Morgunblaðið - 28.07.1934, Side 3

Morgunblaðið - 28.07.1934, Side 3
3 MOEGUNBLAÐIÐ H°rferð rauðu flokkanna Sðb' * ,„!í| • ' *' "Jv „ „ _ X« - S __ __ _ _ _ „ _ verkamenn á landinu undir harð- 01 ITl Cí O ÖUr 0 I V I Í1 all VIV Cí 0™ ' stjórn ^^ýSusambands íslands. j Krafan verður sú. að enginn • « fY“fe 1 g % « yyfc O y"fc *"fc : verkamaður fái vinrru hjá því op- UIII idllU^ Ill€t il 8l£Í* | inbera, nema hann sje skráður í íjelagi, sém lýtur stjórn Alþýðu- rekstur á við að stríða. verður J sambands íslands. Á þenna hátt á hann nú settur undir „opipþert ! a?i któýja alia verkamenn á ískmdi eftirlit“. Þetta er fyrsta sporið. |j undir pólitískt einræði burgeisa Næsta sporið verður svo vitan-1 Álþýðúflokksins. Hið ótrúlega hefir skeð. Hvarvetna, sem til hefir spurst utan af landi, hefir stjórnarmynd- un rauðu flokkanna vakið fádæma undrun og er það að vonum. 1 fyrstu fengust menn alment ekki til að trúa því, að allir þing- menn Framsóknarfloltksins væru svo gersneyddir allri ábyrgðartil- fmningu, að þeir samþyktu að fela þeim Hermanni Jónassyni og Eysteini Jónssyni — gersamlega óreyndum mönnum — að fara með stjórn landsins á þeim örlaga- ríku tímum, sem nú eru. Menn trúðu því ekki, að rlokk- ur, sem hingað til hefir viljað telja sig bændaflokk og sem enn á nokkurt fylgi í sveitum lands- ins, ljeti stjórnartaumana í hend- ur manna, sem vitað er, að eru sósíalistar og hafa aldrei haft minstu kynni af málefnum bænd- anna. Menn vissu, að enn voru til bændur í þingflokki Framsóknar og töldu þar af leiðandi víst, að þeir a. m. k. myndu aldrei fást til að samþykkja hreinræktaða sósíalistastjóm. En nú þarf ekki um að þrátta lengur. Stjórnin er ákveðin ög' hún er hreinræktuð sósíalista- stjórn. Mannavalið í stjórnina sýnir greinilega hvert stefna á. En þótt einhverjir sarnt sem áður "ekki vildu trúa, tekur samningur sá, sem rauðu flokkarnir gerðu af all- an vafa í þessu efni. Hann er að því er snertir öll hin veigamestu atriði hreinræktaður sósíalismi, enda var starfskrá eða „4 ára á- ætlun“ Alþýðuflokksins lögð til grundvallar við samningsgerðina. Stefna sósíalismans er, sem kunn ugt er, að koma öllum einstaklings atvinnurekstri fyrir kattamef. Samningurinn ber þess glög'g merki, að þetta á að vera höfuð- verkefni hinnar nýju stjórnar. Til þess að þjóðin sjái, að hjer er ekki farið með staðlausa stafi, verða nokkur atriði samningsins athuguð nánar og þá einkum þau, er smia að atvinnúvegum lands- manna. Eftirlitið með „stórrekstri“. í 1. gr. samningsins segir, að koma eigi á „opinberu eftirliti með hverskonar stórrekstri' ‘, sem einstaklingarnir hafa með höndum. Allir vita hvaða atvinnurekstur það er, sem nú á að setja undir „opinbert eftirlit“. Það er togara- útgerðin. Sósíalistar hafa lengi haft -horn í síðu þessa atvinnurekstrar, sem þó tvímælalaust hefir orðið mesta lyftistöng' þjóð vorri. Þessi at- vinnurekstur er nú illa 'staddur, vegna þess að hann hefir verið eltur á röndum með taumlausum sköttum og allskonar kröfum. Nú sjá sósíalistar tækifærið að ráða til fulls niðurlögum þessa atvinnurekstrar. Vegna þeirra miklu erfiðleika, sem þessi atvirinu og fremst. að geta beygt alla lega það, að taka atvinnutækin úr höndum einstaklinganna og reka þau á ríkissjóðs kostnað. En þá er líka takmarkinu náð — sós- íalisminn fullkomnaður á þessu sviði. . Samband ísl. samvinnuf jelaga telst vafalaust ,,stórrekstur‘‘ og ætti því samkv. 1. boðorðinu, að setjast undir „opinbert eftirlit“. Þótt tilgangurinn sje sennilega ekki sá, að þetta verði gert. nú þegar, verður vafalaust ekki langt að bíða þess, að röðin komi einn- ig að því. Þá mun fyrirtæki eins Og OlíU- verslun Islands teljast til „stór- rekstrar“ og á þvi að sjálfsögðu að koma undir „eftirlitið“ — ef Hjeðinn kemur þá ekki til sögunn- ar, eins og á dögunum, þegar loka átti bensíng'eymum hans í vega- vinnudéilunni. íov Herferðin gegn hændum. í 10. gr. samningsins segir<.^ð banna eigi nú þegar sölu þjóð- og kirkjujarða, eða m. ö. o„ að koma í veg fyrir fjölgun sjálfseignar- bænda. Ennfremur segir þar, að undirbúa skuli „löggjöf um jarða- kaup ríkisins“. Það mun hafa verið haustið 1928, að Haraldur Guðmundsson, atvinnumálaráðherra rauðu flokk- anna, flutti þann boðskap sósíal- ismans á fundum út um sveitir, að taka ætti jarðirnar af þær^y^ og' gera þá að leiguliðum ríkisi.^isj Boðskapur Haralds fekk lítiiui byr meðal bændá og vai- lengi vel lítið um „jarðatökuna“ talað eft- ir það. Þegar svo kreppan fór fyrir aþ vöru að þrengja að íslenskum bændum, reið Jónas Jónsson frá Hriflu aftur á vaðið og fór að ympra á „jarðatökunni“. Og nú virðist rauðu flokkunum tími til kominn, að láta til skarar skríða 1 5. gr. samningsins er fyrir- mæli um það, að ríkisstjórninni beri „að viðurkenna Alþýðusam band íslands sem samningsaðila um kaupgjald verkafólks í opini berri vinnu“. Á þessu stigi gera menn sjer al- ment ekki Ijóst, hverjar verða af- leiðingar þessa ákvæðis. Sósíalist- ar láta að vísu í veðri vaka, að á^- kvæðið miði að því, að bæta kjör þeirra manna, sem vinna hjá því opinbera. En þetta er blekking. Ríkið hefir mjög' takmarkað fje yfir að ráða til opinberra fram- kvæmda. Verði kaup verkamanná hækkað mikið frá því sem riú ér, verður afleiðingin aðeins sú, áð framkvæmdir hins opinbera minka stórkostlega. Þetta kemur fyrst og fremst niður á verkamönnun- um. En það ér ekki umhyggjan fyr- ir verkamönnum, sem vakir fyrir .sósííilistíiiri. Fyrir þeim vakir fyrst úí Fyrir; s'ósíalistabroddunum vak- ir eiltnig'þáð, að ná með þessum hætfi sináriisariian tökum á bænda- sfjiéft landsins. Hún er þannig sett núna, að hún er þess ekki m'égriiig' að greiða hátt kaupgjald. Með því að spenna upp kaupið í allri' copiiiþeriri vinnu í sveitum láridsinsybr komið að bæjardýr- urii bóndans; og þá verður ékki langt að bíða þess, að bændastjett- •in verði að; velli löigð. En þá er líka búið að skápa góðan jarðveg fyrir .sósíaHsmamr í sveitunum - og takmarkinu er náð. Það er eftirtektarvert, að sam- tímis,, því sem kunngerður er samningur stjórnarflokkanna hjer, birtis breski sósíalistaflokkurinn nýja stefnuskrá. Þar eru m. ; þgssi tvö atriði: ,, 1. Opinbert eftirlit mijð, ölluip. stóriðjurekstri, og 2. Allar bújarð- ir eign ríkisins. M. ö. o. Fram- sóknarflokkurinn |slenski hefir nákvæmlega sömu stefnuskrá hvað þetta snertir, og sósíalista- flokkurinn breskil. Þetta^sýnir, að það er , hreinræktaður spsíalismi, sem Framsókn tekur upp ,í\ sína stefnuskrá. ! iif-h - 'iu v.; 's.yiy- s tin Fjörráðin við verslunar- Stjettina. • Samvæmt 3. gr. samningsins á að stofria eitt heljarmikið skrif- stofubákn, með ótal „rtjórum‘ ‘, fulltrúum og þjónum, þar sem á að „undirbúa alla vershíjlarsamn- ringa við erlend ríki, stjórna ,mark- aðsleitum, ráðstafa inn- og út- flutningi og hafa að öllu leyti yf- irumsjón með sölu, er við kemur utanríkisversluninni“, ■•■o iKáupmanna- og' verslnnarstjett- ir.þjóðfjelagsins hafa ekki átt upp á pallborðið hjá rauðu flokkunum. Látlausar ofsóknir hafa dunið yf- ir þfpgfu?;)s$jettir í blöðum rauð- Hða,.í. fjöj-cla j$örg undanfarin ár. Einkum og sjer í lagi er það kaupmannastjettin í Reykjavík, sem. hefir . yerið þyrnir í augum þess rielmings rauðu fylkmgar- ýpfUSir) er að Tímanum stendur. Og íistfpðau; gr. s.ij, að þar he.fir.,pin- ræðisi einokunarstefna sú vershin, sém rekin <fr j nafni „sam- vinpunnar“ ekki gétað notið sín. Jlún hffir , ekki þrifist í samkepn- inni í Reykjavík. tij þe^s nú að ná sjer niðri á kaupmannastjettinni í Reykja- vík, aptlar sósíalistastjórnin, að þyí er sjeð verður, að setja alla yerslun landsmanna undir „yfir- umsioir1 stjórnarskrifstofu. Með þessu hyggjast rauðliðar smámsaman að geta fjötrað alla verslun landsmanna í hlekki ein- okunar og kúgunar. Á öðrum stað í samnittgnum (2. gr.) ér górt ráð fyrir, ' að ríkis- sjóði verði aflað fjár „með arð- vænlegufti ” vérslunarfyrirtækjum hins opinbera“. Hjéri,;er gengið hreint að verki. Einstaklingar þjóðfjelagsins mega ekki hafa arð af verslnriarrékstri — þá er hrópað: Einokun! — Einokun! En hvað verður um rekstur bæjar- og sveitarfjelaganna, þeg- ar búið er að svifta einstakling- ana, sem byrðarnar bera. atvinn- unni? Hverjir eiga þá að bera bvrðarnar? Rústir. Þessi taumlausa ofsókn á hend- ur einstaklingsrekstri á sviði at- vinnulífsins, sem fram kemur í samningi rauðliða, og rauðu stjórn inni er ætlað að framkvæma, er tvímælalaust háskalegasta sporið i sem hægt var að stíga, á þeim al- j vörutímum, sem nú eru. Ástandið hjá höfuðatvinnuveg- um þjóðarinnar, þeim er framleiðsl una hafa með höndum, er þannig iiúna, að ekki er girnilegt, fyrir einstaklingana að eiga fje sitt þar eða leggja fram nýtt fjármagn. Þó er það lífsskilyrði þjóðarbúskapar vors, að þeir haldi áfram að fram- leiða og leggi fram fjármagn til aukinnar framleiðslu. En svo takmarkalaust er skiln- ingsleysi rauðu flokkanna, að þeir hika ekki við að gera þær ráð- stafanir, sem ekki aðeins hljóta að stöðva nýtt framtak einstak- linganna, heldur stórlega að draga úr framleiðslu þeirri, sem nú er haldið uppi. Ef til vill er heimska og of- stæki rauðliða í garð einstaklings- reksturs svo taumlaust, að þeir líta svo á, að ekki saki þótt ein- staklingarnir leggi árar í bát — ríkið taki þá við! En leyfist þá að spyrja: Hvar á ríkið að fá fjármagn tiLjMSS, ,að' Ualda atvimiuvegunum giuigaudi. þegar þeir eru reknir meþ tapi? Ekkert gagnar þá að hrópa á nýja skatta, þegar búið er að rýja einstaklingana inn að skinni og svifta þá . atvinnuskilyrðum og moguleikurri til sjálfsbjargar. Nei; rauða liðið teflir djaxft. Ábyrgðarleysið og skilningsleysið er svo takmarkalaust, að furðu gegnir. að fundist skuli hafa 25 fullráða menn á öllu landinu, til þess að fylgja þeim glannaskap. ,sem rauðu stjórninni er ætlað að framkvæma. Enn furðulegra er þetta, þegar vitað er, að framkvæmdarvaldið er lagt íhendur óreyndra og þekk- ingarsnauðra angurgapa. ------—------------ Blaðamannabeimsökn frá Associated Press. Associated Press er, sem kunn- ugt er, eitt af öflugustu og áhrifa- mestn frjettafjelögum lieimsins, er hefir frjettaritara um gervallan heim og sambönd við feikimörg stórhlöð, einkum í Ameríku. Til þess að blöð þau, sem eru í sambandi við þetta mikla frjetta- fjelag, fái meiri fróðleik um ís- land, en áður hefir verið, hefir Associated Press falið tveim starfsmönnum sínum að fara hing- að og skrifa fræðandi greinar með myndum um íslensk efni. Komu þau hingað með Drotn- ingunni á föstudagsmorg'un, frú Anita Joachim frá Berlín og Wil- em van de Poll frá Arnsterdam. Ætlar frúin að skrifa greiriár um Island, en van de Poll t.ekur ljós- myndir, sem eiga að fylgja grein- Plöturnar sem þjer verðið að hafa með yðar i sum- arleyfínu: Polydor: Wenn der Lanner spielt (Renate Múller). Brunswick: Black Moonlight (Bing Crosby). Polyphon: Bedstef ars Ur (hljómsv. Kai Julian). Odeon: Romanesco (Tango). Telefunken: Hein spielt so schön. Harmonika-Tricks. His Master’s Voice: Melani- Mazurka. Heyrið núna þessar plötur hjá okkur, og annað, sem ykkur langar í. Þjer, sem eigið útvarpstæki, hlustið á þessi lög í útvarpinu. ifæraliilsið,Bankastræti 7> sími 3656. Laugaveg 38, sími 3015. P.S. Á ,SILFURPLÖTUNNI‘ ráðið þjer sjálfur hvað og hvenær þjer heyrið! Verð 4.00, 4.75 og 5.50. Tcnnis-boltar á ei-na krónu stk. Sportvöruhús Reykjavíkur. Bragi Steingrímsson prakt. dýralæknir, Eiríksgötu 29. Símí 3970. únum. Þau ætla að vera hjer á landi liálfsmánaðartíma. Ferðamenn og Tónleíkar á Aktireyri. Akureyri 27. júlí. F. Ú. Þýska skemt.iskipið General von Steuben var hjer á Ákureyri í gær. Bifreiðastöð Akureyrar hafði í förum 26 bíla og flutti um 100 farþega til Vaglaskógar og Goða- foss. Ljetu þeir hið besta yfir för- inni. Tónleika höfðu þeir Páll ísólfs- son organleikari og’ Árni Krist- jánsson píanóleikari í Nýja Bíó hjer á Akureyri í gærkvöldi, við ágæta aðsókn. Viðfangsefni þeirra voru eftir Schumann, Sinding og Brahms. , Jóhanna Jónsdóttir söngkona söng í Nýja Bíó hjer á Akureyri síðastliðið' þriðjudagskvöld lög eftir Sehubert með aðstoð Páls ís- ólfssonar, við ágæta aðsókn. Næturvörður verður í nótt í Laugavegs Apóteki og Ingólfs Apóteki. Jón Maríasson, sem verið hefir settur aðalbókari Landsbankans síðan um síðastliðin áramót, hefir nú verið skipaður í embættið frá 1. þ. m. að télja.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.