Morgunblaðið - 19.12.1935, Blaðsíða 4

4
¥ORGTTN RIj.A ÐI Ð
Skipun ferðamálanna.
Björn Ölafsson sýnir leiðina.
HJER KEMUR framhald af grein Björns Ól-
afssonar um frumvarp það er nú liggur fyr-
ir Alþingi um þjóðnýting erlendra ferða-
manna. Fara hjer á eftir tillögur hans um frjálsa
skipun ferðamálanna í stað ríkisreksturs.
Á Norðurlöndum er kynningar-
og auglýsingastarfsemi hvers lands
út á við, nokkuð með svipuðum
hætti. Byggist sú starfsetoi á
frjálsum samtökum, sem studd er
af ríkinu.
Fyrir löngu hefir sú nauðsyn
verið þar viðurkend, að einstökum
ferðaskrifstofum eða fjelögum
væri ofviða að annast þá starfsenri
eins og nauðsynlegt væri. Þess
vegna bæri ríkinu að styðja þessa
viðleitni, í samvinnu við þær
starfsgreinir þjóðfjelagsins, sem
hagsmuna hefði að gæta í ferða-
starfseminni. f þessum löndum er
forðast að láta bera á ríkinu, sem
atvinnurekanda í þessari grein,
nema í því er við kemur starfi
ríkisjárnbrautanna. En þær hafa
ferðaskrifstofu í sambandi við sína
starfsemi, og eru þær fulltrúi
ríkisins við þátttöku þess í kynn-
ingarstarfsemi ferðamálanna.
Hlunnindi af ferðalögum út-
lendinga hjer á landi mundu renna
beint og óbeint til fjölda margra
aðila í þjóðfjelaginu. Þess vegna
ber ríkinu að stuðla að því að
þessi hlunnindi náist.
En það getur aldrei verið neitt
aðalatriði, að það sje gert með
þjóðnýtingu ferðamannanna, ef
jafngóður eða betri árangur fæst
á annan hátt.
Jeg ætla því í stuttu máli að
gera grein fyrir því hvernig jeg
álít að eigi að skipa þessum mál-
:um hjer, svo að þau kæmist í það
liorf, er best má verða, eftir því
sem ástæður leyfa hjer á landi.
Stofnað sje ferðamálaráð er hafi
til umráða minnst 20—25 þús. kr.
árlega, fyrst um sinn. Ráð þetta
vinni kauplaust og skal skipað í
það meðal annara mönnum í ýms-
um greinum starfrækslu er að
ferðamönnum snýr.
í ráðinu ætti t- d. að eiga sæti
fulltrúi frá Ferðafjelagi fslands.
Formaður þessa ráðs, sem skipað-
ur sje af atvinnumálaráðherra,
skal vera launaður af ríkinu og
sinna engu öðru starfi en því, er
að ferðamálum og kynningarstarf-
selni lýtur.
Ferðamálaráðið skal hafa opna
skrifstofu alt árið og svara fyrir-
spumum er því kunna að berast
frá útlöndum, gefa út bæklinga,
skýrslur, tilkynningar o. fl. Skrif-
stofan starfi ekki sem atvinnufyrir
tæki.
Eftir tillögum ferðamálaráðs,
löggildir atvinnumálaráðherra
ferðaskrifstofur er uppfylla skil-
yrði, sem sett verða um rekstur
slíkra fyrirtækja. Aðrir aðilar
mega e'kki starfa í þessari grein
nema þeir, er slíka löggildingu hafa
fengið. Þessar skrifstofur greiði
til ferðamálaráðs 2% af veltu
sinni yfir árið, upp í k®stnað við
framkvæmdir ráðsins.
Hlutverk ferðamálaráðs sje
fyrst og fremst að beina straumi
erlendra ferðamanna á þá staði
sem veitt geta þeim allan beina
og athyglisverðir eru. Með því að
beina straumnum í ákveðnar leiðir
verður öll móttaka og afgreiðsla
ferðamannanna gerð auðveldari
en ella.
í þeim bæklingum, sem gefnir
eru út um hinar einstöku leiðir,
skal tilgreint ákveðið verð fyrir
hverja ferð og sje það gildandi
fyrir ferðaskrifstofurnar, enda
sjeu nöfn þeirra talin í bækling-
unum, sem löggiltra aðila.
Allar skristofurnar skulu skyld-
ar til að fylgja því verði, sem
ferðamálaráð ákveður um ferðir
eða annan gre>ða, sem veittur er
erlendum mönnum, enda sje hinn-
ar fylstu sanngirni gætt á báðar
hliðar.
Ferðamálaráð sje ráðunautur
ríkisstjórnarinnar í öllu sem að
ferðamálum lýtur enda sje skrif-
stofan viðurkend sem opinber
stofnun í öllu er þessum málum
viðkemur.
Þetta er í fám dráttum það
skipulag ferðastarfsemi sem jeg
hygg að farsælast muni reynast
hjer á landi. Hugmyndina mætti
að vísu skýra nokkru nánar í ein-
stökum atriðum, svo sem um
skipun ráðsins og starfsvið þess,
skilyrði fyrir að starfrækja ferða-
skrifstofur og fleira. En jeg hirði
ekki um að fara nánar út í þau
atriði að sinni.
Ef skipulag þetta yrði hjer
upp tekið, mundi íhlutun ríkis-
ins sameina krafta einstaklings-
framtaksins og um leið losna
við alla ókosti þjóðnýtingarinn-
ar, en ná því takmarki sem
stefnt er að.
Höfuðþátturinn í allri ferða-
starfsemi er að gera viðskifta-
mennina, ferðamennina, ánægða.
Þetta verður ekki gert nema með
hinni einstökustu nákvæmni og
alúð.
Ef allar ferðaskrifstofur hjer
vinna eftir sömu verðskrá, þann-
ig að ein eða fleiri geti e’kki lokk-
að til sín ferðamennina með verð-
lækkun, þá hvílir alt gengi þess-
ara fyrirtækja á því hversu vel
þeim tekst að gera ferðamennina
ánægða. Samkeppni þeirra getur
ekki gengið í aðra átt. Þau fyrir-
tæki sem besta þjónustu gefa ná
méstum viðskiftum.
Á þeim eiha grundvelli er
kleift að byggja upp ferðastarf-
semi, sem mikilvægan atvinnu-
þátt í landinu.
Með því, að þjóðnýta þessa
starfsgrein þegar í byrjun, getur
svo farið, að engar þær vonir ræt-
ist, sem landsmenn gera sjer um
aukin ferðalög útlendinga hjer á,
næstu árum. Björn Ólafsson.
Fimtudaginn 19. des. 1935.
WHtisiJiwaiwinnini i • mtmKKKm-
Tíu mynöir
Gerðar eftir teikningum.
Jóhannesar S. Kjarvals málara.
Þökk hafi þeir góðu menn, sem
átt hafa þátt í því að koma þess-
um myndum Kjarvals á prent með
þeirrri list og prýði, sem það er
gert. Þeir, sem góðri list unna,
munu ekki sitja sig úr færi að ná i
þær, meðan tími er til. Jeg hefi
að vísu heyrt því fleygt, að sum-
ir kailarnir væru ekki nein stofu-
prýði, þeir væru ekki beint fall-
egir, og það er satt, að þeir eru
kiæddir brúðkaupsklæðum, og and
litin bera þess vottinn, að þeir
hafa lítið notað framan í sig af
þeim meðulum, sem nú eru mest
auglýst, af því þau eru svo „eðli-
leg næring fyrir húðina, halda
henni unglegri, frísklegri og
vernda hana fyrir hrukkum“!
Nei, húð þeirra hefir aldrei verið
nærð utan að og þó illa innan að.
Hún hefir orðið að svara hrana-
legu ávarpi stórlyndra veðra; hún
hefir færst í fellingar af átökum
viljans við ofsa stormsins og til
að skýla skjá sálarinnar í blind-
byljum. Hún hefir hervæðst skeggi
og skotið út illhærum. Alt verður
Ýmslfmun/r hení-
líflir til jólagjafa:
Bókrtoði>
örjefsefnakassar. Brjefapressur.
Brjefsefnamöppur. Myndabækur
Ljosmyndaalbúm. Mótunarleir
oeöiaveski Spil
r*:m>hkmí. Spilákassar.
Ol“kaksasarar-
Teiknibestik. LitabLCt fl
Kn„trem„r af
' ,,,M ,n-..luu,I,11 K(Iílííjllfii
BdkktaicH
Lækjargötu 2. Sími 3736.
þetta lifandi í teikningum Kjar-
vals. Hvert hár þessara hæru-
kolla, strýnefa og loðinkinna, hver
hrukka í veðurþæfðu andlitinu
segir sína sögu. Kjarval er hinn
mikli meistari ljóss og skugga á
öræfum þessara andlita, sem hafa
verið
snivin snævi,
ok slegin regni
ok drifin döggu,
hvort sem hann sýnir oss þurra-
frost stórra, starandi augna við
langholt nefsins, glánalegan gæg
í augum tvíveðrungs-eltiskinns-
andlits, grillandi upplit loðin-
barða, óbifandi íbyggni, sem mið-
ar nefinu hárvisst á tilveruna iit
úr þjettu skeggkjarri, eða lútandi
höfuð hugsarans, er rýnir inn á
við gegnum mistur vandamálsins.
Jafnvel hver tuska talar. Ofviðrið
í hettunni er ekki síður lifandi
en hin hábrýna íhygli,, sem
undir henni býr. Fellingar
skýluklútsins liafa sína sál, ekki
síður en, hliðarsvipur kvenandlits-
ins, sem gægist fram úr skýlureif-
unum, sama dumbungshugsunin er
í dráttum beggja. Þá er annað rís
á höfuðbúnaði hinnar skeleggu og
margspökfi meginekkju. En flesta
mun að sjer seiða hið stolta höfuð
ungu konunnar, með allra veðra
von undan sortaskýi hins iðgnóga
hárs.
Kjarval er hinn mikli töfra-
maður, eT sýnir oss sálarveðrið,
sem orð fá ekki lýst, en augað
finnur í ljósi og skuggum, litum,
formi og línum. Þar sannast það,
sem Goethe kvað:
Nichts ist drinnen, niehts ist
draussen,
denn was innen das ist aussen.
Guðm. Finnbogason.
Stundakenslukaup við barna-
skólana. Stjettarfjelag barna-
kennara hefir farið fram á það,
að stundarkenslukaup, sem nú er
kr. 1,96 verði hækkað upp í kr.
3,00 á klukkustund frá nýári.
Meirihulti skólanefndar, en 2 á
móti, er með því að hækka kaupið
upp í kr. 2,50.
Tilboo.
óskast um sölu á eftirfarandi vörum til skipa og sjúkra-
húsa ríkisins í Reykjavík og grend:
1. FISKUR. Allar tegundir af nýjum fiski. Tilboðin miðist
við ákveðinn afslátt frá almennu útsöluverði á hverjum
tíma.
2. BRAUÐAVÖRUR. Verð á rúg- og hveiti-brauðum ósk-
ast tilgreint fyrir hvert stykki, á tvíbökum og kringl-
um fyrir hvert kg. og af öðrum brauðavörum með
ákveðnum afslætti frá venjulegu útsöluverði í búðum.
3. KAr’FI. Kaffibætir og brent og malað kaffi.
4. SMJÖRLÍKI, blandað smjöri og jurtafeiti.
5. EINKENNISBÚNINGAR. Jakkaföt (úr klæði og/eða
cheviot). Frakkar (úr klæði) og húfur fyrir yfirmenn
á ríkisskipunum. Ennfremur stórjakkar (ipeð ullar-
fóðri) fyrir háseta á varðskipunum. Tilboð miðist við
búningana fullbúna til notkunar með ásettum ein-
kennum, sem útgerðin leggur til. Sýnishorn af efnum
fylgi með tilboðunum.
6. HREINLÆTISVÖRUR. Þvottasápa, sódi, ræstiduft,
bón og fægilögur.
7. ÝMSAR DEKK- og VJELAVÖRUR til ríkisskipanna.
Eldristar og brúristar, zinkblokkir, tvistur (hvítur no.
1), ketilsódi (calcium innihald tilgreinist), vírar, kaðlar,
steinolía, bensín og smurningsolíur.
Þar sem ekki er öðruvísi fram tekið, er gert ráð fyrir a?T
samið verði um viðskiftin fyrir alt árið 1936.
Öll ofangreind viðskifti eru bundin skilyrði
um vöruvöndun og góðan frágang.
Heimflutningur til kaupenda innanbæjar sje innifalinn í
tilboðunum, en Vífilsstaðahælið, Kleppsspítalarnir og
Lauganesspítali láta taka vörurnar hjá seljendum. Tilboð
óskast komin á skrifstofu vora fyrir kl. 12 á hádegi,
föstudaginn 27. þ. m.
Rjettur áskilinn til að hafna öllum tilboðunum.
Skipaútgerð ríkisins.