Morgunblaðið - 31.08.1937, Blaðsíða 2

MORG UNBLAÐIÐ
2
Þriðjudagur 31. á£Úst 1937.
Kínverskar flugvjelar
skjóta á amerískt skip.
Ekki -- árásarsáttmáli Kínverja og Rússa.
íslensk menning
og
suðræn menning.
_____
Kfiofii í "ær. FU.
r. Sigfús Blöndal bóka-
vörður við konunglega
bókasafnið í Kaupmanna-
höfn, er nýiega lagður af
stað í ferðalag til Suður-
landa. Tilsangurinn með för
inni er sá, að rannsaka hvað
finnast kynni í suðrænum
borgum, sem gefið gæti upp
lýsingar um samband ís-
lenskrar fornmenningar við
suðræna menningu.
Hefir dr. Blöndal fengið
styrk til bessarar farar, úr
Rask-Örsted sjóðnum.
Hann ráðgerir að verða að
minsta kosti fjýra mánuði á þessu
ferðalagi — fér fyrst til Bari á
Ítalíu, þaðan til (rrikklands og
þvínæst tif Konstantínópel og ráð
gerif að dvelja þar um hríð.
Dr. Sigfús Blöndal hefir í smíð
urp rit um .yæringja í Mikla-
garði, og er förin til Konstantín-
ópel gerð í því 'skyni að afla efn-
is til þéssa rits.
Sámá máli gégnir um förina
til Bari. éh það þykir sannað
mál, að eihmitt þar hafi Væringj-
ar einatt haft bækistöð sína.
ÍSLENSK TUNGA VIÐ
HÁSKÓLANN í
CHICAGO.
Amorgun leggur sænski fræði-
Inaðnrinn Dag Strömbeck
sem er dósent við háskólann í
Lundi, af stað til Chieago til þess
að halda fyrirl'éstra við háskól-
ann þar um íslenskar fornbók-
mentir og íslenska tungu.
Auk þess mun hann flytja yfir
litserindi um seinni tíma bók-
mentir á Norðurlöndum.
Stjórn háskþlans hefir boðið
Strömbeek að kpma vestur og
flytja þessa fyrirlestra, og ber
þetta með öðru fleiru vott um, að
áhugi fyrir forníslenskum fræð-
um fer vaxandi í Bandaríkjun-
um. (FÚ)
Svar Breta
ekki komið.
Morgunblaðið spurði forsætis-
ráðherra að því í gær,
hvort komið væri svar frá bresku
stjórninni við fyrirspurn is-
lensku stjórnarinnar í sambandi
við mannránin: ■ i.
Svarið er ekki komið ennþá,
svarar forsætisráðherra, en það
mun vera á Jeiðinni.
Blóðveldi Stalins.
Rððin komin
að ríkisbú-
görðunum.
London í gær. FU.
Hreingerningin“ meðal trún
aðarmanna og opinberra
starfsmanna í Rússlandi heldur
enn áfram og er nú kornið að
starfsmönnum ríkisbúgarðanna.
í Norður Kákasus hafa 13 dýra
læknar verið teknir fastir og eru
sakaðir um eyðileggingarstarf-
semi af ráðnum hug, meðal ann-
ars með því að eitra fyrir búpen-
ing. Mál þeirra er fyrir rjetti.
I Leningrad hafa sex embættis-
menn á ríkisbúgörðum verið tekn
ir af lífi fyrir að hafa baft svik
í frammi við kynbótatilraunir,
sem jieir áttu að reka og fyrir að
liafa beitt ofbeldi við bændur.
Þá hefir annar hópur opin-
berra starfsmanna verið tekinn
fastur í Leningrad og verið sak-
aður um skemdarstarfsemi á sviði
garðræktarinnar.
Samningur Kin-
verja og Rússa
Berlín í gær. FÚ.
ðalefni friðarsáttmála þess,
er Sovjet-Rússland og
Kína hafa gert með sjer er á
þessa leið:
1. grein hafnar algerlega
stríði, sem aðferð til að leyáa
úr deilumálum þjóða í milli.
2. grein mælir svo fyrir að
báðar þjóðir skuldbindi sig til
!að styðja á engan hátt árásar-
þjóð er á aðra þeirr kynni að
ráðast, nje gera neinskonar sam
komulag eða samninga við árás
arþjóðina er orðið gætu til ó-
hagnaðar fyrir þjóðina sem ráð
ist var á.
3. grein kveður á um það,
að rjettindi og skyldur sem
leiða af fyrri samningum, er
bæði ríkin hafa verið aðilar að
skuli standa í gildi óbreytt.
4. grein ákveður fjögra ára
samningstíma og framlengist
gildi enn um 2 ár, ef honum
hefir ekki verið sagt upp með
sex mánaða fyrirvara áður en
hin fjögur ár eru liðin.
Eimskip. Gullfoss er í Reykja-
vík. Goðafoss er í Iíamborg. Brú-
arfoss kom til Leilh í gærmorg-
un kl. 11. Dettifoss er á Akur-
eyri. Lagarfoss var á Hólmavík í
gærmórgun. Selfoss fer vestur og
norður um land til útlanda í dag.
Harðorð orðsending
Breta til Japana.
„Ekkert afsakar árásina
á breska sendiherrann“
PRÍR mikilvæg ir atburðir, sem geta hver
fyrir sig haft örlagaríkar afleiðing-
ar eru í fregnum frá Kína—Japan-
styrjöldinni í kvöld.
SJÖ MANNS særðust, tveir þeirra hættulega, og þrír bil-
uðust á taugum, er fjórar flugvjelar gerðu sprengju-
árás á ameríska farþegaflutningaskipið „President
Hoover“. Kínverskar flugvjelar stóðu að þessari árás.
(Skv. Lundúnaútvarpinu FÚ).
ORÐSENDING BRETA til japönsku stjórnarinnar út af
árásinni á breska sendiherrann í Kína, hefir verið
lögð fyrir stjórnina í Tokio. Reuter segir, að ef Jap-
anir skyldu neita að verða við kröfum Breta, muni
það tæplega leiða til hefndarráðstafana af hálfu
Breta, heldur muni það setja á japönsku þjóðina
stimpilinn „þjóð sem ekki virðir alþjóðarjett“. Japan-
ir geta gengið að kröfum Breta án þess að auðmýkja
sjálfa sig, segir Reuter, (símar frjettaritari vor).
KÍNVERJAR og Rússar hafa gert með sjer ekki-árásar-
sáttmála, sem gildir til fimm ára. Þessi sáttmáli hefir
vakið ugg í Japan og er því haldið fram meðal máls-
metandi manna, að j sáttmálanum sje leyniákvæði um
gagnkvæma aðstoð í hernaði: þ. e. að samningurinn
feli í sjer hernaðarbandalag.
Segja Japanir að Rússar sjeu nú reiðubúnir til að senda
hergögn til Kína „og þannig er Nanking-stjórnin orðin verk-
færi í höndum Komintern (alþjóðasambands kommúnista) tii
þess að breiða út bolsjevismann í Austur-Asíu“.
Fulltrúi í utanríkismálaráðneyti Kínverja hefir sagt frá því,
að samningurinn hafi verið gerður til fimm ára, og ef Japanir
, / í 1 la VÍ r, ÍJ •
vilji aðeins láta.af yfirgansgtefnu sinni í Norður-Kína, þá muni
Kínverjar jafn fúslega semja við Japani á svipaðan hátt og við
Rússa, enda sje tiigangur samningsins sá, að efla friðinn í Aust-
urúlfu. (Skv. FÚ). ✓
i h 'i OI ’ V1;
ÁRÁSIN Á PRESIDENT
HOOVER.
London í gær. FÚ, Rf
ftir árásina á ameríska
farþegaflutningaskipið
„President Hoover“, hefir
Bandaríkjastjórn skipað svo
fyrir að ekkert skip frá Banda-
ríkjunum megi Ieita hafnar í
Shanghai, fyr en friður er kom-
inn á.
Árásin á skipið var gerð
við Yangtze-vitann, skamt
frá Woosung. Japönsk
herskip lágu þarna í
grend.
SVAR BRESKU
:a j STJÓRNARINNAR.
:|í orðsendingu bresku stjórn-
arinnar til stjórnarinn-
ár í Japan, er lögð áhersla á
að með árásinni á breska sendi-
herrann í Kína hafi japönsku
fiugmennirnir gerst brotlegir
við hinar elstu rótföstu reglur
mannúðarinnar og þjóðarrjett-
arins, sem ekki leyfir að ráð-
ist sje á friðsamlega borgara
( non-combattants ).
Kröfur bresku stjórnarinnar
'tll Japan út af árásinni, eru
þrjár:
Brot úr sprengikúlu frá hin-
um fjórum kínversku flugvjel-
1) að þeir biðji formlegrar fyr-
irgefningar,
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU. FRAMH. Á SJÖTTU SÍDU
—Islendingar—x
hækka á vöxt.
Khöfn í gær. FTT.
í gær var sett í Uppsöium
í Svíþjóð, mót norrænna líf-
eðlisfræðinga. Jón Steffensen
prófessor flytur á mótinu er-
indi um vöxt íslendinga. —
Hann hefir í viðtali við blöð
látið í Ijós þá skoðun, að öíd-
um saman hafi íslendingar
verið að hækka á vöxt.
Ennfremur, að í ráði sje,
að grafa upþ gamla íslenska
bæi sem farið hafi í kaf við
eldsumbrot og megi af þeim
rannsóktium fá ýmsa mikils-
verða fornfræðilega og ef til
vill mannfræðilega vitn-
eskju.
Ilirota, utanríkismálaráðherra
Japana,
Sókn rauðliða
við Saragossa.
London í gær. FÚ.
Spánska stjórnin tilkynnir,
að her hennar sæki frant
á Saragossá-Huésca vígstöðv-
unum. Vissa er fyrir því, að á
þessum slóðum hafa uþpreisn-
armenn gert harðvítugar gagn-
árásir og jafnvel viðurkent f
stjórninni að þeim hafi orðið
eitthvað ágengt í einni þeirra.
Vopnaður togari uppreisn-
armanna rjeðist á laugar-
daginn á breskt flutninga-
skip, Bramhili.
Skipstjórinn á Bramhill taldi
sig vera utan spánskrar land-
helgi og varð því ekki við að-
vörunum togarans um að stansa
Breskt beitiskip, Peeriess, kom
Bramhill til aðstoðár áður en
nokkurt verulegt tjón'hlaust f
árásinni.
1 Róm hefir enn veMð birt
skrá yfir ítaiska hermenn. sem
fallið hafa á Sþáni.
Eitt ítalskt blað sagði í
gær, að eins og Italía hefði
boðið öllum heiminum byrginri
þegar hún hóf stríð í Afríkú,
eins biði hún nú öllum heimin-
um birginn á Spáni.
Veiðarfæraverslunin Geysir. —
Veiðarfæradeild vershmarinnar
verður opnuð aftur í dag.