranz.
«
Hólmfríður Rosenkranz. Björn Rosenkranz.
á Vífilsstöðum var
opnað haustið 1910. Fyrsti sjúkl-
ingurinn kom 4. september það ár.
Þar, á Vífilstöðum, hefir pró-
fessor Sigurður unnið og er að
vinna sitt æfistarf. Þar hefir hann
til þessa dags tekið á móti 2500
fullorðnum sjúklingum og 273
börnum. Barnadeildin var opnuð
5. janúar 1921.
S. M. er einn af þeim fáu ís-
lensku læknum, sem fengist hafa
við vísindaleg læknisstörf. Eru til
í iitlendum tímaritum og lækna-
blöðum margar ritgerðir eftir hann
um athuganir hans og tilraunir.
Bera þær allar vott um vandvirkni
og skarpskygni.
Jo'g hefi orðið þess var að öll-
um útlendingum finst mikið til um
Vífilsstaðahælið, jafnt læknum sem
öðrum, enda er óhætt að fullyrða,
að það stendur i alla staði jafn-
fætis bestu heilsuhælum í öðrum
löndum. Vitanlega hefir S. M. bor-
ið allan hita og þunga dagsins í
rekstri þessa stærsta sjúkrahúss
lcndsins. Og þetta starf hefir hann
unnið svo að hann hefir sóma af
en þjóðin gagn.
safnast saman í skógi skamt
þar frá, hófu nú skothríð á
lestina og særðu marga far-
þeganna og tóku til að ræna í
lestinni. Herlið kom á vett-
vang og lögðu ræningjarnir þá
á flótta. Herliðið veitti þeim
iftirför og skaut á þá, en ræn-
'ingjarnir komust undan.
Próf. J. M. Keynes vakti nýlega
máls á því, að ýmislegt væri nú
orðið úrelt í þjóðnýtingarkenningu
jafnaðarmanna. Fórust honum m.
a. orð á þessa leið:
— Fyrir stuttu vakti Volmer
lávarður athygli almennings á því,
að forstjóri póstmálanna eusku er
venjulega stjórnmálamaður, og að
skift er um forstjóra, ekki áðeins
með hverri nýrri stjórn, heldur
miklu oftar, því að þessi staða er
skoðuð sem undirbúningsstaða
undir hærri embætti.
— Það er hlægilegt, að slík
staða, sem hefir í för með sjer
mikil viðskifti skuli ganga sem
bitlingur milli stjórnargæðinga. Og
'óhætt eV að álíta það beinlínis
hættulegt, að forstjórinn skuli vera
pólitískur.
— Það er sannað, að síðan eftir
stríð, hafa verið tólf aðalpóstmeist-
arar í Englandi. Þetta liggur í
þvl, að ef póstmeistarinn reynist
vel, þá er hann brátt látinn fá
aðra stöðu, en aðeins þeir embætt
ismenn, sem illa reynast, ve'rða í
embættinu lengri tíma.
— Það er nauðsynle'gt að póst-
málin sjeu losuð úr þeirri pólitík,
sem nú virðist ráða um val
starfsmönnum. Það er nauðsynlegt,
að póstmálin sjeu gerð að sjer-
stöku óháðu fyrirtæki, sém yrði
látið sæta ábyrgð gagnvart stjóm
inni og þinginu, en væri að öðru
leyti jafn frjálst og Lundúnahöfn
og Englandsbanki, en það dr stofn-
un, sem að mínu áliti ætti ekki
að veTa opin fyrir sífeldu resi
af hálfu þingsins, heldur ætti
hann að hafa frjálsræði til að afla
sjer þess fjár, sem hann þarf með.
— Símamálin ætti að greina frá
póstmálunum. Síminn ætti ekki að
vera undirtylla póstmálanna, og
það ætti heldur ekki að stjórna
honum á sama hátt. Yfirleitt eru
póstmálin gott dæmi um ríkis-
rekstur. Þe'ssi rekstur mælir heldur
ekki með sjer, eins og dæmið sýnir,
er jeg nefndi áðan, að forstjórarn-
ir eru æfinlega pólitískir. — Jeg
kenni ekki embættismönnunum um
ólagið, heldur því, að þeir hafa
orðið að vinna undir óhagstæðum
skilyrðum.
— Samgöngumálin í London eru
líka tilvalin til þess að vera bygð
á sama grundve'lli. Stjórn þeirra
ætti að vera ábyrg gagnvart borg-
arstjórn Lundúna, en að öðru leyti
óháð fyrirtæki, eins og nú á sjer
stað með neðanjarðarbrautirnar.
— Englandsbanki er þriðja dæm-
ið. Sagt er, að sósíalistar vilji
þjóðnýta bankænn. Þetta er hin
mesta fjarstæða, þyí áð í öllu,
sem máli skiftir, er bankinn að
öllu leyti þjóðnýttur. Það er
mínu áliti gott, að bankinn er að
nokkru leyti einkafyrirtæki, en
það styrkir án efa aðstöðu hans,
ef honum er haldið algerlega utan
stjórnmála. Því að allir sjá, að
bankinn vinnur stöðugt að hags-
Jarðarför konunnar minnar, Steinunnar Skúladóttur', er ákveðin
þriðjudaginn 26. þessa mánaðar og hefst klukkan 1 með húskveðju í
Kennaraskólanum, niðri.
Magnús Helgason.
Kveðjuathöfn Boga Th. Melsted sagnfræðings, fer fram frá
Dómkirkjunni, þriðjudaginn 26. þessa mánaðar klukkan 10% fyrir
hádegi. Jarðarförin fet fram að Klausturhólum fimtudaginn 28.
þessa máuaðar. . ,1
.'Yúá
Fyrir hönd vina og ættingja,
Páll B. Melsted.
Hjermeð tilkynnist að maðurinn miun elskulegur og faðir, Ölafur
V. Jónsson, andaðist á Vífilsstöðum föstudaginn 22. þ. mán.
Hábæ í Hafnarfirði.
Torfhildur Níelsdóttir og dóttir.
Hjermeð tilkynnist vinum og, vandamönnum að okkar kæri eigin-
maður og faðir Guðmundur Jónsson, er andaðist að heimili sínu
Frakkastíg 6 A, laugardaginn 16. nóve'mber, verður jarðsunginn
frá Dómkirkjunni miðvikudaginn 27. nóvember klukkan 2. Kransar
eru afbeðnir, en ef einhver vildi minnast hins látna á þennan hátt,
er beðið að andvirðið gangi til Elliheimilisins.
Eyvör Gísladóttir. Agnes Guðmundsdóttir.
Frú Ragnheiður Jónsdóttir frá Hjarðarholti ljest í Kaupmanna-
höfn í gær. Líkið verður flutt heim. Jarðarförin auglýst síðar.
Jón Jónsson, læknir.
mimurn heildarinnar, en ekki ein-
staklinga.
Það, sem mest er þörf á núna,
er ný skoðun á sambandi ríkis og
framleiðslu. Skilyrðin breytast nú
ört. Sum framleiðslutæki þarf að
þjóðnýta að vísu, en önnur renna
svo að se'gja sjálfkrafa inn á líka
braut, því að það þarf ekki altaf
blóðuga byltingu til að breyta
skipulagi. Stóriðnaður þroskast af
sjálfu sjer í þá átt, að hann starf-
ar til gagns og gróða fyrir alþjóð
Þessi breyting kemur svo eðlilega,
að almenningur mun vart taka
eftir því.
Það ætti að vera auðskilið, að
ekki er hægt að leggja 19. aldar-
mælikvarða á þann tíma, sem hefir
skapað smjörlíkishringinn og eld-
spýtnahringinn.
Smjörlíkishringurinn er svo vold-
ugt fyrirtæki, að hann á alla
framleiðslu, er að smjörlíki lýtur,
alt frá hráefnum, að pappírnum,
sem látinn er utan um pakkana.
Sænski eldspýtnahringurinn er
jafnvel enn tröllslegra fyrirtæki.
Hann getur lánað ríkjunum stór-
fje til þess að fá í þess stað einka-
leyfi og sjerleyfi. Skilyrði nýja
tímans útheimta líka alveg nýja
fjármálaspeki. Að mínu áliti er
enski jafnaðarmannaflokkurinn
laus við ný viðhorf, sem hann g<?t-
ur bætt við nýjum stefnum. Hann
hefir alið meðlimi sína upp í göml-
um kreddum frá miðri 19. öld, en
þær eru alveg gagnslausar og jafn
vel heimskulegar gagnvart þeim
stefnum, sem nú eru að rísa upp.
Hið fyrsta, sem gera þarf, e*r að
koma á samvinnu milli beggja
flokkanna, hans og andstöðuflokks
ins, og er þá grundvöllur lagður
að frjálslyndari og nytsamri sam-
vinnu milli þeirra. —
Hamskifti dómsmálaráðherrans.
Eins og lesendur Tímans hafa sje'ð,
birtast í blaðinu að staðaldri smá-
greinir undir ýmsum dularfullum
merkjum, A, B, X, Y, Z o. s. frv.
Jndantekningarlítið hafa þessar
greinir ekki annan boðskap að
ilytjá, en persónuleg illmæli og
huútur til nafngreindra pólitískra
andstœðinga. Höfundur ritsmíð-
anna er altaf einn og sami maður-
inn, Jónas Jónsson dómsmálaráð-
herra. — í Tímanum í gær er
„Jónas X“ og „Jónas Y“ á ferð-
inni. „Jónas X“ sendir þeim Gísla
símstjóra og Gísla sýslumanni í
Vík enn á ný kveðju sína í sam-
bandi við Suðurlandslínuna, sem
aðeins er endurtekning á fyrra
rugli ráðherrans um það mál. En
„Jónas Y“ hælir Lárusi á Klaustri
á hvert reipi fyrir það, hve vel(!)
hann hjelt á málstað þeirra slát-
urfjelagsmanna í Vestur-Ska/ta-
fellssýslu í sláturhúsmálinu, eu
jafnframt sendir hann G. Sv. sýslu
roanni viðeigandi kveðju. Ástæðu-
laust er að sakast um það, þó
ráðherrann í öllu óðagotinu full-
yrði gegn betri vitund, að Mbl.
hafi aldrei skýrt frá dómi Hæsta-
rjettar í sláturhúsmálinu. í Mbl.
3. nóv. s. 1. er sagt frá úrslitum
málsins og aðalforsendurnar í
Hæstarjettardómnum birtar orð-
rjettar. „Jónas Y“ þarf að lesa
upp og læra betur.