Morgunblaðið - 28.06.1934, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
HL IIIIIUM
Frakkar og Rússar
og bandalagsáform þeirra.
Litvinof utanríkisráðh. Kússa
hefir nýlega verið á ferðalagi í
Vestur-Evrópu. M. a. hefir hánn
verið í Genf, þar sem liann rnætti
fyrir liönd Rússa á afvopnunar-
rstefnunni. í sambandi við ferð
Litvinof.s hafa stórblöð álfunnar
: mikið rætt um þann möguleika að
Rússland gangi í Þjóðabandalagið.
Eins og allir vita er Þjóðabanda-
lagið í vanda statt. Allar líkur eru
fyrir því. að það verði að gefast
upp við afvopnunarmálið að þessu
■ sinni. Áhrif Þjóðabandalagsins og
traust manna á því minkar stöð-
ugt. En svo flýtir LitvinoLsjer til
•Genf, og- Rússar tala um að ganga
í Þjóðabandalagið, til })ess að
bjarga því úr voða. Síst höfðu
menn þó búist við lijálpinni xir
þeirri átt. Fyrir að eins nokkrum
. ártim kölluðu Rússar Þjóðabanda-
lagið „vei'kfæri í höudum auð-
vaklsins“ og sögðu að markniið
þess sje „að kúga smáþjóðir og
nýlenduþjóðir og undirbúa stríð
á hendur Sovjet-Rússlandi“. •—
Enn er ekki fullráðið, livort Rúss-
Pierre Cot
rflugmálaráðherra Frakka í
heimsókn í Moskva. (Pierre
* Cot til hægri).
•ar ganga í Þjóðabandalag'ið. En
svo mikið er víst, að Litvinof fer
• ekki til Genf til þess að bjarga
Þjöðabandalaginu, heldur til þess
-að útvega Rússum hjálp. Veg’na
•ótta við Japana og Þjóðverja
reyna Rússar að afla s.jer banda-
manna í Vestur-Evrópu.
Engum getur dulist, að Rússúm
er hin mesta hætta búin af yfir-
gangi Japana í Austur-Asíu. Land-
vinningastefna Japana er bæði af
•efnaliagslegum og liernaðarlegúm
rótum runnin. Með landvinningun-
unj í Austur-Asíu vilja Japanar í
fyrsta lagi afla sjer markaða.fyrir
iðnaðarvörur sínar og ti'ygg'ja sjer
nægilegar hráefnaaðfærslur. í öði'u
lagi vilja }>eir flytja landamæri
*sín á Austur-Asíu sem lengst vest-
ur á bóginn af liernaðarlegum á-
stæðum, til þess að bækistöðvar
væntanlegs óvinahers verði sem
lengst burtu frá japönsku eyjuu*-
um, ef' stríð skyldi skella á.
í Austur-Asíu rekast Japanar
’hvað eftir annað á Rússa. Á öld-
inni sem leið lögðu Rússar undir
.sig hvern landskikann á fætur
öðrum 1 Austur-Asíu. í byrjnn 20.
aldar tókst, Japönum ekki ein-
göngu að binda enda á landvinn-
inga Rússa í Austurheimi, heldur
neyddu þeir Rússa til })ess að
láta landsvæði þar af liendi. Eftir
rú.ssnesk-japanska stríðið 1904—
3905 urðu Rússar að láta bæði
Liaotungskagann með Port Arthur
og suðurhluta Sakalin-eyjunnar,
Um leið fengu Japanar yfirráð yf-
ir Korea, sein Rússar seildust eft-
ir. Á síðastliðnum árum hafa Jap-
anar lagt undir sig Jehol ög Man-
sjúríu, þar sem Rússar liafa mik-
illa hagsmuna að gæta. Riissar
hafa þannig á síðastliðiium manns
aldri stöðugt orðið að hopa fyrir
Japönum. En hrakförum Rússa í
Austur-Asíu er varla lokið.
Rússar ráða enn yfir Vladivo-
stoclr, síberísku Kyrrahafsströnd-
inni og norðurhluta Sakalin-eynn-
ai-. Á nokkrum klukkustundum
geta flugvjelar flogið frá Vladi-
vostock og Sakalin til japönsku
eyjanna og' lagt stórborgirnar þar
í rústir. — Á Norður-Sakalin eru
aihniklar steinolíulindir. Og' stein-
olía er nauðsynleg bæði til sjávar-
og lofthernaðar. Japönum ríður
mikið á því að geta orðið óháðir
steinolíuaðfærslum frá öðrum lönd
um, ef þeir lenda í stríði við U. S.
A. —
Af þessúm ástæðum seilast Jap-
anar eftir Vladivostock og Norð-
ur-Sakalin. Rússar eiga á hættu að
Japanar flæmi þá algerlega burtu
frá Kyrrahafinu og bindi þannig
fyrir fult og alt, enda á drauma
Rússa um aðgang að auðum höf-
um í Austurheimi. Það væri ekki
nema bein afleiðing japönsku land
vinning'arstefnunnar, ef svo færi.
, Rússar liafa fulla ástæðu til
])ess að ótt.ast, Japana, og þeir ótt-
ast líka Þjóðverja.
Sambúð Rússa og Þjóðverja-hef-
ii altaf verið þýðingarmikið at-
riði í heimspólitíkinni. Þýsk-rúss-
nesk vinátta var eitt aðalatriðið í
utanríkispólitík Bismarcks. Ástæð
an var sii, að Bismarck vildi
koma í veg fyrir, að Rússar köst-
uðu sjer í faðm Frakka. En á
stjórnarárum Búlovvs kanslara
slitu Þjóðverjar vináttunni við
Rússa, og Rússar gerðu bandalag
við Frakka. Á árunum eftir heims-
stríðið liófst vinátta með Rússum
og Þjóðverjum að nýju. Strese-
mann leitaði að vísu samvinnu við
Vestur-Evrópu-þjóðir, en hann
vildi þó aldrei slíta vináttunni við
Rússa. Ástæðan til þess var m. a.
sú, að Stresemann vildi — eins
og Bismarck —• hindra bandalag
með Frökkum og Rússum. Nazista-
stjórnin þýska hefir að mörgu
leyti snúist á móti utanríkispóli-
tík fyrirrennara sinna. 1 bók sinni
„Mein Kampf“ talar Hitler m. a.
um það, hvernig Þjóðevrjar eigi
að afla sjer nýrra landsvæða til
þes-s að geta framflevtt liinum
vaxandi mannfjölda í Þýskalandi.
Hitler segir, að lierferðum Ger-
mana til Suður- og' Vestur-Evrópu
sje lokið. Hann er andvígur ný-
lendu- og verslunarpólitík Þjóð-
verja á árunum fyrir stríðið. í
þess stað vill hann íeggja undir
Þýskaland landsvæði í Rússlandi.
Hann segir með berum orðum, að
fyrst og' f-remst Rússland komi til
greina, þegar Þjóðverjar tali um
landvinninga í Evrópu. (Mein
Kampf. Múnclien-útgáfan, 1933,
síðu 742). Svipaðri 'stefnu heldur
Naz.istaforinginn Rcjsenberg fram
í bók sinni: „Der Zukunftsyreg
einer deutSclien Aussenpolitik^. —
Með þessu er þó eklti sagt að
Hitler ætli sjer að framkvæma
þessa stefnu nú þegar hann hefir
fengið völdin í sínar hendur. Eitt
er það sem Hitler skrifar á meðan
liann berst fyrir því að komast til
valda, annað er hváð hann g'erir
eftir að stjórnarábyrgðin hefir
verið lögð á lierðar hans. En livað
sem þessu líður, ])á er það stað-
reynd, að Rússar óttast framan-
nefnda landvinningastefnu og
liaga utanríkismálurn sínunx eftir
því.
Helgisiðabókin
er fullprentuð og fæst
á skrifstofu
Isafoldarprentsmiðju.
Óttinn við Japana og Þjóðverja
var ástæðan til þess að Rússar
reyndu þegar í fyrra sumar að
trvgg'ja sig bæði í Evrópu og
Asíu. Þeir gerðu þá örvggis- og
lilutleysissamninga við nágTanna
sína frá íshafinu til Svarta, hafs-
ins og ennfremur við Tjekkoslo-
vakíu, Jugoslafíu, Tyrkland, Per-
síu og Afghanistan. Um sama leyti
byrjaði samdrátturinn með Rúss-
um og Frökkum, og litlu seinna
fór Litvinof til Ameríku og hafði
það upp úr ferðinni, að U. S. A.
viðurkendi Sovjet-Rússland.
Áframhaldandi yfirgangur af
hálfu Japana í Austur-Asíu liefir
aultið ótta Rússa um það. að þeir
muni f.Vi' eða síðar lenda í stríði
við Japana. Og Rússar óttast, enn-
frémur, að Þjóðverjar rnuni þá
grípa tækifærið og ráðast á Rússa.
m
Frá heimsókn Barthou í Warsjá. Frá vinstri er Larocche,
sendiherra Frakka í Póllandi, Pilsudski marskálkur, Barhou
utanríkisráðherra og Beck utanríkisráðherra Pólverja.
Rússneska stjórnin leggur því mik
ið kapp á að trygg'ja sig í Evrópu,
og þeir geta gert það á sama hátt
og- fyrir lieimsstríðið, nefnilega
með bandalagi við Frakka.
Franska stjórnin hefir tekið
bandalagsformum Rússa vel. —
Frakkar efu ekki síður en Rússar
hræddir við Nazistastjórnina
þýsku. Að ófriðnum loknum
reyndu Frakkar að tryggja friðar-
samningana sumart með afvopnun
Þjóðverja, sumpart með bandalög-
Kleins
kjötfars
reynist best.
Baldursgötu 14. Sími 3073.
Pelsvarer
Btor Specialforretn in g.
Kgen Import og egen Pabrlkatlon.
Foraaret 1934:
um. Öllum er ljóst, að ekki er,^“^;^Vr«e
lengur liægt að hindra aukningum' m' CoUier ‘
víg'búnaðar í Þýskalandi. Að lík- Sklnclkaaber:
. . ‘ . l«t elegant Udvalg 1 alle Sklndarter.
llldum eru Þioðverjar þeg'ar tai'])irK»«b«r fra sldate Sæsoil ekatra nedaatta
Roaldndajakker, Besætningaakind m. ra
Vareme kan beses uden at k0be.
Intemational Pelsvate Import
að auka vígbúnað sinn, og- engmn
getur láð þeim það, þar sem sigur-
vegararnir í heimsstríðinu hafa
ekki efnt afvopnunarloforð friðar-
samninganna. Frökkum er það
eðlilega Ijóst, að hernaðaryfirburð-
ir þeirra minka um leið og víg-
búnaðui' vex í samanburði við víg-
búnað Frakka.
Við þetta bætist að bandalags-
áform Frakka hafa ekki tekist
eins vel og þeir höfðu óskað. Upp-
haflega var tilætlun þeirra s-ú að
viðhalda bandalaginu með þeim
þjóðum, sem unnu sigur í
heimsstríðinu. En bæði Eng'lend-
ingar og ítalir slcárust fljótlega
úr leik. Og nú upp á síðkastið er
vináttan við Frakka farin að
kólna bæði í Belgíu og Póllandi.
Frakkar liafa því tekið banda-
lagsumleitunum Rússa vel. En nú
hafa franskir lögfræðingar komist
að þeirri niðurstöðu, að fransk-
rússneskt bandalag komi í bág
við Locarnasamningana, nema
Rússland gangi í Þjóðábandalagið.
Samkvæmt Loearnosamningunum
mega Frakkar ekki ganga í lið
með neinu ríki, sem Þjóðverjar
kunna 'að ráðast á, nerna hlutað-
eigandi ríki sje í Þjóðabandalag-
inu. Það gæti skapað hættulegt
fordæmi og haft alvarlegar afleið-
ingar fyrir Frakka, ef þeir rjúfa
Locarnosamningana, sem tryggja
frönsk-þýsku landamærin. En það
er liægt að fara þá leið, að Rússar
gangi í Þjóðabandalagið. Rússær
og' Frakkar geta þá á, löglegan
hátt gert með sjer samning um
gagnkvæma lijálp, ef annað livort
ríkið verður fyrir árás.
Enn vita menn ekki, hve langt
])essi bandalagsáform eru komin.
En þau eru einn af mörgum vott-
um þess, hvernig margt sækir í
sama horfið og á árunum fyrir
lieimsstríðið.
Khöfn í júní 1934.
P.
▼. L. P. Lauritsen - Amagertorr 7, 1. Sal.
ud t
Því meira, sem notað er af
Lillureggjadufti ‘í haksturinn, því
meifa er liægt að spara eggja-
kaupín.
eyljavi <ur
— Mamma, þegar eldurinn deyr
- hver.t fer hann þá?
•— Það veit jeg ekki. drenirur
minn, ekki fremur heldur en hvert
hann faðir þinn fer, })eg'ar liann
fer út á kvöldin.
Ungbarnavernd Líknar, Báru-
g'ötu 2, (gengið inn frá Garðastr.,
1. dyr t. v.). Læknirinn viðstadd-
ur fimtud., föstud. og þriðjud.
kl. 3—4 nema 1. þriðjud. í hverj-
um mánuði, en þá er tekið á móti
barnshafandi konum á sama tíma.