Morgunblaðið - 08.03.1931, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
7
vmga hálfvita eða vanþrosknð börn
Rp gfrú Sesselja Sigmundsdóttir,
forstöðukona hælisins hefir dvalið
árum saman við slík barnahæli í
Þýskalandi, og hlotið ágæt með-
mæli frá læknum við þær stofn-
anir.
En þar sem ekki eru til nein
fyrirmæli hjerlendis um hvern
þátt ríkið tekur í allri umhirðingu
«g uppeldi fávita og hálfvita, þarf
margt að athuga áður en unt er
að flytja ákveðnar tillögur um
þessi mál.
Mörg heimili og sveitarfjelög
bíða þess með óþreyju að eitt-
hvað verði samt bráðlega gert og
væntanl^ga tekur Alþingi vel í
málið þegar tillögur nefndarinnar
koma þangað, enda eru 50 til 80 ár
síðan aðrar menningarþjóðir fóru
að sinna verulega reglubundinni
umhirðingu fávita sinna. Svo það
er einnig frá því sjónarmiði meir
«n mál til kornið að þjóð vor hefj-
ist handa í þessu efni.
Sigurbjörn Á. Gíslason.
Bannið í Finnlandi.
Björkenheim og Búnaðarþingið
fordæma það.
Þess hefir áður verið getið
iijer í blaðinu, að finska stjórn-
in hefir skipað nefnd manna
til þess að rannsaka bannmál-
ið. Hóf nefnd þessi starf sitt
nieð því að senda formann sinn,
Edv. Björkenheim, og skrifara
&inn, til Norðurlanda, til þess
að kynnast reynslunni þar.
I samtali við eitt af Stokk-
hólmsblöðunum, skýrði Björk-
enheim frá banninu í Finnlandi,
og hjelt því fram, að þau ellefu
ár, sem bannlögin hafa nú stað-
ið, hefði reynslan sannfært sig
nm það, að þau hefðu brugð-
ist þeim vonum, sem menn
Serðu sjer um þau. En ekki
kvaðst hann vilja segja neitt
nm það, hvaða tillögur nefndin
niundi gera á sínum tíma, til
þess að reyna að bæta úr á-
standinu. Þó kvaðst hann ætla,
uð sænska fyrirkomulagið ætti
ekki við í Finnlandi. — Miklu
fremur hið danska.
,,Um sjálfan mig er það að
Segja,“ mælti hann, „að í 40
ár hefi jeg verið bannmaður. En
tað, sem jeg hefi sjeð seinustu
árin, hefir kollvarpað trú minni
á bannið. Frá fernu sjónarmiði
^r það óverjandi: siðferðislegu,
iagalegu, fjárhagslegu og heil-
brigðislegu. En trúað gæti jeg
Því, að fjárhagsatriðið yrði
kyngst á metunum“.
Af þessum ummælum ætti að
111 ega ráða það, að nefndin bygg-
lr á þeim grundvelli, að bann-
lögin sjeu óhafandi. Spurningin
6r þá sú, hvað henni kemur til
^Ugar að setja í staðinn.
Áður fvrri hafði fjárhagsat-
riðið ekki mikla þýðingu um
Það, hvort bannlögin ættu að
ÍGlda, eða vera feld úr gildi, en
Slðan kreppan kom, hefir ein-
þetta atriði verið dregið
Lierstaklega fram í baráttunni
Um lögin. Og það er ekki ó-
^ugsandi, að það hálmstrá, sem
tVr eða síðar hlýtur að verða
banninu að fótakefli, sje ein-
^itt viðskiftakreppan. A. m. k.
ber vott um það fundarsam-
þykt, sem nýlega er fram kom-
in meðal þeirra, er helst voru
taldir banninu fylgjandi. Er
Lún á þessa leið, samkvæmt frá-
sögn finskra blaða:
— Finska búnaðarþingið hef-
ir staðið þessa dagana í Hels-
ingfors og kom bannmálið þar
meðal annars á dagskrá. Með
93 atkvæðum gegn 28 var í því
máli samþykt eftirfarandi á-
lyktun:
Þingið telur bannið mjög ó-
heppilegt, fjárhagslega sjeð,
íyrir þjóð og ríkissjóð; það hef-
ir haft slæm siðferðisleg áhrif,
og með því hefir ekki tekist að
auka bindindissemi í landinu á
einn nje annan hátt. Þegar svo
er ástatt, er það augljóst, hvað
ókostir bannlaganna yfirgnæfa
kosti þeirra, að það er auð-
sætt, að grípa verður til ein-
hverra annara ráða, ef menn
' I
vilja útbreiða reglusemi í land-
inu. Það verður að finria eitt-
hvert annað ráð, sem hefir ekki
eins illar fjárhagslegar afleið-
ingar og gerir samtímis jafn
lítið siðferðislegt tjón og unt er.
Vilji ríkisstjórnin ekki taka
á sig þá ábyrgð að breyta til
upp á eigið eindæmi um hinn
sýnilega árangur bannlaganna,
telur þingið nauðsynlegt, að
þjóðaratkvæðagreiðsla um bann
ið verðin látin fram fara.
Hátíðleg samkoma.
Evrópu stjórnað af hópi fábjána.
Fjelag eitt í Englandi, sem
starfar að því, að auka þekkingu
almennings á Þjóðabandalaginn og
starfi þess var fyrir skömmu
kátlega grátt leikið á einum fundi
sínum, er rætt, var um afnám
þrælahalds. Meðan framsögumaður
hjelt ræðu sína kom hans hátign
Souleji Kartos Abessiniuprins með
fylgd sína og var gestur fundar-
ins.
Hafði koma prinsins verið boð-
uð fyrir fram, símleiðis, og var
því búið að leggja rauða taurenn-
inga eftir göngunum inn í sal-
inn. Var prinsinn leiddur til sætis
ásamt fylgd sinni fyrir framan
ræðustólinn og fór sú athöfn afar
hátíðlega fram.
Er framsögumaður hafði lokið
hinni harðvítugu ádeilu sinni á
þrælahald, stóð einn af fylgdar-
mönnum prinsins upp og tilkynti
að hans hátign æskti að taka til
máls og að ræða hans yrði flutt
á máli Abessiniumanna, en síðan
þýdd á ensku.
Nú stóð prinsinn upp og talaði
í liálfa klukkustund við óskifta
athygli áheyrenda, enda þótt eng-
inn skildi orð.
Reyndist prinsinn mikill mælsku
maður, rödd hans lækkaði annað
veifið, og varð að hvískri, stund-
um talaði hann heitt og innilega
og stundum þrumaði hann svo
að salurinn ljek á reiðiskjálfi. -—
Randa Si Rustanda, Rustandá,
Rustanda — Yip —, hrópaði hans
hágöfgi að lokum, og settist.í sæti
sitt, en áheyrendur klöppuðu lof
í lófa.
Því næst tók þýðandinn til máls
og reyndist nú ræðan, áheyrendum
til skelfingar, áköf vörn fyrir
þrælahaldinu. Evrópu er stjórnað
af samansafni af fábjánum — og
var m. a. í ræðunni. Faðir minn
var þræll, Hannibal var þræll,
þrælahald haldist við ,lýði um
eilífð ára.
Nokkru síðar kom það í ljós,
að prinsinn var enginn annar en
stúdent einn enskur og „fylgdin“
stúdentafjelagar hans.
Á fundinum var „prinsinn“ í
hvítum flónelsbrókum og í blá-
um jakka. Hár hans var hrafn-
svart og hörundslitinn hafði hann
gert með valhnetu saft.
The League of Nation’s Union‘,
sem stúdentarnir ljeku svona
grátt, nýtur mikils álits í Eng-
landi, enda eru margir af fremstu
stjórnmálamönnum landsins fje-
lagar þess. Til dæmis Cecil lá-
varður, og Murray prófessor. —
Sams konar fjelög eru víða í öðr-
um löndum og vinna þau í sam-
vinnu að því marki að auka þekk-
ingu almennings á Þjóðabanda-
laginu og starfi þess.
Sandur frá Afríku.
berst til Svíþjóðar.
I lok nóvembermánaðar var
talsverð rigning í Frándefords-
sókn í Svíþjóð. Kona nokkur í
sókninni tók eftir því, að vatn-
ið, sem kom úr þakrennum húss
ins var dekkra en venjulegt var,
og kom upp froða eins og af
sápu, þar sem það fjell til jarð-
ar úr rennunum. Þetta þótti
henni undarlegt, og til þess að
ganga úr skugga um það, hvort
vatnið væri blandið einhverju
ryki úr þakrennunum, fór hún
með hreina mundlaug út á tún,
og ljet rigna í hana. Geymdi
hún síðan það vatn, sem hún
náði í mundlaugina, og sendi
það til „meteorologisk-hydro-
grafiska anstalt“ ríkisins til
rannsóknar.
Yatnið hefir nú verið rann-
sakað og kom þá í ljós, að það
hafði verið talsvert óhreint, og
í óhreinindunum var mikið af
„klornatrium“, en það er sjer-
kennilegt við ýmsa sanda í
Norður-Afríku. Er þess vegna
talið sennilegast, að regnið hafi
verið blandið sandi þaðan. En
hvernig getur slíkt átt sjer
stað? munu menn spyrja. Vís-
indamenn skýra það á þann
hátt, að hvirfilbylur í Norður-
Afríku hafi þyrlað fínum sandi
gríðarhátt í loft upp, eða þang-
að sem loftið er orðið kalt og
suðlægir víxlstraumar eru. —
Hafi svo vindurinn borið dust-
ið norður á bóginn, en það hafi
smám saman sigið niður á við
og þarna hitt á regnský, og
íallið með skýinu til jarðar.
Þess má geta, að í fyrra
mánuði var samskonar regn og
þetta í París, og stóð í sólar-
hring. En París er líka miklu
nær Afríku en Frándefors-sókn
í Svíþjóð. — Þessi viðburður
bendir til þess, að sönn sje frá-
sögnin um það, að askan úr
Dyngjafjallagosinu hafi borist
til Noregs.
—----------------
Ymisleit í frietium.
18.000 flóttamanna
frá Rússlandi eru nú sem stend-
í Finnlandi. Árið sem leið komu
þangað 100 flóttamenn. Finska
ríkið hefir orðið að sjá fyrir
2380 flóttamönnum algerlega;
hinir hafa fengið atvinnu og
getað sjeð fyrir sjer.
Grikkir og Búlgarar
eiga sífelt í deilum út af landa-
mæramálum, en hafa fram að
þessu jafnað þau friðsamlega.
Seinasta málið hefir nú nýskeð
verið jafnað af nefnd beggja.
Búlgarskir landamæraverðir
höfðu drepið grískan landa-
mæravörð. En það kom upp úr
kafinu, að Grikkinn hafði ver-
ið á búlgarskri grund og að
hann hafði skotið, því að þrjú
tóm skothylki fundust hjá lík-
inu.
Eitthvað til að yala afl
Eggiaánft - Gerdnft
og Kryád.
Úmlssantll I allan bakstnr.
Kirkjubrunar í Kanada.
Nýlega brann baptistakirkj-
an í Vancouver til kaldra kola.
Hún var metin á 200.000 doll-
ara. Síðan um nýjár hafa milli
10 og 20 kirkjur brunnið í
Kanada.
Flótti frá Rússlandi.
Nýlega ætluðu 16 menn að
flýja frá Rússlandi inn í Rú-
meníu, og fara ána Dnjestr á
ís. Þegar þeir voru komnir út
á ísinn, urðu landamæraverðir
þeirra varir og skutu á þá og
særðu tvo. Rjett í sömu svipan
brast ísinn undir fótum flótta-
mannanna og druknuðu þar
fjórir. Tíu komust heilu og
höldnu inn í Rúmeníu.
Napier og Hastings,
borgirnar á Nýja Sjálandi, sem
nýlega hrundu til grunna í
jarðskjálftunum miklu, á að
hyggja upp að nýju, en á alt
annan hátt en áður var. — í
Englandi hafa verið hafin sam-
skot til þess að endurreisa borg-
iinar, og höfðu safnast 9,000
sterlingspunda, þegar seinast
frjettist.
Blöð gerð upptæk.
Nýlega voru fimm blöð gerð
upptæk sama daginn í Katto-
witz, þar á meðal „Berliner
Tageblatt“. öllum var gefið hið
sama að sök, að þau höfðu flutt
fregn frá Englandi um það, að
Pilsudski væri að undirbúa það
að jafna deilumál Þjóðverja og
Pólverja. Eitt af blöðunum var
„Polonia“, og er þetta í 210.
sinni, sem það blað er gert upp-
tækt.
Aftökur án dóms og laga
voru helmingi fleiri í Bandaríkj'
unum árið sem leið, heldur en
1929. Alls voru drépnir þannig
25 menn, þar af 24 Svertingjar.
í ríkinu Georgia kvað ramast
að þessu; þar voru 7 drepnir;
í Alabama og Texas 4 í hvoru
ríki; 3 í Mississippi, og einn
i hverju ríkjanna Indiana, Caro-
lina og Oklohama. Allir þessir
menn voru teknir með valdí úr
höndum lögreglunnar. Þrír af
þeim voru ákærðir fyrir ósvífni
við konur, nokkrir fyrir morð
og rán. Lögreglunni tókst að
koma í veg fyrir, að 40 menn
Miölkurbú Flóamanna
Týsgötu 1 og Yestur0ötu 17.
Sími 1287. Sími 864.
Daglega nýjar mjólkurafurðir. —
Sent heim.
Fallega Tullpana
hyasintur, tarsettur og páskaliljur
fáið þjer á Klapparstíg 29 hjá
Vald. Ponlsen.
Sími 24.
Statesmaii
•r stéra oriM
kr. 1.25
é borðið.
Til Kellavíkur,
Sandgerðis og Grinda-
víkur daglegar ferðir
frá
Steindóri.
Sími 581.
Dilkakjöt.
KLEIN,
sími 73.
filænt m.
18 anra.