Morgunblaðið - 12.01.1938, Page 6

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 12. jan. 1938,
6
Kosningaskrifstofa
SjdlfstæðisfloKksins
í Yarðarhúsinu er opin dag-
lega frá kl. 9 fyrir hádegi
til kl. 7 eftir hádegi. Sími
2398.
Sfldarnet
Joseph Gundry&Co.Lto.
! BRIDPORT
framleiða aflasælustu og endingarbestu herpinæt-
urnar og síldarnetin.
Leitið upplýsinga. OLAFUR GÍSLASCHj)
REYKJAVÍK
Sími 1370.
FunÖarboð.
Aðalfundur Flóaáveitufjelagsins verður haldinn að
Tryggvaskála fimtudaginn 10. febrúar n.k.
Fundurinn hefst kl. 1 e. h.
Dagskrá er samkvæmt fjelagslögunum.
FLÓAÁVEITUSTJÓRNIN.
Iðnaðarmannafjelap Keflavíkur tilkynnir:
Á fundi fjelagsins 9. þ. m. var samþykt að frá 15. jan. verði kaup-
taxti f jelagsins þannig:
Lágmarkskaup í dagvinnu kr. 1.50 um klst.
Fyrir þá sem standa fyrir verki kr. 1.70.
Að öðru leyti gilda eldri ákvæði.
STJÓBN IÐNAÐARMANNAFJEL. KEFLAVÍKUR.
JörOin EndagerOi
við Sandgerði á Miðnesi er til sölu. — Jörðin er laus til
ábúðar í næstu fardögum.
Væntanlegir kaupendur snúi sjer til Eyjólfs Jóhanns-
sonar, framkvæmdastjóra Mjólkurfjelags Reykjavíkur,
eða eiganda jarðarinnar, Guðjóns Jónssonar, Endagerði.
Morgunblaðið meO morgunkaffinii
Samtal við málmfræðing
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
magn, möguleika fyrir vatnsafli,
hafnarstæði og yfir höfuð alt,
sem lýtur að framleiðslukostnaði
við hina væntanlegu námu. Legg-
nr svo námuverkfræðingurinn
skýrslur sínar fyrir þá, sem
leggja til stofnfjeð í fyrirtæk-
ið. Eftir þessum skýrslum er
venjulega farið, þegar ákveðið
er um, hversu arðvænlegt fyrir-
tæki sje að ræða. — Eftir að
byrjað er að vinna námu eru það
einnig námuverkfræðingarnir,
sem yfirumsjón hafa með öllu
verkinu, og verða því að þekkja
til hlítar allar greinar námm-
verkfræðinnar.
— Námubrask er sennilega á-
hættusamur atvinnuvegur í
—. Já, það kemur oft fyrir, að
menn tapi fje sínu þannig. En
oft kemur það einnig fyrir, að
menn verða alt í einu stórríkir
á því að hafa lagt fram fáeina
dollara til málmleitar eða rann-
sókna á líklegum en lítt þektum
stöðum.
—• Hafið þjer á ferðum yðar
hjer á landi fundið svo mikinn
málm, að til námugreftrar gæti
komið ?
— Þessari spurningu á jeg erf-
itt með að svara. Jeg vildi verða
manna síðastur til að gefa fólki
nokkrar tálvonir. Jeg hefi feng-
ið fjölda fyrirspurna um ferðir
mínar og árangur þeirra. Svör
mín hafa jafnan verið eitthvað
á þessa leið: „Rannsóknir mín-
ar hafa verið nær eingöngu yfir-
borðsrannsóknir, þ. e. a. s: rann-
sókn steina, sern teknir hafa ver-
ið á yfirborðinu (úr efstu jarð-
lögunum) ■ hvergi hefir verið bor-
að eða grafið.
Hitt get jeg sagt með vissu,
að svo margar tegundir málma
hafa fundist á þessu landi, og
það víðsvegar um land, bæði af
mjer og 'öðrum, að engin menn-
ingarþjóð í heimi myndi láta
frekari rannsóknir undir höfuð
leggjast.
— Finst yður að íslendingar
yfirleitt hafi áhuga fyrir þessum
málum?
— Afarmikinn áhuga. Hvar
sem jeg hefi farið, hefir rignt
yfir mig spurningum og allir
hafa verið boðnir ög búnir til að
leiðbeina og hjálpa. Mjer virð-
ist sem fjöldi manna sje sann-
færður um, að hjer á landi liggi
fjársjóðir miklir faldir í jörðu.
— Því hefir stundum verið
haldið fram, að landið væri jarð-
fræðislega of ungt til þess, að
hjer gæti verið um málma að
ræða. Hvað segið þjer um það?
— Það væri heldur erfitt fyrir
mig að aðhyllast slíka skoðun,
eftír að hafa rannsakað, sjeð og
vigtað málma úr íslensku bergi,
bæði einn hjer heima og með
prófessor Reed á M. I. T. háskól-
anum. Sjerstaklega þegar tekið
er tillit til, að R. C. Reed er á-
litinn einn af alfremstu málm-
rannsóknarmönnum Ameríku, en
M. I. T. háskólinn tekinn fram
yfir alla aðra tekniska háskóla
af mörgum bestu vísindamönnum
heimsins.
■—■ Hvað er álitið að mikið gull- .
innihald þurfi að fást úr tonni ‘
af grjóti til þess að námurekstur
borgi sig?
— Það er alt undir aðstöðu
og staðháttum komið. Jeg hefi
skýrslur frá „The American In-
stitute of Mining and Metallur-
gical Í3ngineers“, sem gefa yfirlit
yfir allar helstu gullnámur í
heimi. Sú náma, sem minst gull
gefur af sjer, að meðaltali, í
tonni hverju, er Alaska Junean
náman. Árið 1934 var nnnið úr
4.302.600 tonnum af grjóti, og
gaf hvert tonn af sjer að meðal-
tali gull sem nam einum dollar
og fjórum centum ($ 1.04), eða
um kr. 4.50. Framleiðslukostnað-
ur við hvert tonn var fimtíu og
sex cents ($ 0.56). AIls voru
framleiddar 128.015 únsur af
gulli. Framleiðslukostnaður við
hverja únsu var, þegar búið var
að greiða allan kostnað og alla
skatta, tuttugu dollarar og þrjá-
tíu og níu cents ($ 20.39)". En
þá var gull selt fyrir $35.00 úns-
an. Varð því nettóhagnaður af
hverri únsu $ 14.61. Alls varð á-
góði fjelagsins því fyrir árið
128015X14.61 = $ 1.870.299.15,
ein miljón átta hundruð og sjö-
tíu þúsundir tvö hundru, níutíu
og níu dollarar og fimtán cents.
Þessari námu er líka viðbrugðið
fyrir óvenju lágan reksturskostn-
að.
Fyrir ekki ýkja löngu þóttu
gullnámur ekki borga sig nema
þær gæfu af sjer að meðaltali
18 til 20 dollara úr tonni af
grjóti. Þetta hefir breyst svo með
vaxandi þekkingu og endurbætt-
um og nýjum vjelum, að það,
sem áður var ókleyft með öllu',
er nú rekið með geypimiklum
ágóða.
— Hafið þjer hugsað yður að
halda áfram rannsóknum hjer á
.landi í framtíðinni?
—- Ekkert kysi jeg fremur.
Landið er að mestu órannsakað,
og jeg hefi óbifanlega trú á
möguleikunum. Þó dylst mjer
ekki, að við margar torfærur
verður að stríða; en hvort það
tekst að yfirbuga þær, er að
miklu leyti komið undir fram-
sýni og dugnaði landsmanna
sjálfra. Jeg mun gera alt, sem
í mínu valdi stendur, til þess að
landið verði rannsakað. Jeg gæti
ekki hugsað mjer meiri blessun
fyrir þessi þjóð en þá, að hjer
fyndust skilyrði fyrir arðbærum
námugreftri.
Hjónaefni. Síðastliðinn laugar-
dag opinberuðu trúlofun sína
Gunnþóra Björgvinsdóttir frá
Fáskrúðsfirði og Óskar Björnsson
frá Berunesi í Reyðarfirði.
Rauðu flokkarnir
og Reykjavík
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
urnar beinast til, fær ekki ann-
að hjá stjórninni en nýja skatta
og tolla, ofan á margra ára
taprekstur!
Togaraútgerðin hefir ekki átt
vinsældum að fagna hjá núver-
andi ríkisstjórn. En hitt mætti
ætla, að ríkisstjórnin, sem
skreytir sig með nafnbótinni
„stjórn hinna vinnandi stjetta“,
reyndi að líta á þetta mál frá
sjónarmiði þess fólks, sem á
lífsafkomu sína undir þessum
atvinnurekstri, og sæi um, að
flotinn gæti haldið áfram. En
stjórnin gerir ekkert til þesa
að það megi verða.
„Atvinnuleysið fer ört vax-
andi“, segja stjórnarblöðin, og
eru þau þá sennilega búin að
gleyma loforðinu, sem stjórnar-
flokkarnir gáfu fjrrir valdatök-
una 1934. Þá var því hátíðlega
lofað, að atvinnuleysinu skyldi
með öllu útrýmt. Efndirnar eru
þær, að atvinnuleysið fer vax-
andi með hverju ári og játa
stjórnarblöðin það sjálf.
En hvernig snúast stjórnar-
blöðin við langstærsta atvinnu-
máli Reykjavíkurbæjar, hita-
veitunni?
Hitaveitan mun færa verka-
mönnum Reykjavíkurbæjar at-
vinnu á þessu og næsta ári, sem
nema mun um 2 miljónum
króna.
Hvernig snúant sdjórnarblöð-
in við þessari stórfcldu atvinnu-
bót reykvískum verkamönnum
til handa? Þannig, að þau
vilja hitaveituna norður og nið-
ur, og að ekkert verði afhafst.
Þau vilja slá öllu á frest um ó-
ákveðinn tíma, og fara að
rannsaka einhverja staði ein-
hvers staðar á landinu. Slík
rannsókn myndi taka mörg ár,
máske áratugi.
Ef rauðu flokkarnir fengju
meirihluta í bæjarstjórn
Reykjavíkur, myndi fyrsta af-
leiðingin verða sú, að stöðvuð
yrði hitaveitan frá Reykjum.
Það hefði þær afleiðingar fyrir
verkamenn Ryekjavíkur, að
þeir yrðu sviftir tveggja milj-
óna króna atvinnu.
Er nokkur sá reykvískur
verkamaður til, sem vill stuðla
að því, að þetta megi þannig
verða? Ef svo er ekki, þá verð-
ur HANN að gera skyldu sína
á kjördegi og kjósa lista Sjálf-
stæðismanna,
C-LISTANN!
’.vr
ITlmbnrvcrsIun
P. UÁ lacobsen & 5ön fl s.
Stofnuð 1824.
Símnefni: öranfnru — 40 Uplandsgade, Köbenhavn S.
Selur timbur í stærri og smserri sendingum frá Kaup-
mannahöfn. —— Eik til skipasmíða. - Einnig beila
skipsfarma frá Svíþjóð og Finnlandi.
Hefi verslað við ísland í circa 100 ár.
1