Morgunblaðið - 06.09.1931, Síða 5

Sunnudaginn 6. sept. 1931.

5
llið Silungapoll.
Barnahæli Oddfell owa við Silungapoll.
Jeg kom á dögunum í heimsókn
á barnahæli Oddfellowa við Sil-
ungapoll. Oft hafði jeg liorft- þang-
að heim frá þjóðveginum -— og'
þaðan að sjá ekki fundist að þarna
myndi vera vistlegur staður. En
er heim að húsinu kom, breyttist
skoðun mín snögglega. Húsið er
fýrst og fremst myndarlegt og við-
ltunnanlegt mjög þegar við fyrstu
sýn, og reynist ekki lalrara, þegar
.skoðaðar eru þar vistarverur allar.
Silungapollurinn er grnnn og tær
tjörn meðfram hraunbrúninni,
sunnan við húsið, en milli tjarn-
arinnar og hússins hefir verið gerð
ljómandi góð grasflöt handa börn-
unum til leika,
í hraunbrúninni, og eins þegar
upp í hraunið kemur, eru óteljandi
hvammar og bollar, grasi og lyng-
grónir, og er þar vistlegt og skjóla
samt sem best má verða.
Lengi höfðu Oddfellowar leitað
að stað fyrir þetta liæli, og fa.rið
víða í þeim erindum. uim nágrenni
Reykjavíkur og nærsveitir, uns
einn af fjelögunum, sem hefir látið
mikið til sín taka í barnahælis-
máli fjelagsins, mintist þess, að
liann hefði eitt sinn, er hann var
drenghnokki verið á ferð til
Reykjavíkur, og áð við Silunga-
poll, og fundist þá til um, hve
þa.r var skemtilegt í góðu veðri.
Þegar fjelagar hans sáu staðinn,
varð enginn tvískinnungur í því
framar, að þarna ættu þeir Odd-
fellowar að reisa hressingarhæli
fyrir fátæk börn, þar sem þau
gætu notið útiveru fjallalofts og
umönnunar á sumrin, sjer til heilsu
bótar.
í júlí í sumar var þetta hress^-
ingarfiæli fyrst tekið til notkunar.
Jeg kom þangað daginn sem börn-
in fóru þaðan, að þ.essu sinni. Þau
voru 38, flest á aldrinum 5—9 ára.
Jeg koim1 inn i hinn rúmgóða
og bja.rta borðsal í miðju húsinu,
er börnin sátu þar öll siðprúð og
hæversk og drukku kakao. Borð-
salurinn er svo stór, að hann mun
geta rúmað um 100 börn. Flest
voru börnin útitekin og hraustleg,
en á nokkrum þeirra mátti sjá á
svip og hörundslit, að enn voru
þau guggin og höfðu sýnilega
þörf fyrir umönnun og aðhlynn-
ingu, svo jeg gat ekki varist því
að spyrja- með sjálfum mjer, hvern
ig færi með heilsu þeirra í götu-
rykinu og skammdeginu.
Þar sem börnin sátu þarna stilt
og prúð, báru þau stjórn hælisins
hinn besta vitnisburð. Því hvergi
varð sjeð að á þeim hvíldi nein
’þvingun. Maður sá, er var í fylgd
með mjer, tók það lika fram, að
nokkuð væri borðhaldið með öðr-
um svip nú, ellega.r fyrstu dagana
í júlí.
I liælinu eru tveir aðal-svefn-
skálar. Eru þeir svo stórir, að í
öðrum þeirra rúmaðist meginið af
börnum þeim, sem þarna voru í
sumai'. í sambandi við svefnskál-
ana eru svefnherbergi forstöðu-
kvenna. en ti! hliðar við skálana.
eru ræstingarherbergi, þar sem
livert barn hefir sihn sltáp og
þvottaskál.
Uppi á lofti eru allmörg her-
bergi. þurkloft og auk þess gímald
mikið þar sem börnin geta leikið
sjer, þegar eittlivað er að veðri.
i
Allan þann tíma., sem börnin
voru þarna við Silungapoll, komu
foieldrar þeirra og vandamenn
ekki í lieimsÓkn þangað. Því slík-
ar heimsóknir myndu hafa truflað
börnin með því að kveikja í þeim
heimþrá o. s. frv. Þa.rna vöndust
þau alveg reglubundnu hollu lífi
við viðurværi sem var við þeirra
hæfi. og var ekki annað sjeð, en
þau hefðu uuað hag sínum prýði-
lega undir umsjón tveggja ágætra
forstöðukvenna : Yigdísar G. Blön-
dal og Sigríða-r Magnúsdóttur. Var
.auðsjeð, þegar að skilnaðarstund-
innj kom, að þær höfðu tekið liinu
mesta ástfóstri við barnahópinn,
sem verið hafði undir vernd þeirra,
og börnin litu til þeirra eins og
umliyggjusamra mæðra.
Blendast mjer ekki hugur um,
eftir heimsókn þessa að þarna er
um að ræða heilbrigðisstarfsemi,
sem aldrei má niður falla upp frá
þessu. heldur á hún að aukast og
eflast. til margfaldrar blessunar
fyrir liina uppvaxandi kynslóð, því
það er víst, að mörg börn, sem
j göturylti og slæmum hfisakynn-
um yfirbugast af kirtlaveiki og
]iess háttar sjúkdómum, og annað
hvort deyja á unga aldri, ellegar
verða að horfa fram á langvarandi
vanheilsu, geta, með góðrj sumar-
vist, hollu viðurværi, sólböðum og
öðrum heilbrigðisráðum, læknast- á
tiltölulega stuttum tíma, svo var-
anlegur- batj er a.ð. ef nægilega
snemma, er með þessum ráðum
hamlað' að veikindin magnist.
V. St.
Náttúruundur. í Tímanum, sem
út kom í gær, stendur þessi klausa
..Austan fíl er Sölvahraun bert og'
uppblásið fjárbyrgi, er^ gangna-
menn nota á haustin. Áðum við
þar. því ágætishagi er í botni
þeirra (gangnamannanna ?), er
vaxið hefir upp af sauðataðinu.“
Pistlar frá Hlbingi.
Frh. —*----
4.
í kosningabardaganum í vor
var Reykjavíkurvaldið svo-
nefnda það vopnið, sem Aftur-
haldið notaði mest í sveitum,
Reynt var að telja íbúum sveit-
anna trú um, að í Reykjavík
byggju kynsjúkdómaræflar,
sem hefðu það að markmiði að
eyða sveitunum. — Hvað þetta
Reykja.víkurvald var, skildi fá-
ir, en ekki getur þar verið um
annað að ræða en íbúana í
Reykjavík. Það hefði mátt ætla,
að hefði hugur fylgt máli hjá
Afturhaldinu í' þessu, þá hefði
það ekki valið neina af íbúum
þessa óttalega bæjar til þess að
Si,jórna landinu. En það merki-
lega skeður, að allir hinir nýju
ráðherrar eru Reykvíkingar.
Bændaflokkurinn svonefndi fól
svo sem ekki bændum að
stjórna landinu. Nei, enginn
bóndi mátti koma þar nærri.
Eina bóndanum, sem þar var
áður, var spyrnt burtu.
Annað dæmi má nefna, sem
sýnir hversu illa Afturhaldið
treystir bændunum. Við síð-
ustu kosningar munu hafa ver-
ið í framboði af Afturhaldsins
hálfu 16 nýir menn. Af þeim
voru 7 Reykvíkingar, 7 embætt-
ismenn utan Reykjavíkur, 1
kaupfjelagsstjóri og 1 — einn,
sem líklega má kalla bónda.
Þetta sýnir, að Afturhaldið er
ekki hrætt við Reykvíkinga, ef
þeir eru flokksmenn. En af því
að flestir Reykvíkingar eru
andstæðingar Afturhaldsins, þá
og sjálfsagt að sverta þá.
Þessi dæmi og mörg önnur
sýna, að Reykjavíkurvaldið er
tilbúin grýla og ekkert annað.
Það sjest meðal annars á eigin
framferði Afturhaldsins. Það
teflir Reykvíkingum fram, þar
sem mikils þykir við þurfa.
5.
Það er gömul venja, að á
þingi hverju gefi stjórnin þing-
mönnum yfirlit yfir fjárhag
ríkissjóðs eins og hann þá er.
’essa venju braut stjórnin á
síðasta þingi og urðu út af því
talsvert harðar umræður í Nd.
við 1. umr. fjárl. Þessum um-
ræðum lauk þannig, að stjórn-
ir; varð að lofa upplýsingum
um þetta áður málið kæmi til 2.
umr. í umr. þeim, sem þá urðu
um málið kom það fyrst og
fremst í ljós, að yfirlit það,
sem gefið var á vetrarþinginu,
um afkomu ársins 1930 var
rammvitlaust. Þinginu var í
vetur tjáð, að smávægilegur
tekjuafgangur hefði orðið 1930,
en nú var því yfirlýst, að tekju-
halli hefði orðið, sem næmi 1
miljón kr. Það er óskiljanlegt,
að þetta geti verið óviljaverk og
að minsta kosti er óhætt að
segja það, að annaðhvort er
hjer um viljandi villandi skýrslu
að ræða eða bókhald ríkissjóðs
er í syndugri óreiðu, en við
slíku er tæpast hægt að búast
eftir því, sem stjórnin hefir
gumað af því, hvað hún hafi
bætt bókhaldið hjá ríkissjóðn-
um. Tvö hálauna embætti hafa
verið stofnuð af stjórninni til
þess að líta eftir reikningum
Sagan um að RYDENS-KAFFI
sje verulegt gæðakaffi flýgur um eins
og eldur í sinu.
Ef þjer hafið ekki enn reynt það,
þá kaupið hjá einhverjum af neðan-
greindum verslunum einn pakka og
sannfærist.
Á hverjum poka er petta
merki.
VESTURBÆR.
Vesturgata.
Versl. Merkjasteinn
Sveinn Þorkelsson
Björn Jónsson
GutSmundur Þórðarson
Dagbjartur Sigurðsson
Silli & Valdi, útbú
Guömundur HaflitSason
B rroíira líorgarstígur.
Hjörtur Hjartarson
Holtsgrata.
Versl. Lögbérg
Brekkustlgrur.
Verslunin Brekka
F ra ni nes vegrur.
Andrjes Pálsson
Kristján Andrjesson
Verslunin Baldur
Verslunin Sjöfn
Káiiamata.
Ólafur Gunnlaugsson
Öldugrata.
Verslunin Ægir
Ásvallagrata.
Pjetur Kristjánsson
Liverpool, Útbú
MIÐBÆR.
Hafnarstræti
Liverpool
Jes Zimsen, nýlenduvöru-
verslun
Versl .Gunnars Guntiars-
sonar
.Iftalstræti
Silli & Valdi
Halldór R. Gunnarsson
Iiækjargrnta.
Björn GutSmundsson.
AUSTURBÆR.
HverfisgnÝa.
Versl. Hverfisgata 40.
Ingvar Pálsson
Guöjón Jónsson
Versl. I>örf
Versl. Ásbyrgi
Stefán Björnsson
Bergsveinn Jónsson
Versl. Varmá
Versl. Njarövlk
Bnrónsstlgrur
Versl. BarónsbúÖ
lvlnpparstfg'ur
Versl. Vaönes
Týs^ata.
Einar Eyjólfsson
Grettis-grata
Versl. Drangey
Versl. Austurhlíð
Versl. Grettir
Njálsgrata.
Guðm .Gíslason
Versl. Portland
Versl. Fell
Guðm. Gunnlaugsson
NjnrtSnrgrata
Versl. Skálholt
Launravegnr
Verslunin Foss
Símon Jónsson
Þórður Þórðarson frá
Hjalla
Silli & Valdi, Útbú
liiverpool, Útbú
Versl. Von
Verl. Drlfandi
Páll Hallbjörns
Versl. Píllinn
Versl. Hermes
Kristinn Guömundsson
Versl. Ásbyrgi, Útbú
Eg-gert Theodórsson
Versl. Ás
Lniignrnesvogur
Sigurbjörg Einarsdóttir
Þorgr. Jónsson & Co.
Óöinsgntn
Eggert Jónsson
Bnldurngnta
Hverpool Útbú
Versl. Portuna.
Preyjugntn
Guöl. Björnsdóttir
Skölnvöríiustlgur
Guöm. Gutijónsson
I*órsgntn
Versl. Vlöir
Grundnrstlgur
St. Pjetursdóttir
Þingholtsstrsetl
Versl. Þingholt
Ásg. Ásgeirsson
Grlinstnönholt
Gunnlaugur Jónsson
Þorleifur Jónsson
Sker.inf jörbnr
Eifs Jónsson
BergstntVnstlgur
PriíSjón Steinsson
Versl. Björk
Versl. Helgafell
Spltnlnstlgur
Versl. Skemman
Jóhann Jóhannsson
Fjölnlsvegur
Versl. Vlsir, Útbú
Laiifásveg;iir
Guðm. Breiðfjörð
Versl. í>órsmörk
Nýja Kaffibrenslan
Aðalstræti.
ríkissjóðs og' mætti ætla, að
miljónarskekkjur færu ekki
alveg fram hjá þeim. Líklegra
sýnist því, að stjórninni hafi
ekki þótt fýsilegt að gefa vetr-
arþinginu síðasta, svona rjett
fyrir kosningar, skýrslu um að
gífurlegur tekjuhalli hefði orð-
ið á langhæsta tekjuári ríkis-
sjóðs, enda var því öspart hamp
að í kosningabardaganum í vor,
að enginn tekjuhalli hefði orðið
1930. Nú er komið á daginn,
að þetta var tilbúningur og er
ófagurt að beita slíkum vopn-
um í kosningabardaga. Lands-
reikningurinn 1930 er ekki
enn kominn, en síst er fyrir
það að synja, • að þegar hann
kemur, komi það upp á tening-
inn, að tekjuhallinn sje miklu
meiri, að minsta kosti spáðu
mir þingmenn því.
6.
í umræðunum um fjárlögin
komu einnig fram nokkrar
skýrslur um hag ríkissjóðs til
1. júlí í sumar. Það var upplýst
af hálfu stjórnarinnar, að