Morgunblaðið - 03.11.1937, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 3. nóv. 1937. MORGUNBLAÐIB 3
Stjórnin vill fá 3 miljóna
króna innlent ríkislán
Erindreki Alþýðusambandsins
stððvar verksmiðjuiOnað
ð Akureyri
Kaupfjelag Eyfirðinga
og Sambandið lýst
í flutningabann
Igærmorgun stöðvaði erindreki Alþýðusambands
íslands, Jón Sigurðsson, vinnu við klæðaverk-
smiðjuna Gefjun á Akureyri, með mannsöfn-
uði, er hindraði það, að verksmiðjufólkið kæmist inn í
verksmiðjuna.
Seinna um daginn stöðvaði erindreki þessi vinnu hjá
Sápuverksmiðjunni Sjöfn, kaffibætisgerð og smjörlíkis-
gerð Kaupfjelags Eyfirðinga. og skóverksmiðju Jakobs
Kvaran.
Jafnfrarat lýsti liann því yfir í umboði Alþýðusambands íslands,
að flutningar væru stöðvaðir á vörum til og frá Kaupfjelagi Eyfirð-
inga og fyrirtækjum þeim er Samband íslenskra samvinnufjelaga hefir
Til þess að greiða með
lausaskuldir ríkissjóðs
Leitar samþykkis Alþingis
Fjármálaráðherrann hefir lagt fyrir Al-
þingi frumvarp um heimild handa
ríkisstjórninni til þess að taka alt að
3»1 • ^ 1 ^ 1^1 1 m ° 'JT* I M • A * vAr
miljona krona lan handa rikissjoði. Lamð a að
taka innanlands.
Segir í greinargerð frumvarpsins, að ætlunin
sje að nota þetta lán til þess að greiða með lausa-
skuldir ríkissjóðs, sem safnast hafa fyrir hjer í
bönkunum síðustu árin.
á Akureyri.
Skákmótið
8. umferð
Atta umferðir er nú búið að
tefla á haustmóti Taflfjelags
Reykjavíkur. Áttunda umferðin
var tefld í fyrrakvöld og fóru
leikar þannig:
Meistaraf lokkur:
Baldur Möller vann Benedikt
J óhannsson, Einar Þorvaldsson
vann Magnús G. Jónsson, Eggert
Gilfer og Eyþór Dalberg jafntefli,
Sturla Pjetursson og Guðmundur
Ólafsson biðskák.
I. flokkur:
Hafsteinn Gíslason vann Magn-
ús Jónasson, Jón B. Helgason
vann Óla Valdemarsson. Biðskák-
ir: Sigurður Lárusson og Árni B.
Knudsen, Víglundur Möller og
Jón Þorvaldsson, Kristján Sylver-
íusson og Ingim. Guðmundsson.
II. flokkur A:
Gunnl. Pjetursson vann Þorstein
Gíslason, Sæmundur Ólafsson vann
Hermann SigUrðsson, Sigurður Ja-
fetsson vann Helga Guðmundsson,
Sigurður Gissurarson og Hannes
Arnórsson jafntefli.
II. flokkur B:
Björia Björnsson vann Guðjón
Jónsson, Ársæll Júlíusson vann
Ottó Guðjónsson, Viggó Gíslason
vann Pjetur Guðmundsson, Guð-
mundur Ágústsson og Friðrik
Björnsson jafntefli.
Trúlofunarfregn. Nýlega opin-
beruðu trúlofun sína ungfrú Liv
Thee Johnsen, Bergen og Tliorolf
Smith.
Fjarðabáturinn Erna, er hafði
tekið nokkrar vörur frá Kaupfje-
lagi Eyfirðinga og átti að fara í
póstferð frá Akureyri í gærmorg-
un, var og stöðvaður samkvæmt
valdboði Alþýðusambandsins.
í klæðaverksmiðjunni Gefjun
hafa 120 manns vinnu. Auk þess
er skinnasútun og skógerð á sama
istað. Þar hafa um 50 manns haft
atvinnu. Þar var vinna líka stöðv-
uð.
Framkvæmdastjóri Gefjunar er
Jónas Þór. Átti blaðið tal við hann
í gær og spurði hann nánar nm
atburði þessa. Hann skýrði svo
frá:
Upphaf málsins er það, að Jón
Sigurðsson var hjer á ferð fyrir
hálfum mánuði síðan, segir Jónas
Þór. Hann hringdi mig upp í
síma og spurði mig að því hvort
jeg vildi ekki fallast á, að hann
semdi við mig um kaupkjör verka-
fólks í Gefjunni.
Sagði jeg honum að jeg myndi
ekki fallast á það. Það væri mín
persónulega skoðun, að sú aðferð
væri óheppileg. En ank þess hefði
jeg ekki vald til þess að gera
slíkar ráðstafanir.
Síðan talaði Jón við tvo stjórn-
arnefndarmenn Gefjunnar, Yil-
hjálm Þór og Böðvar Bjarkan. En
þeir kváðust ekkert nmhoð hafa
til slíkra samninga og vísuðu frá
sjer til stjórnar Sambandsins.
Nú leið fram til 25. okt. Þá
fekk jeg brjef frá Jóni Sigurðs-
isyni erindreka, þar sem hann
sendir mjer tillögur um kaup-
taxta verksmiðjufólksins. Þar er
farið fram á mikla hæklcun á
mánaðarkaupi. En aulc þess er
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐTJ.
Það kom greinilega í ljós við
fjárlagaumræðurnar á dögun-
um, að þessar lausaskuldir rík-
issjóðs eru orðnar mjög miklar,
sennilega 4—5 milj. króna.
Einkum eru lausaskuldirnar
miklar við Landsbankann.
I fjárlagaræðu sinni á dög-
unum gat fjármálaráðherrann
þess, að ríkissjóð vantaði ár-
lega tekjur tii þess að stand-
ast straum af afborgunum
hinna föstu lána ríkisins. En
þessi fúlga nemur nú um 1.4
milj. kr. á ári.
Aðferðin hefir verið sú, síð-
ustu árin, að Landsbankinn
hefir verið látinn hlaupa und-
ir bagga. Bankinn hefir lánað
fje til greiðslu hinna föstu af-
borgana, en við það hafa lausa-
skuldir ríkissjóðs hrúgast upp í
bankanum.
Nú er ætlan fjármálaráð-
herra að grynna á þessum
lausaskuldum með nýrri lán-
töku og breyta miklum hluta
þeirra í fast lán.
í hárvatni og ilmvatni Efna-
gerðarinnar hafði verið methyl-
alkohol, en það er eitur og lífs-
hiettulegt að neyta þess.
Mennirnir, sem ljetust á Altra-
nesi, voru Skafti Árnason og Jón
Ásbjörnsson. Skafti andaðist 1.
nóv. 1934 og Jón næsta dag. Báð-
ir höfðu þeir keypt hárvatn Efna-
gerðarinnar í versluninni Frón á
Akranesi og drukkið hárvatnið.
Rjettvísin höfðaði síðan mál
gegn eigendum Efnagerðar
Reykjavíkur, þeim Axel ITerskind
og Stefáni Thorarensen, svo og
Eins og komið er hag ríkis-
sjóðs og ástandsins yfirleitt, er
sennilega ekki annað að gera
en fara þá leið, sem fjármála-
ráðherrann stingur upp á.
Fjármálaráðherrann mun
hugsa sjer, að láta bjóða þetta
lán út hjer innanlands. Þess er
ekki getið hvaða vextir verði
greiddir, eða til hve langs
tíma lánið skuli tekið.
Síðasta innanlandslánið, sem
ríkissjóður hefir tekið í því
formi, sem hjer er ráðgert, var
tekið 1920, samkvæmt heimild
í lögum nr. 74, 28. nóv. 1919,
um húsagerð ríkisins. Þetta lán
var upphaflega 3 milj. kr. tek-
ið til 20 ára og vextir 51/2%-
Er þetta lán því búið 1941.
Það gekk mjög vel 1920, að
fá þetta lán. Seldust skulda-
brjefin á mjög stuttum tíma
og fengu færri en vildu. Hvort
eins vel gengur nú, skal ósagt
látið, en auðvitað fer það eftir
því, hvaða kjör verða í boði.
eigendum versl. Frón á Akra-
nesi, þeim Ólafi Frímanni Sigurðs-
syni og Jóni Hallgrímssyni.
Lögreglustjórinn í Reykjavík
rannsakaði og dæmdi í málinu.
Hann dæmdi alla hina ákærðu
fyrir brot gegn 200. gr. hegning-
arlaganna, ennfremur þá A. Her-
skind og St. Thorarensen fyrir
brot gegn 292. gr. hgnl.
Þessum dómi áfrýjuðu hinir á-
kærðu til Hæstarjettar, og kvað
hann upp dóm í málinu miðviku-
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Þegar Karlakór
Reykjavikur
kvaddi
Karlakór Reykjavíþur lagði af
stað í söngför sína með
Gullfossi í gærkvöldi kl. 8.
Geysilegur mannf jöldi var á.
hafnarbakkanum, enda veður milt
og gott.
Þegar landgönguhrú hafði ver-
ið tekin, ávarpaði dr. Magnús
Jónsson, prófessor, kórinn, árnaði
þeiin fararheilla og ljet í ljós þá
ósk, að livar sem þeir kíéöm með
erlendum þjóðum mættu þeir með
söng sínum og framkomu allri
verða sjálfum sjer, landi sínu og
þjóð til sóma. Tók mannfjöldinn
allur undir með hressilegu fer-
földu húrrahrópi.
Fararstjóri, prófessor Guðbrand
ur Jónsson, þakkaði árnaðarósk-
irnar og hvað það mundu verða
hlutverk kórsins, eins og frá fornu
fari liefði verið um þá íslendinga,
sem aðrar þjóðir sóttu lieim, að
leitast við að aulta hróður lands
síns. Bað hann menn svo að minn-
ast moldarinnar, sem vjer erum
allir úr vaxnir og þar sem vjer
vonum að mega síðast hvílast.
Kveðjan til Islands skyldi vera
þeirra síðasta orð er þeir legðu
af stað. Var tekið undir þetta, með
ferföldu húrra fyrir Islandi.
Þá söng kórinn ættjarðarsöng,
er var þakkaður með lófataki og
fagnaðarópum. Loks söng svo kór-
inn Ó, guð vors lands, meðan skip-
ið ljetti akkerum og seig frá landi.
GÓÐTEMPLARA-
HEIMSÓKN FRÁ
AKRANESI.
Næstkomandi fimtudag
koma Akurnesingar úr
Rr ’unni hingað til Reykjavík-
ur og verða gestir stúkunnar
Frón nr. 227, á fundi hennar,
sem haldinn verður að kveldi
þess dags. Er þetta þakklætis-
heimsókn stúkunnar Akurblóm-
ið nr. 3 til stúkunnar Frón nr.
227 fyrir heimsókn þá, er hún
gekst fyrir síðastliðið vor á
fimtugsafmæli Reglunnar á
Akranesi, eins og áður hefir
verið frá skýrt.
í sambandi við heimsókn
þessa, hefir stúkan Frón nr. 227
boðið æðstutemplurum allra
góðtemplarastúknanna við
Faxaflóa á hátíðafundinn, til
þess að ræða mál Reglunnar
og auka viðkynninguna og
if a samstarfið.
SKÁKKEPPNI
AUECHIN OG EUWE.
eir dr. Aljechin og dr. Euwe
hafa nú teflt 12. skák sína
í kepp 'tnni um I.eimsmeistara
tignina. S1 'Iyrði fyrir því a:X t:n-
ar hvor geti öðlast heimsmeistara-
tipn eru meðal annars þau, að
annar hvor keppandi hafi unnið að
minsta kosti sex skákir.
Aljechin ImUr nú þegav oinið
5 skákir og .... ’r því ckkí nema
eina t.il þes' i.J geta fullnægt
þessu skilyrði. (FIJ.).
Afengiseifrnnin
á Akranesi
Hæstirjettur sýknaði aila hina ákærðu
EINS OG lesendur Morgunblaðsins eflaust rauna,
ljetust tveir menn á Akranesi haustið 1934
af áfengiseitrun, sem talið var að þeir hefðu
fengið af neyslu hárvatns og ilmvatns, sem Efnagerð
Reykjavíkur hafði búið til.