Morgunblaðið - 17.10.1934, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Fjölment samsæri
stóð að konungsmorðinu
r
[Glæpamannafundur i Lausanne.,
Laval, Benes og fleiri reyna að
tryggja Evrópufriðinn.
London 16. okt. FÚ
Ýmislegt dularfult og óupp-
lýst í sambandi við morð Al-
exanders konungs, er nú að
koma í Ijós, fyrir aðgerðir lög-
reglunnar. Óstaðfest tilkynning
frá frönsku lögreglunni gefur
það til kynna, að morðið hafi
verið fyrirhugað af mönnum, er
hafi það að markmiði, að vinna
stefnu sinni gagn með einstök-!
um ógnunarathöfnum. Fundust
þeir fyrir skömmu í Lausanne,
þar sem að mælt er, að þeir
hafi fengið fyrirskipanir frá ó-!
nafngreindum manni, sem
nefndur er „doktorinn“, og sem
lögreglan telur sig kannast við.
Því næst skildist flokkurinn og
dreifði sjer víðsvegar um Frakk
land, á þær leiðir, sem ætlað
Benes.
ar þar. Hafa fingraför þess
: manns nú verið send til Frakk
| lands, og á að grafa lík morð
; ingjans upp, til þess að bera
! saman fingraförin.
Líklest Alexanders komings
tefst vegna blóma sem stráð
eru á brautina.
Berlín 16. okt. FÚ.
í Einkalestin með líki Alexand
! ers konungs kom til Belgrad
j um miðnætti í nótt. Lestin var
! öll tjolduð svörtu klæði, en
; prýdd lárviðargreinum. Lestin
j kom tveim klukkustundum á
eftir áætlun til Belgrad, en hún
hafði tafist vegna þess,' hve
miklu hafði verið stráð af blóm-
um á járnbrautina.
Sameining Jugoslafa miðar
vel áfram.
London, 15. okt. FIJ.
Stjórnmálaandstæðingar Al-
exanders konungs ganga nú
hver af öðrum í lið með hinum
nýju stjórnendum ríkisins, og
var, að konungur færi. Skyldi
allur þorri þeirra vera staddur* og skotin sem riðu af í Serajevo
í París, ef tilræðið í Marseille 1914. Ráð þeirra Benes og Lav-
mishepnaðist. al eru sögð miða að því, að hafa leiðtogar stjórnmálaflokk-
Álitið er, að þessi saga sje milda þær æsingar, sem kon- anna, ^sem^ höfðu^ sýnt^konung
soðin saman úr sundurlausum ungsmorðið hefir valdið, og
játningum ýmsra þeirra manna, draga úr þeim getsökum, sem
er franska lögreglan hefir tek- síðan hafa verið gerðar j garð
ið höndum í sambandi við þetta borgara ýmissa ríkja. Þó eru
. mál. Lögreglan lætur í Ijós, að engin líkindi talip, til að til ó-
hún hafi komist yfir skjöl, sém friðar leiði.
. fullkomlega upplýsi samsærium
um þetta mál, og telur þau skjöl
mjög merkileg.

Bretar vilja Mka raíðla
málum.
London 16. okt. FB stuðningi.
Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum hefir breska stjórnin
hafist handa til að beita áhrif-
um sínum til þess, að eigi komi
til þess að afleiðipgar konungs-
morðsins verði þær, að sambúð
þjóða milli spillist. Að tilhlutan
bresku ríkisstjórnarinnar hafa
því sendih'é'rfar Bretlands í Bel-
grad og Rómaborg ráðgast um og'
þessi mál við ríkisstjórnir Júgó-
slafíu og Ítalíu, með það í fyrir
augum, að þær taki þátt í því
inum f jandskap, tilkynt, að þeir
muni sækja jarðarför konungs.
— Leiðtogi demókrataflokksins
hefir skriflega til'kýnt Páli prins
að hann muni gera alt sem í
hans valdi standi til að styðja
ríkissstjórnendur. Þjóðarleiðtog
arni? hafa allir, nema leiðtogi
Króata, heitið stjórnendunum
Einveldi
HKlers.
Weimarstjórnarskráin
þinffvajdið úr sögunni.
London 16. okt. FÚ
Opinber greinargerð, fyrir
Laval.
London, 15. okt. FÚ.
Laval hefir verið tilnefndur
utanríkisráðherra Frakklands í
að kveða niður allar æsmgar , stögu Hitl^ru í Þýskalandi, vars
og uppræta allan misskilning og j dag birt, og var einn af em-
deilur út af hinum sorglega at- bættismönnum stjórnarinnar
burði í Marseilles. (UP). höfundur hennar. Segir þar á
Viðsjár leið, ,að Weipiaí§tjórnarskrá
Belgrad 16. okt. FB:>in s-je ekki len^ur grundvöllur
Samkvæmt áreiðanlegum hinnar Þvsku sttjórnar, hafi hún
fregnum hefir sendiherra ju.. af sjálfu sje.r gengið úr gildi
góslafíu í Budapest verið falið hegar kunnar urðu niöWs^ður
að mótmæla því mjög kröftug- Þjoðaratkvæðisins í samar, er
lega við ungversku stjórnina, að 8eiði Hitlei að ríkisleiðtoga.
það hafi verið látið viðgangast, »HitIer. er leiðtogi þýsl^a íík-
að erlendir óaldarflokksmenn isins °« knnslari æfilangt. —t
hefði dvalist í Ungverjalandi og: Hnnn er. ekki lengur ábyrgur
undirbúið þar árásir á könung f-vrir úkigþingipu, vegna þess
að
stað Barthou. 1 dag áttu þeir Jugósiafíu‘og ríkisstjórn. Telur að hann er drötnari ríki^ins
t’H ‘"L 1 * og ráðh.errarnir;,:erþ jei^þnffig á-
byrgjr gagnvart honum, en ekki
þinginu,“ segir þar.
Samtímis því, er það látið
í ljós> að það sje hið mesta lífs-
spursmál, að bræða saraan rík-
viðræður, Benes, utannkisrað- •, . , e • ,
. , T , jugoslafneska nkisstjornin sig
herra ijekkoslovakiu og Laval, , „ \ . „ . , /T7TTv
, J 6 ’ hafa sannamr fynr þessu. (UP)
um hugsanlegar afleiðmgar af
morði Alexanders konungs. —
Benes fer frá París til Belgrad,
en þar stendur fyrir dyrum
Finffraför morðinffjans.
Berlín 16. okt. FÚ.
Lögreglan í Sofia þykist nú
fundur fulltrúa Litla banda- hafa komist á snoðir um, hver j ið og Nasistaflokkinn, svo að
lagsins. Á því, sem á þeim fundi morðingi Alexanders konungs iekki verði skilið á milli valds
kann að gerast, veltur það, og Barthou hafi verið, og segir,' og rjettinda hvors um sig. Að
hvort banaskot Alexanders kon að hann sje maður, sem áður þessu muni verða stefnt, uns
ungs hefir svipaðar afleiðingar hefir lent 1 höndum lögreglunn! lokið sje til fulls.
Bágstaddur flokksforingi.
í sumar skrifaði Ólafur Thors
fyrir hönd Miðstjórnar Sjálfstæð-
isflokksins, trúnaðarmönnum
flokksins um land alt alllangt
brjef um stjórnmálahorfur eftir
stjórnarskiftin. Jónas Jónsson hef
ir náð í eitt eintak af þessum
brjefum, annaðhvort með ófrjálsu
móti, eða fengið það hjá einhverj-
um, sem svikið hefir flokkinn í
trúnaði, sem þó engum skal ætlað
þeirra sem brjef þessi fá. Birtir. J.
J. síðan, kafla úr brjefinu í dag-
blaði þeirra Tímamanna og er fyr-
irsögnin: „Rógsiðja íhaldsias. —
Ólafur Thors sendir út leynibrjef
fult óhróðri og ósanninda um
stjórnarflokkana“ o. s- frv.
Flesta mun hafa furðað á þess-
ari fyrirsögn, er þeir' lásu kafl-
ann, sem J. J. birtir úr brjefinu,
og eingöngu er hugleiðingar um
hve Sjálfstæðismenn standi vel að
vígi, þrátt fyrir ósigurinn, hve
flokkurinn sje vel skipaður og
einhuga, hve mikið ríði á að vel
sje starfað að málum hans o. s.
frv. Þó er þar minst á „sundur-
þykka andstæðinga, sem a- m. k.
sumir hverjir varla vita hvað þeir
hata mest, góðan málstað Sjálf-
stæðisflokksins, forystumenn
flokksins eða sína eigin sam-
her'ja“.
J. J. liefir aúðvitað tekið þessi
orð til sín, enda eru þau einmitt
ágæt lýsing á sálarástandi lians,
stutt, gagnorð og sönn. Bn þó
eru það ekki þessi orð, sem hafa
komið honum af stað. Þann
kafla úr brjefinu, sem hefir valdið
honum mestrar gremju, hefir hann
ekki talið sjer hag í að birta. Sá
kafli hljóðar þannig:
„Þótt kosning'aósigurinn kæmi
andstæðíiiþúnuin á óvart, brugðu
þöír skjótt við til stjórnarmynd-
úúárJ Reyhdist hiin þó erfiðari en
ætlað var, og urðu úrslit þess
heiftúðlega innri bardaga einnig
önnur en margur hafði ætlað.
Jónas Jónsson taldi sig sjálf-
kjörinn til stjórnarmyndunar.
Hann hafði frá öndverðu verið í
fararbroddi Framsóknar. Hann
hafði altaf verið í nánustu tengsl-
um við Sósíalista. Hann hafði
losnað við þá flokksbræðúr, sem
andvígastir voru Sósíalistum og
spillingU í stjórnarfari, og hann
liafði umfram björtustu vonir sín-
ar, náð þingmeirihluta. Alt virt-
ist því leika í lyndi og ekkert
eftir annað en taka veldissprot-
ann í sínar hendur, og J. J. var
þá líka þegar byrjaður að tala
sem sá er vald hefði og tekinn að
ráðstafa reitunum. En þá syrti
snögglega að. Samherjarnir neit-
uðn, allir þátttöku hans í ríkis-
stjórninni. Mun Jónasi hafa geng-
ið illa að skilja að mennirnir, sem
hann þóttist hafa hampað til
valda, skyldu rísa gegn honum,
og að Sósíalistar skyldu launa
þannig' ofeldið. Yrði of langt mál
að rekja hjer þá raunasögu Jón-
asar. Sögulokin þekkja allir. Sam-
herjarnir sýndu honum þá mestu
smán, sem til þekkist í íslenskri
stjórnmálasögu og raunar þótt
víðar sje leitað. Þeir þverneit-
uðu að fá honum nokkur völd,
en tóku lítt og ekki vel reynda
menn í staðinn. Yoru Sósíalistur
látnir taka á sig að hafa forystuna
í andstöðinni gegn Jónasi, en alt
voru það undirmál, alt fyrir fram
afráðið milli rauðu samherjanna.
Sjálfstæðismenn mega vel una
því, að rauðliðar hafa nú stað-
fest dóminn yfir J. J. Ástæða
þeirra er auðvitað sú, að þeir þora
blátt áfram ekki að bera ábyrgð
á honum í ráðherrastól.
Þetta skilja þeir sem til þekkja.
Bn hvað segja Framsóknarmenn
út um land alt, sem enn ekki vita
betur en J. J. sje göfugur hug'-
sjónamaður, og hafa margir
hverjir kosið frambjóðendur Fram
sóknar, einmitt til að styrkja J.
J. til valda? Og hvað segja
Strandamenn við Hermann Jónas-
son sem tók bitann frá J. J.? Og
livað segir hinn heiftþrungni Jón-
as Jónsson sjálfur?“
J- J. hefir sviðið þegar hann
las þennan kafla. Hann hefir
þrifið pennann og skrifað „rógs-
iðja“, „óhróður“, „ósannindi“,
sjer-til fróunar og hug'arhægðar.
En að birta kaflann, reyna að
tæta hann sundur, eða þó ekki
væri nema hnekkja einhverju í
honum, — ekkert, viðlit, blátt
áfram ekki hægt!
En því þá ekki að rífa blaðið
með hinni stórorðu fyrirsögn, og
hætta við að skrifa?
Það virðist ekki altai auðgert
fyrir J. J. að koma vitinu fyrir
sjálfan sig 1
Og því fór sem nú er fram
komið. Því þegar Mbl. nú hefir
birt þann kafla úr brjefi Ól. Tli„
sem J. J. reiddist, en treysti sjer
þó ekki til að birt.a, — þá má
hverjum manni ljóst verða; að
með því er fram komin ðbein en
skýlaus játning frá J. J. á því,
að lýsing ÓI. Th. á stjórnarmynd-
uninni, sparkinu og vonbrig'ðum
J. J. sje í öllum atriðum rjett —
að þar sje sannleikurinn einn sagð
ur, blátt áfrarn og hispurslaust-
En oft má satt kyrt liggja,
hefir Jónas hugsað. Og lionum
hefir sárnað. . . . Það er ekki
nema mannlegt.
En eru ekki flokksfundirnir í
Framsókn hinn rjetti vettvangur,
þegar J. J. þarf að rekja harma
sína? Fer ekki best á að hann
haldi sig' þar þegar hann ber sig'
illa ?
Slrangara eftirlit
með föðuibirgðum bænda
Landbunáðafn. Nd- flytur frv.
um breyting á forðagæslulögnúr
uni frá 1913.
Samkv. frv. er ráðherra heimilt.
hvenær sem hann telur þörí', að
krefjast skýrslu frá forfagæsiu-
mönnum um það, hverjár horfur
sjeu á fóðuröflun eða fóðúrbirgð-
um í umdæmi þeirra. . - ‘
Að lokinni ha usteft ir I itsferð
forðagæslumanna og iMg'i.síðar en
20. okt. ár hvert. 'ber þeim að
senda Búnaðarfjelagj íslands yfir-
lit yfir fóðurbirgðir, ásamt rÉ-
studdu áliti imi byort þÖrf muni
fóðurauka om!þá þve miklum.
Skylt sjeiforðagæslumönnum á
hverju vorj/^^v^uy I^igí^ofuhi|i
afrit af skoðanaskýrshnn sínum
og skepnájjúfla á fóðrum, er lmn
vinnur úr og birtir með öðriun
landbúnaðarskýrslum.
þnþ.sM i ðihaH