Morgunblaðið - 08.03.1931, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ
Bnimnnmtiiiiiiiiiiiiimiiniiiiiiiiiiiiiiniinimnnniiiiiiiiir
=
= Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavilc ~
s Bitatjórar: Jón Kjartansson. =
= Valtýr Stefánsson. =
= Ritstjórn og: afgreiösla: =
= Austurstræti 8. — Sími 500. =
1 Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
s Auglýsingaskrifstofa: =
= Austurstræti 17. — Sími 700. 55
s Heimasímar: =
s Jón Kjartansson nr. 742. =
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
E. Hafberg nr. 770. =
i Áskriftagjald: =
s Innanlands kr. 2.00 á mánuói. =
~ Utanlands kr. 2.50 á mánutSi. =
í lausasölu 10 aura eintakiS. =
20 aura meö Lesbók =
^iiiiuiiiiuuiininniiniiiniiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiinnniiiiiiniiFF.
Maður ferst
í snjóflóði.
(Einkaskeyti til Mbl.)
Patreksfirði, 5. mars Ml.
I gærdag voru þeir Byrgir Thor-
oddsen og Brynjólfur Jónsson á
leið milli Kvígyndisdals og Yatns-
dals. Er þeir voru konmir rómlega
miðja vega, fjell á þá snjóflóð.'
Komst Byrgir sem var í innri
kant.i flóðsins iir því, en Brynj-
ólfnr, sem var í ytri kantinum
aiáði sjer ekki úr því og' tók snjó-
flóðið liann með sjer og beið hann
kana af. Snjóflóðið liafði ekki bor-
ið haim nema noklcra faðma niður
fyrir vegimn, Þrjátín menn grófu
í sjö tíma eða til miðnættis, byrj-
Uðu þeir aftur i morgun- Fundu
3ík hans um tíu leytið.
ísland og Þjóðabandalagið.
^ ;Genf, 7. rnars.
United Press. FB.
Island hefir ákveðið að taka
l>átt í störfum nefndar þeirrar,
«6»! vínnur að samvinnu meðal
Evrópuríkja.
Fulltrúar allra Evrópuríkja
koma á fund í París til þess að
a*áða fram úr f'jáitia gsörðugleikurn
keixnskreppunnar.
Bretar breyta kosninga-
lögnnum.
Neðri málstofan hefir með
277 atkv. gegn 251 samþykt
binar þýðingarmiklu kosninga-
iagabreytingar, sem frjálslyndi
flokkurinn hefir krafist af
jafnaðarmannastjörninni, fyrir
^uðning þann, sem þeir veittu
■stjóminni. Fjekk frjálsl. flokk-
Urinn, eins og kunnugt er, færri
Jdngsæti \ hlutfalli við atkvæða-
^ágn en hinir flokkarnir, við
®íðustu kosnlngar.
Ulotaútgjöld Breta.
London, 5. mars.
United Press. FB.
1Opinberlega tilkynt, að flota-
ötgjöldin séu áætluð fyrir 1931
51,605 þús. sterlingspund, sem
'er 342,000 sterl.pd. minna en
tyrir árið 1930.
Heimsmet I skautahlaupi.
Oslo 6. mars.
TJnited Press FB.
heimsmet sett hjer í skauta-
^laupum: Thunherg hinn finski
rann 1000 metra á 1 mín. 27.4 sek.
Evensen, Norðmaður, rann 5000
•fcetra á 8 mín. 1L2 sek.
Nýi hainargarðnrinii
skenamisi.
Ðólvirkið bilar, og sandurinn í garðinum
skríður út í höfn.
Á föstudagskvöld, laust fyrir
miðnætti, urðu menn þess varir,
að dynkir heyrðust alivoveifleg-
ir í hafnargarðinum nýja, sem
hyggður var síðastliðið ár norð-
ur undan Grófinni.
Dynkir þessir heyrðust í krik-
anum, þar sem nýi garðurinn
mætir gamla hafnargarðinum.
Er frá leið, tók að bera á
því, að bólvirkið þarna austan
á hafnargarðinum nýja seig nið-
ur, jafnframt því sem brún þess
þokaðist inn á við.
Var þá sýnilegt, að undir-
vstaða Bólvirkisins hafði bilað.
Neðri brún þess, sem rekin var
niður í sjávarbotninn, hafði
eigi nægilega viðspyrnu í botn-
inum utan við garðinn, en- seig
út á við. Við það opnaðist sand-
inum innan við bólvirkið útrás,
svo skri&a af sandi þéim, sem
hafnargarðurinn er gerður úr.
rann nú undir bólvirkið, og
myndaðist þarna ferleg gjóta i
garðinn innan við bólvirkið, á
20—30 metra svæði.
Á laugardagsmorguninn var
svo mikil skriða af sandi og
mold runnin út undir bólvirkið,
að gjótan, sem myndaðist í garð
inn, náði inn undir gangstjett
þá, sem er eftir garðinum endi-
löngum um miðju.
Var nú brugðið við, til þest
að stöðva frekari skemdir, veita
bólvirkinu viðnám að utan-
verðu, með því að flytja að því
grjót, og með því að setja
bráðabirgða-timburþil í gjót-
una, sem mynduð var, svo eigi
skriði úr börmum hennar.
Bólvirki nýja hafnargarðsins
er gert með þeim hætti, að járn-
stengur 12—14 metra langar
eru reknar niður í botninn. —
Stengur þessar eru þannig að
lögun, að þær grópast þjett hver
að annari, svo þær mynda vatm
helda kistu. Er kista þessi síð-
an treyst með ýmsum tengsluir
hið innra, og síðan fylt af
sandi og öðrum jarðefnum.
Orsakir skemdanna
eru þær, eins og ofanrituð frá-
sögn ber með sjer, að á þessu
umrædda svæði hafa járnstang-
ir þessar ekki verið reknar nægi
lega langt niður í sjávarbotn-
inn. Við stórstraumsfjöru, þeg-
ar aðhaldið er sem allra minst
að utan, hafa þyngsli uppfyll-
ingarinnar spent hið þjetta ból-
virki fram að neðanverðu svo
útrás hefir myndast fyrir sand-
inn, sem settur var í garðinn.
Óvíst er enn, hvort nú þegar
er girt fyrir frekari skemdir á
garðinum. En vonandi verður sú
raunin á.
Hafnargarðinn gerði „Dansk
Sandpumpekompagni“. Var verk-
ið afhent höfninni þ. 2. júní, með
þeim skilmálum, að ,Sandpumpe-
kompagni* bæri ábyrgð á verk-
inu eitt ár frá afhendingardegi
Ábyrgðartími fjelagsins er því
útrunninn þ. 2. júní í sumar.
Ómögulegt er að gera sjer
neina ákveðna grein fyrir því,
hvað viðgerðin muni kosta. —-
Bendir margt til þess, að hún
verði erfið. Það verður út af
fyrir sig erfitt verk, að ná ból-
virkinu upp, sem niður hefir slig-
ast, áður en hægt verður að
byrja á endurbyggingunni.
ÞlngWðindl,
Sveitagjöld.
Neðri deild.
Halldór Stefánsson flytur frv.
um sveitargjöld. Leggur hann til,
að sveitar- og bæjarsjóðir fái fast-
an tekjustofn í stað útsvaranna,
sem nú eru. Aðaltekjustofninn á
að vera tekju- og eignarskattur,
eftir sömu reglum og tekju- og
eignarskattur til ríkissjóðs, en tvö-
falt hærri. Nokkrir aðrir tekju-
stofnar eru tilnefndir í frv.
Mál þetta var til umræðu í Nd.
í gær og sætti frv. all-miklum
andmælum frá ýmsum þingmönn-
um. Nefndu þingmenn nokkur
dæmi þess, að skatturinn samkv.
reglu Halldórs gæti í sumum til-
fellum orðið meiri en allar tekjur
manna- Einnig var rjettilega á það
bent, að skatturinn kæmi oft mjög
ranglátlega niður, ef farið yrði
eingöngu eftir tekju og eign-
arskattinum. Skattur eftir „efnum
og ástæðum“, svo sem tíðkast við
xitsvarsálagningu, væri rjettlátasti
skatturinn, sem hægt væri að fá,
þar sem nægur kunnugleiki væri
fyrir, og hánn væri einmitt fyrir
hendi í sveitunum.
Frv. var að lokinni umræðu vís-
að til allslin., en sennilega sofnar
það þar.
Stækkun lögsagnarumdæmis
Reykjavíkur.
Þingmenn Reykvílringa flytja
frumvarp um að jarðirnar Þor-
móðsstaðir og Skildinganes í Sel-
tjarnarneshreppi skuli lagðar und-
ir lögsagnarumdæmi Reykjavíkur.
Frv. þetta var lagt fyrir síðasta
Alþingi, en var þá felt. Hjeðinn
mælti nokkur orð með frumvarp-
inu, en Ólafur Thors andmælti því.
Var því vísað til 2. timr. og alls-
herjarnefndar.
Laun járnbrautarmanna
lækka.
„National Raihvay Gages
Board“ hefir ákveðið, að laun
allra járnbrautarstarfsmanna
skuli lækka um 2i/£% og þar að
auki ^viðbótarlækkun, er nemur
2.y%°/o á öll laun yfir 40 shill-
ings. Lækkun á launum allra
skrifstofumanna, sem nemur yf-
ir 100 sterlingspundum á ári,
nemur 71/4%.1— Launalækkun
þessi bitnar á ca. 800,000 járn-
brautarstarfsmönnum.
B æ jarst jórnarkosningar
í London.
London, 6. mars.
United Press. FB.
Kosningar til borgarstjórnar
1 London benda til„ að hlut-
fallið milli styrkleika flokkanna
liafi ekki breyttst að miklum
mun. Umbótamenn í bæjarmál-
efnum (municipal reformers)
hafa unnið sex sæti á kostnað
jafnaðarmanna. Fullnaðarúrslit
eru ekki kunn, en umbótamenn
hafa fengið 68 sæti, jafnaðar-
menn 29, frjálslyndir 4, óháðir
1. Fjórtán konur hafa verið
kosnar, þar á meðal dóttir for-
sætisráðherrans, Ishibel Mac-
Donald.
Frá Frakklandi.
París, 6. mars.
United Press. FB.
Opinberlega er tilkynt, að at-
vinnuleysingjar í Frakklandi,
sem atvinnuleysisstyrki hljóta,
hafi þ. 28. febr. verið 40,077,
en auk þess voru 59.000 skrá-
settir atvinnuleysingjar, sem
ekki eru styrks aðnjótandi frá
hinu opinbera.
Nýkomið.
Mikið og smekkiegt
nrval af allskonar
Em>
silkinærfötnm.
Mjög sanngjarnt verð.
Vörnhnsið
Kaapa húsmódirl
Vegna þess að þjer mun-
t ð þuifa hjálpar við hús-
móðuistörfin, þá leyfi jeg
mjer að bjóða yður að-
stoð mina.
Fröken Brasso.
. Verkbanni frestað.
Hemaðarútgjöld Breta.
London 6. mars.
United Press FB.
Samkvæmt opinberri áætlun
verða hemaðarútgjöldiri (til larid-
hersins) 570 þús. sterlingspnndum
minni á komandi fjárhagsári en á
því yfirstandanda. Hernaðarút-
gjöldin eru áætluð 39.930 þús.
sterlingspunda. Til vígbvinaðar á
Kaupmannahöfn, 7. mars.
United Press. FB.
Verkbanninu, sem ráðgert
var að byrjaði á mánudag, og
bitnar á 55.000 verkamönnum
í ýmsum iðngreinum, ef sætt-
ir takast ekki, Jiefir verið frest-
að á meðan rannsókn sátta-
semjara er ekki lokið.
Launadeila í kolanámum
Wales.
London 6. mars.
United Press FB.
Málamiðlunamefndin í kolaiðn-
aðinum í South Wales hefir úr-
skurðað, að núverandi uppbót
(bonus), sem greiðist verkamönn-
um í ákvæðisvinnn og er 28%
yfir grundvallarlaunastigann frá
1915, verði lækkuð uni 8% í 20%.
Jafnframt hefir verið úrsknrðuð
5-10% lækkun á svokölluðum auka
viðurværislaunum verkamanna,
sem ekki vinna í ákvæðisvinnu.
Launalækkanir þessar bitna á
17.000 verkamönnum.
Er þetta önnur launalækkun
sem .ákveðin er innan tveggja
daga, í aðalatvinnugreinum lands-
ins.
Síðar: Ný vinnustöðvun í kola-
iðnaði South-'Wales yfirvofandi,
þar eð framkvæmdarnefnd námu-
mannasambandsins hefir neitað
að fallast á úrskurð þann, sem
gerður er að umtalsefni í fyrra
skeytinu. Hefir framkvæmdar-
nefndin boðað fulltrúafund til
þess að ræða um hvaða stefnu
skuli taka, þar eð af úrsknrðinnm
mundi leiða óþolandi ástand fyrir
verkamenn.
Morgunblaðið er 8 síður og Les-
bók í dag.
sjó og landi, er því ráðgert að
verja miklum mun minna en áðuf,
en nokkru rueira til flughersirts
eða 18.100.000 sterlingspundum
eða 250 þús. sterlingspundum
meira en á yfirstandandi f járhags-
ári.
Dagbók.
Veðrið (í gær kl. 5): í nótt og
í dag liefir lægt um aDt
land, og er nú komið kyrt veður
eða hæg SA-átt alls staðar nema
við S-ströndina. Þar er enn snarp-
ur vindur en lægir óðum. Á N-
og V-landi er bjartviðri, en dá-
lítið slyddu- eða snjójel sums stað-
ar sunnanlands. Hitinn er 0—2 kt.
um alt land. Loftþrýsting er nú
orðin há um alt land, og nær
hæðin austur yfir Skandinavíu, en.
færist heldur vestur eftir. Er þvi
útlit fyrir kyrt veður um alt land
á morgun með frostlitlu eða frost-
lausu veðri og bjartviðri að minsta
kosti á N- og V-landi.
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Hæg A-átt. Bjartviðri.
Vikivakanámskeiðin. Æfingar
hefjast hjá fullorðnum í byrjenda-
flokki annað kvöld kl. 9 á Lauf-
ásveg 2, en hjá þeim sem lengra
eru komnir á fimtudag.
Vikivakar barna. Æfingar hefja^t
annað kvöld kl. 7, og í öðrnjn
flokknum sömu daga og áður var.
Karlakór K. F. U. M. byr jar aft-
ur á morgun. Fyrri vika.