Morgunblaðið - 24.11.1929, Blaðsíða 9

Silnnudag 24. nóv. 1929.
IVfotgtmMttðtð
Útnipssfii (slands.
m
M
m
É
r-!
z S'
I
Q □
i
ii i ii i fi
ii

Útvarpsstöðin hjá Vatnsenda. VesturhliS.
Nú er kominn sá skriður á útvarpsmálið,
að ákveðið hefir verið aði byggja fullkomna
útvarpsstöð hjá Vatnsenda í grend við Reykja-
vík og á stöðin að vera fullgerð snemma næsta
sumar. Þótti Morgunblaðinu því rjett að
gefa lesendum sínum yfirlit yfir gang málsins.
Sneri blaðið sjer þess vegna til Gunnlaugs
Briem símaverkfræðings og fekk hjá honum
eftirfarandi upplýsingar:
í fyrri hluta júlímánaðar var
tekin ákvörðun um að bjóða út út-
varpsstöðina og lán til hetinar, og
var útboð óðara sent til 6 firma
og frestur gefinr; til 4. septembtr.
í útboðjnu voru gerðar mjög
strangar kröfur til gæoa stöðvar-
innar, orkan átti að vera 7‘/2 kíló-
watt í loftneti, en jafnframt var
beðið um upplýsingar um hvern
kostnaðarauka það mundi hafa í
för með sjer, ef orkan yrði síðar
aukin um 100%. Tvær 150 metra
háar stálgrindarstengur áttu að
bera loftnetið. Ennfremur átti
in verða ekki fa'r um að útvarpa
alþingishátíðimn vor, svo fram-
arlega sem ekki stendur á öðru en
tækjunum.
Senditækin eru af allra full-
konmustu gerð, bygð á nýjustu
vert við Elliðavatn, er það hæsti
(144 m.) og fegursti staður í
nánd við Reykjavík. Mörg atriði
komu til greina við val á stað fyr-
ir stöðina, fyrir utan það er beint
varðar útgeislan rafsveiflanna svo
sem hæð yfir umhverfi, jarðvegur
o. fl., og þá fyrst og fremst að
ltoma stöðinni eins langt frá
Reýkjavík og tækt þótti kostnaðar
vegna, til þess þó að gera kleift
að taka við útsendingum annara
stöðva í Reykjavík á með-
an útvarpsstöðin hjer væri
að útvarpa; hins vegar mátti ekki
fara svo langt burtu að kostn-
aðurinn af að leiða#þangað raf-
rtynslu Marcomfjelagsins ogjmaf~n fra rafmagnsv. bæjarins og
breska útvarpsins, sem vinna sam-
an að smíði útvarpsstöðva. Mar-
conifjelagið liefir áður reist út-
varpsstöðvar í meira'en 20 löndum,
og hefir í ár lokið við 50 kw. út-
varpsstöð i London, og 12 kw.
stöð í Tjekkóslóvakíu, 2 kw. stöð í
Belgrad, og á nú að reisa, auk Is-
Útvarpsstöðin og loftskeytastengTirnar. Berið saman hæð þeirra
og útvarpsstöðvarhússins.
að vera í tilboðunum jarðstrengur
frá útvarpssalnum í Reylrjavík til
útvarpsstöðvarinnar á Vatnsenda-
hlíð, og skyldi hann vera sjerstak-
lega gerður til að flytja hljómleika
án þess að bjaga þá á leiðinni.
Tilboð kom frá 5 firmum: Mar-
coni, Standard, Electric, Telefunk-
dn, M. P. Pedersen og Philips
Radio. Tilboð Marconis var bæði
lægst og fól í sjer öflugustu og að
öðru leyti bestu tækin, og var á-
kveðið að taka því, að undantekn-
um stöngum (fyrir loftnet) og
jarðstreng; hafði rjettur til að und
anskilja þetta verið áskilinn í út-
boðinu. Ennfremur var tekið láns-
tilboð Marconifjelagsins um 5 ára
lán að upphæð 620,000 kr. með
6V2% vöxtum, og útborgast það af-
fallalaust jafnóðum og þörf er
peninganna.
16 kílówattastöð kostaði aðeins
10% meira en he'lmingi minni
stöð, ef hún var sett upp nú þeg-
ar, en munurinn hefði verið miklu
meiri ef síðar hefði átt að auka
■orkuna úr 8 upp í 16 kw. Var því
ákveðið að taka tilboði Marconis
í 16 kw. stöð fyrir 321.000 krónur,
og felur það í sjer senditækin,
loftnet og jarðnet, og hljóðnema og
tnagnara hjá útvarpssalnum í
Reykjavík. í samningnum við firm
að er svo ákveðið, að það greiði
11000 krónur í sekt, ef senditæk-
lensku stöðvarinnar, 6 útvarpsstöð
tal og tóna frá útvarpssalnum í
Reykjavík yrði altof mikill. Enn-
fremur þurfti að tak?. tillit til
vatnsleiðslukostnaðar, og að bægt
yrði að komast þangað í bíl án alt-
of mikils kostnaðar í vcgaJagning-
ar, en hinsvegar var mikið unnið
við að stöðin væri ekki alve'g við
alfaraveg. Næstu staðirnir, svo
srm Seltjarr.arues, ö-t.juhlíð o. fl.
þ'ttu altof n-il.egt og ac öðru leyti
óhentugir, og lá þá næst að athuga
hæðirnar í kring um Elliðaárnar
vegna þess hve nálægt þær eru
rafmagnsveitunni, en þó fjarri
Reykjavík. Við nánari athuganir
þótti Vatnsendahlíð flestra hluta
vegna hentugust, þótt vegurinn
þangað væri e'kki allskostar góður.
Það þótti líka alls ckki fært að
hafa svona öfluga stöð nær Reykja
ar í Póllandi (eina m. 100 kw. hjá vjjj en þetta, 9 km., en eiginlega
Warschaw, tvær 16 kv. hjá Lem- Ugfgj hún átt að vera 30 km. burtu,
berg og Vilna, og 3 minni stöðvar), en kostnaðurinn hefði þá orðið
ennfremur 60 kw. stöð hjá Stokk-1
hólmi.
100.000—200.000 kr. meiri. Þar eð
seint var liðið á haust reyndist
ekki tími til að laga veginn veru-
þó verið
Út varpsstöðin hjer á líka að
geta sent loftskeyti með 32 kw. j iega; etl hann liefir
orku í loftneti, og mun hún heyr- breikkaður talsvert.
ast mjög vel til annara landa. j Á Vatnsendahlíð hefir nú verið
Nýrra tilboða var leitað fyrir ^ keypt 75.000 fermetra landsspilda
stengurnar og jarðstrdnginn, og fyj*ir útvarpsstöðina, er það sljett-
var tekið tilboði Telefunkens
ur melur líkt og hjer á Melunum.
stengurnar að upphæð 97.000 kr.,
auk efnis í undirstöður og vinnu
við uppsetningu; en tilboð í jarð-
streng eru ólcomin ennþá, en von
er á þeim á næstunni. Stengurnar
eru stagaðai í þrjár áttir. urvöll, og þar á útvarpsstjóri að
Þegar er Marconifjelagið hafði hafa aðsetur sitt.
Þar hafa verið gerðar nákvæmar
hæðamælingar', og er nú verið að
rannsaka jarðveginn.
Utvarpssalur á að vera í vænt
anlegu húsi landssímans við Aust-
sent fullnaðarupplýsingar um hús-
rými það er senditækin þyrftu, var
húsameistara ríkisins falið að igera
teikningu af útvarpsstÖðinni og
bjóða liana út. Það hafa komið 7
tilboð og mun verða útkljáð um
þau núna um helgina.
Ennfremur hafa verið keyptar
vatnspípur og vatnsdæla, ennfrem
ur jarðstrengur til að leiða raf-
magn eftir frá rafmagnsstöðinni
og að útvarpsstöðinni og dæluhús-
inu; og verða leiðslur þessar lagð-
ar á næstu vikum.
Útvarpsstöðinni liefir verið val-
inn staður á Vatnsendahlíð vestan-
Útvarpsstöðin hefir verið áætluð
að kosta uppkomin nálægt 650.000
krónur. Ennþá er alveg óvíst hvort
stöðin verður til fyrir alþingishá-
tíðina, fer það alveg eftir veðrinu
í vetur.
A myndunum hjerna er sýnd út-
varpsstöðin eins og hún á að líta
út í aðaldráttum.
Landssíminn hefir áætlað kryst-
allangdrægi þessarar stöðvar 120
km., og á það ekki eingöngu að
vera upplýsing fyrir væntanlega
eigendur krystalstækja, heldur
fyrst og fremst fyrir útvarpsnot-
endur yfirleitt, því „krýstalslang-
ff*r*
FABRIE.KSMERK
Muiuð að þetta
erbesta og eftir
gæðum ódýrasta
súkkulaðið.
Stadinqar
þær, erqerðar hafa verið á
kaffibæti
'LmÍVSQ,
iDawid’s!
sýna oq sanna, að
kaffibaefir þessier
langbestur aiira.
Biðjið þvi eetió um1
kaffibæfir
ludwÉQ'
DatvidTs
með
ka ffikvö rninn i*