Morgunblaðið - 28.12.1937, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. deís. 1937.
Forusta Rossevelts fyrir lýðræðis-
ríkiunum gegn einræðisnkiunum
Útgerðarfyrir-
ætlan Itala og
Færeyinga
ÁkvðrðuD væntaDleo
bráðlega
FRÁ FRJETTARZTARA
VORUM.
KHÖFN í GÆR.
Það er búist við, að á-
kvörðun verði tek-
in innan skamms um
það, hvort danska stjórn
in leyfir að ítalir fái að
gera út fimm nýtísku
togara frá Þórshöfn 1
Færeyjum, gegn fríð-
jndum af hálfu ftala
gagnvart Færeyingum,
m. a. að á hverjum tog-
ara verði 14 Færeying-
Flouformgi
Bandaríkjatma
í Austur-Asíu
Neita einræðis*
rík|unuiii um fjár-
magn og hráefni
M
AFSAKANIR JAPANA.
Yfirleitt g-ætir enn mikillar gremju gegn Japönum í Banda-
ríkjunum, þrátt fyrir að Panay-málið sje opinberlega úr sög-
ar og 11 Italir og að Ital- unm-
ir auki saltfiskkaup sín
í Færeyjum, sem svarar
einni og hálfri miljón
líra.
Poul Niclasen, sem er höf-
undur þessarar fyrirætlanar er
kominn til Kaupmannahafnar
og er nú að semja við
Stauning. Gismondi, ítalski fisk-
kaupmaðurinn, sem Niclasen
hefir samið við, er einnig vænt-
anlegur til Khafnar, sennilega
fyrir nýár.
„Berlingske Tidende“ segir í
dag, að danska stjórnin sje
hikandi um það, hvernig snúast
beri við þessari ítölsk-færeyisku
útger ð arf yrirætl an.
Blaðið minnist einnig á það,
sem það kallar „mótstöðu Is-
iendinga” gegn þessari fyrir-
ætlan og tekur upp kafla úr
forustugrein í Morgunblaðinu
6. nóvember, en bætir síðan
við: „Andstaða Islendinga hef-
ir engin áhrif haft á Færeyinga.
Lögþingið í Færeyjum hefir
samþykt þessa fyrirætlan með
samhljóða atkvæðum".
Blaðið segir ennfremur:
„Færeyingar halda því fram,
að íslendingar hafi sjálfir far-
ið líkt að, er þeir leyfðu
Hellyersbræðrum að hafa bæki-
stöð fyrir togara sína í Hafn-
arfirði".
Ólafsvíkurkirkju barst á að-
fangadag jóla mjög vöndum sálma
tafla að gjöf frá Alexander Val-
entínussyni járnsmið í Revkjavík.
Efst á töflunni er ritað í boga:
„Syngið Guði söng“, en innan í
boganum er fagurt málverk af
Ólafsvíknrkirkjn. — Áður hafði
Alexander gefið kirkjunni vand-
aða altaristöflu árið 1908, og
kirkjnklukku árið 1934. (FTJ.).
FRÁ FRJETTABITARA VORUM.
KAUPMA24NAHÖFN í Ö.ÆR.
eð svar-orðsendingu Bandaríkjastjórn-
ar, sem afhent hefir verið í Tokio,
við orðsendingu Japana út af árás-
inni á Panay, sem afhent var Mr. Cordell Hull í
Washington um jólin, er talið að Panay-málið sje
úr sögunni, en það mál hefir meir en nokkurt ann-
að orðið til þess að efla samvinnu Bretastjórnar
og Bandaríkjastjórnar í utanríkismálum.
,,Evening Standard“ fullyrðir að Roosevelt
sje að undirbúa nýja stefnu í utanríkismálum:
Hann ætli að safna lýðræðisríkjunum í heiminum
saman til óblóðugrar baráttu gegn einræðisríkj-
unum.
„New York Times“ bendir á, á hvern hátt sje hægt að
heyja þessa baráttu. Blaðið segir, að Bretar og Banda-
ríkjamenn geti stöðvað einræðisríkin og samningsrofana,
með því að neita þeim um fjármagn og hráefni, án þess
að hefja formlegar refsiaðgerðir gegn þeim.
í orðsendingu Japana, sem að lokum. var samþykt af
Bandaríkjastjórn, er beðið um afsökun, skaðabótum lofað og
Bandaríkjastjórn fullvissuð um, að ráðstafanir muni verða
gerðar til þess að árásir verði ekki endurteknar.
I svari sínu mótmælir
Bandaríkjastjórn að érás-
in á Panay hafi verið gerð
af misgáning, en felst að
öðru leyti á bætur Japana.
Aðvörun.
Samtímis eru Japanir þó að-
varaðir og opinberlega er það
látið í veðri vaka, að Roosevelt
hafi gengið eins langt til sam-
komulags við Japana og auð-
ið var, og að óhjákvæmilegt
sje að Bandaríkin grípi til rót-
tækra ráðstafana, ef Japanar
gerast sekir um frekari áreitni
við Bandaríkjamenn og sanni
með því, að fullvissanir þeirra
sjeu einskisvirði.
Meðal allra stjetta í Banda-
ríkjunum er þess eindregið
krafist, að Roosevelt-stjórnin
haldi uppi einbeittri stefnu
gagnvart Japönum, og sýnir
það, að afsakanir Japana hafa
Jangt því frá getað bælt niður
andúðina gegn þeim í Banda-
'ríkjunum.
Jafnframt er þess krafist áf
almenningi, að endurvígbúnað-
aráætlun Bandaríkjanna verði
hraðað.
Sókn Japana.
London í gær. FÚ.
Hersveitir Japana sækja nú
fram í Shantung-fylki í Norður-
Kína í áttina til Tsingtao.
Höfðu Japanar ekki ráðist áður
inn í Shantung, en virðast nú
ætla að taka Tsingtao í hefndar-
skyni fyrir að hinar japönsku
vefnaðarverksmiðjur þar voru
eyðilagðar í eldi.
Málaferli gegn
tlu sendiherrum
I Rússlandi
FRÁ FRJETTARITARA
VORUM.
„Politiken“ skýrir frá
því, að a. m. k. tíu sendi-
herrar Rússa erlendis hafi
veri.ð kallaðir heim og tekn
ir fastir. Það er búist við,
að í janúar hefjist mála-
feríi í Moskva gegn þess-
um tíu sendiherrum, og auk
þess fjórtán sendisveitar-
fulltrúum.
Talið er, að margir
þeirra muni verða dæmdir
til dauða.
Ýmsir rússneskir embætt-
ismenn við sendisveitar-
skrifstofur Rússa erlendis,
hafa neitað að verða við
skipun um, að koma heim
til Rússlands.
*
Morgunblaðið skýrði frá
því síðastl. föstudag, að
sendiherra Rússa í Osló
myndi hafa verið kallað-
ur heim, en að hann væri
þó enn í Osló. í Osló-fregn
F.B. í gær segir, að Rúss-
ar hafi skipað nýjan sendi-
herra í Osló, Vladimir Nik-
onov. Hann er verkfræð-
ingur, 43 ára að aldri.
Myndin er af Harry Yamell aðmírál (berhöfðaður), yfirmatmi ame-
ríska flotans í Austur-Asíu.
ÍOO þús.
rauðUðar
sæbja atí
Teruel
Ö'
London í gær. FÚ.
II jólin hefir verið barist um
Teruel, hina mikilvægu borg
í Aragoniu. Spanska stjórnin til-
kynnir að þeim byggingum fækki
nú óðum sem uppreisnarmenn hafi
enn á valdi sínu í borginni.
Hún segir að þeir hafi hvar-
vetna gefist upp nema í einni
skólabyggingu og bústað hjeraðs-
stjórans, en báðar þessar bygg-
ingar eru alelda.
Útlendir blaðamenn, sem farið
hafa til Teruel, segja, að stjórnin
hafi þar 100 þúsund manna her,
og sje hann í tveimur aðal-fylk-
ingum, og berjist önnur fylkingin
inni í sjálfri borginni, en hin hafi
slegið hring umhverfis borgina og
veiti viðnám hjálparliði því sem
uppreisnarmenn hafa sent þangað.
PÁFINN RÆÐST
Á ÞJÓÐVERJA.
Capablanca
skorar á
Aljechin
27. des. F.Ú.
Capablanca fyrverandi heims-
meistari í skák hefir skor-
að á dr. Aljechin að keppa við
sig um heimsmeistaratignina.
Aljechin vann heimsmeistara-
titilinn af Capablanca árið
1927. Aljechin á að fá um 60
þúsund krónur fyrir að tefla
við Canablanca, en það er skil-
yrði, að kepnin fari fram í Suð-
ur-Ameríku á árinu 1938.
Salo Flohr óskar einnig að
keppa við Aljechin um heims-
meistaratitilinn og hefir al-
þjóðaskáksambandið tilkynt
Aljechin þetta, og að sú kepni
mundi sennilega fara fram á
árinu 1940.
Dr. Aljechin segir í viðtali
við hollensk blöð, að hann hafi
ekki ennþá tekið afstöðu til
þessara áskorana, en að hann
líti svo á, þar sem svo margir
hæfir menn geti komið til mála,
að keppa um heimsmeistara-
tignina, að eðlilegast væri, að
10 þeir bestu þreyttu með sjer
taflraun innbyrðis áður, og
kepti hann síðan við sigurveg-
arann.
London í gær. FÚ.
Ijólaboðskap sínum rjeðist páf-
inn á þýsku stjórnina vegna
ofsókna hennar í garð kaþólsku
klerkastjettarinnar og skólanna í
Þýskalandi. Á þetta hefir ekki
verið minst í þýskum blöðum, en
í dag segir þýska frjettastofan,
að „hin einstaklega hatursfulla
árás páfans, sem auk þess hafi
verið fullkomlega órjettmæt", hafi
ekki vakið neina athygli í Þýska-
landi vegna jólafriðarins sem þar
ríkti hvarvetna í hugum manna.
Allmargir prestar evangelislcu
kirkjunnar í Þýskalandi voru
látnir lausir yfir jólin, en fara
aftur í fangabúðirnar í dag.
ÍSLENSKIR
SKÍÐAKENNARAR.
T
Khöfn í gær. FÚ.
veir íslenskir menn, Tryggvi
Þorsteinsson og Guðmundur
Hallgrímsson, eru komnir til Stor-
lien í Svíþjóð til þess að leggja
stund á nýjungar í skíðaíþrótt
með það fyrir augum að kenna
á íslandi.
Hefir „Dagens Nyheter“ í
Stokkhólmi átt viðtal við þá fje-
laga nm íþrótta- og skíðamál á
íslandi ög skýra þeir frá vaxandi
áhuga manna og framförum þeim
sem orðið hafa í þeirri íþrótta-
grein hin síðari ár.